در حالی که میلیاردها نفر در سراسر جهان در معرض هوای آلوده شهرها هستند، باید راهکاری موثر برای کاهش آثار مخرب آلودگی هوا یافت. یکی از موثرترین راههای مقابله با این وضعیت که معمولا توسط متخصصان توصیه میشود، رژیم غذایی مناسب و استفاده از مکملهای غذایی است.
به گزارش «بهپو»، در هوای آلوده باید رژیمی را انتخاب کرد که خاصیت خنثیکنندگی مواد مضر و آلایندهها را داشته باشد و همچنین مصرف آنتیاکسیدانها را در رژیم غذایی افزایش داد. سبزیها و میوههایی مثل سیب، عناب، طالبی، انبه، کدو تنبل، فلفل، اسفناج، کلم و زردآلو، مرکبات و غذاهای دریایی، مرغ، نان، آجیل و غلات سبوسدار سرشار از آنتیاکسیدان و ریزمغذیهای مطلوب برای کاهش آسیبهای حاصل از آلودگی هوا هستند اما ویژگی و اثر هریک از این مواد و مکملها در برابر آلودگی هوا چیست؟
لبنیات و مکملهای فسفر، منیزیم و کلسیم
در هوای آلوده باید بیشتر از همیشه شیر، ماست و دوغ بنوشید، زیرا فسفر، منیزیم و کلسیمی که در لبنیات یافت میشود، همگی خنثیکننده سموم هستند. پس بهتر است برای کاهش صدمات دستگاه تنفسی و التهاب دستگاه گوارش ناشی از آلودگی هوا، باید مصرف شیر و لبنیات بیش از پیش شود. کلسیم و آهن، جذب سرب را کمتر میکنند و از این طریق شما را از آلودگی هوا مصون نگه میدارند.
البته افرادی که کمبود کلسیم دارند، بیشتر در معرض خطر آلودگی با سرب قرار میگیرند. کمبود کلسیم همچنین باعث خستگی، ریزش مو، درد استخوان، افسردگی و... میشود. برای جلوگیری از آلودگی زیاد با سرب بهتر است از لبنیات که منبع غنی کلسیم هستند استفاده کنید. اگر شما تحمل مصرف لبنیات را ندارید از مکملهای حاوی کلسیم استفاده کنید تا دچار کمبود این ماده معدنی مهم نشوید.
از سبز تیره تا منیزیم
منیزیم به خصوص برای کسانی که مشکلات ریوی دارند میتواند بسیار مفید باشد. برای تامین این عنصر مهم از سبزیهایی همانند اسفناج، شاهی، کاهو و... که دارای رنگ سبز تیره هستند استفاده کنید. به طور کلی سبزیها و میوهها در تمامی حالات و شرایط قدرت شفابخشی بالایی دارند و نهتنها در هنگام آلودگی هوا بلکه در زمانهای مختلف میتوان از سبزیها و میوهها بهره برد اما اگر نمیتوانید منیزیم مورد نیاز بدن خود را از این راه تامین کنید بهتر است از مکملهای حاوی منیزیم استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: بهترین دمنوشها برای پاکسازی بدن از آلودگی هوا
مرکبات و مکملهای ویتامینی
ویتامینهای E و C از مهمترین ریزمغذیهای مورد توصیه برای مقابله با آلودگی هوا هستند. به همین دلیل خوردن کرفس، گوجهفرنگی، لیموشیرین، پرتقال، نارنگی و کاهو را فراموش نکنید.
این مواد غذایی سرشار از ویتامین C هستند و آثار مضر آلودگی هوا را کمتر میکنند. ویتامین E در جوانه گندم، روغنهای گیاهی، گردو، بادام، زیتون و سبزیهای با سبزبرگ یافت میشود. شیر، کره و زرده تخممرغ نیز منابع خوبی از ویتامین E هستند.
البته مکملهای غذایی ویتامین E و C را به راحتی میتوان از طریق قرصهای مکمل تهیه شده از داروخانهها نیز تامین کرد.
