دلیل ریزش مو در مبتلایان به کرونا چیست؟ آیا درمان می شود؟

افراد مبتلا به کووید-19 می‌توانند به طیف وسیعی از علائم مبتلا شوند. ریزش مو هم در میان افرادی که از کووید-19 بهبود یافته‌اند، گزارش شده است.

اگرچه خیلی‌ها فکر می‌کردند که ماجرای کووید-19 به‌زودی تمام می‌شود اما جهان در سال 2022 میلادی هنوز هم با همه‌گیری کروناویروس درگیر است. در طی این مدت معلوم شده است که افراد مبتلا به کووید-19 می‌توانند به طیف وسیعی از علائم مبتلا شوند. ریزش مو هم در میان افرادی که از کووید-19 بهبود یافته‌اند، گزارش شده است.

به گزارش «بهپو»، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا (CDC) هم اعلام کرده که ریزش مو را به‌عنوان یکی از پیامدهای احتمالی و درازمدت کووید-19، با دقت بیشتری بررسی خواهد کرد. در این مقاله می‌خواهیم به بررسی این موضوع بپردازیم که آیا کووید-19 می‌تواند به ریزش مو منتهی شود یا نه؟

پژوهش‌های علمی چه می‌گویند؟

بسیاری از گزارشات مربوط به ریزش مو پس از ابتلا به کووید-19 در مطالعات موردی ثبت شده‌اند. به همین دلیل هم در حال حاضر روشن نیست که این عارضه در مقیاس‌های جمعیتی بزرگ‌تر چه وضعیتی دارد. در نوامبر 2020 میلادی بود که گروهی از محققان، علائم دیررس کووید-19 را در گروه کوچکی با حضور 63 نفر بررسی کردند. از 58 نفر بررسی‌شده در این بررسی و تحلیل، 14 نفر (برابر با 1/24 درصد از نظر آماری) ریزش مو را گزارش کردند. در این مطالعه، زمان میانگین از شروع علائم کووید-19 تا مشاهده ریزش موی قابل توجه، 6/58 روز اعلام شد. ریزش مو در 5 نفر از این 14 نفر برطرف شد اما 9 نفر باقی‌مانده در زمان انجام گفت‌وگو‌های بعدی همچنان با مشکل ریزش مو درگیر بودند.

چرا کرونا باعث ریزش مو می شود؟

ریزش مو پس از ابتلا به کووید-19 با وضعیت خاصی به‌نام تلوژن افلوویوم‌ (TE) مرتبط است. افراد مبتلا به تلوژن افلوویوم نوعی از ریزش مو را گزارش می‌کنند که به‌طور ناگهانی اتفاق می‌افتد. در این وضعیت، موها معمولا در قالب توده‌های بزرگ مو می‌ریزند، مثلا هنگام شانه زدن موها یا دوش گرفتن.

بیشتر افرادی که به تلوژن افلوویوم مبتلا می‌شوند، با گذشت 2 تا 3 ماه از حوادث یا اتفاقات محرک با ریزش موی قابل توجه و اساسی مواجه می‌شوند. این مشکل معمولا کمتر از نصف موهای سر را درگیر می‌کند، درحالی که این ریزش مو می‌تواند بین 6 تا 9 ماه طول بکشد. پس از گذشت این دوره زمانی، بیشتر افراد متوجه می‌شوند که موهای ریخته‌شده دوباره رشد می‌کنند.

اما این مساله چگونه با کووید-19 مرتبط می‌شود؟ یکی از محرک‌های بالقوه تلوژن افلوویوم، ابتلا به بیماری‌های حاد همراه با تب است. افرادی که به کووید-19 مبتلا شده‌اند، در اغلب موارد تب را به‌عنوان یکی از علائم رایج خودشان تجربه می‌کنند. به‌علاوه، استرس هم یکی دیگر از محرک‌های بالقوه برای تلوژن افلوویوم است. این نکته زمانی اهمیتش را نشان می‌دهد که بدانیم تجربه بیماری‌هایی مانند کووید-19 می‌تواند باعث استرس جسمی و روانی شود. حتی مطالعات انجام‌شده در همین زمینه نشان می‌دهند که بعضی افراد به‌دلیل استرس‌های ناشی از قرنطینه‌های خانگی به مشکل تلوژن افلوویوم مبتلا می‌شوند.

