برای مشاوره با پزشکان کلیک کنید
;
کبد چرب یکی از شایع‌ترین علل بیماری‌های مزمن کبد است که حداقل 30 درصد جمعیت بالای 30 سال ایران به آن مبتلا هستند. تغذیه ناسالم، همراه با بی‌تحرکی، از مهم‌ترین دلایل بروز دیابت، چاقی و نهایتا کبد چرب هستند. در بیماری کبد چرب، چربی‌ اضافی بدن داخل کبد انباشته می‌شود که این پدیده، موجب اختلال در عملکرد و فعالیت کبد، همچنین التهاب بافت آن‌ می‌شود. اگر این وضعیت ادامه پیدا کند، گاهی بافت کبد به شکل جبران‌ناپذیری آسیب می‌بیند و دیگر قادر به انجام وظایف مهم خود نخواهد بود. چنانچه تغییراتی در شیوه زندگی (رژیم غذایی و تحرک روزانه) صورت نگیرد، در 2 تا 3 درصد افراد مبتلا به کبد چرب، بیماری به سمت التهاب کبدی و در اصطلاح، هپاتیت ناشی‌ از کبد چرب (غیرالکلی) پیش می‌رود، سپس در درصدی از این افراد، بیماری به سیروز کبدی و نهایتا سرطان کبد منجر می‌شود.
بیماری کبد چرب جنبه ارثی و ژنتیکی نیز دارد. بنابراین در افرادی که در خانواده آنها سابقه سکته قلبی یا مغزی در سنین پایین‌تر از 60 سالگی وجود دارد، ارزیابی وجود کبد چرب و درمان آن ضروری است.
بیماری کبد چرب اغلب ساکت و آرام است و هیچ نشانه ای را از خود بروز نمی کند (به ویژه در مراحل ابتدایی بیماری). اگر بیماری پیشرفت کند (که معمولا سال ها و یا حتی دهه ها طول می کشد) مشکلات مبهمی از جمله موارد زیر بروز می کنند:
 
  • خستگی
  • از دست دادن وزن و یا اشتها
  • ضعف
  • تهوع
  • سردرگمی، اختلال در قضاوت، و یا مشکلات در تمرکز
همچنین ممکن است مشکلات زیر نیز بروز کند:
 
  • درد در مرکز و یا قسمت بالایی سمت راست شکم
  • بزرگ شدن کبد
  • تغییر رنگ و تیره شدن یک تکه از پوست که معمولا در گردن و یا در زیر بغل بروز می کند.
ممکن است این بیماری در بیماران مبتلا به کبد چرب الکلی، بعد از مصرف الکل بدتر شود. در افراد مبتلا به NAFLD روند بیماری ممکن است بدتر شود و یا در بعضی مواقع کند شود و یا حتی متوقف شود. اگر سیروز توسعه یافته باشد، کبد توانایی های خود را از دست می دهد. این حالت ممکن است منجر به بروز علائم زیر شود:
 
  • تجمع مایع (Fluid retention)
  • تحلیل عضلانی
  • خونریزی داخلی
  • یرقان (زردی پوست و چشم ها)
  • نارسایی کبد
بیماری کبد چرب غیرمرتبط با الکل (NAFLD) بیماری است که مشخصه آن تولید بالای چربی در کبد بوده و به دو حالت دیده می‌شود:
  1. کبد چرب غیرمرتبط با الکل (NAFL) که یک عارضه غالبا خوش‌خیم است و درآن تنها تجمع ساده چربی در کبد بدون التهاب بافت کبد دیده می‌شود.
  2. کبد چرب ملتهب غیرمرتبط با الکل (NASH) که در آن علاوه بر تجمع چربی، سلول‌های کبد دچار التهاب نیز هستند.
نکته مشترک در این افراد این است که سابقه مصرف بالای الکل یا ابتلا به سایر بیماری‌های آسیب‌رسان به کبد مانند هپاتیت‌های ویروسی در آنها دیده نمی‌شود.
 
