دانشمندان حداقل پنج نوع «هپاتیت ویروسی» را شناسایی کرده اند که منجر به مشکلات کبدی می شود. به گفته «سید موید علویان» رییس شبکه هپاتیت کشور، دغدغه مسوولان حوزه سلامت در ایران کنترل هپاتیت B و C است. حدود یک میلیون و ۴۰۰هزار نفر در کشور مبتلا به هپاتیت B هستند که ۶۰ درصد این موارد ناشناخته است. یکی از اهداف اطلاعرسانیها درباره این بیماری، شناسایی این ۶۰ درصد است.
به گزارش «بهپو»، همه می دانند که هپاتیت های ویروسی با مصرف غذای آلوده یا استفاده مشترک از سرنگ های آلوده قابل انتقال است. اما این بیماری مخربِ کبد، گاهی هم از طریق رابطه جنسی منتشر می شود. در این مقاله به نکاتی اشاره می کنیم که با دانستن آنها می توانید از خود در مقابل هپاتیت محافظت کنید.
آیا همه انواع هپاتیت با تماس جنسی منتقل می شوند؟
هپاتیت A از راه تماس مدفوع با دهان منتقل می شود. این تماس می تواند به صورت های مختلفی اتفاق بیفتد؛ از تماس مستقیم دهان با مقعد گرفته تا تماس با انگشتان یا شیئی که با مقعد فرد آلوده برخورد داشته است. اگر حتی یک مقدار جزئی و میکروسکوپی از مدفوع وارد دهان شود، می توان انتظار آلوده شدن را داشت. استفاده از غذا و آب آلوده به مدفوع فرد دچار عفونت هم باعث انتقال ویروس می شود.
انتقال هپاتیت B - HBV– 50 تا 100 بار راحت تر از HIV -ویروس ایدز- است. ویروس هپاتیت B در ترشحات واژن، بزاق و اسپرم یافت می شود. برقراری رابطه جنسی دهانی و به ویژه رابطه مقعدی، چه در رابطه های جنسی معمولی و چه در همجنسگرایان، از جمله راه های انتقال ویروس است. توجه داشته باشید که این بیماری با دست دادن، بغل کردن و یا حتی بوسه خشک روی لب ها، انتقال پیدا نمی کند.
میزان احتمال انتقال بیماری با بوسه های عمیق مشخص نیست، چرا که بعد از قرار گرفتن در معرض بزاق آلوده هیچ گونه عفونتی به طور قطع گزارش نشده است. با این حال، از آنجا که ویروس هپاتیت B در بزاق یافت شده است، خطر انتقال بیماری با بوسیدن عمیق وجود دارد و اگر یکی از دو نفر دارای ارتودنسی یا زخم باز دهانی باشند این خطر بیشتر می شود. احتمال ابتلا به هپاتیت B با افزایش تعداد شرکای جنسی افزایش می یابد. به این ترتیب، افرادی که قیود اخلاقی ندارند بیشتر در معرض ابتلا به هپاتیت B هستند.
هپاتیت C - HCV- از طریق تماس با خون فرد آلوده منتقل می شود - که ممکن است به علت زخم های تناسلی یا زخمی در بدن یا خون قاعدگی باشد. نرخ ابتلا به هپاتیت C در میان افرادی که سابقه بی اخلاقی جنسی دارند بیشتر است. بیماری های منتقله جنسی، رابطه جنسی با فاحشه ها، داشتن بیش از پنج شریک جنسی در هر سال، هر کدام عامل مهمی برای ابتلا به این بیماری محسوب می شوند.
فردی که همسرش آلوده به هپاتیت C است و با او رابطه متعهدانه و طولانی مدت دارد خیلی کم احتمال دارد به این بیماری مبتلا شود. فقط حدود 2٪ شرکای جنسی متعهدِ افراد مبتلا به ویروس هپاتیت C دچار این بیماری می شوند. با این حال، بهتر است توجه داشته باشید که این آمار بر اساس شواهد غیر مستقیم است. یعنی معلوم نیست که آیا افرادی که مبتلا شده اند از طریق رابطه جنسی دچار بیماری شده اند یا بیماری آنها علت دیگری داشته است. زیرا همسران در مواقع بیماری یا جراحات جسمی بدون توجه به هشدار های همیشگی به کمک یکدیگر می آیند و در این مواقع مثل همیشه توجهی به این ندارند که از تماس با خون فرد آلوده پرهیز کنند. بنابراین ممکن است در چنین لحظاتی ویروس هپاتیت C به همسر منتقل شود.
