آشنایی با قرص های خواب آور

یکی از راه‌های مقابله با بی‌خوابی، استفاده از قرص‌های خواب‌آور است. این قرص‌ها در کوتاه‌مدت، اثر مناسبی روی مشکلات خواب می‌گذارند اما لازم است فرد اطلاعات لازم را در مورد آنها داشته باشد.
عده زیادی از مردم دنیا (حدود نیمی از آنها) از مشکلات بی‌خوابی در رنج هستند.
شاید شما هم یکی از آنها باشید و برای رسیدن به خواب مناسب به دنبال راه چاره‌ای باشید اما در درجه اول باید بگوییم که «‌بی‌خوابی یک نشانه است، نه یک بیماری!» از آنجا که نیاز افراد مختلف به خواب با هم متفاوت است، نمی‌توان مدت مشخصی را برای خواب لازم افراد تعریف کرد. اغلب بی‌خوابی به 3 گروه تقسیم می‌شود:

کمتر از یک هفته (بی‌خوابی موقتی)
بین 3-1 هفته (بی‌خوابی کوتاه‌مدت)
3 هفته به بالا (بی‌خوابی مزمن)

بی‌خوابی در هر سن و جنسی ممکن است رخ دهد اما به نظر می‌رسد در بزرگسالی، زنان بیشتر از مردان درگیر آن هستند و با بالاتر رفتن سن به‌خصوص بعد از یائسگی، میزان آن در زنان بیشتر می‌شود. به علاوه ظاهرا در افراد کم‌درآمد، الکلی‌های مزمن، بیماران با مشکلات روانی و افراد افسرده و مضطرب بیشتر است. البته مصرف بعضی داروها نیز می‌توانند باعث بروز بی‌خوابی شوند مانند داروهای بدون نیاز به نسخه‌ سرماخوردگی و آسم، داروهای مصرفی برای درمان فشارخون بالا، افسردگی و اضطراب.

بیشتر بخوانید: علل و انواع بی‌خوابی و خواب‌آلودگی

بی‌خوابی مداوم می‌تواند فرد را دچار مشکلات زیادی کند؛ قدرت ایمنی بدن کم می‌شود و به قدرت حافظه و یادگیری افراد نیز آسیب می‌رسد. نتایج تحقیقات جدید نشان داده که کاهش زمان خواب و استراحت برای افراد (به خصوص افراد مسن) خطر بیشتری را نسبت به سیگار و فشارخون بالا ایجاد می‌کند و از عوامل مهم مرگ‌ومیر در آنها محسوب می‌شود.یکی از راه‌های مقابله با بی‌خوابی، استفاده از قرص‌های خواب‌آور است. قرص‌های خواب‌آور، معمولا در کوتاه‌مدت اثر مناسبی روی مشکلات خواب می‌گذارند اما در بلندمدت، خودشان مشکل‌آفرین می‌شوند. لازم است فرد همه اطلاعات لازم را در مورد آنها داشته باشد. مثلا مهم است که در مورد آثار جانبی آنها مطلع باشد تا از مصرف نابجای آنها خودداری کند.

انواع داروهای خواب‌آور

بیشتر داروهای خواب‌آور نیاز به نسخه دارند. از آنجا که این داروها می‌توانند اعتیادآور باشند و مصرف بیش از حد آنها برای بیمار خطرناک است، لازم است مصرف آنها تحت‌نظر پزشک باشد. علاوه بر مصرف، حتی قطع مصرف این داروها نیز باید زیر نظر پزشک باشد و طی چند هفته به تدریج قطع شوند تا عوارضی برای بیمار نداشته باشند.
داروهای خواب‌آور را می‌توان به 2 گروه عمده تقسیم کرد؛ نسخه‌ای و بدون نسخه (OTC).