1-کبد چرب غیرمرتبط با الکل (NAFL) : شیوع این عارضه خوش‌خیم با افزایش چاقی و اضافه وزن در حال افزایش است و شایع‌ترین عامل اختلال کبد در آمریکا وکشورهای صنعتی غربی به‌شمار می‌رود.
آزمایش‌های کبدی در این بیماری طبیعی هستند و در نمونه‌برداری بافت زیر میکروسکوپ فقط تجمع چربی در سلول‌های کبد دیده می‌شود. غیر از کاهش وزن، غالبا درمانی ندارد. در صورت عدم ایمن‌سازی قبلی، واکسیناسیون علیه بیماری‌های هپاتیت ویروسی A و B برای آنها انجام می‌شود. بیشتر افراد مبتلا به کبد چرب غیرالکلی هیچ وقت به نوع ملتهب آن (NASH) مبتلا نمی‌شوند، اگرچه در بعضی از افراد ممکن است این امر اتفاق بیافتد.
 
2-کبد چرب ملتهب غیرمرتبط با الکل: (NASH) دراین نوع بیماری، التهاب و تجمع بافت چربی موجب آسیب پایدار در بافت کبد می‌شود. ممکن است سطح خونی آنزیم‌های کبدی بیشتر از میزان متوسطی افزایش یابد که در کبد چرب غیرالکلی بالا می‌رود. اگرچه این شرایط ممکن است با مصرف زیاد از حد الکل نیز ایجاد شود، غالبا در کسانی که الکل نمی‌نوشند یا به میزان ناچیز مصرف می‌کنند دیده می‌شود. بیشتر افراد مبتلا در سنین 40 تا 60 سال و غالبا زن هستند، اما در کودکان بالای 10 سال هم می‌تواند دیده شود.
عامل دقیق ایجاد کننده آن هنوز شناخته نشده، اما در مطالعاتی که برای شناسایی عوامل ایجادکننده و درمان مناسب آن انجام شده وهنوز ادامه دارد، دیده شده غالبا افرادی به NASH مبتلامی‌شوند که حداقل یکی از شرایط زیر را دارا هستند:
  • اضافه وزن دارند.
  • مبتلا به دیابت نوع دو هستند که باعث می‌شود سطح قند خونشان بیش از حد بالا باشد.
  • چربی خون شان (تری‌گلیسرید یا کلسترول) بالا است.
  • مصرف کننده داروهایی خاص از قبیل آمیودارون، تاموکسیفن، پرهگزیلین مالئات، استروئیدها و استروژن‌های ساختگی هستند. دیده شده آفت‌کش‌هایی که سلول‌ها را مسموم می‌کنند نیز با کبد چرب مرتبط هستند.
(ترکیب بیماری‌های چاقی و دیابت و چربی خون بالا که غالبا با مقاومت به انسولین در ارتباط است سندروم متابولیک نامیده می‌شود.)

بیماری کبد چرب الکلی (ALD)

کبد چرب ممکن است بعد از نوشیدن مقداری متوسط و یا زیاد از  حدِ الکل بروز کند. حتی ممکن است در یک دوره ی بسیار کوتاه پس از مصرف الکل بیش از حد نیز بیماری کبد چرب (بیماری کبد چرب حاد) رخ بدهد.
 
  • ژنتیک و وراثت نیز نقش مهمی در کبد چرب دارند و این نقش را به دو روش بازی می کنند:
  • ژنتیک و وراثت می تواند در میزان تمایل شما به مصرف الکل و الکلیسم نقش داشته باشد.
  • ژنتیک و وراثت می تواند در سطوح آنزیم های کبدی و میزان تجزیه الکل نقش داشه باشد.
سایر عواملی که می توانند شما را در معرض ابتلا به بیماری کبد چرب الکلی قرار دهد عبارتند از:
  • هپاتیت C که می تواند به التهاب کبد منجر شود
  • آهن اضافه در بدن
  • چاقی
  • رژیم غذایی

