ناتوانی در راه رفتن و ایستادن با وجود ظاهر سالم اندام های تحتانی، درد در نواحی پشت، کشاله ران یا لگن که با حرکت افزایش می یابد، پارگی مثانه، وجود خون در ادرار، درد یا ناتوانی در تخلیه ادرار، خونریزی داخلی و شوک از نشانه های این شکستگی است. بهترین راه برای شناسایی شکستگی لگن این است که دو طرف لگن را به آرامی به سمت پایین و داخل فشار دهید. لگن شکسته با این کار دردناک خواهد شد.

شکستگی لگن در سنین بالا معمولا بدنبال زمین خوردن ایجاد میشود. در افراد مسن به علت پوکی و در نتیجه ضعیف شدن استخوان، شکستگی لگن به راحتی و با ضربه کمی ایجاد میشود. شکستگی لگن در جوان ها معمولا بدنبال ضربات شدیدتر مانند تصادف اتومبیل و یا سقوط از ارتفاع ایجاد میشود.

شکستگی لگن یکی از شایع ترین و جدی ترین آسیب های مرتبط با پوکی استخوان برای جمعیت سالمند محسوب می شود. یکی از مشکلات شایع در این افراد، شکستگی لگن (اطراف مفصل ران) است که اکثرا به دنبال زمین خوردن سالمندان بروز می یابد و در اغلب این افراد عامل زمینه ساز این شکستگی ها، پوکی استخوان است. شکستگی لگن را می توان به شکستگی حلقه لگنی و شکستگی های اطراف مفصل ران تقسیم بندی کرد که معمولا به دنبال حوادثی مانند سقوط از ارتفاع، تصادف یا حتی یک زمین خوردن ساده ایجاد می شود.

عوامل خطر ساز برای شکستگی لگن

• باریک اندام بودن، سفید پوست بودن، آسیایی تبار بودن، داشتن سابقه خانوادگی شکستگی لگن
• دریافت ناکافی کلسیم از راه غذا
• اختلال تعادل، التهاب مفاصل، مشکلات بینایی یا نحیف بودن بدن
• دچار بودن به زوال عقل یا سایر اختلالات حافظه
• مصرف برخی از داروها که عوارض جانبی مانند سرگیجه یا ضعف دارند

عوارض جدی شکستگی لگن

عوارض کلی این شکستگی ها عبارتند از زخم بستر، عفونت ریوی، عفونت ادراری، لخته شدن خون در ساق و انتقال آن به ریه و دیگر نقاط بدن.
نکته:
رژیم غذایی سالمندان باید حاوی مواد غذایی غنی از ویتامین ها، پروتئین و املاح به ویژه آهن و کلسیم باشد. بنابراین پنیر، کشک و ماست برای تامین کلسیم، گوشت به ویژه مرغ و ماهی، جگر و تخم مرغ برای تامین پروتین ها و مصرف شیر، سبزی و میوه ها برای تامین ویتامین های مورد نیاز توصیه می شود. لگن در برگیرنده اندام های ادراری و تناسلی است و شکستن آن خطر آسیب به این اندام ها را در بر دارد. این نوع شکستگی اغلب بر اثر سقوط روی اندام تحتانی رخ می دهد و معمولا در افراد مبتلا به پوکی استخوان و سالمندان بیشتر اتفاق می افتد.

شکستگی لگن را میتوان به سه دسته کلی تقسیم کرد: «شکستگی حلقه لگن»، «شکستگی استابولوم» و «شکستگی اطراف مفصل ران». البته «شکستگی سر استخوان» ران جزو هیچکدام از سه دسته فوق نیست ولی میتوان آن را جزئی از شکستگی های لگن دانست.

1-شکستگی حلقه لگن

شکستگی هایی که در استخوان های ساکروم، ایلیوم، ایسکیوم و پوبیس ایجاد میشوند را شکستگی حلقه لگن میگویند. این نوع شکستگی لگن ممکن است خفیف بوده و با مدتی استراحت خوب شوند و یا ممکن است چنان شدید باشند که در کمتر از چند ساعت به علت خونریزی شدید موجب مرگ بیمار شوند.تشخیص و درمان شکستگی لگن در ناحیه حلقه لگنی امروزه به عنوان یک زیر شاخه فوق تخصصی مهم از ارتوپدی محسوب میشود.
 

