سرایت، مهم ترین عارضه زرد زخم است

زرد زخم بیماری پوستی شایع باکتریایی است و به شکل زخم‌هایی شبیه تاول بروز می‌کند. همه افراد در سنین مختلف ممکن است به این بیماری بسیار واگیردار مبتلا شوند اما کودکان به‌خصوص در سنین 4 تا 8 سال بیش از همه مستعد ابتلا به آن هستند.

اگر روزی یک یا چند جوش قرمزرنگ اطراف دهان یا بینی فرزندتان دیدید که لایه زردرنگی روی آن را پوشانده، حتما این مشکل را جدی بگیرید زیرا او مبتلا به «زرد زخم» شده است. شاید تا به حال تنها نام این بیماری را شنیده‌باشید و از علائم، روش‌های درمان و پیشگیری اطلاعات دقیقی نداشته باشید.

به گزارش «بهپو»، زرد زخم بیماری پوستی شایع ناشی از باکتری‌های استافیلوکوک و استرپتوکوک است و به شکل زخم‌هایی شبیه تاول بروز می‌کند. این جوش‌ها حالت متورم و چرکی دارد که به‌تدریج لایه زردرنگی روی آنها را می‌پوشاند. ممکن است زرد زخم پس از بیماری‌های پوستی مانند اگزما یا آبله‌مرغان بروز پیدا کند یا حتی پس از ابتلا به سرماخوردگی در اطراف پوست تحریک‌شده بینی مشاهده شود. از آنجا که این بیماری تنها لایه سطحی یا اپیدرم پوست را درگیر می‌کند، پس از اتمام دوره درمان جای زخم‌ها باقی نمی‌ماند اما ممکن است به اگزما تبدیل شود. در این صورت زخم‌ها بسیار جدی‌تر و متورم خواهد بود. به طور کلی اگزما در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند ایجاد می‌شود و عامل بروز مشکل باکتری استرپتوکوک است. گرچه همه افراد در سنین مختلف ممکن است به این بیماری مبتلا شوند اما کودکان به‌خصوص در سنین 4 تا 8 سال بیش از همه مستعد ابتلا به آن هستند.

بیشتر بخوانید: آشنایی با 24 بیماری شایع کودکان

علائم زرد زخم چیست؟

زرد زخم بیماری پوستی سطحی است که عموما با ناراحتی‌هایی مانند تب همراه نیست و بیمار وضعیت عمومی مساعدی دارد. در مراحل اول دانه‌های قرمزرنگ روی پوست ایجاد می‌شود و به‌تدریج متورم و پوشیده از لایه زردرنگی می‌شود. این حالت بارزترین علامت بیماری است که به تشخیص دقیق کمک می‌کند. البته سوزش و التهاب غدد لنفاوی نیز ممکن است بروز کند. تاول‌ها نخست در اطراف بینی و دهان ظاهر می‌شوند و به‌تدریج قسمت‌های دیگری از صورت، پوست سر و دیگر اندام‌ها را درگیر می‌کنند. زخم‌ها معمولا کوچک هستند اما اگر با دست آلوده خراشیده شوند، پهن و گسترده می‌شوند.

راه های سرایت زرد زخم

استافیلوکوک و استرپتوکوک باکتری‌هایی هستند که ممکن است در سطح بدن به‌خصوص در بینی وجود داشته باشند. شیوه انتقال زرد زخم با توجه به نوع باکتری ناقل تاحدی متفاوت است، به طوری که استرپتوکوک عمدتا از طریق تماس مستقیم با زخم‌های آلوده انتقال می‌یابد اما استافیلوکوک علاوه بر زخم‌ها از طریق وسایل و دست آلوده نیز به راحتی منتقل می‌شود. دوره کمون یا نهفتگی بیماری 1 تا 10 روز است و از آنجا که زرد زخم بیماری شایع و بسیار مسری است، رعایت احتیاط های تماسی با بیمار به‌خصوص در مورد نوزادان یکی از مهم‌ترین اصول پیشگیری از سرایت محسوب می‌شود.

کودکان و شیرخواران مستعدترین افراد برای ابتلا به این بیماری هستند و اگر کودک به مهد کودک یا مدرسه می‌رود باید تا پایان دوره درمان در منزل استراحت کند. حتی یک تا دو روز پس از شروع دوره مصرف آنتی‌بیوتیک خوراکی هنوز احتمال سرایت بیماری وجود دارد. از این رو توصیه می‌شود مراقبت‌های پیشگیری از سرایت تا 72 ساعت رعایت شود.

