• خارش شدید
• احساس قلقلک و حرکت چیزی روی سر
• وجود شپش روی پوست سر، بدن، لباس، ناحیه تناسلی یا دیگر موهای بدن. یک شپش بالغ حدودا به اندازه دانه کنجد یا کمی بزرگتر است.
• تخم شپش در ساقه مو: این تخم شبیه تخم های ریز بید است. این تخم ها ممکن است با شوره اشتباه گرفته شوند، اما بر خلاف شوره با شانه کردن به سادگی از روی سر نمی ریزند.
• جوش های ریز قرمز روی پوست

چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟

• شامپوی بدون نسخه شپش ها را از بین نبرد - پزشک می تواند شامپوی نسخه ای قوی تر تجویز نماید.
• باردار هستید - بدون مشورت با پزشک از هیچ شامپوی شپش کشی استفاده ننمایید.
• در اثر خاراندن - دچار خراش و جوش های عفونی شده اید.

• از طریق تماس سر دو نفر یا بدن آنها:  این اتفاق می تواند به هنگام بازی یا تعاملات نزدیک بین کودکان یا افراد یک خانواده بیفتد.
• مجاورت با وسایلی که کنار هم نگهداری می شوند: نگهداری لباس های آلوده به شپش در کمد یا قفسه مدرسه یا نگهداری وسایل شخصی مثل بالش، پتو، شانه و اسباب بازی در مجاورت بقیه وسایل می تواند شپش را انتقال دهد.
• وسایلی که بین دوستان یا اعضای خانواده دست به دست می شود: وسایلی از قبیل لباس، هدفون، برس، شانه، گل سر، حوله، پتو، بالش، و اسباب بازی.
• تماس با مبلمان آلوده: دراز کشیدن روی تخت خواب یا نشستن روی مبلمانی که اخیرا توسط فرد آلوده به شپش استفاده شده است، می تواند شپش را انتشار دهد. شپش ها به مدت یک تا دو روز قادر هستند خارج از بدن به حیات خود ادامه دهند.
• تماس جنسی: شپش های ناحیه تناسلی معمولا در نتیجه تماس جنسی منتشر می شوند و اکثرا در بزرگسالان شایعند. شپش های ناحیه تناسلی که در کودکان یافت می شوند ممکن است نشانی از آزار یا سوء استفاده جنسی داشته باشد.

شپش سر

شپش بدن

شپش ناحیه تناسلی

شپش سر

• محصولات بدون نیاز به نسخه پزشک: شامپوهای حاوی پیرترین یا پرمترین معمولا اولین انتخاب برای مبارزه با شپش هستند. اگر به دستورالعمل آن ها به دقت عمل شود بهترین نتیجه را خواهند داد. در برخی از مناطق جغرافیایی شپش ها نسبت به داروهای بدون نسخه مقاوم می شوند. اگر محصولات بدون نسخه کارایی لازم را نداشت، پزشک شامپوها و لوسیون هایی با محتویاتی متفاوت تجویز خواهد کرد.
• داروهای نسخه ای: مالاتیون دارویی نسخه ای است که فرد باید آن را روی موها و پوست سر بمالد. این ماده اشتعال زاست بنابراین آن را از منابع حرارتی مثل سشوار، بابلیس و سیگار دور نگه دارید. اگر باردار و یا در دوران شیر دهی هستید، پیش از مصرف دارو با پزشک مشورت کنید.
• لوسیون بنزیل الکل دارویی نسخه ای است که فرد می بایست آن را به مدت 10 دقیقه روی موها و پوست سر گذاشته و سپس آبکشی نماید. هفت روز بعد باید درمان را تکرار کرد. عوارض جانبی محتمل شامل احساس خارش در پوست، پوست سر، چشم ها و بی حسی در نواحی تماس با دارو است. این دارو برای کودکان زیر 6 ماه توصیه نمی شود.
• لوسیون ایورمکتین یک داروی موضعی است که به صورت تک دوز برای درمان شپش سر استفاده می شود. باید لوسیون را به مدت 10 دقیقه مستقیما روی مو های خشک و پوست سر قرار داده و سپس آبکشی نمایید. بدون مشورت با پزشک، این درمان را تکرار نکنید. عوارض احتمالی آن می تواند قرمزی یا تحریک چشم، شوره، خشکی پوست و احساس سوزش در محل استعمال باشد. این دارو نیز برای کودکان زیر 6 ماه توصیه نمی شود.
• سوسپانسیون موضعی اسپینوزاد یکی از دارو های جدید برای درمان شپش سر است. دارو را روی پوست سر و مو های خشک به مدت 10 دقیقه قرار داده و سپس آبکشی می کنید. اگر شپش ها پس از هفت روز همچنان زنده بودند، این کار را دوباره تکرار کنید. عوارض جانبی احتمالی شامل قرمزی یا تحریک چشم و پوست است. این دارو برای کودکان زیر 4 سال توصیه نمی شود.
• لیندان شامپوی نسخه ای است که گاهی اوقات در صورتی که بقیه داروها بی نتیجه باشند تجویز می شود. اگرچه به علت افزایش مقاومت شپش ها در برابر آن و به سبب عوارض جانبی شدید عصبی، این دارو مدتهاست که به عنوان اولین انتخاب درمانی برای شپش سر پیشنهاد نمی شود.