2-شکستگی استابولوم

شکستگی استابولوم نوعی شکستگی لگن است که در استخوان های ایلیوم، ایسکیوم و پوبیس ایجاد شده به نحوی که خط شکستگی به درون حفره استابولوم میرود. این نوع شکستگی لگن از این جهت اهمیت دارد که باید به دقت جااندازی شود. اگر بعد از جا اندازی شکستگی های استابولوم کوچکترین جابجایی در بین قطعات شکسته شده باقی بماند موجب میشود مفصل ران در عرض چند ماه بکلی تخریب شده و یا در عرض چند سال دچار آرتروز و ساییدگی شود. به همین جهت امروزه تشخیص و درمان شکستگی لگن در ناحیه استابولوم به عنوان یک زیر شاخه فوق تخصصی مهم از ارتوپدی محسوب شده و فقط در مراکز خاصی انجام میشود.
 

3-شکستگی اطراف مفصل ران

این دسته شکستگی لگن، شامل گروهی از شکستگی ها است که در ناحیه زیر سر استخوان ران ایجاد میشوند. شکستگی های اطراف مفصل ران انواع مختلفی دارد که مهمترین آنها شکستگی های گردن استخوان ران و شکستگی های اینترتروکانتریک هستند. شکستگی لگن در ناحیه اطراف مفصل ران گرچه در استخوان اصلی لگن ایجاد نشده است ولی چون مفصل ران بسیار نزدیک به لگن است و درد ناشی از این شکستگی ها در لگن احساس می شود به آنها شکستگی لگن هم میگویند. این شکستگی ها معمولا در افراد مسن و بدنبال زمین خوردن بوجود میایند.
 

4-شکستگی سر استخوان ران

شکستگی سر استخوان ران معمولا بدنبال دررفتگی مفصل ران ایجاد میشود. هنگام دررفتگی مفصل ران ممکن است سر استخوان ران به کناره استابولوم گیر کرده و موجب کنده شدن تکه ای از آن شود.

اقدامات اولیه

مصدوم را به پشت بخوابانید و از او بخواهید که حرکت نکند. یک تکه پارچه حجیم یا جسمی نرم زیر زانوهایش قرار دهید تا زانو کمی خم شود. در صورت عدم دسترسی به آتل های سخت از آتل خودی استفاده کنید. پاها را از مچ تا لگن با شال، روسری یا باند، محکم به هم ببندید و ثابت کنید. اگر درد مصدوم غیرقابل تحمل بود از بستن پاها خودداری کنید و تا رسیدن اورژانس پاهای مصدوم را از ناحیه مچ و زانو در امتداد بدنش با دست نگه دارید.

درمان

آسیب های ناپایدار حلقه لگن از شدیدترین و وخیم ترین آسیب های سیستم اسکلتی انسان است و میتواند همراه با عوارض زیاد و احتمالا مرگ و میر باشد. این آسیب ها میتوانند جزئی از شکستگی های لگن و یا دررفتگی و یا ترکیبی از این دو باشند.
درمان آسیب های ناپایدار حلقه لگنی سه جزء مهم دارد که عبارتند از:

• کنترل خونریزی و شوک هموراژیک
• کنترل و درمان آسیب دستگاه ادراری
• درمان شکستگی
• کنترل کاهش فشار خون و خونریزی

