چرا آمار ابتلا به آرتروز در زنان بیشتر است؟

به طور کلی، رایج ترین شکل آرتریت یعنی آرتروز در زنان نسبت به مردان شیوع بسیار بالاتری دارد.زنان بطور طبیعی بدلیل عوامل خطرساز هورمونی، استعداد ژنتیکی و بیولوژیکی، با تهدید سه برابری ابتلا به آرتریت (بیماریهای التهاب مفاصل) روبرو هستند اما این همه موضوع نیست.

زنان بطور طبیعی بدلیل عوامل خطرساز هورمونی، استعداد ژنتیکی و بیولوژیکی، با تهدید سه برابری ابتلا به آرتریت (بیماریهای التهاب مفاصل) روبرو هستند. متاسفانه بسیاری از زنان عامل خطرساز چهارمی را هم به این مجموعه اضافه کرده اند که آن، چاقی است.
به طور کلی، رایج ترین شکل آرتریت یعنی آرتروز در زنان نسبت به مردان شیوع بسیار بالاتری دارد. کارشناسان تخمین می زنند که حدود 27 میلیون نفر در ایالات متحده دچار آرتروز هستند که از این تعداد حدود 60 درصد آنها زن هستند. قبل از 55 سالگی تعداد مردان مبتلا به آرتروز بیشتر است اما پس از 55 سالگی تعداد زنان دچار آرتروز بسیار بیشتر از مردان می باشد.

همچنین مفاصلی که گرفتار آرتروز می شوند در بین دو جنس زن و مرد متفاوت است. مردان بیشتر در معرض ابتلا به تجربه آرتریت در مفصل ران هستند در حالی که زنان بیشتر به آرتروز زانو یا دست مبتلا میشوند.
این تفاوت متاثر از دلایل متعددی است که عبارتند از :

زیست شناسی : بدن زنان بگونه ای طراحی شده است که از عهده زایمان بر آید. به همین دلیل تاندونهای قسمتهای تحتانی بدنشان نسبت به مردان قابلیت کشسانی بیشتری دارد. لذا، احتمالا دامنه ی حرکت مفاصلشان کمی بیشتراز مردان است و در نتیجه، با توجه به اینکه که مفاصل پایداری و ثبات کمتری دارند، مستعد آسیب بیشتری می شوند.

همچنین چون استخوان ران زنان پهن تر از زانوهایشان است، مفاصل زانوهایشان مانند زانوهای مردان، کاملا در راستای عمود قرار نمی گیرد. فقدان راستایی در بدن زن باعث افزایش آسیب های زانو میشود که منجر به ایجاد آرتروز در سیر آینده ی زندگی می گردد. به عنوان مثال ؛ کارشناسان دریافته اند که زنانی که فوتبال بازی میکنند، مفصل زانوشان نسبت به مردان حداقل سه تا چهار برابر بیشتر آسیب می بیند.

ژنتیک: بنظر میرسد که آرتروز در بین افراد یک خانواده به ارث می رسد و ارتباط ژنتیکی نزدیک بین زنان درگیر آرتروز در یک خانواده وجود دارد. زنانی که مادران آنها آرتروز دارند، احتمالا در همان مفاصل و در حدود همان سن و سال به آرتروز دچار خواهند شد. محققان دریافته اند که آرتروز دست و زانو از نظز ژنتیکی با هم مرتبط اند.

هورمون ها: محققان بر این باورند که هورمونهای زنانه روی غضروف بین استخوان های مفاصل اثر می گذارد؛ این غضروف ها باعث حرکت هموار و نرم استخوانها می شوند و از درد حین حرکات مفصلی جلوگیری می کنند. متخصصین در مطالعات آزمایشگاهی روی سلولهای تشکیل دهنده غضروف ها به این نتیجه رسیده اند که هورمون زنانه استروژن از التهاب غضروف ها جلوگیری می کند. التهاب میتواند منجر به آرتروز شود. اما پس از یائسگی که سطح هورمون استروژن پایین می آید، غضروفها این قدرت حفاظت را از دست می دهند و ریسک ابتلا به آرتروز بیشتر می گردد، حتی اگر از درمان جایگزین هورمون استفاده شود.