مشکل تلوژن افلوویوم چه سازوکار یا مکانیسمی دارد؟

اول از همه توجه داشته باشید که موها مراحل رشد متفاوتی دارند. تلوژن افلوویوم هم زمانی اتفاق می‌افتد که یک عامل استرس‌زا، رشد حجم زیادی از موها را متوقف می‌کند و آنها را وارد مرحله استراحت (تلوژن) می‌کند. در فاز یا مرحله تلوژن، موها بین 2 تا 3 ماه قبل از ریختن در همان بافت پوست سر استراحت می‌کنند تا سپس بریزند و شرایط لازم برای رشد موهای جدید فراهم شود. به همین دلیل است که ریزش موی ناشی از تلوژن افلوویوم با گذشت مدت‌نسبتا طولانی پس از وقوع حوادث تحریک‌کننده مانند بیماری‌هایی همچون کووید-19 یا دوران مواجهه با استرس شدید اتفاق می‌افتد.

بیشتر بخوانید: چگونه استرس باعث ریزش مو می شود؟

آیا ریزش مو با موارد شدید کووید-19 هم مرتبط است؟

این احتمال وجود دارد که ریزش مو با موارد شدید کووید-19 هم مرتبط باشد. با این‌حال،‌ هنوز روشن نیست که چنین اتفاقی تا چه اندازه در مقیاس‌های جمعیتی بزرگ‌تر شایع است یا دقیقا چه مکانیسم بیولوژیکی‌ای دارد. در ماه مِی 2020 بود که گروهی از محققان وضعیت 175 بیمار بستری‌شده به‌علت کووید-19 را بررسی کردند. یافته‌ها و مشاهدات آنها نشان داد که تعداد زیادی از این افراد (67 درصد) به نوع خاصی از ریزش مو با عنوان «آلوپسی آندروژنیک» مبتلا هستند. ذکر این نکته ضروری است که هیچ گروه کنترلی در این مطالعه وجود نداشته.

در ژولای 2020 هم گروه دیگری از محققان،‌ الگوهای طاسی 336 نفر از مردان بستری‌شده به‌علت کووید-19 را با الگوهای طاسی 1605 نفر از مردان بستری‌شده اما غیرمبتلا به کووید-19 مقایسه کردند. یافته‌های نهایی نشان دادند که مردانی که دارای برجسته‌ترین و فراگیرترین الگوی طاسی هستند، بیشتر احتمال دارد که تست‌های کووید-19 آنها نسبت به دیگران مثبت شود.

در نوامبر 2020 هم مطالعه وسیع‌تری (با حدود 44 هزار نفر جمعیت) برای بررسی این موضوعات انجام شد: ریزش مو، ‌بیماری‌های زمینه‌ای، وضعیت بیمار در دوران ابتلا به کووید-19 و وضعیت نهایی بیمار پس از پایان ابتلا به کووید-19. محققان درنهایت اعلام کردند که ریزش مو به‌طور مستقل با موارد شدید ابتلا به کووید-19 مرتبط است.

گذشته از همه این تحقیقات، یادآوری این نکته بسیار مهم است که تحقیقات علمی درباره این موضوع درحال حاضر محدود هستند. درواقع هنوز به تحقیقات جامع‌تر و وسیع‌تری نیاز داریم تا روشن شود که ریزش مو دقیقا با چه جزییاتی می‌تواند با خطر ابتلا به کووید-19 مرتبط باشد.

