برای مشاوره با پزشکان کلیک کنید
;
آسیب های مفصل مچ پا شایع هستند، آسیب هایی مانند شکستگی و پیچ خوردگی و این آسیب ها گرچه در اکثر اوقات خوب میشوند ولی در بسیاری اوقات در دراز مدت موجب آسیب غیر قابل برگشت در غضروف مفصلی شده که وضعیتی به نام آرتروز یا استئوآرتریت یا ساییدگی مفصلی را ایجاد میکند.
مفصل مچ پا از کنار هم قرار گرفتن سه استخوان تشکیل شده است. در سمت بالا استخوان های تیبیا یا درشت نی و فیبولا یا نازک نی قرار گرفته و در سمت پایین استخوان تالوس یا قاپ وجود دارد. در زیر استخوان تالوس هم استخوان پاشنه یا کالکانئوس وجود دارد.

سطح رویی استخوان های ذکر شده در محل تماس به توسط یک لایه غضروف به کلفتی حدود 5 میلیمتر پوشیده شده است. این لایه غضروفی موجب لغزنده شدن سطح مفصل شده و به استخوان ها اجازه میدهد راحت تر بر روی یکدیگر حرکت کنند. غضروف همچنین حالت ارتجاعی داشته و با تغییر شکل خود موجب جذب ضربات شوکی میشود که در حین جهیدن و ضربه به مچ پا وارد میشود.

حرکات مفصل مچ پا مانند لولا بوده و فقط در جهات بالا و پایین حرکت میکند. البته مفصل بین تالوس و کالکانئوس که به آن مفصل ساب تالار Subtalar joint میگویند این توانایی را به پا میدهد که مختصری در جهات داخل و خارج هم چرخش داشته باشد.

استخوان های ذکر شده به توسط رباط یا لیگامان های قوی در کنار هم قرار میگیرند. تاندون های بسیاری از اطراف مفصل مچ پا عبور میکنند که مهمترین آنها تاندون آشیل است. این تاندون قوی و بزرگ در پشت مچ پا بوده و عضلات پشت ساق را به استخوان پاشنه متصل میکند.

 
مهمترین علامت ساییدگی مفصل مچ پا درد است. این درد در ابتدا خفیف بوده و در حین فعالیت بدنی ایجاد میشود.
بعد از مدتی شدت درد بیشتر میشود. درد در ابتدای شروع ورزش و فعالیت بدنی زیاد بوده و با گرم شدن بدن درد از بین میرود. با اتمام جلسه ورزشی و یا با اتمام فعالیت بدنی و با سرد شدن مجدد بدن درد دوباره زیاد شده و بعد از مدتی استراحت فروکش میکند. در مرحله بعد و با شدیدتر شدن شدت آرتروز، درد در تمام مدت فعالیت بدنی احساس میشود. با باز هم شدیدتر شدن بیماری، درد در تمام مدت استراحت احساس شده و میتواند موجب اختلال در خواب بیمار شود.

از دیگر علائم آرتروز مچ پا تورم و احساس خشکی مفصل است که با فعالیت بدنی شدیدتر میشود. با خراب شدن لایه غضروفی و ساییده شدن این لایه ها به هم مفصل صدای جیر جیر میدهد که به آن کریپتاسیون Crepitation میگویند.

بتدریج و با شدیدتر شدن آرتروز حرکت مفصل محدود شده و دیگر نمیتواند به راحتی به بالا و پایین حرکت کند. بعضی حرکات مفصل درد شدیدتری دارند و وقتی مفصل در این وضعیت ها قرار میگیرد درد موجب میشود عضلات اطراف مفصل بطور اتوماتیک و رفلکسی فعالیت خود را متوقف کنند. این توقف میتواند موجب سکندری خوردن بیمار و حتی زمین خوردن وی شود.

با پیشرفت آرتروز، استخوان مفصل هم ساییده شده و تغییر شکل میدهد که نتیجه آن تغییر شکل مفصل و زوایای بین استخوان های تشکیل دهنده آن است.