اخیرا مطالعه ای روی 1.3 میلیون زن که در دهه 50 زندگی بودند انجام شده است. یافته ها نشان میدهد که عوامل هورمونی و زاد و ولد؛ مثل بلوغ در سن پایین، داشتن فرزند بیشتر و درمان جایگزین هورمون، با انجام عمل تعویض مفصل ران یا زانو در این افراد در ارتباط است اما محققان معنای این ارتباط را نمیدانند.
همچنین این مطالعه نشان داد زنانی که آغاز قاعدگی آنها درسن 11 سالگی و یا قبل از آن است احتمال نیاز به جراحی تعویض مفصل زانو و یا ران در آنها در بزرگسالی، 9 تا 15 درصد بیشتر بوده است. علاوه بر این، زنانی که درمان جایگزین هورمون را تجربه کرده اند بطور قابل توجهی در معرض خطر جراحی تعویض مفصل ران و یا زانو بودند.
این مطالعه نشان داد که زایمان فاکتور خطرساز دیگری برای آرتروز است. محققان محاسبه کرده اند که با هر زاد و ولد، احتمال نیاز به تعویض مفصل زانو 8 درصد و برای جایگزینی مفصل ران 2 درصد در زنان افزایش پیدا می کند.
اگر چه به نظر می رسید قرص های ضد بارداری هیچ تاثیری بر خطر ابتلا به آرتروز ندارند ولی استفاده از درمان جایگزین هورمون خطر تعویض مفصل زانو در زنان را تا 58 و تعویض مفصل ران را تا 38 درصد افزایش داد. محققان این نکته را نیز خاطرنشان کرده اند که زنانی که تحت درمان جایگزین هورمون هستند به دلیل مراجعه مکرر به پزشک خود و معاینات مکرر، تحت مراقبت های سلامت بیشتری هستند و نیاز به جراحی تعویض مفصل در آنها بیش از سایرین تشخیص داده می شود.

چاقی: آمارها نشان می دهد که زنان بیشتر از مردان چاق و یا به شدت چاق هستند و چاقی نقش مهمی در آرتروز ایفا می کند. وزن اضافی فشار بیشتری بر مفاصل وارد می کند و باعث می شود غضروف بین مفاصل سریع تر سائیده و از بین برود.

بر اساس تحقیقات " بنیاد آرتروز" شما با هر پوند وزن اضافی سه پوند فشاربیشتر به زانوی خود و شش پوند فشار بیشتر به مفصل ران خود وارد می سازید. همچنین، زنانی که یائسه شده اند تمایل به جمع شدن چربی شکم در آنها بیشترمیشود که همین موضوع باعث فشار بیشتر بر روی مفاصل پایین بدن می گردد.

بیشتر بخوانید: آرتروز در زنان؛ روش هایی برای زندگی بدون درد

اعداد بالاتر، اما درمان های متفاوت

اگر چه تعداد زنان مبتلا به آرتروز بیشتر از مردان است، اما مطالعه ای که اخیرا انجام شده است نشان میدهد که احتمال اینکه پزشکان جراحی تعویض مفصل را به زنانی که درد زانو دارند توصیه کنند در مقایسه با مردان کمتر است.
جهت مطالعه ای که توسط گروهی از محققان در تورنتو انجام شد، مردان و زنان مبتلا به آرتروز زانو به 67 پزشک خانواده و ارتوپد فرستاده متفاوت شدند. نتایج بدست آمده نشان داد که توصیه به عمل جراحی تعویض زانو در مردان دو برابر بوده است.
علت این است که فعالیت مردان بیشتر از زنان است و وقتی که شما فعالیت کمتری داشته باشید، پزشکان مایلند که مدیریت آرتریت شما را به روش محافظه کارانه تر انجام دهند. به عنوان مثال افرادی که بازی تنیس انجام میدهند استفاده آنها از زانوهایشان به مراتب بیشتر از یک کارمند با کار دفتری است.
اما سنجش واقعی اینکه آیا عمل جراحی تعویض مفصل برای شما مورد نیاز است یا خیر بستگی به سطح درد شما دارد. اگر شما نمی توانید به اندازه کافی درد را با داروهای خوراکی، تزریقی، کاهش وزن و یا فیزیوتراپی کنترل کنید نشانه این است که نیاز به عمل جراحی دارید.
به همین دلیل مهم است که با پزشکتان در مورد سطح درد و اینکه اغلب چگونه آن را تجربه میکنید بصورت باز و با فراغ خاطر صحبت کنید. فراموش نکنید که حتما او را درجریان چگونگی عملکردتان در فعالیت های روزانه قرار دهید بعنوان مثال: اگر نمی توانید از پله بالا و پایین بروید و یا قدم زدن در بیش از یک بلوک بدون درد مقدورتان نیست حتما در ملاقات با پزشک عنوان کنید. گفت وگو در مورد اینکه چگونه درد میتواند زندگی شما را تحت الشعاع قرار دهد و یا آن رامحدود کند به شما کمک می کند تا مراقبتهای بهتر احتمالی را در مورد آرتروزتان داشته باشید./