آیا باید با تلوژن افلوویوم مقابله کنیم؟

ریزش موها در افراد عادی و در شرایط عادی به روزانه حدود 100 تار مو می‌رسد اما تلوژن افلوویوم می‌تواند این عدد را به 300 تار مو در روز برساند که ممکن است تا 6 ماه هم ادامه داشته باشد، درحالی که چنین روندی واقعا با ناراحتی و اضطراب زیادی همراه می‌شود. دکتر دندی انگلمان، متخصص پوست می‌گوید: «ریزش موها تاثیر روانی فراگیری دارد. من طی سال‌ها درمان بیماری‌های مختلف دیده‌ام که بیماران به‌خاطر ازدست‌دادن موهایشان شدیدا ناراحت می‌شوند، حتی بیشتر از ابتلا به سرطان پوست.»

اما بخش مثبت ماجرا این است که تلوژن افلوویوم در گروه مشکلات موقتی و گذرا قرار می‌گیرد و موها درنهایت دوباره رشد خواهند کرد. با این‌ حال، ممکن است مدتی طول بکشد که موها به حجم و بلندی اولیه‌شان برسند. در همین نقطه است که بعضی افراد مبتلا به تلوژن افلوویوم وسوسه می‌شوند که از مکمل‌های مخصوص رشد موها و دیگر محصولات مشابه استفاده کنند اما دکتر انگلمان هشدار می‌دهد که چنین کاری به نتایج دلخواه شما منجر نخواهد شد. به‌گفته این متخصص پوست، واقعیت این است که تعداد کم‌شماری از مکمل‌های رشد مو همه بررسی‌های دقیق علمی را پشت سر گذاشته‌اند بنابراین تولیدکنندگان هم درماندگی و ناراحتی مردم را هدف می‌گیرند و ادعاهای عجیب‌وغریبی را مطرح می‌کنند.

بنابراین به‌جای اینکه در دوران ابتلا به تلوژن افلوویوم از مکمل‌های رشد مو استفاده کنید، باید سبک زندگی سالم و هوشمندانه‌ای را در پیش بگیرید. مدیریت استرس مزمن برای شروع دوباره رشد موها ضروری است، درحالی که داشتن رژیم غذایی سالم و سرشار از مواد مغذی و همچنین دوری از استعمال سیگار و دیگر انواع دخانیات هم نقش مهمی دارد. به‌گفته متخصصان، داشتن درک صحیح از روند تلوژن افلوویوم و روندهای رشد دوباره موها نیز برای بیماران ضروری است، چراکه استرس ناشی از ریزش موها عملا می‌تواند به بخشی از خود مشکل اصلی تبدیل شود. پس مهم‌ترین مورد این است که بدانید به‌مرور زمان بهتر خواهید شد و هرگز قرار نیست به‌علت ابتلا به تلوژن افلوویوم نهایتا به یک انسان طاس تبدیل شوید!

آکادمی درماتولوژی آمریکا درباره ریزش مو پس از کرونا چه می‌گوید؟

وقتی که ریزش موها به‌علت تب، بیماری یا استرس اتفاق می‌افتد، درواقع با ریزش موها مواجه هستیم و نه با ازدست‌دادن موها. این مشکل هم معمولا با گذشت زمان برطرف می‌شود و موها خودبه‌خود دوباره به چرخه طبیعی برمی‌گردند. پس فقط باید به موها فرصت بدهید تا چرخه طبیعی خودشان را پشت سر بگذارند. به‌محض اینکه رشد دوباره موها شروع شود، موهای کوتاهی را در نزدیکی خط رویش موها خواهید دید که طول‌شان با همدیگر یکسان است.

به گزارش «بهپو» و به نقل از «Healthline» و «AAD»، بیشتر افراد 6 تا 9 ماه پس از بهبود یافتن از کووید-19 می‌بینند که موهایشان به حالت کاملا طبیعی بازگشته است. با این‌حال، اگر فکر می‌کنید که ریزش موی شما چیزی فراتر از تلوژن افلوویوم است یا اگر پس از گذشت 9 ماه از بهبود کووید-19 همچنان وضعیت موهایتان عادی نشده، باید برای بررسی دقیق‌تر مشکل به متخصصان پوست‌ مراجعه کنید./