داروهای بدون نسخه

از این گروه می‌توان به داروهای ارزان‌قیمت و ملایمی مانند دیفن‌هیدرامین و دیمن‌هیدرینات اشاره کرد. این داروها باعث ایجاد رخوت، گیجی و خواب‌آلودگی فرد می‌شوند اما اعتیادآور نیستند. عوارض جانبی آنها شامل گیجی، تاری‌دید و خشکی دهان است. این داروها، جزو گروه داروهای خواب‌آور محسوب نمی‌شوند اما خواب‌آلودگی از عوارض جانبی آنها به حساب می‌آید.

داروهای نسخه‌ای

داروهای خواب‌آور نسخه‌ای جزو پرمصرف‌ترین داروها در همه جهان هستند و با نام‌های مختلفی تولید و عرضه می‌شوند. اغلب داروهای خواب‌آور، داروهای سراتیو یا ضدافسردگی هستند که باعث ایجاد یا برقراری خواب در افراد می‌شوند. این گروه داروها شامل گروه‌های مختلفی است:

بنزودیازپین‌ها (BZD): جزو معمول‌ترین و امن‌ترین گروه‌های داروهای خواب‌آور است و شامل داروهای معروفی همچون لورازپام، دیازپام و... می‌شود. این گروه داروها نیز عوارض جانبی دارند که شامل علایم تنفسی، گیجی روزانه و کم‌شدن حافظه است. مصرف این داروها همراه با الکل خطرناک است و جزو داروهای خواب‌آور و ضداضطراب هستند و باعث ایجاد رخوت، گیجی و خواب‌آلودگی فرد می‌شوند. مصرف آنها در کوتاه‌مدت مفید و مناسب است اما مصرف طولانی‌ آنها باعث ایجاد وابستگی می‌شود.
باربیتورات‌ها: مانند فنوباربیتال. این داروها سیستم عصبی مرکزی فرد را سرکوب می‌کنند و باعث ایجاد رخوت می‌شوند. باربیتورات‌ها از قدیمی‌ترین داروهای خواب‌آور هستند که هنوز هم استفاده می‌شوند اما به خاطر پتانسیل سوءمصرف آنها امروزه کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
داروهای ضدافسردگی (مانند داروهای سه‌حلقه‌ای): این گروه از داروهای ضدافسردگی در درمان بی‌خوابی‌های ناشی از افسردگی استفاده می‌شوند. البته مورد مصرف آنها علاوه بر درمان بی‌خوابی در اختلالات خوردوخوراک، اختلالات درد، اختلال پس از آسیب، اختلالات دوقطبی، ترس از اجتماع، حمله‌های پانیک و... است. از معروف‌ترین اعضای این گروه می‌توان به داروی فلوکستین (پروزاک) اشاره کرد که از کم‌عارضه‌ترین داروهای ضدافسردگی است و در بسیاری کشورها از پرمصرف‌ترین داروها به شمار می‌آید.

