درحالیکه واکسن ها بروز برخی بیماریها در کودکان را مانع می شوند اما بسیاری دیگر از بیماریها هنوز وجود دارند که تهدیدی برای سلامتی کودک محسوب می شوند. این بیماریها از عفونت های شایعی چون دیفتری تا بیماریهای مرموزی چون کاوازاکی می باشند. در ادامه شما حقایقی درباره 24 بیماری شایع کودکان خواهید آموخت. اما این علائم تنها هشداری است برای والدین و برای تشخیص دقیق و درمان صحیح باید حتما به پزشک کودکان مراجعه کنید.

RSV یا ویروس سن سی شیال تنفسی، در سر لیست علل برونشیت (التهاب راه های هوایی کوچک) و پنومونی در آمریکا قرار دارد. عفونت با علائم شبیه به آنفولانزا همچون تب، آبریزش بینی و سرفه شروع می شود. نزدیک به 40% کودکان مبتلا به این ویروس خس خس سینه قابل توجهی نشان می دهند و نزدیک به 2% نیاز به بستری شدن دارند. RSV در کودکان بزرگ تر و در بزرگسالان علائم خفیف تری دارد.

کودکان مستعد ابتلا به عفونت گوش می باشند، چرا که آنها دارای شیپور استاش کوچکی می باشند. این شیپور (مجرا) گوش میانی را به گلو متصل می کند. هنگامی که سرماخوردگی باعث التهاب می شود، این شیپور مسدود شده و موجب می شود که مایعات زیادی در گوش میانی و در پشت پرده گوش جمع شوند. این تجمع مایعات، اجازه رشد میکروب ها را می دهد. علائم شامل تب، ایراد گیری و نق نق زدن و پر بودن گوش می باشد. بیشتر عفونت های گوش در نتیجه ویروس ها می باشد و به خودی خود از بین می روند. واکسیناسیون دوران کودکی می تواند از عفونت های گوش جلوگیری نماید.

تجمع مایع در گوش میانی (با درد و یا بدورن درد) می باشد که به نام اوتیت میانی منتشره خوانده می شود. غالبا، با یک عفونت گوش حاد و یا عفونت دستگاه تنفسی فوقانی همراه می شود. مایع معمولا خودبخود و در عرض چند هفته از بین می رود. به هر حال، اگر مایع چسبناک و ضخیم باشد، می تواند با شنوایی کودک تداخل ایجاد کند. پس بهتر است نزد پزشک بروید تا با لوله ای مایع داخل گوش کودک را خارج کند.

مشخصه بارز دیفتری، سرفه های محکم با صدای شبیه به پارس فک دریایی است. علت سرفه التهاب راه های هوایی فوقانی بدلیل عفونت ویروسی است. اگر تنفس کودک بشدت مختل شود ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان باشد. بااینحال دیفتری پس از حدود یک هفته خودبخود بهتر می شود. دیفتری در کودکان زیر 5 سال شایع تر است.

بیماری دست و پا و دهان یک بیماری عفونی مسری است که در کودکان کم سن شایع می باشد و با زخم هایی در دهان و بثوراتی روی کف دست و پاشنه پا مشخص می شود. این بیماری در اثر ویروس کوکس ساکی (coxsackievirus) ایجاد می شود. این ویروس در طول تابستان و اوایل پاییز بیشتر است. بیشتر موارد بیماری جدی نبوده و پس از گذشت یک هفته تا ده روز بهبود می یابد.

ترشح اشک، قرمزی چشم، خارش چشم و سفت شدن مژه ها همه جزو علائم ورم ملتحمه است که به نام چشمان صورتی خوانده می شود. غالبا به علت عفونت ویروس سرماخوردگی ایجاد می شود. چشمان صورتی به سرعت در مدارس و مهدکودک ها پخش می شود. به نزد پزشک متخصص اطفال بروید تا مراقبت های لازم را دریابید. این بیماری در بیشتر موارد بعد از 4 تا 7 روز بهبود می یابد.

بیماری پنجم گاهی به نام سیلی زدن به گونه خوانده می شود. این بیماری باعث بثورات قرمز روشن بر صورت می گردد. این بثورات ممکن است بر نیم تنه، بازوها و یا پاها ظاهر شود. مقصر این بیماری یک نوع ویروس است. این ویروس قبل از ظهور بثورات، باعث علائمی شبیه سرماخوردگی خفیف می شود. پس از ظهور بثورات، این بیماری مسری نخواهد بود. درحدود 20% کودکان در سن 5سالگی و حدود 60% در سن 19سالگی به این بیماری مبتلا می شوند. غالبا بثورات بعد از 7 تا 10 روز ناپدید می شوند.

قبل از شناخت یک واکسن موثر، روتاویروس علت مرگ‌ومیر کودکان مبتلا به اسهال بود. مهم ترین علامت آن، استفراغ و اسهال آبکی است و کودک را دچار کم آبی شدید بدن می کند. در حال حاضر دو واکسن روتاویروس برای نوزادان موجود می باشد و مطالعات کاهش چشمگیری در تعداد موارد ابتلا نشان داده اند.