مهمترین و خطرناک ترین مشکلاتی که آسیب های ناپایدار حلقه لگنی ایجاد میکنند مشکلات احشایی است یعنی آنها که مربوط به خود شکستگی نیستند. این مشکلات همانطور که گفته شد شامل کاهش شدید فشار خون و آسیب های دستگاه ادراری است. پس اولین قدم در درمان این بیماران کنترل فشار خون آنهاست. در آنهاییکه افت فشار خون دارند درمان، ابتدا با تزریق سرم نمکی یا رینگر شروع میشود. در صورت شدید بودن کاهش فشار خون یا عدم پاسخ به سرم درمانی، به بیمار خون تزریق میشود تا جایگزین خون از دست رفته شود.
از طرف دیگر باید جلوی خونریزی بیشتر را گرفت. در صورتیکه آسیب حلقه لگنی به صورتی باشد که دو استخوان بی نام از یکدیگر جدا شده و دور شده باشند باید آنها را به یکدیگر نزدیک کرد. تا وقتی که این استخوان ها به یکدیگر نزدیک نشوند خونریزی ادامه خواهد یافت و ممکن است این خونریزی آنقدر ادامه یابد که هر چه خون به بیمار تزریق میشود به داخل لگن خونریزی کرده و در نهایت بیمار از دست برود. نزدیک کردن استخوان های بی نام از طریق عمل جراحی امکان پذیر است.
وقتی در بیمارستان با عکس برداری از لگن مشخص گردید که لگن شکسته و قطعات شکسته شده دچار جابجایی زیادی شده اند برای بند آوردن خونریزی با استفاده از عمل جراحی قطعات را به هم نزدیک میکند. این عمل ممکن است بصورت بسته و بدون شکاف جراحی باشد و پس از جااندازی، استخوان ها به توسط اکسترنال فیکساتور به هم متصل شوند و یا ممکن است بصورت جراحی باز باشد. در صورت جراحی باز ممکن است برای در کنار هم نگه داشتن قطعات، از اکسترنال فیکساتور یا پلاک استفاده شود.
چون لازم است بیمار مدتی به پشت بخوابد، احتمال بوجود آمدن زخم بستر وجود دارد. این زخمها معمولا به علت فشار مداوم به یک قسمت از بدن بوجود می آید و بیشتر در پوست روی استخوان دنبالچه یعنی در ناحیه ای کمی بالاتر از باسن ها است و یا میتواند در پوست زیر پاشنه پا بوجود بیاید. برای جلوگیری از ایجاد زخم بستر باید نکات لازم رعایت شوند.
 

آموزش بیمار و خانواده

به بیمار بیاموزید بروز علایم عفونت ثانویه (ترشح و خارش از واژینال،مدفوع شل و آبکی) و آلرژی را به پزشک اطلاع دهد. به بیمار توصیه کنید در صورت بروز تب و اسهال به خصوص در صورتی که حاوی خون موکوس و چرک باشد به پزشک اطلاع دهد.
 

داروهای مصرفی

نام دارو: Cefazolin
For injection 250 mg/vial
For injection 500 mg/vial
For injection 1g/via
 
اندیکاسیون ها و راه مصرف: عفونتها مخاطره آمیز ریوی،ادراری،تناسلی،پوست،بافت نرم،استخوان و مفاصل،سپتی سمیو آندوکاردیت ناشی از اورگانیسم های حساس.
بالغین: از250 میلی گرم از راه عضلانی یا وریدی هر 8 ساعت تا 1 گرم هر 6 ساعت تجویز میشود.
کنتراندیکاسیونها:حساسیت مفرط به ترکیبات سفالوسپورین ها.
موارد احتیاط: حساسیت به پنی سیلین.
تداخلات دارویی: مصرف همزمان پروبنسید دفع سفازولین را کاهش داده و سطح خونی آن را کاهش میدهد.
واکنشهای ناخاسته و عوارض جانبی:
سرگیجه،سردرد،بیحالی،پارستزی،تشنجCNS
راشهای اریماتو وکهیرDerm
کولیت پسودومامبرانو،تهوع،بی اشتهایی،استفراغ،اسهال،دیس پپسی،کرامپ های شکمی،GI
خارش ناحیه آنال
نوتروپنی گذرا، لوکوپنی، ائوزینوفیلی، آنمیHEMA
واکنش افزایش حساسیت، تنگی نفس، تب، عفونت ثانویه قارچی و باکتریایی
توجه: در صورت ایجاد علایم مسمومیت با واکنش افزایش حساسیت یا اسهال شدیدمصرف دارو باید قطع شود
 
