• رنگ پوست خاکستری کمرنگ یا آبی -سیانوز
• تنفس سریع -نوزادان به طور طبیعی نفس‌شان تند است اما در صورتی که تعداد تنفس‌شان بیشتر از 50 تا 60 بار در دقیقه است و قبلشان تندتر می‌زند نشان دهنده بیماری قلبی در کودک است. البته به این معنا نیست که تنها با تندی نفس کودک به بیماری قلبی مبتلا شده است بلکه ممکن است این علایم علت بیماری‌های دیگری نیز باشد
• تورم پاها، شکم یا اطراف چشم
• تنگی تنفس در حین شیر خوردن که باعث می شود نوزاد خوب وزن نگیرد -موقعی که  کودک شیر می‌خورد  خسته شود و مرتب سینه مادر را از دهانش خارج کند تا نفس بگیرد و به جای اینکه همانند یک کودک نرمال در عرض 10 دقیقه شیر بخورد  40 طول می کشد تا شیر بخوردند

• به راحتی در ورزش یا سایر فعالیت های جسمی دچار تنگی نفس می شود
• به راحتی در ورزش یا سایر فعالیت های جسمی خسته می شود
•  در حال ورزش یا سایر فعالیت های جسمی از حال می رود
• دست، مچ پا یا بخش پایینی پا دچارتورم می شود

 عوارض نقص قلبی مادرزادی در کودک

• نارسایی احتقانی قلب: این عارضه جدی در نوزادان مبتلا به نقص قلبی شدید امکان بروز دارد. ازعلایم نارسایی احتقانی قلب می توان به تنفس سریع که اغلب با صدای آه همراه است و وزن نگرفتن صحیح نوزاد اشاره کرد.
• کاهش سرعت رشد نوزاد: کودکان مبتلا به نقص قلبی مادرزادیِ شدید، نسبت به کودکانی که به نقص قلبی دچار نیستند، کندتر رشد می کنند. جثه آنها نسبت به هم سالانشان کوچک تر است و اگر دستگاه عصبی آن ها هم تحت تاثیر عیوب قلبی قرار گرفته باشد در یادگیری راه رفتن و صحبت کردن تاخیر خواهند داشت.

• مشکلات ریتم قلب: ممکن است مشکلات ریتم قلب –آریتمی- ناشی از نارسایی قلبی مادرزادی یا در اثر بروز زخم هایی باشد که بعد از عمل جراحی تصحیح نقص قلبی مادرزادی ایجاد می شود.
• سیانوز: اگر نقص قلب کودک باعث شود اکسیژن رسانی خون بند ناف کافی نباشد، نوزاد دچار کبودی رنگ پوست می شود که به آن سیانوز می گویند.
• سکته مغزی: اگر چه غیر معمول است، اما برخی از کودکان مبتلا به نقص قلب مادرزادی به دلیل حرکت لخته خون در سوراخ قلب به سمت مغز، در معرض خطر ابتلا به سکته مغزی هستند.
• مشکلات عاطفی: بعضی از کودکان مبتلا به نقص قلبی مادرزادی به دلیل جثه کوچک، محدودیت های فعالیت و یا مشکلات یادگیری شان احساس ناامنی یا مشکلات عاطفی می کنند. اگر نگران خلق و خوی فرزند خود هستید، با دکتر او صحبت کنید.
• نیاز به نظارت مادام العمر: کودکان مبتلا به اختلالات قلب باید در تمام طول عمر خود تحت نظارت قلبی قرار گیرند، زیرا نقص آنها می تواند منجر به افزایش خطر ابتلا به عفونت بافت قلب -اندوکاردیت، نارسایی قلبی یا مشکلات دریچه قلب شود. اکثر کودکان مبتلا به نقص قلبی مادرزادی می بایست به صورت مادام العمر و به طور منظم زیر نظر یک متخصص قلب و عروق باشند.

چه وقت به پزشک مراجعه کنیم

انواع عیوبی قلبی

• سوراخ در قلب
• انسداد جریان خون
• ناهنجاری عروق خونی
• اختلالات دریچه قلب
• قلبی که رشد کافی نکرده است
• ترکیبی از چندین نقص قلبی

عوامل خطر ساز

• سرخجه – روبلا یا سرخک آلمانی:  ابتلا به سرخجه در دوران بارداری می تواند در رشد قلب کودک مشکلاتی ایجاد کند. بهتر است پزشک قبل از بارداری ایمنی به این بیماری ویروسی را آزمایش کند و اگر ایمنی نداشتید شما را واکسینه کند.
• دیابت:  شما می توانید با کنترل دقیق دیابت قبل از شروع و در طول بارداری خطر ابتلا به نقص مادرزادی قلب را کاهش دهید. البته به طور کلی می توان گفت دیابت بارداری خطر ابتلا به نقص قلب نوزاد را افزایش نمی دهد.
• داروها: مصرف بعضی داروها در دوران بارداری جنین را دچار عیوب مادرزادی، از جمله عیوب مادرزادی قلب می کنند. قبل از شروع بارداری به پزشک خود مراجعه کنید و او را از داروهایی که می خورید مطلع کنید.

• مصرف الکل در دوران بارداری: از الکل در دوران بارداری اجتناب کنید، زیرا خطر نقص قلبی مادرزادی را افزایش می دهد.
• سیگار کشیدن: سیگار کشیدن در دوران بارداری احتمال ابتلا به نقص مادرزادی قلب در نوزاد را افزایش می دهد.
• وراثت: امکان دارد اعضای خانواده عیوب قلبی مادرزادی را به ارث ببرند. این اختلال گاهی با یک سندرم ژنتیکی همراه است. بسیاری از کودکان مبتلا به سندرم داون دچار عیوب قلبی هستند. قطعه گمشده عوامل ژنتیکی کروموزوم 22 هم باعث نقص قلبی می شود.

آزمایشات تشخیصی نقص قلبی مادرزادی

• اکوکاردیوگرام جنینی
• اکوکاردیوگرام
• الکتروکاردیوگرام
• عکس برداری اشعه ایکس از قفسه سینه
• پالس اکسیمتری و گاهی کاتتریزاسیون
• ام آر آی قلب و عروق

• دریافت واکسن سرخجه
• کنترل بیماری های مزمن مانند دیابت و صرع
• اجتناب از مصرف مواد مضر مانند شوینده های قوی، رنگ ساختمانی، دارو های گیاهی، شیمیایی و مکمل بدون دستور پزشک، سیگار و الکل
• مصرف مولتی ویتامین به همراه اسید فولیک با مشورت پزشک: مصرف روزانه 400 میکروگرم اسید فولیک باعث کاهش نقایص مادرزادی در مغز و نخاع می شود و همچنین به کاهش خطر ابتلا به عیوبی قلبی کمک می کند.