عوارض جانبی خواب‌آورها

قرص‌های خواب‌آور نیز مانند سایر داروها عوارض جانبی دارند اما در بسیاری موارد تا زمانی که فرد دارو را مصرف نکند، متوجه عوارض آن نمی‌شود. البته پزشک و داروساز داروخانه، می‌توانند تا حدی بیمار را از عوارض احتمالی داروی خواب‌آور مطلع کنند.
داروهای خواب‌آور باعث می‌شوند فرد آرام‌تر و با عمق‌ کمتری تنفس کند. این امر می‌تواند برای افرادی که مشکلات کنترل‌نشده ریوی مثل آسم دارند خطرساز باشد.
بعضی از داروهای جدیدتر خواب‌آور، مدت زمانی را که طول می‌کشد تا فرد به خواب رود کمتر می‌کنند.
ویژگی بعضی از داروهای جدیدتر این است که سریع ‌اثر می‌کنند و باعث ایجاد رخوت، گیجی و خواب می‌شوند و به علاوه فرد به آنها عادت نمی‌کند. بعضی از عوارض جانبی قرص‌های خواب‌آور را در اینجا بررسی می‌کنیم:
سوزش دست و پا و بازوها، تغییر در اشتها، یبوست و گاه اسهال، عدم برقراری تعادل، گیجی، خشکی دهان و گلو، سردرد، سوزش معده، معده‌درد، لرزش، رویاهای غیرعادی و ضعف.
لازم است فرد عوارض احتمالی آن را بداند تا در صورت بروز آنها‌، با پزشک تماس بگیرد و در صورت لزوم مصرف دارو را قطع کند.
بعضی داروهای خواب‌آور، اثرهای جانبی شدیدتری دارند و باعث بروز اختلالات خواب می‌شوند. بعضی از این اختلالات خواب، رفتارها و واکنش‌هایی هستند که فرد کنترلی روی آنها ندارد، مثل راه رفتن در خواب!فرد کاملا خواب است و نمی‌داند چه اتفاقی برایش افتاده است.
گاهی بعضی رفتارهای بسیار عجیب در خواب رخ می‌دهند مانند غذا خوردن در خواب، تلفن کردن در خواب، تهیه غذا در خواب، رانندگی در خواب و...
البته این رفتارها نادر هستند اما در بعضی موارد دیده شده‌اند. به علاوه در بعضی موارد دیده شده افراد بر اثر مصرف بعضی داروهای خواب‌آور، دچار واکنش‌های شدید آلرژیک شده‌اند. این واکنش‌ها گاه به صورت شوک آنافیلاکسی (یک واکنش حساسیتی بسیار شدید و خطرناک) یا آنژیوادم (ورم شدید صورت) بوده است.
به همین دلیل، سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، در سال 2007 از کارخانه‌های سازنده داروهای خواب‌آور خواست که اطلاعیه‌های هشداردهنده‌ای را روی جعبه داروها نصب کنند و پزشکان و بیماران را در جریان احتمال بروز این عوارض قرار دهند. در این صورت هم پزشکان و هم بیماران با احتیاط بیشتری از این داروها استفاده خواهند کرد. هرچه مقدار مصرف این داروها بیشتر باشد احتمال بروز چنین واکنش‌هایی، بیشتر خواهد بود.

مشکلات خواب در زنان یائسه

مشکلات بی‌خوابی در هر سن و جنسی شایع است اما در میان زنانی که به سن یائسگی رسیده‌اند بیشتر دیده می‌شود. این افراد اواسط شب با تعریق شبانه از خواب می‌پرند که علت آن تغییرات هورمون‌های زنانه (استروژن و پروژسترون) است. سایر علایم یائسگی، خستگی، افسردگی، اضطراب و گرگرفتن است.

به منظور کمتر شدن مشکلات خواب این گروه از زنان می‌توان چند اقدام انجام داد:
تغییر دمای اتاق خواب و خنک‌تر کردن اتاق، ترک‌سیگار، رسیدن به وزن مناسب، عدم مصرف الکل، عدم مصرف غذاهای پرادویه و کافئین قبل از خواب، مصرف بعضی داروها مانند داروهای خواب‌آور یا بعضی محصول‌های گیاهی به صورت دمنوش قبل از خواب. البته بسیاری محققان معتقدند که مصرف داروهای خواب‌آور آخرین راه‌حل است و فقط در صورتی باید استفاده شوند که درمان‌های دیگر جواب نداده باشند. مصرف داروهای خواب‌آور می‌توانند اعتیادآور باشند و باعث بروز عوارض جانبی در زنان شوند.

