رژیم غذایی بیماران دیالیزی

رژیم غذایی بخش مهمی از درمان بیماران دیالیزی را تشکیل می دهد. کلیه ها نمی توانند مواد زائد و مایعات کافی را از خون دفع کنند و بدن شما اکنون نیازهای ویژه ای دارد. بنابراین، باید مایعات را محدود کنید و مصرف برخی مواد غذایی را در رژیم غذایی خود تغییر دهید.

اکنون که دیالیز را شروع کرده اید زندگی روزمره شما دستخوش تغییرات زیادی می شود. یکی از مهم‌ترین تغییرات، رژیم غذایی است.

به گزارش «بهپو»، رژیم غذایی بخش مهمی از درمان بیماران دیالیزی را تشکیل می دهد. کلیه ها نمی توانند مواد زائد و مایعات کافی را از خون دفع کنند و بدن شما اکنون نیازهای ویژه ای دارد. بنابراین، باید مایعات را محدود کنید و مصرف برخی مواد غذایی را در رژیم غذایی خود تغییر دهید. متخصص تغذیه کلیه در مرکز دیالیز به شما کمک می کند تا برای نیازهای خاص خود رژیم غذایی تهیه کنید.

از این مطلب به عنوان یک راهنما استفاده کنید تا زمانی که متخصص تغذیه یک برنامه غذایی شخصی برای شما آماده کند. به طور کلی بیماران دیالیزی باید:

● از غذاهای پر پروتئین بیشتر استفاده کنند.

● غذاهای پر نمک، پتاسیم و فسفر کمتری مصرف کنند.

● بیاموزند که چقدر مایعات می توانند با خیال راحت بنوشند (از جمله قهوه، چای، آب و هر ماده غذایی که در دمای اتاق مایع است).

بیشتر بخوانید: خوراکی هایی که سلامتی را به کلیه ها هدیه می کنند

نمک و سدیم

از نمک کمتر استفاده کنید و غذاهای شور کمتری مصرف کنید. کاهش مصرف نمک به کنترل فشار خون و همچنین کاهش احتباس مایع در بدن بین جلسات دیالیز کمک می کند زیرا نمک تشنگی را افزایش می دهد و باعث می شود بدن مایعات را نگه دارد.

شما مجاز هستید روزانه حداکثر یک یا ۱.۵ قاشق مرباخوری نمک مصرف کنید که این مقدار در نان، گوشت، شیر و سایر مواد غذایی مورد استفاده به صورت نامحسوس موجود است. بنابراین هنگام پخت غذا از نمک استفاده نکنید. برای خوش طعم کردن غذا به جای نمک از گیاهان، ادویه ها و تقویت کننده های طعم کم نمک استفاده کنید. همچنین از مصرف جایگزین های نمک ساخته شده با پتاسیم خودداری کنید.

باید از پنیر بی‌نمک استفاده کنید زیرا پنیرهای رژیمی موجود در بازار برای بیماری که دیالیز می‌کند مناسب نیستند. بهترین راه برای بی‌نمک کردن پنیر، قرار دادن قطعات پنیر در آب سالم، به مدت ۱۰ یا ۱۲ ساعت است.

ترشی، زیتون، خیار شور، آجیل نمک‌دار، سس گوجه فرنگی، انواع‌ سس‌های سالاد، ادویه، خردل، چیپس، ذرت، بیسکویت‌های نمک‌دار، سوپ‌های حاضری، انواع کنسروها مثل کنسرو ماهی تن و انواع غذاهای حاضری مانند سوسیس، کالباس، پیتزا و ... را نباید مصرف کنید چون حاوی مقادیر بالایی نمک هستند.

کرفس، هویج، اسفناج، شلغم، چغندر، کنگر نیز غنی از سدیم (نمک) هستند و باید در مصرف آنها دقت کنید.

مصرف پتاسیم نیز باید در این بیماران محدود شود. مواد غذایی شامل سیب زمینی، کدو حلوایی، اسفناج، قارچ، موز، کرفس، کلم، هویج، آلو، هندوانه، توت فرنگی، پرتقال، زردآلو، خربزه، گرمک، طالبی، نارنگی، گوجه فرنگی، کشمش، مغزهایی مانند پسته، فندق و ... حاوی پتاسیم زیادی هستند.

برای کم کردن پتاسیم سبزیجاتی مانند سیب زمینی و هویج آنها را پوست بگیرید و حداقل یک ساعت در آب قرار دهید. سپس آب آن را دور بریزید و با آب فراوان بپزید. بعد از پخت نیز آب موجود که غنی از پتاسیم است را دور بریزید و سپس آن را مصرف کنید.