کبد چرب حاد بارداری چیست؟

این نوع از کبد چرب بسیار نادر است. چربی می تواند در دوران بارداری در کبد مادر تولید شود و مادر و جنین را در معرض خطری جدی قرار دهد. ممکن است در هر دو منجر به نارسایی کبد، نارسایی کلیه، عفونت شدید و یا خونریزی شود. هیچ کس به درستی علت این امر را نمی داند اما ممکن است هورمون ها در این قضیه نقش داشته باشند.
بعد از تایید بیماری، کودک در سریعترین زمان ممکن باید به دنیا آورده شود. در این حالت مادر ممکن است برای چند روز به مراقبت های ویژه نیاز داشته باشد. اغلب عملکرد کبد در عرض چند هفته به حالت عادی خود باز می گردد.
اغلب این بیماران از شرایط خود بی اطلاع هستند زیرا دچار علامتی نمی‏باشند در اغلب موارد افزایش مختصری در آنزیمهای کبدی دیده می‏شود که البته ممکن است در دیگر بیماریهای کبدی نیز افزایش صورت گیرد. برای تشخیص این بیماری ابتدا پزشک باید دیگر علل بیماریهای مزمن کبدی را در بیمار رد کند. تشخیص قطعی با بیوپسی کبد که آزمایش راحت و خیلی کم خطری است انجام می‏گیرد در بیوپسی کبد بیمار حداکثر یک روز در بیمارستان بستری می‏شود و تحت بی‏حسی موضعی، پزشک سوزن مخصوصی را وارد کبد می‏کند و نمونه کوچکی از بافت کبد را جهت بررسی میکروسکوپی برمی‏دارد.

درمان کبد چرب غیرالکلی

همان‌گونه که عوامل خطر تغذیه ناسالم و چاقی می‌توانند باعث ایجاد اختلال کبد چرب شوند، کاهش وزن از طریق تغذیه سالم و ورزش نیز، اولین و مهم‌ترین راه پیشگیری و درمان کبد چرب است. برای دریافت رژیم غذایی مناسب به یک پزشک یا متخصص تغذیه مراجعه کنید، اما راهکارهای زیر نیز می‌توانند، اولین گام در مسیر کاهش وزن شما باشند:
کاهش 30 درصدی مصرف برنج، نان، سیب‌زمینی، شیرینی و قندها باید در اولویت تغییر رژیم غذایی شما قرار گیرد، زیرا مهم‌ترین علت بروز کبد چرب، زیاده‌روی در مصرف این دسته از مواد غذایی است.
هر هفته حداقل 3-2 وعده از انواع ماهی، در رژیم غذایی خود قرار دهید.‌ ماهی‌ها دارای چربی‌‌های مفید امگا 3 بوده که خود باعث کاهش انباشته شدن چربی‌ در کبد خواهند شد. البته شیوه طبخ ماهی نیز، بسیار مهم است. بنابراین تا جایی که امکان‌پذیر است، از سرخ کردن ماهی‌ بپرهیزید و در مقابل، آن‌ را به صورت کبابی و یا بخارپز در فر یا قابلمه طبخ کنید.. گردو و روغن مایع کانولا نیز منابع خوبی از امگا 3 هستند.
به جای چربی‌‌های حیوانی، از روغن‌های مایع گیاهی مانند روغن آفتابگردان استفاده کنید. روغن‌های گیاهی دارای ویتامین E هستند که یک آنتی‌اکسیدان بسیار قوی و موثر در برابر التهابات کبدی است. بادام نیز یک منبع غنی ویتامین E بوده، بنابراین می‌توانید روزانه 8-6 بادام، به عنوان میان‌وعده میل کنید.
از مصرف نوشیدنی‌‌های الکلی‌ پرهیز کنید. الکل نه تنها برای کبد بسیار مضر بوده و موجب افزایش انباشتگی چربی‌ و تشدید التهاب کبد می‌شود، مصرف آن‌ جایگزین بدون فایده‌ای برای غذا‌های مقوی دیگر شده و می‌تواند باعث کمبود ویتامین‌ها و املاح مورد نیاز بدن شود.
از مواد غذایی با فیبر بالا، از قبیل میوه و سبزیجات خام، حبوبات و انواع نان سبوس‌دار، هر روز و در همه وعده‌ها یا میان وعده‌های غذایی مصرف کنید. همچنین می‌توانید یک قاشق سبوس برنج یا گندم را با سالاد، برنج، ماست یا انواع خورشت‌ها مخلوط کرده و همراه وعده‌های غذایی نهار و شام، میل کنید.
اغلب غذا‌ها را بخارپز، یا آب‌پز طبخ کرده و از غذا‌های سرخ شده تا جایی که امکان دارد، مصرف نکنید. ضمنا در صورت نیاز، از روغن مایع به‌جای روغن جامد استفاده کنید.
لبنیات (شیر، ماست، پنیر) کم‌چرب مصرف کنید.
مصرف روزانه حداقل 3 فنجان قهوه بدون شکر به سلامت کبد کمک کرده و از وقوع دیابت پیشگیری می‌کند.
وعده‌های غذایی را به‌طور منظم مصرف کرده و هیچ‌گاه صبحانه، نهار و شام را که وعده‌های اصلی‌ هستند، حذف نکنید. حذف وعده غذایی، یعنی گرسنگی بیش از حد، به دنبال آن‌ زیاده‌روی در وعده بعدی.
هیچ‌گاه غذا را با عجله نخورید، آرام بجوید، به‌طوری که هر وعده غذایی حداقل 20 دقیقه طول بکشد. از بشقاب و لیوان‌های کوچک برای صرف غذا استفاده کنید تا حجم کمتری میل کنید.
از ریزه‌خواری و خوردن تنقلات پرهیز کنید و در صورت گرسنگی بین وعده‌های اصلی‌ غذا، از میوه و سبزیجات برای رفع ضعف و گرسنگی استفاده کنید.
از مصرف نوشیدنی‌هایی که کالری دارند، از قبیل نوشابه و آبمیوه خودداری کنید. همچنین هنگام خوردن غذا، مایعات مصرف نکنید، ولی نیم ساعت قبل از غذا یک لیوان آب بنوشید.
حتی‌الامکان بیرون از منزل و غذا‌های آماده میل نکنید.
 