این بیماری بسیار نادر و مرموز در کودکان زیر 5 سال دیده می شود. علائم شامل تب بالا و طولانی (بیشتر از 5 روز طول می کشد)، بثورات تکه ای، ورم و قرمزی دست ها و پاها، چشمان خونی و لب های قرمز و شکاف دار می باشد. اگر کودک درمان نشود، این بیماری به قلب آسیب می رساند و کشنده می باشد. پزشکان هنوز نمی دانند چه چیزی باعث این بیماری می شود.

آبله مرغان، نوعی بیماری خفیف و بسیار مسری است که توسط ویروس واریسلا زوستر ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند در هر سنی رخ دهد که البته در کودکان شایع‌تر است. آبله مرغان بیماری خطرناکی نیست، اما این بیماری برای زنان باردار، نوزادان، نوجوانان، بزرگسالان و افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند، می‌تواند مشکلاتی را به‌وجود آورد. تاول های پوستی بارزترین علامت این بیماری است. هم اکنون واکسن آبله وجود دارد و می توان از ابتل ابه آن پیشگیری کرد.

اگر کودک واکسن سرخک را زده است، شما نباید نگران بیماری سرخک باشید این بیماری با تب، آبریزش از بینی و سرفه شروع می شود. در زمانی که این علائم ناپدید شوند، بثوراتی در تمام بدن ظاهر می شود. بیشتر کودکان بعد از دو هفته بهتر می شوند، اما در برخی دیگر پنومونی و یا دیگر مشکلات ظاهر می شود.

اوریون یک عفونت ویروسی است که در ابتدا بر غدد بناگوشی –یکی از سه جفت غده تولید کننده بزاق- که در زیر و جلوی گوش ها قرار دارد تاثیر می گذارد. این بیماری در کودکان و بزرگسالان باعث تورم یک یا دو غده بناگوشی می گردد. امروزه با انجام واکسیناسیون اوریون درصد ابتلا به این بیماری کاهش یافته اما همچنان در برخی مناطق دیده می شود. اوریون درمان خاصی ندارد اگرچه عوارضی چون از دست دادن شنوایی همچنان خطری جدی محسوب می شود گرچه بسیار نادر است.

یک ویروس خفیف که معمولا باعث مشکلات جدی نمی شود. به هر حال، این ویروس می تواند برای جنین زیان آور باشد، لذا زنان باردار باید مراقب باشند. علائم شامل تب خفیف و بثوراتی که از صورت به سایر نقاط بدن گسترش می یابد. واکسن MMR در برابر سرخک، اوریون و سرخجه محافظت می کند.

سیاه سرفه (پرتوسیس) از جمله بیماری های عفونی تنفسی بسیار مسری است. در بسیاری افراد این بیماری، خود را با سرفه های سخت ممتد و خشک، نشان می دهد و پس از مدتی به سرفه های بلند پر سر و صدا منجر می شود که بیشتر شبیه به صدای فریاد است. پیش از ساخت واکسن، سیاه سرفه از جمله بیماری های کودکان محسوب می شد. امروزه این بیماری عمدتا روی اطفال کوچک تاثیر می گذارد تا دوره واکسیناسیون آن ها کامل شود. پس از آن بیشترین تاثیر روی نوجوانان و بزرگسالانیست که ایمنی شان تضعیف شده است. مرگ ناشی از سیاه سرفه بسیار کم اتفاق می افتد اما معمولا در نوزادان رخ می دهد. آنتی بیوتیک ها در درمان این بیماری بی تاثیرند. به همین دلیل است که باید زنان باردار و هر کسی که با نوزادان در ارتباط است، در برابر سیاه سرفه واکسینه شوند.

مننژیت به معنای التهاب غشاهای احاطه کننده مغز و نخاع (مننژ) است. تورم ناشی از مننژیت باعث بروز علائمی چون سردرد، تب و سفتی گردن می شود. باکتری ها، ویروس ها و قارچ ها از عوامل ایجاد کننده مننژیت به حساب می آیند. برخی موارد مننژیت بدون درمان ظرف چند هفته بهبود می یابند اما برخی نیز تهدید کننده زندگی به حساب می آیند و نیازمند درمان آنتی بیوتیکی فوری هستند. مننژیت نیاز به توجه و مراقبت پزشکی فوری دارد. درمان زودهنگام مننژیت باکتریایی از بروز عوارض جدی، پیشگیری می کند. هم اکنون واکسن های مننژیت وجود دارد که می تواند از عفونت های باکتریایی خاص که عامل مننژیت هستند، پیشگیری کنند.