شپش بدن

شپش ناحیه تناسلی

نکات مهم در مراقبت های فردی

سبک زندگی و مراقبت خانگی

• مصرف لوسیون ها و شامپو ها: از میان شامپو ها و لوسیون های متنوع بدون نسخه که برای کشتن شپش ساخته شده اند، یکی را انتخاب کنید. محصول مذکور را مطابق دستور العمل مصرف کنید. ممکن است پس از 7 تا 10 روز نیاز به تکرار مصرف این محصولات باشد. این شامپوها و لوسیون ها معمولا برای کودکان زیر دو سال توصیه نمی شوند.
• موهایتان را خیس شانه بزنید: با یک شانه دندانه ریز یا شانه مخصوص شپش موهای خیس را شانه بزنید و با آن شپش ها را از روی سر بردارید. این کار را به مدت حداقل دو هفته هر سه یا چهار روز یک بار انجام دهید. عموما این نکته در ترکیب با مصرف داروها برای درمان شپش به کار می رود و معمولا اولین راه درمانی برای کودکان زیر دو سال محسوب می شود.
• پس از شستن موها با شامپو سرتان را با سرکه بشوئید: حوله ای خیس از سرکه را دور دسته ای از موها بپیچانید و آن را به سمت پایین بکشید تا تخم ها از بین بروند. همه موها را با این روش بشوئید. یا اینکه مو ها را در سرکه قرار دهید و چند دقیقه آن را نگه دارید و سپس شانه کرده و با حوله خشک کنید. با این کار تخم شپش را در زیر ساقه مو از بین خواهید برد.
• وسایل آلوده شده را بشوئید: رختخواب، اسباب بازی، لباس و کلاه را با آب داغ و صابون بشوئید. حداقل دمای آب باید 54 درجه سانتیگراد باشد و پس از آن در دمای بالا به مدت حداقل 20 دقیقه خشکشان کنید.
• وسایل غیر قابل شستشو را مهر و موم کنید: وسایل غیر قابل شستشو را در کیسه ای که هوا به آن راه نمی یابد به مدت دو هفته نگه داری کنید.
• جارو برقی بکشید: کف و مبلمان را با دقت جارو برقی بکشید.
• مبلمان را بپوشانید: مبلمان را با پوششی نایلونی به مدت دو هفته بپوشانید تا دوباره دچار شپش نشوند. اگر کودک نوپایی دارید که ممکن است با پوشش نایلونی دچار خفگی یا پیچش دست و پا شود، این کار را نکنید.
• شانه ها و برس ها را بشوئید: با آب بسیار داغ (حداقل 54 درجه) و صابون شانه و برس را بشوئید یا آنها را به مدت یک ساعت در الکل بخیسانید.

پیشگیری

• از کودک بخواهید از تماس سرش با سر دوستانش پرهیز کند.
• به او آموزش دهید که وسایلش را با دیگران به اشتراک نگذارد.
• به او آموزش دهید که از فضاهای اشتراکی که محل نگهداری لباس هاست دوری کند و از قفسه های جداگانه استفاده کند.