ورزش

پرهیز غذایی به تنهایی‌ برای کاهش وزن کافی‌ نیست. انجام فعالیت و تحرک فیزیکی و ورزش نیز قسمت بسیار مهم و موثری در درمان کبد چرب است. حداقل 5 روز در هفته و هر دفعه 45 دقیقه ورزش، به گونه‌ای که تعداد نفس‌ها و ضربان قلب افزایش پیدا کنند، انجام دهید. احساس نکنید که برای کاهش وزن و سوزاندن چربی‌ باید ورزش سنگین انجام دهید! ورزش سبک ولی‌ مداوم نیز باعث سوختن چربی‌ می‌شود. پیاده‌روی، شنا و دوچرخه‌سواری جزء بهترین ورزش‌ها هستند.
بیماری کبد چرب الکلی در اثر مصرف بی‌رویه مشروبات الکلی به‌وجود می‌آید. تجزیه الکل در عملکرد کبد اختلال ایجاد می‌کند. این اختلال باعث انباشته شدن چربی زیادی در بافت کبد شده، علاوه بر این، مصرف الکل باعث به‌وجود آمدن ترکیبات سمی در کبد می‌شود که در درازمدت و با مصرف الکل بیشتر، التهاب زیادی در بافت کبد به‌وجود می‌آورند (هپاتیت الکلی).
 

درمان بیماری کبد چرب الکلی

مهم‌ترین و اولین اقدام، پرهیز مطلق از مصرف مشروبات الکلی است. این راهکار ضروری، تنها عامل جلوگیری از آسیب بیشتر به کبد و حتی ترمیم دوباره بافت‌های آسیب‌دیده توسط خود کبد است. پس از این راهکار، مهم‌ترین درمان، به‌کارگیری یک برنامه تغذیه‌‌ای سالم و جایگزین کردن ویتامین‌ها و املاح بدن است.
 

رژیم غذایی کبد چرب الکلی

مصرف الکل و تجزیه آن در بدن باعث به‌وجود آمدن اختلالاتی در سوخت و ساز معمول بدن، و همچنین جذب ناقص چربی‌ها می‌شود. لازم است با خوردن مواد مغذی، سوخت و ساز بدن را به حالت اولیه خود برگردانید.
مهم‌ترین قسمت یک رژیم غذایی، جایگزین کردن ویتامین‌ها و املاح، به‌خصوص اسید فولیک و ویتامین B1 است. ممکن است پزشک شما مکمل‌های غذایی، ویتامین و املاح برای شما تجویز کند، اما مصرف انواع حبوبات، سبزیجات برگ سبز (اسفناج، کاهو، بروکلی، سبزی خوردن)، میوه‌های نارنجی (پرتقال و انبه) و دیگر میوه و سبزیجات متنوع نیز برای شما بسیار ضروری است و می‌تواند این کمبودها را جبران کند.
مصرف نان و غلات سبوس‌دار نیز، قادر است، بسیاری از ویتامین‌های مورد نیاز بدن شما را تامین کند.
از مواد غذایی پرچرب، به‌خصوص چربی‌های حیوانی پرهیز کنید، چون هضم آنها برای بدن شما دشوارتر است. در صورت نیاز، کمی از روغن زیتون یا کانولا استفاده کنید.
مصرف نمک و مواد غذایی شور را محدود کنید.
 