 
شروع آرتروز با خراب شدن غضروف مفصلی است. آتروز در بعضی موارد زمینه ژنتیکی داشته و در بعضی خانواده ها کارکرد غضروف زودتر از دیگر افراد و با بالا رفتن سن دستخوش تغییراتی بصورت خراب شدن میشود.

در موارد دیگر آسیب هایی که بدنبال ضربه به غضروف وارد میشود موجب شروع خرابی آن میشود. شکستگی های سطح مفصلی مچ پا میتواند موجب تخریب غضروف در محل شکستگی شود. حتی اگر بدنبال ضربه شکستگی ایجاد نشود ضربه به خودی خود میتواند چنان شدید باشد که موجب له شدن موضعی غضروف و خراب شدن سلول های آن شود. متاسفانه غضروف مانند استخوان قدرت خود ترمیمی نداشته و بعد از آسیب بجای ایجاد غضروف جدید در محل، بافت دیگری جایگزین غضروف آسیب دیده میشود که خصوصیات اصلی غضروف مانند لغزندگی و قدرت ارتجاعی و جذب ضربه خوبی ندارد. این موضوع در دراز مدت موجب آسیب و اختلال بیشتر در لایه غضروفی مفصل مچ پا میشود.

گاهی اوقات بدنبال ضربه آسیب هایی به رباط های اطراف مچ پا وارد میشد که موجب اختلال در بیومکانیک و حرکت مفصل میشود. این حرکات ناهماهنگ و نامناسب در مچ پا موجب اعمال فشار زیاد به غضروف و در نتیجه زود خراب شدن آن میگردد.

 
تشخیص آرتروز مفصل مچ پا با توجه به مشکلات بیمار و معاینه وی امکانپذیر است. در مواردی ممکن است پزشک معالج برای تایید تشخیص از روش های تصویربرداری مانند رادیوگرافی ساده استفاده کند.
درمان آرتروز مفصل مچ پا ابتدا با اقدامات غیر جراحی شروع میشد که مهمترین آنها عبارتند از
  • کاهش فعالیت های بدنی و ورزشی که موجب افزایش شدت درد میشوند
  • استفاده از گرمای یا سرمای موضعی
  • داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و داروهای ضد درد
  • فیزیوتراپی با مکانیسم افزایش انعطاف پذیری مفصل و افزایش قدرت عضلات اطراف آن و افزایش مهارت در انجام حرکات مفصل
  • استفاده از کفش هایی با کف قوس دار Rocker sole که موجب کاهش فشار به مچ پا میشود
  • استفاده از بریس های مچ پا که موجب کاهش حرکات مفصل میشود
  • در موارد شدید تر تزریق کورتیکوستروئید به توسط پزشک معالج در مفصل مچ پا

در موارد شدیدتر که اقدامات ذکر شده نتواند درد بیمار را کاهش دهد از اقدامات جراحی استفاده میشود. مهمترین این اقدامات عبارتند از
آرتروسکوپی مچ پا : گاهی اوقات در روند ساییدگی مفصل مچ پا استخوان و یا قطعات غضروفی ریزی به درون مفصل جدا میشوند که موجب گیر کردن مفصل و افزایش التهاب و درد میشوند. این قطعات را یتوان با آرتروسکوپ خارج کرده و با این وسیله میتوان تا حد امکان استخوان های لبه مفصل را صاف کرده و سطح غضروف را اگر نامنظم شده منظم تر کرد
خشک کردن یا فیوژن مفصل : در مواردی که در مفصل مچ پا بسیار شدید باشد پزشک ارتوپد اقدام به جوش دادن و متصل کردن سه استخوان تشکیل دهنده مچ پا میکند. با این کار حرکات مفصل مچ پا کلا از بین میرود ولی در عوض درد بیمار هم از بین میرود. به این عمل جراحی آرترودز Arthrodesis هم میگویند. بسیاری از بیماران بعد از این عمل جراحی میتوانند به راحتی راه بروند ولی البته نمیتوانند بدوند. بیماران بعد را جراحی نیاز به کفش های مخصوص با کف قوس دار Rocker sole دارند. این نوع عمل جراحی برای افراد جوان و فعال که کارهای بدنی سنگین دارند مناسب است. یکی از فواید این عمل جراحی اینست که در آینده نیاز به جراحی های مجدد نخواهد اشت.
تعویض مفصل مچ پا : این نوع عمل جراحی میتواند ردر بیمار را از بین برود و حرکات مچ پا را هم حفظ کند. البته موفقیت عمل جراحی تعویض مفصل مچ پا مانند تعویض مفاصل ران و زانو نیست و این مفصل زودتر از دیگر مفاصل مصنوعی شل میشوند. با شل شدن مفصل مصنوعی درد بیمار مجدد شروع شده و نیاز به عمل جراحی مجدد بیمار وجود خواهد داشت.