نام دارو: ENOXAPARIN sodium
Injection 100 mg/ml(0.2-0.4-0.6-0.8-1 ml)
اندیکاسیون ها، راه مصرف و دوزاژ:
پیشگیری از ترومبوز وریدهای عمقی که ممکن است منجر به آمبولی ریوی بشوند به دنبال اعمال جراحی جایگزینی هیپ یا زانو
30میلی گرم از راه زیر جلدی هر12ساعت به مدت 10-7روز،لازم است دوز اولیه در 24-12ساعت اولیه قبل از عمل جراحی داده شود.
کنتراندیکاسیون ها و موارد احتیاط: حساسیت به این داروو هپارین،خونریزی فعال،ترمبوسیتوپنی
بیماران در معرض خونریزی،رتینوپاتی دیابتیک،بیماران مسن،نارسایی کلیه،بعداز بیجحسی اپیدورال
تداخلات: مصرف همزمان این دارو با سایر داروهای ضد انعقاد و ترکیبات ضدپلاکت باعث افزایش خطر خونریزی می گردد.
در خلال درمان آزمایشات و شمارش پلاکت ها را درخواست کنید.
علایم حیاتی بیمار را به خصوص در مواردی که سابقه خونریزی گوارشی و سایر اختلالات همراه با افزایش خطر خونریزی وجود دارد به دقت کنترل کنید.

نام دارو: METADON Hcl
Tablets 5 mg
Tablets 20 mg
Tablets 40 mg
Oral solution 5 mg/5ml
Oral solution 25 mg/5ml
Injection solution 5 mg/ml
Injection solution 10mg/ml
 
درد شدید: بالغین 2.5-10 میلی گرم از راه خوراکی،عضلانی،زیر جلدی،هر4تا12ساعت در صورت نیاز تجویز میشود.
کنتراندیکاسیون ها و موارد احتیاط: سابقه واکنش افزایش حساسیت
دیس ریتمی های فوق بطنی،تروما به سر،حاملگی،اختلال عملکرد کلیه و کبد،بیماری های ریوی،جراحی اخیر دستگاه صفراوی،سابقه اعتیاد.
تداخلات:این دارو را در بیماران تحت درمان با داروهای مهار کننده منوآمین اکسیداز با احتیاط مصرف کنید.
تضعیف فعالیت سیستم اعصاب مرکزی به دنبال مصرف آنتی هیستامین ها،و داروهای خواب آور،آرامبخش تشدید میگردد.
واکنشهای ناخاسته و عوارض جانبی:
آرامش بیش از حد، سردردخفیف، سرگیجه، سرخوشی، بی خوابیCNS
برادیکاردی، تپش قلبی، غش، سنکوپ، ادمCV
تعریق،گرگرفتگی،راش،خارش،درد در محل تزریقDerm
خشکی دهان،بی اشتهایی،اسپاسم،تهوع،استفراغ،یبوستGI
احتباس ادراری،اشکال در ادرار کردنGU
دپرسیون تنفسی، وابستگی فیزیکیOther

