ورزش در بارداری خطرناک است؟

اگر خانمی پیش از این که باردار شود ورزش می کرده و مشکلی هم نداشته باشد، او را از ورزش منع نمی کنیم، ولی نه در حدی که دچار تنگی نفس، افزایش ضربان قلب شدید یا خستگی مفرط شود.

خیلی از خانم های باردار و اطرافیانشان می ترسند که ورزش کردن باعث سقط جنین آنها شود، اما دکتر هاله دادگستر، متخصص پزشکی ورزشی معتقد است اگر خانمی زیرنظر متخصص زنان و طب ورزشی ورزش کند، دچار مشکل نخواهدشد. بعضی دیگر هم از آن طرف بام می افتند و اعتقاد دارند هر چقدر بیشتر فعالیت داشته باشند، زایمان راحت تری خواهند داشت در حالی پزشکان معتقدند این موضوع هنوز ثابت نشده و فقط برخی ورزش های کف لگن در این زمینه تاثیر دارند.

ورزش را ترک نکنید

اگر خانمی پیش از این که باردار شود ورزش می کرده و مشکلی هم نداشته باشد، او را از ورزش منع نمی کنیم، ولی نه در حدی که دچار تنگی نفس، افزایش ضربان قلب شدید یا خستگی مفرط شود. البته اگر خانمی قبل از بارداری مثلا شنا می کرده، دیگر نباید حرکاتی مانند شیرجه در آب را انجام دهد یا اگر به ورزش های پربرخورد می پرداخته، دیگر نمی تواند آنها را ادامه دهد. خانمی که از قبل ورزش نمی کرده و بعد از بارداری به هر علتی تصمیم به ورزش گرفته، حتما باید زیرنظر متخصص زنان و متخصص پزشکی ورزشی این کار را شروع کند.

ورزش شدید ممنوع است

انجام ورزش شدید به هیچ خانم بارداری توصیه نمی شود، اما فعالیت فیزیکی برای آنها مناسب است. فعالیت فیزیکی با ورزش متفاوت است. فعالیت فیزیکی یعنی انجام فعالیت های منظم مثل پیاده روی که در زندگی روزمره هم انجام می شود. یک خانم باردار می تواند در حدی که خسته نشود، پیاده روی انجام دهد زیرا خستگی نشان می دهد فشار بیش از حدی به او واردشده و ممکن است دمای بدنش بالا برود یا دچار کم آبی شود که خطرناک است. خانم های باردار می توانند 30 دقیقه فعالیت فیزیکی در روز داشته باشند و آن را در سه مرحله 10 دقیقه ای انجام دهند.

ورزش در هوای گرم خطاست

خانم های باردار حتی باید برای ورزش به دمای هوا هم توجه داشته باشند. ورزش در هوای گرم برای خانم باردار ممنوع است. این خانم ها به هیچ وجه نباید سونا یا جکوزی بروند یا در هوای گرم پیاده روی کنند چون هرگونه افزایش دمای بدن چه به صورت داخلی (مثلا ناشی از تب) و چه از محیط خارج و گرمای هوا احتمال آنومالی (ناهنجاری برای جنین) را بالا می برد و خطرناک است. نتایج مطالعه های مختلف آزمایشگاهی نشان داده اگر دمای بدن مادر افزایش یابد، احتمال این که برای جنین عوارضی داشته باشد خیلی زیاد است، ورزش در آب و هوای گرم به هیچ وجه برای خانم باردار مناسب نیست و نباید به این ورزش ها بپردازد.

بهترین زمان ورزش

بهترین زمان ورزش برای خانم های باردار، سه ماهه دوم است که هم بدن مادر با شرایط بارداری تطبیق پیداکرده، هم بارداری در امن ترین شرایط است و هم وزن مادر هنوز خیلی زیاد نشده و قادر است برخی ورزش ها را انجام دهد، ولی با افزایش سن بارداری، مرکز ثقل بدن تغییر می کند و خانم ها معمولا دچار افزایش گودی کمر و کمردرد می شوند و این کار را برایشان سخت خواهدکرد. در ماه های آخر بارداری ظرفیت تنفس خانم های باردار کم و خودبه خود فعالیت های آنها مخصوصا به علت محدودیت فیزیکی و جسمی محدودتر می شود.