عوامل بروز زرد زخم کدامند؟

زرد زخم بیماری شدیدا مسری است که از طریق تماس دست به نواحی دیگر پوست یا تماس مستقیم از کودکی به کودک دیگر منتقل می‌شود. درواقع مهم‌ترین عوامل زمینه‌ساز برای ایجاد زرد زخم عدم بهداشت شخصی و اجتماعی، ازدحام زیاد افراد در پانسیون‌ها و مدارس و سربازخانه‌ها و در مناطق روستایی در زیر یک سقف، وجود عفونت‌های زمینه‌ای پوستی مانند گال و شپش، بیماری شایع درماتیت اتوپیک، بیماری‌های سیستم ایمنی بدن مانند بیماری دیابت و استفاده از دارو‌های تضعیف‌کننده سیستم ایمنی است.

عفونت زرد زخم ممکن است به وسیله نفوذ مستقیم باکتری داخل پوست سالم از راه ایجاد خراش ساده یا به صورت ثانویه روی یک بیماری پوستی زمینه‌ای مانند شپش یا گال یا اگزمای سرشتی که بر اثر آن سطح دفاعی پوست دچار صدمه شده ، ایجاد شود. زرد زخم در کودکان، به دو صورت تاولی و غیر تاولی وجود دارد. زرد زخم غیرتاولی شایع‌تر است و بیشتر در کشور‌های در حال توسعه دیده می‌شود.

آیا زرد زخم عوارض دیگری نیز دارد؟

گرچه زرد زخم، با خارش و ناراحتی زیادی همراه است اما با آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی و موضعی به خوبی بهبود می‌یابد. همچنین به دلیل اینکه تنها لایه سطحی پوست را درگیر می‌کند، جای زخم باقی نمی‌ماند. مهم‌ترین عارضه زرد زخم را باید سرایت سریع آن دانست زیرا عفونت و مایعات جمع‌شده در تاول‌ها حاوی بسیاری از باکتری‌های عامل بیماری است و تماس با زخم‌ها و وسایل بیمار سبب انتقال عفونت به دیگران می‌شود. عموما بیماری به جز پوست دیگر اندام‌های درونی بدن را درگیر نمی‌کند اما در بعضی موارد می‌تواند اگزما در پی داشته‌باشد. همچنین در بعضی موارد خطر ابتلا به ناراحتی‌های کلیوی را نیز باید در نظر گرفت.

گرچه زرد زخم بیماری خفیفی محسوب می‌شود و عوارض جدی سلامت ندارد اما مراجعه به پزشک پس از ظاهر شدن زخم‌ها ضروری است زیرا بیماری به شدت مسری است و ممکن است با احتمال همه‌گیری به‌خصوص در مدارس و مهدهای کودک همراه باشد. در نوزادان و خردسالان نیز به‌عنوان گروه مستعد، درمان فوری توسط متخصص ضروری خواهد بود زیرا ممکن است به انواع جدی و وخیم زرد زخم مبتلا شده باشند. مهم‌ترین اقدام درمانی آنتی‌بیوتیک‌های موضعی و خوراکی است که باید پزشک تجویز کند و به هیچ‌وجه نباید خودسرانه چنین داروهایی را مصرف کرد. در افراد با وضعیت سلامت عمومی، زرد زخم به درمان پاسخ می‌دهد و کاملا بهبود می‌یابد، اما در افراد مبتلا به ضعف سیستم ایمنی یا دیابت ممکن است به وخامت یا بروز اگزما منجر شود که درمان‌های جدی‌تری را می‌طلبد. به همین دلیل مراجعه فوری به پزشک برای پیشگیری از وخامت بیماری و درمان سریع‌تر بسیار مهم است.

توصیه‌هایی برای پیشگیری از سرایت و وخامت بیماری

به گزارش «بهپو» و به نقل از «هفته نامه سلامت»، موثرترین روش برای پیشگیری از ابتلا به بیماری رعایت بهداشت است. پس از ایجاد هر نوع زخم و جراحتی روی پوست باید مرتب با آب و صابون یا مواد ضدعفونی‌کننده شسته شود تا باکتری‌ها زمینه مساعد برای آلوده‌سازی آن نداشته باشند. همچنین نباید از وسایل فردی که مبتلا به زرد زخم است، استفاده کرد. به طور کلی هر فردی در خانواده حتما باید به استفاده از وسایل شخصی مانند حوله کاملا توجه داشته باشد./