فعالیت های مجاز و غیر مجاز بعد از عمل جراحی

شکستگی لگن از شدیدترین آسیب های اسکلتی است و نیاز به یک دوره بازپروری دقیق و طولانی دارد. بسیاری از این شکستگی ها نیاز به درمان جراحی دارند. بیحرکتی برای کسی که دچار شکستگی لگن شده یک سم مهلک است و عوارض متعددی دارد. هدف بازپروری بعد از عمل جراحی این شکستگی اینست که بیمار هر چه زودتر راه اندازی شده و شروع به حرکت کند. این کار موجب میشود از عوارض متعددی که به علت بیحرکتی بیمار ایجاد میشوند پیشگیری به عمل آید.
بعد از جراحی شکستگی های لگن هیچ گونه گچ گیری برای بیمار انجام نشده و از آتل استفاده نمیشود. در صورتیکه این شکستگی ها جااندازی شده و با پیچ و پلاک جراحی شده اند دستورالعمل زیر برای بیمار اجرا میشود.
معمولا بیمار تشویق میشود روز بعد از جراحی در کنار تخت نشسته و پا ها را از کنار تخت آویزان کند. بیمار باید در طول شبانه روز بیشتر نشته باشد نا اینکه دراز بکشد.
معمولا حرکات مفصل ران در طرف عمل شده روز بعد از جراحی شروع میشود. این حرکات در ابتدا بصورت پاسیو Passive انجام میشوند یعنی مفصل را فیزیوتراپ حرکت میدهد نه خود بیمار. میزان حرکت و نوع حرکت مفصل را پزشک معالج تعیین میکند. بعد از گذشت چند روز تا هفته به بیمار آموزش داده میشود چگونه خودش مفصل ران طرف عمل شده را خم و راست کند. این حرکات مفصلی برای پیشگیری از محدودیت حرکت مفصلی بسیار مهم هستند.
بعد از چند هفته حرکاتی به بیمار آموزش داده میشود که به توسط آنها عضلات ناحیه لگن بیمار تقویت میشوند. تقویت عضلات لگن بسیار مهم بوده و در صورت انجام نشدن آنها، هم شکستگی دیرتر جوش میخورد و هم راه رفتن بیمار دچار مشکل خواهد شد.
چند روز بعد از جراحی شکستگی لگن به بیمار اجازه داده میشود تا با کمک واکر یا دو عصای زیر بغل راه برود. بیمار باید به توسط فیزیوتراپ راه اندازی شود. فیزیوتراپ به وی یاد میدهد تا چگونه از واکر یا عصا استفاده کرده و چگونه درست راه برود. معمولا به بیمار توصیه میشود تا مدتی پای طرف آسیب دیده را در حین راه رفتن بر روی زمین فشار ندهد. این کار لازم است چون معمولا پیچ و پلاک های کار گذاشته شده در لگن تحمل وزن بیمار را ندارند. پس از مدتی که شکستگی بیمار جوش خورد بیمار میتواند پای جراحی شده را هم بر روی زمین فشار دهد. مدت زمانی که بیمار نباید پای طرف شکسته شده را بر روی زمین فشار دهد را پزشک معالج مشخص میکند.
معمولا پس از سه ماه بیمار میتواند بدون واکر یا عصای زیر بغل راه برود. البته این زمان در بیماران مختلف متفاوت است. بیمار بعد از اینکه توانست بدون کمک راه برود تا چند ماه در موقع راه رفتن قدری لنگش دارد. این لنگش تا حدی طبیعی بوده و به علت ضعف عضلات لگن است. بتدریج و با بیشتر کردن نرمش ها این ضعف از بین رفته و لنگش برطرف میشود.
بعد ازگذشت 4-3 ماه بیمار تشویق میشود که برای تقویت بیشتر عضلات لگن از دوچرخه ثابت استفاده کند. ورزش شنا در دوره زمان برای بیمار بسیار مفید بوده و عضلات لگن را بیشتر تقویت میکند. در این دوره بیمار با کمک فیزیوتراپ نرمش هایی انجام میدهد تا بتواند حرکات پیچیده تر بدنی را انجام داده و کنترل و تعادل بهتر و بیشتری بر روی حرکات اندام داشته باشد.معمولا بیماران میتوانند بعد از 5-4 ماه به فعالیت های روزمره قبل از شکستگی برگردند.
 

رژیم غذایی مجاز و غیر مجاز

بدن برای اینکه بتواند شکستگی را جوش دهد به مواد غذایی متفاوتی نیاز دارد. مهمترین این مواد که بیش از دیگر مواد غذایی در جوش خوردن شکستگی نقش دارند عبارتند از :