توجه داشته باشید پنیرهای رژیمی و مواد غذایی با برچسب بی‌نمک یا کم نمک حاوی مقادیر بالایی پتاسیم هستند، آنها را مصرف نکنید.

بیشتر بخوانید: رژیم غذایی برای مراقبت از کلیه در بیماران دیابتی

پروتئین

افرادی که دیالیز می شوند باید پروتئین بیشتری بخورند. پروتئین می تواند به حفظ سطح پروتئین خون سالم و بهبود سلامت کمک کند. پروتئین همچنین به قوی نگه داشتن عضلات، کمک به بهبود سریعتر زخم ها، تقویت سیستم ایمنی بدن و بهبود سلامت کلی کمک می کند. مواد پروتئینی مانند انواع گوشت‌ها، مرغ، ماهی و تخم مرغ با توجه به شرایط بیمار توصیه می‌شود اما باید دقت کنید از گوشت‌های بدون چربی و مرغ و ماهی بدون پوست استفاده کنید.

یک بیمار تحت دیالیز باید در مصرف چربی‌ها نیز بسیار دقت کند. غذاهای سرخ شده و مواد غذایی پرچرب میل نکنید. غذاهای آب پز، بخارپز یا کبابی میل کنید. مغز، جگر، کله و پاچه، لبنیات پرچرب، خامه، کره، روغن حیوانی، زرده تخم مرغ، مایونز، شکلات و بستنی برای شما مضر است.

غلات و نان

اگر نیاز به محدود کردن کالری دریافتی خود برای کاهش وزن یا مدیریت مصرف کربوهیدرات برای کنترل قند خون نداشته باشید، می توانید از این گروه غذایی مطابق میل خود استفاده کنید. غلات و نان ها منبع خوبی از کالری هستند.

لبنیات

مصرف شیر، ماست و پنیر خود را به ½ فنجان شیر یا ½ فنجان ماست یا 25 گرم پنیر در روز محدود کنید. اکثر محصولات لبنی دارای فسفر بسیار بالایی هستند.

محتوای فسفر برای همه انواع شیر (بدون چربی، کم چرب و کامل) یکسان است! اگر غذاهای دارای فسفر بالا خوردید، همراه با آن غذا، مصلح فسفات مصرف کنید.

انواع نوشابه‌های گازدار، انواع شکلات، تنقلات، خشکبار و انواع گوشت‌ها منابع غنی از فسفر هستند و باید دقت کنید که فسفر دریافتی خود را محدود کنید. مصرف نوشابه توصیه نمی‌شود ولی مصرف لبنیات و گوشت‌ها با توجه به شرایط بیمار تحت دیالیز توصیه می‌شود.

میوه

همه میوه‌ها مقداری پتاسیم دارند، اما برخی از میوه‌ها پتاسیم بیشتری دارند و باید محدود شوند یا کاملاً از مصرف آنها اجتناب کرد. محدود کردن پتاسیم از قلب شما محافظت می کند.

پرتقال و آب پرتقال، کیوی، شلیل، آلو و آب آلو، کشمش و میوه خشک، خربزه (طالبی و گرمک) و موز پتاسیم بالایی دارند و باید در مصرف آنها احتیاط کنید.

هر روز ۲ تا ۳ وعده از میوه های کم پتاسیم بخورید. سیب، انواع توت ها، گیلاس، انگور، هلو، گلابی، آناناس، نارنگی و هندوانه جزو میوه های کم پتاسیم هستند.

مقدار مایعات مصرفی یک بیمار تحت دیالیز نیز باید محدود باشد. باید مقدار دقیق مایعات مصرفی خود از قبیل آب، چای، شیر، میوه‌ها و غذاهای آبدار و آب میوه‌ها را بدانید.‌ مصرف غذاهای آب‌دار نیز توصیه نمی‌شود.

باید در ۲۴ ساعت ۵۰۰ سی‌سی (۲ لیوان) بیش از حجم ادرار دفعی خود مایعات بنوشید. دقت کنید باید افزایش وزن شما بین ۲ نوبت دیالیز، ۱.۴ تا ۱.۸ کیلوگرم باشد. افزایش بیش از حد وزن به معنی آن است که مقدار مایعات، نمک و پروتئین دریافتی شما زیاد بوده و می‌تواند صدمات جبران ناپذیری را به شما وارد کند./