غذاهای دریایی و مکملهای امگا3
ماهیهای چرب حاوی مقادیر زیادی اسیدهای چرب امگا3 هستند که از مواد معدنی بسیار مهم در رژیم غذایی مخصوصا در روزهای آلوده به شمار میروند. برخی مطالعات نشان دادهاند که خوردن ماهی دو بار در هفته، خطر مرگ ناشی از بیماریهای قلبی را که در روزهای آلوده نیز بیشتر اتفاق میافتد، تا ۳۶ درصد کاهش میدهد.
مطالعات اخیر نشان میدهد مصرف مکمل روغن ماهی نیز میتواند علائم قلبی-عروقی ناشی از قرار گرفتن در معرض هوای آلوده را کاهش دهد.
عناب و خواص آنتیاکسیدانی
علاوه بر ریزمغذیهایی که پیشتر به آن اشاره شد، یکی از توصیهها برای مقاومسازی بدن در برابر آلودگی هوا عصاره طبیعی عناب است. طبق شواهد و تحقیقات انجام شده، روغن و عصاره میوه عناب حاوی ترکیبات فعالی است که سبب تعدیل پاسخهای ضدالتهابی، آلرژیک و ایمنی میشود. این گیاه میتواند در پیشگیری و درمان التهابهای حاد تا مزمن مفید باشد. به همین دلیل میتواند برای کمک به درمان التهاب ریه و سرفه استفاده شود. عناب سرشار از آنتیاکسیدان است و به نوعی خنثیکننده آلایندهها، مواد سرطان زا و محرکهای محیطی در بدن است. این میوه همچنین به دلیل خاصیت لعابی که ایجاد میکند، آلایندههای وارد شده به دستگاه تنفسی را به بیرون از بدن هدایت میکند.
در طب چینی و طب سنتی ایران نیز مصرف عناب بسیار توصیه شده است. بنابراین برای مقابله با آثار بد آلودگی هوا، میتوانید از شربت عناب یا دمنوش عناب استفاده کنید. علاوه بر این شواهد معتبری مبنی بر اثربخشی شربت عناب به همراه عصاره شیرینبیان منتشر شده است. این شربت تحت نامهای مختلف از جمله ردکولددایا در داروخانههای داخلی نیز موجود است که به دلیل خواص آن در فهرست داروهای طبیعی کانادا نیز به ثبت رسیده است و مصرف آن با توجه به آلودگی مداوم شهرها به طرفداران سلامت توصیه میشود.
آب فراوان و چربی و شیرینی کم
جدا از آنچه درباره ریزمغذیهای مورد نیاز بدن در روزهای آلوده گفته شد، توصیههای دیگری نیز برای روزهای آلوده سال وجود دارد که با رعایت آنها بدن مقاومت بیشتری در برابر آلودگی هوا خواهد داشت. اصلیترین توصیه در این زمینه نوشیدن زیاد آب است که به کلیهها کمک میکند تا املاح اضافی از بدن خارج شود و ذرات آلوده مدت کمتری در بدن باقی بماند. همچنین در روزهایی که آلودگی هوا بسیار زیاد است، از مصرف غذاهای چرب بهخصوص چربیهای جامد حیوانی و گیاهی پرهیز کنید. مصرف چنین غذاهایی باعث تشدید کاهش توان بدنی و ذهنی در طول روز خواهد شد. پس استفاده از تنقلات کم ارزش مثل چیپس، پفک و نوشابههای گازدار را کنار بگذارید.
بیشتر بخوانید: در هوای آلوده چه ماسکی بزنیم؟
حواسمان باشد!
همه مواردی که به آن اشاره شد، راهکارهایی برای ایجاد مقاومت بیشتر بدن در برابر آلودگی هوای شهرهای بزرگ است اما نباید از یاد ببریم که ضمن استفاده از این مواد غذایی و مکملها همچنین توصیهها و پرهیزهای غذایی، بهتر است در روزهای آلوده و هشدار، از ترددهای غیرضروری در شهر پرهیز کنیم. در هر حال به نظر میرسد مشکل آلودگی هوا تا زمانی که به صورت اساسی و با راهحلهای زیستمحیطی حل نشود، همچنان ادامه خواهد داشت و راهکارهایی مثل تعطیلات چندروزه هم نمیتواند از تاثیرات مخرب آن بر بدن و سلامت ما بکاهد./