• کلسیم : مهمترین ماده ای که بدن برای سرعت دادن به جوش خوردن شکستگی استخوان به آن نیاز دارد کلسیم است. کلسیم جزء مهم سازنده استخوان است و 99 درصد کلسیم بدن شما در استخوان هااست. بدن یک فرد عادی در حالت معمولی به روزی یک گرم یا به عبارت دیگر هزار میلیگرم کلسیم نیاز دارد. ولی الان نیاز بدن به کلسیم بیشتر شده و به روزی 1500 میلیگرم کلسیم نیاز است.
• پروتئین : استخوان از یک داربست پروتئینی مانند تار عنکبوت سه بعدی تشکیل شده که بر روی آن مواد معدنی (مهمترین آنها هیدروکسی آپاتیت است) حاوی کلسیم رسوب کرده است. پس پروتئین ها یکی از مواد مهم تشکیل دهنده استخوان ها هستند و بدن برای تسریع در جوش خوردن شکستگی به پروتئین بیشتر نیاز دارد.این پروتئین ها را میتوان از منابع گیاهی مانند غلات و حبوبات تامین کرد. لبنیات و گوشت هم از منابع مهم تامین پروتئین هستند.
• در بین منابع حیوانی بهترین آنها لبنیات کم چرب و ماهی است. گوشت مرغ هم مفید است. گوشت قرمز با اینکه پروتئین بالایی دارد ولی به علت عدم تعادلی که در سوخت و ساز کلسیم و فسفر ایجاد میکند برای استخوان خوب نیست و مسلما میتواند جوش خوردن استخوان را به تاخیر بیندازد.
• لیزین: لیزین یک نوع اسید آمینه است که نقش مهمی در جذب کلسیم به استخوان دارد. اکثر موادی که پروتئین زیادی دارند لیزین زیادی هم دارند مانند شیر کم چرب، ماهی، سویا، تخم مرغ و لوبیا. سیب و اسفناج هم سرشار از لیزین هستند.
• ویتامین C: این ویتامین نقش مهمی در ساخت کلاژن دارد و کلاژن هم جزء مهمی از داربست پروتئینی استخوان است پس ویتامین سی برای بهبود شکستگی استخوان ضروری است. ویتامین Cهمچنین بهبودی زخم را هم سرعت میدهد. این ویتامین در مرکبات به وفور یافت میشود.
• روی : روی ماده بسیار مهمی برای ترمیم بافتی است پس مصرف آن میتواند در ترمیم شکستگی هم موثر باشد. روی در اسفناج و کلم بروکلی به وفور یافت میشود.
• ویتامین  Aو C و روی برای پیشگیری از عفونت بعد از عمل لازم هستند.
• بُر : این ماده موجب کاهش دفع کلسیم و منیزیم از ادرار شده و موجب میشود تا کلسیم بیشتری در دسترس استخوان قرار گیرد. سیب، آووکادو و گردو بورون زیادی دارند.
• مواد مهم دیگر که در ترمیم بافت های آسیب دیده نقش مهمی دارند عبارتند از :
• منیزیم : این ماده در اسفناج، کلم بروکلی یافت میشود.
• ویتامین K : این ویتامین در استخوان سازی دخالت میکند و در جوش خوردن شکستگی نقش مهمی دارد.ویتامین کا در کلم و کاهو و اسفناج یافت میشود.
• سیلیکا : این ماده در پوست گوجه، خیار و فلفل سبز و قرمز یافت میشود.