بیشتر بخوانید: تاثیر تغذیه بر خواب شبانه

قوانین تجویز داروهای خواب‌آور

افراد زیادی برای درمان بی‌خوابی خود دارو مصرف می‌کنند اما باید گفت پزشکان معتقدند دارو تنها راه‌حل نیست. در درجه اول باید متوجه شد علت بی‌خوابی فرد چیست؛ نگرانی، اضطراب، اختلال زمینه‌ای یا... شاید بتوان با برطرف کردن این عوامل، مشکل بی‌خوابی فرد را درمان کرد. اگر پزشک تشخیص دهد که مصرف دارو برای فرد لازم است، باز هم قوانینی را در نظر می‌گیرد: لازم است که داروهای خواب‌آور به صورت عادتی و روزمره استفاده نشوند. به علاوه مصرف آنها حتما باید تحت‌نظر پزشک باشد و مصرف آنها سرخود توسط بیمار به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود. داروهای خواب‌آور را باید فقط در صورت لزوم و با حداقل مقدار لازم، مصرف کرد. به علاوه لازم است که نسخه چنین داروهایی قابل‌تجدید نباشد تا بیمار نتواند بعد از پایان داروهایش، آن را مجددا از داروخانه تهیه کند.
زنانی که به سن یائسگی رسیده‌اند، بیشتر دچار مشکلات بی‌خوابی می‌شوند. گاه پزشک درمان‌های جایگزینی هورمونی را برای آنان توصیه می‌کند. در این صورت بی‌خوابی‌های ناشی از گرگرفتن‌های شبانه کمتر می‌شود. این زنان راحت‌تر به خواب می‌روند. درمان بی‌خوابی علاوه بر دارو نیاز به رفتاردرمانی هم دارد. رفتاردرمانی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
بهداشت خواب، عادت‌های مناسب خواب، محدودکردن زمان‌های خواب برای رسیدن به خواب بهتر، تمرین‌ ریلکس‌کردن و آرامش فردی، کنترل محرک‌ها، اتاق خوابی با فضای تاریک، آرام و راحت. مطالعه یا حمام قبل از خواب هم گاهی باعث خواب بهتر می‌شود. به علاوه ورزش که باعث بهبود علایم افسردگی و اضطراب فرد می‌شود و رژیم غذایی مناسب شامل مصرف غذاهای سرشار از امگا3 و ویتامین D نیز موثر است. مصرف یک لیوان شیر گرم قبل از خواب نیز کمک قابل‌توجهی به خواب راحت می‌کند.
در کنار اینها عدم مصرف غذاهای سنگین، چرب و شیرین قبل از خواب، عدم مصرف چای، الکل و قهوه قبل از خواب و اجتناب از چرت‌زدن‌های در طول روز هم مهم است. بعضی جوشانده‌های گیاهی نیز برای رفع بی‌خوابی مناسب هستند. گل‌ ساعت به صورت چای در رفع بی‌خوابی و اضطراب موثر است. اسطوخودوس نیز اثرات آرام‌بخش روی افراد می‌گذارد و باعث خوابی راحت می‌شود.