درمان هپاتیت الکلی

مهم‌ترین درمان هپاتیت (التهاب کبد) الکلی مانند کبد چرب الکلی، پرهیز مطلق از مشروبات الکلی است. هپاتیت اکثر افرادی که مصرف الکل را قطع می‌کنند، فقط در عرض چند ماه به مقدار زیادی بهبود می‌یابد. افراد مبتلا به هپاتیت پیشرفته، نیاز به مصرف داروهای ضدالتهابی و گاهی عمل جراحی پیوند کبد دارند.
 

رژیم غذایی

رژیم غذایی مناسب برای هپاتیت الکلی مانند کبد چرب الکلی است. تغذیه مناسب برای بهبود بیماران و جلوگیری از پیشرفت هپاتیت بسیار موثر است. سوء‌تغذیه حاد، پیش‌آگهی هپاتیت را بدتر می‌کند، بطوری که افرادی که سوء‌تغذیه حاد دارند، حدود 60 درصد بیشتر در معرض مرگ در یک سال اول بیماری خود قرار دارند.
 

درمان هپاتیت غیرالکلی

در موارد پیشرفته، بیمار باید بستری شده و دستورات پزشک خود را اجرا کند. با وجود اینکه هپاتیت غیرالکلی درمانی ندارد، شما می‌توانید با رعایت موارد زیر از آسیب بیشتر به کبد و پیشرفت بیماری خود، تا حد زیادی جلوگیری کنید:
  • از مصرف مشروبات الکلی پرهیز کنید.
  • بعد از مشورت با پزشک و در صورت نیاز، با تزریق واکسن هپاتیت ویروسی B، خود را نسبت به آن ایمن کنید.
  • اگر سطح کلسترول و یا قند خون شما بالاست، با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید تا آنها را به سطح معمول خود بازگردانید.
  • به وزن مناسب برای سن و قد خود دست یابید.
  • هر روز ورزش کنید.
 

رژیم غذایی هپاتیت

رژیم غذایی هپاتیت غیرالکلی مانند رژیم کبد چرب غیرالکلی است. اهمیت تغییر رژیم غذایی برای بهبود هپاتیت غیرالکلی غیر قابل انکار است، زیرا در صورت عدم رعایت این رژیم، مبتلایان به هپاتیت کبد چرب غیرالکلی، خطر بالاتری برای ابتلا به سرطان کبد دارند.

پزشکان زیر در درمان این بیماری می توانند کمکتان کنند

محسن اخیانی

دکتر محسن اخیانیفوق تخصص روماتولوژی

 مشاهده پروفایل پزشک
علیرضا سعادت

دکتر علیرضا سعادتفوق تخصص خون و سرطان بالغین

 مشاهده پروفایل پزشک
مژگان عابدینی

دکتر مژگان عابدینیفوق تخصص روماتولوژی

 مشاهده پروفایل پزشک
مسعود مهدوی

دکتر مسعود مهدویفوق تخصص روماتولوژی

 مشاهده پروفایل پزشک
محبوبه سادات حسینی

دکتر محبوبه سادات حسینیفوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم

 مشاهده پروفایل پزشک
محمد ابراهیم قمر چهره

دکتر محمد ابراهیم قمر چهرهفوق تخصص گوارش و کبد بالغین

 مشاهده پروفایل پزشک
غلامحسین علیشیری

دکتر غلامحسین علیشیریفوق تخصص روماتولوژی

 مشاهده پروفایل پزشک
الهه دولتشاهی

دکتر الهه دولتشاهیفوق تخصص روماتولوژی

 مشاهده پروفایل پزشک

ثبت مشــاوره

تمامی مشاوره ها پس از بررسی توسط مدیریت به پزشکان فوق تخصص سایت ارجاع داده می شود
پس از پاسخ دکتر ایمیلی برای شما ارسال می شود و شما می توانید با مراجعه به صفحه کاربری پاسخ سوال را دریافت نمایید.
50
500
ثبت نهــایی