مصرف چه موادی برای جوش خوردن شکستگی استخوان مضر است؟

• موادی مثل شکر، نمک، الکل، کافئین و گوشت قرمز، روغن جامد، شیر پرچرب، میتواند موجب ضعیف شدن استخوان و کند شدن روند ترمیم شکستگی استخوان شوند. کافئین موجب افزایش دفع کلسیم از ادرار میشود.
• شکر موجب ایمبالانس فسفر و کلسیم میشود.
• گوشت قرمز به علت فسفر بالا موجب برداشت کلسیم از استخوان میشود.
• نوشابه های گازدار به علت کربنات و فسفر موجب برداشت کلسیم از استخوان میشوند. بعضی انواع نوشابه های گازدار کافئین هم دارند که تاثیر مخرب آن را بر استخوان بیشتر میکند.
• شکلات حاوی مقادیر زیادی کافئین و شکر است که هر دو این مواد برای استخوان مضرند.
• روغن های جامد و شیر پرچرب هر دو حاوی چربی های اشباع شده حیوانی هستن و هردو آنها برای استخوان مضرند.
• دارو های ضد درد : سلول هایی که در بافت های آسیب دیده هستند موادی به نام پروستاگلاندین از خود آزاد میکنند. این مواد ایجاد درد میکنند و داروهای ضد درد ضد التهابی مانند آسپرین، بروفن، دیکلوفناک، سلکوکسیب و ... موجب مهار این مواد میشوند. از طرف دیگر پروستاگلاندین ها در ترمیم بافت های آسیب دیده هم مهم هستند. پس مصرف داروهای ضد درد میتواند بهبود بافتها و جوش خوردن شکستگی استخوان ها را به تاخیر بیندازد. البته مصرف استامینوفن این تاثیرات را نداشته و موجب بروز مشکلی در جوش خوردن شکستگی نمیشود.
• سیگار : سیگار کشیدن را قطع کنید. بطور قطع کسانی که سیگار میکشند شکستکی شان دیرتر جوش میخورد و احتمال جوش نخوردن استخوان آنها بیشتر است. سیگار موجب کاهش جریان خون بافتی میشود و استخوان ها برای جوش خوردن نیاز به این جریان خون دارند.

آموزش های خود مراقبتی اختصاصی

• علایم حیاتی را کنترل کنید وبه شوک توجه نمایید.
• به خصوصیات و درناژ توجه کنید.
• اگر بیمار دچار شوک یا خونریزی زیاد شد به جراح اطلاع دهید.
• به مقدارhbو hct توجه کنید وکاهش آن را گزارش نمایید.
• عوارض تنفسی، تعدادتنفس، طول مدت، صداهای تنفسی، خلط و درجه حرارت را کنترل کنید.
• اندام مبتلا را از نظر رنگ و درجه حرارت بررسی نمایید.
• انگشتان پا را از لحاظ پرشدگی مویرگی بررسی نمایید.
• اندام مبتلا را بالا نگه دارید.
• دردعمیق و ضرباندارو غیر قابل کنترل را بررسی نمایید
• دردتوام با فلکسیون پا را بررسی نملیید.
• حس ها و وجود کرختی را بررسی نمایید.
• توانایی حرکت دادن پاها وانگشتان پارا بررسی نمایید.
• نبض های هردو پا را کنترل کنید.
• اگر اختلالی در وضعیت عصبی_عروقی پدید آمد به جراح پزشک اطلاع دهید.
• جهت جلوگیری ازترمبوز وریدهای عمقی از جورابهای الاستیک استفاده کنند.
• مددجو2بار در روز به مدت20 دقیقه جورابها را خارج و مراقبتهای پوستی را اجرا نماید.
• جهت جلوگیری از زخم فشاری وضعیت پوست رادر نقاط فشاری کنترل کنید.(پاشنه،خاجی،شانه)
• نوع و موضع درد بیمار رابررسی کنیم.
• اندام مبتلا را به ارامی دست بزنید. با دست یا بالش پا را حمایت کنید.
• مسکن های تجویز شده را اجرا نمایید.
• بیمار را به اجرای معیار های تسکین درد قبل از شدت یافتن درد تشویق کنید.
• واکنش بیمار را به دارو ها و سایر تکنیک های کاهش درد ارزیابی کنید.
• تغییر وضعیت و نحوه انتقال را به بیمار اموزش داده و او را کمک کنید.
• انجام ورزشهای ایزومتریک عضله چهار سر و عضلات سرینی رامورد نظارت و اموزش قرار دهید.
• در مشاوره با فیزیوتراپ راه رفتن صحیح و پیش رونده را در محدوده ی تحمل وزن تجویز شده اموزش دهید و بر اجرای ان نظارت نمایید .
• اجرای ر‍‍ژیم ورزشی و تمرینات را مورد تشویق و حمایت قرار دهید.
• بیمار را به استفاده از وسایل کمک حرکتی تشویق نمایید.