کابوس شبانه با وحشت شبانه فرق دارد

آیا تا به حال وسط یک کابوس شبانه از خواب پریده‌اید؟ آیا شده است که در کابوس‌تان توسط هیولاها مورد حمله قرار بگیرید یا در یک چاه بی‌انتها سقوط ‌کنید؟ حتما تصدیق می‌کنید که بعد از بیدار شدن احساس خوبی خواهید داشت که می‌فهمید خواب بوده‌اید! اما دوباره خوابیدن بعد از چنین کابوس‌هایی واقعا سخت است.
علل و عوامل زیادی باعث بروز کابوس‌های شبانه می‌شوند؛ کمبود بعضی ویتامین‌ها، مصرف بعضی داروها، برخی اختلالات روحی، اضطراب، نگرانی و... متاسفانه این کابوس‌ها چندان جدی گرفته نمی‌شوند اما برای افراد زیادی می‌‌توانند ناراحت‌کننده و ترسناک باشند، خواب را به هم بزنند و استراحت را غیرممکن کنند. حتی باعث می‌شوند سلامت فرد به خطر بیفتد. بعضی داروهایی که باعث بروز کابوس‌های شبانه می‌شوند شامل داروهای زیر است:
آمفتامین، داروهایی مانند آتنولول و پروپرانولول که در درمان فشارخون بالا به کار می‌روند، لوودوپا، گزارش شده که بعضی آنتی‌بیوتیک‌ها مانند کلیندامایسین هم می‌تواند باعث کابوس‌های شبانه شوند. حتی عده‌ای از افراد با تغییر داروهای ضدافسردگی خود دچار درجاتی از کابوس‌های شبانه می‌شوند.
این کابوس‌ها در میان کودکان هم شایع است. تعداد و شدت آنها بین افراد مختلف، متفاوت است. گاهی ممکن است هر چند روز یکبار یا چند هفته یکبار باشند اما گاه ممکن است بارها در طول یک شب تکرار شوند.
اما «کابوس‌های شبانه»، با «وحشت شبانه» متفاوت است و نباید این دو را مشابه هم دانست. در وحشت شبانه (وحشت خواب) که حدود 1 درصد افراد را درگیر خود می‌کند، اغلب چشم فرد باز است و او ظاهری ترسیده و وحشت‌زده پیدا می‌کند. گاهی فرد جیغ می‌کشد، عرق می‌کند و تنفس بسیار سریعی پیدا می‌‌کند. ضربان قلب فرد سریع می‌شود و گاه همراه خوابگردی و شب‌ادراری است.
علت دقیق وحشت خواب مشخص نیست اما در بعضی افراد که دچار اختلال پس از آسیب هستند بیشتر دیده می‌شود. به علاوه این وضعیت در افراد با اختلالات اضطرابی و افراد با قندخون پایین بیشتر دیده می‌شود. این وحشت شبانه، باعث می‌شود فرد از نظر جسمی و ذهنی احساس بیماری کند و گاهی حتی منجر به خودکشی می‌شود.
به نظر می‌رسد وحشت‌های شبانه تا حدی الگوی ارثی (ژنتیکی) دارد. پس اگر در تاریخچه خانوادگی سابقه چنین چیزی وجود داشت، احتمال دارد که فرد دیگری از این خانواده هم دچار آن شود. نتایج بعضی تحقیقات نشان می‌دهد که اختلالات روانی، تب، آسم و مصرف بعضی داروهای موثر بر سیستم عصبی مرکزی، می‌توانند باعث بروز وحشت شبانه شوند. این وضعیت در کودکان نیز دیده می‌شود و به نظر می‌رسد در پسربچه‌ها بیشتر از دختربچه‌هاست اما در بزرگسالان در میان مردان و زنان به یک میزان دیده می‌شود.
نتایج بعضی تحقیقات نشان می‌دهد وحشت شبانه زمانی بیشتر است که فرد رژیم غذایی مناسب و خواب کافی نداشته است مثلا دچار وقفه تنفسی بوده است. فرد گاه در حال فریاد کشیدن از خواب می‌پرد، گاه لگد می‌زند و حتی ممکن است از خانه بیرون برود. گاهی این امر می‌تواند به خاطر خستگی بیش از حد باشد که در این صورت برنامه‌ریزی مناسب برای ساعت خواب می‌تواند مشکل را کمتر کند. اگر وحشت شبانه به طور مزمن درآمده باشد و هر شب فرد در ساعت مشخصی بیدار شود، می‌توان قبل از شروع آن، فرد را از خواب بیدار کرد. اگر کودک است لازم است در طول روز و قبل از خواب به او آرامش داد. گاهی مشاوره‌های روانی هم می‌تواند چاره‌ساز باشد. در بعضی موارد نیز برای رفع این مشکل مصرف بعضی داروها (مثل دیازپام) توصیه می‌شود، البته به ندرت برای رفع مشکل وحشت خواب از دارو کمک گرفته می‌شود. سایر داروهایی که ممکن است مورداستفاده قرار گیرد، داروهای ضدافسردگی است که البته باید حتما زیر نظر پزشک باشد./

بهپو در جوامع مجــازیکانال ما را در جوامع مجازی دنبال کنیــد

پاسخ به این نظر سلام من دیازپام مصرف میکنم و در خواب راه میرم مشکل چیه

پاسخ به این نظر میخاستم بدونم دیاز پام چقد زمان باید بگذره تا تاثیر قوی داشته باشه و چقدر دوام داره با تشکر