بیشتر بخوانید: چه کنیم که به هپاتیت مبتلا نشویم
آیا میزان ابتلای زنان و مردان از طریق رابطه جنسی به یک اندازه است؟
میزان خطر ابتلا به هپاتیت از طریق رفتار فردی تعیین می شود، نه جنسیت. اگر چه برخی مطالعات نشان می دهند انتقال ویروس هپاتیت C از مرد به زن آسان تر است.
مردان همجنسگرا 10 تا 15 برابر بیشتر از افراد معمولی در معرض ابتلا به هپاتیت B هستند.
چگونه می توانم قبل از برقراری رابطه جنسی اطمینان حاصل کنم که همسرم هپاتیت ندارد؟
هیچ علایم و نشانه ای برای اطمینان از اینکه کسی مبتلا به هپاتیت است، وجود ندارد. برخی از افراد آلوده حتی در مراحل پیشرفته بیماری کاملا سالم به نظر می رسند. کارشناسان توصیه می کنند با همسرتان در مورد خطر ابتلا به هپاتیت و سایر عفونت های منتقله جنسی بی پرده صحبت کنید.
البته، اگر متوجه شدید پوست یا سفیدی چشم او زرد رنگ است -یرقان، این را به عنوان یک هشدار در نظر بگیرید. سایر علایم هپاتیت عبارتند از تب، خستگی، از دست دادن اشتها، تهوع، استفراغ، درد مفصلی یا شکمی و مدفوع رنگ روشن. با آزمایش خون می توان متوجه شد فرد مبتلا به هپاتیتی است که از طریق رابطه جنسی منتشر می شود یا خیر.
آیا برخی از فعالیت های جنسی احتمال انتقال هپاتیت را بالا می برند؟
هر گونه فعالیت جنسی که موجب خراش، بریدگی یا آسیب های دیگر شود، خطر انتقال هپاتیت را افزایش می دهد.
خطر رابطه جنسی مقعدی بیشتر از رابطه واژنی است و هر دوی این روابط از رابطه جنسی دهانی خطرناکترند. البته رابطه جنسی دهانی – مقعدی هم خطرناک است. به منظور به حداقل رساندن خطر انتقال ویروس، کارشناسان توصیه می کنند به کارگیری اقدامات احتیاطی مانند استفاده از مانعی مثل کاندوم، سد دندانی، کاندوم زنانه و پوشش های انگشتی می تواند بین آنها و مایع و خون طرف مقابل حایل ایجاد کند. علاوه بر این واکسیناسیون علیه هپاتیت A و B از جمله ضروریات است. واکسنی برای هپاتیت C وجود ندارد.
آیا هپاتیت با بوسه منتقل می شود؟
ابتلا به هپاتیت به وسیله بوسیدن فرد آلوده بعید به نظر می رسد - گرچه بوسیدن عمیق که شامل تبادل مقدار زیادی بزاق می شود ممکن است منجر به انتقال ویروس هپاتیت B شود، به ویژه اگر زخم یا خراشی در دهان فرد آلوده وجود داشته باشد.
کاندوم در جلوگیری از انتقال جنسی هپاتیت چقدر موثر است؟
به گزارش «بهپو» به نقل از «وبمد»، اعتقاد بر این است که کاندوم لاتکس حداقل 99٪ موثر است. بهتر است در هر رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید، مگر اینکه مطمئن باشید شما و شریک جنسی تان به یکدیگر پای بندید. بعضی از کارشناسان توصیه می کنند از کاندوم ساده و بدون اسانس استفاده کنید. اسانس دار بودن کاندوم امکان ناکارآمد شدن آن را افزایش می دهد. از روان کننده ها هم استفاده نکنید زیرا لاتکسِ کاندوم را تخریب می کنند./