مقاله های مرتبط با این بیمارینمایش آرشیو

    • 8 خوراکی که به درمان کبد چرب کمک می کند۱۳۹۳/۰۳/۱۱

      در میان شیوه‌های طبیعی درمان کبد چرب در سراسر جهان، راهکارها و تکنیک‌هایی وجود دارد که می‌توان از آن‌ها برای پیشگیری از ابتلا به کبد چرب اقدام کرد.

    • دود دست سوم سیگار عامل دیابت و اختلالات کبدی۱۳۹۶/۰۶/۲۹

      مطالعات مدل‌های حیوانی نشان می‌دهد دود باقیمانده از سیگار روی لباس ها و مبلمان که به اصطلاح دود دست سوم سیگار نامیده می‌شود، احتمال ابتلا به بیماری‌های کبدی و دیابت را افزایش می دهد.

    • توصیه های مهم برای سلامت کبد۱۳۹۵/۰۵/۱۰

      ازآنجایی‌که کبد شما یکی از اندام‌های مهم بدن است، باید دانش و آگاهی خود را در مورد این عضو از بدن افزایش دهید. این افزایش آگاهی زمانی از اهمیت ویژه برخوردار می‌شود که از مشکلات سلامتی رنج می‌برید یا سابقه مشکلات کبدی دارید.

    • هپاتیت چیست و چگونه منتقل می شود؟۱۳۹۹/۰۵/۰۶

      هپاتیت، بیماری التهابی کبد است که در نتیجه عوامل بیماری‌زا مثل ویروس‌ها، قارچ‌ها، باکتری‌ها و حتی داروها ایجاد می‌شود. این بیماری میان مردم بیشتر با انواع ویروسی B و C شناخته می‌شود. هپاتیت‌‌های B و C شایع‌ترین علت بیماری کم‌کاری کبد یا سیروز کبدی هستند. سیروز کبد خود می‌تواند منجر به سرطان کبد شود.

    • آشنایی با بیماری هپاتیت؛ علل، علائم و عوارض۱۳۹۴/۰۲/۱۷

      هپاتیت واژه‌ای لاتین و به معنای التهاب کبد است و در اثر عوامل مختلف از جمله داروها، ویروس‌ها، بیماری‌های خودایمنی و ژنتیکی پدید می‌آید ولی شایع‌ترین علت آن، ابتلا به عفونت‌های ویروسی است.

مرکز مشاورهنمایش آرشیو

تیرویید

 پاسخ توسط محبوبه سادات حسینی ۱۳۹۸/۰۵/۰۶ #4090

محبوبه سادات حسینی

با سلام خیر تاثیری نداره ولی انچه مسلم است این است که بعد از سن چهل سالگی کم بودن ذخیره تخمدانی کاملا طبیعی و قابل انتظار است.

قرمزی پوست،پوست پوست شدن و سوزش و خارش

 پاسخ توسط ربابه غیبی ۱۳۹۸/۰۴/۳۱ #4086

ربابه غیبی

سلام شما احتمالا اگزماى سبوره دارید. اما بهتر است از نزدیک ویزیت شوید

گرفتن پا

 پاسخ توسط الهه دولتشاهی ۱۳۹۸/۰۴/۳۰ #4085

الهه دولتشاهی

سلام لطفا سن و داروهای مصرفی خود را ذکر کنید.

آزمایش کلسترول

 پاسخ توسط ادمین بهپو ۱۳۹۸/۰۴/۲۴ #4084

ادمین بهپو

سلام. بدون معاینه حضوری و مشاهده شرح حال نمیتوان تصمیم وتشخیصی لحاظ کرد. بهتراست شما با یک پزشک مشورت کنید.

کلینیک آنلاین پزشکی بهپو فقط توصیه های درمانی ارائه می نماید و
هیچ یک از توصیه های ارائه شده جای درمان توسط پزشک را نمی گیرد
تمامی حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به بهپو می باشد