 

پزشکان زیر در درمان این بیماری می توانند کمکتان کنند

مقاله های مرتبط با این بیمارینمایش آرشیو

    • بیماری های دردسرساز برای استخوان۱۳۹۷/۱۱/۱۰

      آرتروز و پوکی استخوان شایع ترین و شناخته شده ترین بیماریهای استخوان بین مردم هستند؛ اما بیماری های دیگری هم هستند که بر استخوان ها تاثیر می گذارند و باعث تغییرات ساختاری استخوان ها و بروز درد و ناراحتی می شوند.
    • نگاهی به چگونگی عمل جراحی تعویض مفصل ران۱۳۹۴/۰۲/۰۹

      در عمل جراحی تعویض مفصل لگن، مفصل خراب شده با یک مفصل مصنوعی جایگزین می‌شود. این جایگزینی می‌تواند روی مشکلات زیر تاثیرگذار باشد.
    • آرتروز زانو دارم، چه ورزشی برای من مناسب است؟۱۳۹۴/۰۶/۰۹

      بطور کلی ورزش برای آرتروز مفاصل معجزه می کند، اما همه ورزش ها فواید یکسان ندارند. در بیماران مبتلا به آرتروز زانو ورزش های با شدت کم یا lower-impact، ورزش های ایروبیک مثل پیاده وری، دوچرخه سواری، دستگاه الپتیکال و ورزش های وابسته به آب بهترین انتخاب ها هستند.
    • زنجبیل مسکن طبیعی!۱۳۹۲/۰۶/۳۱

      از قدیم زنجبیل برای درمان ناراحتی معده، تهوع و استفراغ ناشی از بارداری یا شیمی درمانی، اسهال، سردرد، سرگیجه و به عنوان ماده ضد التهاب در درمان سردرد میگرنی، روماتیسم و ناراحتی های عضلانی مورد استفاده قرار می گرفته است.
    • رابطه ساعت بیولوژیک بدن و آرتروز۱۳۹۳/۰۲/۲۱

      محققان بتازگی کشف کرده اند غضروف های بدن نیز از نوعی ساعت بیولوژیک تبعیت می کند که اختلال در عملکرد آن به نوعی با بیماری آرتروز در ارتباط است.

مرکز مشاورهنمایش آرشیو

تیرویید

پاسخ توسط محبوبه سادات حسینی ۱۳۹۸/۰۵/۰۶
#4090

محبوبه سادات حسینی

با سلام خیر تاثیری نداره ولی انچه مسلم است این است که بعد از سن چهل سالگی کم بودن ذخیره تخمدانی کاملا طبیعی و قابل انتظار است.

قرمزی پوست،پوست پوست شدن و سوزش و خارش

پاسخ توسط ربابه غیبی ۱۳۹۸/۰۴/۳۱
#4086

ربابه غیبی

سلام شما احتمالا اگزماى سبوره دارید. اما بهتر است از نزدیک ویزیت شوید

گرفتن پا

پاسخ توسط الهه دولتشاهی ۱۳۹۸/۰۴/۳۰
#4085

الهه دولتشاهی

سلام لطفا سن و داروهای مصرفی خود را ذکر کنید.

آزمایش کلسترول

پاسخ توسط ادمین بهپو ۱۳۹۸/۰۴/۲۴
#4084

ادمین بهپو

سلام. بدون معاینه حضوری و مشاهده شرح حال نمیتوان تصمیم وتشخیصی لحاظ کرد. بهتراست شما با یک پزشک مشورت کنید.