ورزش های مناسب خانم باردار

شنا یا راه رفتن در آب برای خانم های باردار مناسب است چون در آب وزن بدن گرفته می شود، این خانم ها حتما باید با همراه وارد آب شوند زیرا امکان دارد به دلیل ترشح هورمون های بارداری و کمتر شدن توانایی شان، دچار گرفتگی عضلانی شوند. خانم های باردار باید ورزش های سبک انجام دهند چون هم باعث می شود افزایش وزن بیش از حد پیدا نکنند و هم احتمال ابتلا به دیابت یا مسمومیت بارداری و فشارخون را کاهش می دهد. وی بهترین ورزش ها را برای این خانم ها دو، پیاده روی و شنا می داند.

ورزش های ممنوع

بیشتر خانم های باردار می دانند نباید به ورزش های پربرخورد بپردازند، اما ورزش های دیگری هم وجود دارد که انجام آنها برایشان ممنوع است. ورزش هایی که احتمال افتادن و برخورد در آنها وجود دارد مانند دوچرخه سواری در پیست، اسب سواری و کوهنوردی در ارتفاع بیش از 2500 متر، به علت کاهش فشار اکسیژن.
با شروع بارداری، ترشح برخی هورمون ها در بدن خانم ها افزایش می یابد که عضلات را شل تر می کند به همین دلیل بهتر است ورزش هایی که احتمال پیچ خوردن و آسیب اندام ها در آن بیشتر است، انجام ندهند ؛ زیرا علاوه براین، تغییر مرکز ثقل بدن نیز آنها را در معرض آسیب های عضلانی و تاندونی قرار می دهد. از اواسط سه ماهه دوم به بعد، انجام ورزش هایی که باید در حالت طاقباز انجام شود نیز به هیچ وجه مناسب نیست. حتی این خانم ها شب ها نباید طاقباز بخوابند چون جنین به وریدهایی از سیاهرگ های اصلی فشار وارد می کند و باعث کاهش ضربان قلب مادر می شود.

حتی بارداری با روش IVF هم مانع ورزش نیست

خانم هایی که IVF کرده اند معمولا خودشان آنقدر محتاط هستند که خودبه خود فعالیت هایشان را محدود می کنند، ولی استراحت مطلق برای خیلی از آنها لازم نیست و می توانند به پیاده روی و شنا بپردازند. البته بلافاصله بعد از انجام IVF یا حتی یک هفته بعد نباید ورزش کرد، اما بعد از این که تست بارداری مثبت و جنین مستقر شد و معلوم شد بارداری طبیعی است، انجام این ورزش های سبک منعی ندارد.

ورزش به زایمان راحت کمک می کند؟

این موضوع هنوز ثابت نشده است، ولی برخی ورزش های مخصوص وجود دارد که عضلات کف لگن را ریلکس می کند و از این نظر که پارگی را کمتر می کند، زایمان را راحت تر خواهد کرد.

ورزش برای بعضی مطلقا ممنوع است

کسانی که در معرض خطر سقط هستند، خانم هایی که به هر دلیلی خونریزی دارند، مبتلایان به بیماری زمینه ای قلبی، نارسایی دهانه رحم، در صورتی که احتمال زایمان زودرس وجود داشته باشد و در کسانی که جنین شان اختلال رشد دارد، اصلا نباید ورزش کنند، حتی ورزش های بارداری. در بارداری های چندقلویی هم احتمال سقط بالاتر است و باید بیشتر مراقب باشند.

یک نکته خیلی مهم

خیلی از خانم های باردار به دلیل ترس، فعالیت خود را خیلی محدود می کنند به همین دلیل بیش از حد لازم افزایش وزن پیدا می کنند که اصلا خوب نیست. برخی هم فکر می کنند چون باردارند، باید به اندازه دو نفر بخورند در حالی که اصلا این طور نیست. یک خانم باردار باید فعالیت طبیعی داشته باشد حتی کسانی که در معرض خطر سقط هستند، این طور نیست که با خوابیدن احتمال سقط شان کمتر شود و این بیشتر جنبه روانی دارد. ورزش سبک، پیاده روی و شنا باعث سقط و زایمان زودرس نمی شود پس بهتر است اصلا خود را محدود نکنند./