بیشتر کودکان معمولا به گلودرد مبتلا می شوند که عامل آن ویروس سرماخوردگی است. از کجا بفهمیم که عامل گلودرد باکتری استرپ است؟ عطسه یا آبریزش بینی نشاندهنده سرماخوردگی است. علائم استرپ شامل گلودردی است که بیش از یک هفته طول بکشد، همراه با بلع دردناک یا سخت، سرازیر شدن بیش از حد آب از دهان، راش و چرک در پشت گلو و تب بیش از 38 درجه سانتی گرادباشد. گلودرد استرپی با آنتی بیوتیک درمان می شود.

بثورات سفت و قرمز رنگ همراه با گلودرد چرکی از علائم تب مخملک می باشد. در ابتدا، بثورات بر روی قفسه سینه و شکم ظاهر و سپس در تمام بدن پخش می شود. زبان شبیه به توت فرنگی و تب بالا نیز از علائم این بیماری می باشد. اگر کودک درمان نشود، این بیماری می تواند منجر به تب روماتیسمی شود و در موارد نادر، به قلب صدمه می رساند. به همین خاطر، در قدیم، تب مخملک یک بیماری کشنده کودک بود. اما در حال حاضر، به راحتی با آنتی بیوتیک درمان می شود.

احتمالا شما هم شنیده اید که به کودکان و نوجوانان نباید آسپرین داد. به علت اینکه مصرف آسپیرین در کودکانی که بیماری ویروسی دارند ممکن است باعث بروز عوارضی شود. علائم این سندرم عبارت است از: تغییرات شدید رفتاری، تشج و کما. در حال حاضر با اعلام ندادن آسپیرین به کودکان، سندرم ری کمتر شده است.

MSRA نوعی از باکتری استافیلوکوک می باشد که با آنتی بیوتیک درمان نمی شود. به عقیده پزشکان، MSRA هم اکنون یکی از بزرگترین علل عفونت های پوستی می باشد. این عفونت معمولا به شکل زخم و یا جوش ظاهر می شود و ممکن است شبیه گزش عنکبوت باشد. عفونت گوش، بینی و گلو با MSRA در کودکان دبستانی رو به افزایش است.

یکی دیگر از عفونت های باکتریایی پوست، زرد زخم می باشد. این عفونت باعث خوشه هایی از تاولهای کوچک بر روی پوست می شود و این خوشه ها تراوش می کند و به شکل یک پوسته طلایی درمی آیند. دست زدن به مایع تراوش کرده، موجب پخش کردن این عفونت به سایر نقاط بدن می شود. غالبا زرد زخم به علت باکتری استافیلوکوک می باشد، اما می تواند به علت باکتری استرپتوکوک نیز باشد. این نوع زرد زخم بیشتر در کودکان 2 تا 6 ساله شایع است. اگر این بیماری با آنتی بیوتیک درمان شود، زخم ها بهبود می یابند، بدون آنکه جای آنها بر پوست باقی بماند.

یکی دیگر از عفونت های پوستی، عفونت قارچی می باشد و نام آن به کرم ربطی ندارد. این عفونت باعث ایجاد حلقه های فلس دار و قرمز رنگ بر روی پوست و یا ریزش موی تکه ای در سر می شود. این عفونت به راحتی از یک کودک به کودک دیگر منتقل می شود. بنابراین به اشتراک گذاشتن شانه، برس، حوله و لباس ها می تواند خطرناک باشد. عفونت قارچی با داروهای ضد قارچ درمان می شود.

در حدود 1 تا 2 هفته بعد از گزش کنه، بثوراتی مانند جای هدف تیر ظاهر می شود، اگرچه هرکسی این علائم را نشان نمی دهد. این بثورات همراه تب، لرز و بدن درد همراه است. مقصر این بیماری، باکتری حمل شده توسط تیک گوزن (نوعی حشره) می باشد. اگر فرد درمان نشود، این بیماری بر مفاصل، سیستم اعصاب و قلب اثر می گذارد.

والدین اغلب در تشخیص سرماخوردگی از آنفولانزا دچار اشتباه می شوند. این دو بیماری می توانند علائم مشابه داشته باشند. آنفولانزا اغلب باعث تب بالا، لرز، بدن ددر، خستگی شدید و حالت تهوع و استفراغ می گردد. درحالیکه بیشتر کودکان خودبخود خوب می شوند اما آنفولانزا می تواند منجر به بروز عوارض جدی مثل پنومونی، بخصوص در کودکان کم سن تر گردد. واکسن فصلی آنفولانزا برای کودکان بالای 6 ماه از بهترین روشهای پیشگیری محسوب می گردد.

آلرژی فصلی که به نام تب یونجه یا رینیت آلرژیک نیز خوانده می شود، پاسخ آلرژیک بدن به آلرژن هاست (در تصویر به رنگ صورتی) که باعث بروز علائمی مثل سرماخوردگی یعنی آبریزش بینی، عطسه، خارش چشم ها، گرفتن بینی و فشار سینوس ها می گردد. کودک مرتبا بینی خود را با کف دست می خاراند. برخلاف سرماخوردگی عامل بروز این علائم ویروس نیست. درمانی برای آن نیست اما روشهای زیادی برای کنترل علائم وجود دارد.