• نازک شدن نوک انگشتان
• با گذشت زمان و تکرار آن، زخم در انگشتان دست
• در موارد شدید از دست دادن گردش خون به سمت انگشتان

عامل پدیده رینود چیست؟

محققان هنوز به درستی نمی دانند چرا بعضی افراد پدیده رینود را در خود نشان می دهند و برخی خیر؟ برخی معتقدند علت آن کاهش شدت جریان خون به سمت انگشتان دست و پا به خصوص در سرما می باشد.
جریان خون به سمت انگشتان دست و پا بوسیله اعصابی که به عروق خونی متصلند کنترل می شود. اعصاب می توانند جریان خون را در واکنش به شرایط خاص مثل سرما کاهش دهند. این امر مانع از دست دادن گرما از بدن می شود. افرادی که به پدیده رینود مبتلا هستند نسبت به سرما پاسخ شدیدتری داده و در مقایسه با افراد نرمال جریان خون را با سرعت بیشتری کاهش می دهند.
همچنین تغییرات عاطفی مثل اضطراب نیز می تواند با تحریک اعصاب باعث کاهش جریان خون و بروز پدیده رینود شود.
پدیده رینود می تواند در اثر استفاده از ماشین های ارتعاشی (ماشین های مته بادی و ...) رخ دهد. به این حالت لرزش انگشت سفید (vibration white finger) می گویند. اثرات جانبی استفاده از برخی داروهای خاص مثل بتا-بلاکر ها مانند آتنولول، پروپرانولول و ... که در درمان فشار خون بالا و آنژین قلی استفاده می شود نیز می تواند باعث بروز این پدیده شود.

آینده بیماری

بیشتر افراد مبتلا به پدیده رینود همیشه این حالت را خواهند داشت. اما اگر یک علت زمینه ای برای این بیماری وجود دارد گاهی می توان با حذف یا درمان آن علت، پدیده رینود را نیز درمان کرد.
مثلا اگر پدیده رینود در نتیجه مصرف قرص های بتا-بلاکر به وجود آید با قطع مصرف این دارو قابل درمان است. البته قبل از قطع مصرف هر دارویی با پزشک خود حتما مشورت کنید.

اگر به تازگی علائم پدیده رینود در شما بروز پیدا کرده بهتر است به پزشک خانوادگی خود رجوع کنید. اگر زن جوان باشید ممکن است به احتمال زیاد پدیده رینود اولیه باشد. اگر پزشک در مورد تشخیص خود شک داشته باشد از شما آزمایشاتی در ارتباط با بیماری های اولیه و ثانویه تان خواهد گرفت. این آزمایش ها در بیمارستان انجام می شود. آزمایشات عبارتند از:

-آزمایش خون جهت شمارش تعداد سلول های خونی (تعداد سلول های سفید و قرمز) و بررسی سیستم ایمنی (سیستم خود ایمنی بدن). آزمایش وجود یا عدم وجود-ANA-antinuclear antibodies جهت تعیین نوع اولیه یا ثانویه پدیده رینود نیز ممکن است انجام شود.
-عکسبرداری با اشعه ایکس برای تشخیص عارضه دنده اضافی در قاعده گردن (cervical rib) که باعث وارد آمدن فشار بر عروق خونی می شود که به بازوها خون رسانی می کنند.
-آزمایشی میکروسکوپی، در این آزمایش بافت قاعده انگشتان در زیر میکروسکوپ مشاهده و عروق خونی کوچک بررسی می شود.
-استرس سرما می تواند نشان دهد که بدن بیمار با چه سرعتی به سرما پاسخ می دهد. این آزمایش شامل استفاده از آب سرد و ثبت زمان دوباره گرم شدن بدن می باشد. در مواردی که نشانه های حمله با چشم غیر مسلح قابل مشاهده است انجام این آزمایش ضروری به نظر نمی رسد.

داروها

داروهایی وجود دارد که برای پدیده رینود تجویز می شود. بسیاری از این داروها باعث گشاد شدن رگ های خونی می شود مثل نیفدیپین و آملودیپین. متاسفانه این داروها دارای اثرات جانبی چون گر گرفتگی صورت، سر درد و سرگیجه می باشند. مهار کننده های ACE مثل لیزینوپریل، انالاپریل و ... که برای کنترل فشار خون بالا تجویز می شود نیز می تواند علائم رینود را بهبود بخشد. فلوکستین نیز از داروهایی است که به بهبود گردش خون کمک می کند.
در موارد شدید –تقریبا فقط درمورد رینود ثانویه- ممکن است داروها بصورت قطره داخل وریدی (مستقیما داخل رگ خونی) تجویز شوند. این داروهای داخل وریدی مستقیما بر روی رگهای خونی عمل می کنند و باعث باز شدن آنها می شوند. متداول ترین داروی داخل وریدی که برای این بیماری استفاده می شود iloprost است. این دارو هم اکنون در دسترس است، اما میزان طول اثر آن بر اساس شدت بیماری متفاوت بوده و از طرفی هزینه بالایی دارد. تزریق آن نیز باید تحت مراقبت های قلبی و عروقی صورت گیرد.
 

گرم نگهداشتن

با پوشیدن دستکش، جوراب و کلاه گرم خود را از سرما حفظ کنید.

محافظت از دست ها

خشکی و آب می تواند باعث افزایش ترک و شکاف روی دست شود و این حالت برای مبتلایان به پدیده رینود بسیار خطرناک است. چون زخم های این بیماری دیر ترمیم می شود برای محافظت از دستهای خود هرگاه که می خواهید با آب کار کنید از دستکش استفاده کرده و به دست هایتان کرم بمالید. همچنین می توانید از کرم های کوتاه اثر که ساختارشان بر پایه آب است و یا کرم هایی که پایه آنها بر روغن است و ضخامت بیشتری روی پوست ایجاد کرده و طولانی اثر هستند استفاده کنید.

سابقه حملات را ثبت کنید

هرگاه نشانه های پدیده رینود بروز پیدا کرد و دچار حملات آن شدید سابقه آن را در دفتری ثبت کنید تا با مراجعه به تاریخچه حملات از عواملی که باعث بروز حمله شده است (استرس، مکان های سرد و ...)دوری کرده و تعداد حملات را کاهش دهید.

ورزش

تمرینات ورزشی منظم باعث بهبود خون رسانی در بدن می شود، و اگر در یک روز سرد در بیرون از خانه فعالیت ورزشی داشته باشید باعث افزایش جریان خون به دست ها و پاها شده و به شما کمک می کند گرم بمانید.

سیگار

کشیدن سیگار به فرآیند خون رسانی در بدن آسیب وارد می کند، بنابراین اگر به پدیده رینود مبتلا هستید سیگار نکشید و در معرض دود سیگار قرار نگیرید.
 

درمان های مکمل

در برخی موارد نادر ممکن است پدیده رینود بطور ناگهانی شدت پیدا کند. که در این صورت به توجه بیشتری نیاز دارد. با دقت به انگشتان دست و پا نگاه کنید و در صورت وجود هرگونه زخم و یا تغییر رنگی که به سرعت برطرف نمی شود، با پزشک خود مشورت کنید.