سدیمانتاسیون که به آن سرعت رسوب گلبول قرمز «ESR» یا به زبان ساده تر Sed Rate می گویند، یک نوع آزمایش خون است که میزان فعالیت التهابی را در خون نشان می دهد. تست Sed Rate تنها ابزار تشخیصی پایه نیست، اما ممکن است در فرآیند تشخیص یا نظارت بر پیشرفت یک بیماری التهابی به پزشک کمک کند.
بیشتر بخوانید: آزمایشات دوره ای پیشنهادی جهت ویزیت بیماران روماتیسمی
زمانی که از بیمار خون گرفته می شود و در یک لوله بلند و نازک قرار می گیرد، سلول های قرمز خونی (اریتروسیت ها یا گلبول های قرمز) به تدریج به سمت پایین ته نشین می شوند. التهاب باعث می شود سلول ها با هم انبوه شوند. بدلیل اینکه این توده های سلولی از سلول های منفرد چگال تر هستند، بنابراین سرعت رسوب آنها نیز بیشتر است و میزان این سرعت درواقع یک معیار سنجش بیماری است.
در تست Sed Rate فاصله رسوب گلبول های قرمز خون در یک ساعت در لوله آزمایش، اندازه گیری می شود. هرچه سلول های خونی در فاصله دورتری رسوب کرده باشند، یعنی پاسخ التهابی سیستم ایمنی بدن بیشتر بوده است.
بیشتر بخوانید: آشنایی با مفهوم التهاب
چرا این آزمایش انجام می شود؟
استفاده از تست Sed Rate در گذشته نسبت به حال رواج بیشتری داشت، چرا که امروزه اندازه گیری های اختصاصی تری از فعالیت التهابی وجود دارد. هم اکنون این تست بیشتر در مواقعی انجام می شود که پزشک مشکوک به وجود یکی از بیماری های زیر در شما باشد:
● آرتریت سلول ژآنت
● پلی میالژیا روماتیکا
● آرتریت روماتوئید
تست Sed Rate همچنین در تعیین شدت علایم التهابی و بررسی تاثیر درمان نیز کمک می کند.
از آنجا که تست Sed Rate نمی تواند مشکلی را که باعث بروز التهاب در بدن بیمار شده است را به دقت تعیین کند، معمولا نتیجه آن با دیگر تست های خون از جمله آزمایش پروتئین واکنشی سی یا C-reactive protein همراه می شود.
این تست، با یک آزمایش خون ساده انجام می شود و نیازی نیست قبل از آزمایش خون، چیزی نخورده باشید.
نتایج تست Sed Rate در واحد فاصله ای که سلول های خونی در یک ساعت طی کرده اند تا رسوب شوند به میلی متر بیان می شود: mm/hr
محدوده نرمال 0-22 میلیمتر در ساعت برای مردان و 0-29 میلیمتر در ساعت برای زنان است.
نتایج تست Sed Rate یک قسمت از اطلاعاتی است که به پزشک درد بررسی وضعیت سلامت شما کمک می کند. با پزشک خود درمورد نتیجه آزمایش و تفسیر آن در کنار سایر علایم بیماری که در شما وجود دارد و نتایج آزمایشات دیگر، مشورت کنید.
به طور خلاصه سدیمانتاسیون تستی است با حساسیت زیاد ولی غیر اختصاصی؛ که در شناخت روماتیسم ارزش دارد ولی کافی نیست.
بیشتر بخوانید: عواملی که روی نتایج آزمایش خون تاثیر می گذارند
دقت نتایج آزمایش
خصوصیات خون تحت تاثیر شرایطی می تواند تغییر کند، در نتیجه سرعت رسوب سلول های خونی در یک نمونه خون تحت تاثیر قرار گرفته و تغییر می کند. بنابراین اطلاعات درمورد بیماری التهابی –که پزشک می خواهد از نتیجه تست Sed Rate آن را استخراج کند- ممکن است تحت تاثیر بیماری های دیگر پنهان شده باشد. این عوامل پوشاننده عبارت است از:
● سن بالا
● آنمی – کم خونی
● بارداری
● ناراحتی های کلیوی
● بیماری تیرویید
● برخی سرطان ها مثل مولتیپل میلوما
● عفونت
پزشک به هنگام تفسیر نتایج آزمایش به این عوامل پوشاننده توجه کرده و تاثیر آنها بر نتیجه سدیمانتاسیون را در نظر می گیرد./
بیشتر بخوانید: با نحوه تفسیر نتایج آزمایش آشنا شوید