آشنایی با رایج‌ترین عوارض پوستی داروها

به‌طور کلی، سالمندان و خانم‌ها بیشتر مستعد ابتلا به عوارض پوستی ناشی از مصرف داروها هستند.

تمام داروها می‌توانند در کنار فوایدی که دارند، عوارضی هم داشته باشند. یکی از عوارض داروهای مختلف، ایجاد مشکلات پوستی است. البته این مشکلات،‌ حدود 2 درصد از عوارض دارویی را به خود اختصاص داده‌اند.
به‌طور کلی، سالمندان و خانم‌ها بیشتر مستعد ابتلا به عوارض پوستی ناشی از مصرف داروها هستند. هرچند که عوارض پوستی مصرف برخی داروها چندان شایع نیست اما شناخت این عوارض می‌تواند به درمان سریع‌تر بیماری پوستی کمک کند. از این رو،‌ به تمام افرادی که دچار عارضه پوستی ناگهانی می‌شوند، توصیه می‌کنیم حتما در اولین مراجعه به متخصص پوست، نام داروهای خوراکی یا موضعی‌ای که مصرف می‌کنند، به او بگویند. در ادامه، با شایع‌ترین عوارض پوستی برخی از معروف‌ترین و پرمصرف‌ترین داروها آشنا می‌شویم.

عوارض پوستی کوتریموکسازول، مترونیدازول و ایندومتاسین

برخی بیماران پس از مصرف داروهایی مانند مترونیدازول و کوتریموکسازول، تتراسایکلین یا داروهای ضدالتهابی غیرکورتونی که معرو‌ف‌ترین آنها ایندومتاسین است، دچار ضایعات یا بثورات دایره‌وار و متورمی می‌شوند که ابتدا به رنگ قرمز است و به‌تدریج به سمت قهوه‌ای تیره تغییر رنگ پیدا می‌کند. این ضایعات یا بثورات پوستی که معمولا در قسمت‌های تناسلی، صورت و اندام‌ها بروز می‌کنند، گاهی به تاول‌های آزاردهنده‌ای تبدیل می‌شوند. بثورات پوستی ناشی از مصرف این داروها می‌تواند در موارد اولیه مصرف، حدود 10-7 روز پس از مصرف و در دوره‌های بعد، حتی یک روز پس از مصرف هم بروز کنند. از این رو،‌ اگر در صورت مصرف این داروها، دچار علایمی شدید، بلافاصله مصرف دارو را قطع و به متخصص پوست مراجعه کنید.

عوارض پوستی پنی‌سیلین

گاهی مصرف گروهی از داروها مانند کوتریموکسازول یا پنی‌سیلین می‌تواند عوارض و ضایعات پوستی گسترده‌ای مانند ایجاد زخم در ناحیه تناسلی، مخاط دهان و چشم‌ها داشته باشد و حتی جوش‌دانه‌های ریز پوستی‌ای را هم روی این زخم‌ها سوار کند.
کنده شدن و ایجاد حالت سوختگی در قسمت‌های زخم پوست هم می‌تواند از واکنش‌های پوستی به این دو داروی پرمصرف باشد.

عوارض پوستی پیروکسیکام

بیشتر ما با تاول‌های پوستی آشنا هستیم و آنها را بسیار دیده‌ایم اما خیلی‌ها نمی‌دانند که نوعی بیماری خودایمن پوستی به نام پمفیگوس وجود دارد که خودش را به شکل تاول‌هایی روی پوست نشان می‌دهد. این بیماری پوستی گاهی در اثر مصرف داروهایی مانند پیروکسیکام یا پنی‌سیلامین ایجاد می‌شود.

عوارض پوستی وارفارین

مصرف برخی از داروهای ضدانعقاد خون مانند وارفارین و کومارین هم می‌تواند برای تعداد بسیار نادری از بیماران، واکنش‌های پوستی را به دنبال داشته باشد. این واکنش‌ها حالت پیشرونده دارند و با علایمی مانند ایجاد پلاک‌های قرمز و دردناک روی پوست خود را نشان می‌دهند و کم‌کم به تاول‌های خونریزی‌دهنده و زخم شدن بافت سطحی پوست تبدیل خواهندشد. با پیشرفت واکنش پوستی به دارو، پوست قسمت‌هایی از بدن بیمار کم‌کم دچار نکروز یا مرگ بافت می‌شود. در این موارد، مداخلات سریع پزشک متخصص پوست الزامی خواهد بود.

عوارض پوستی آنتی‌بیوتیک‌ها

کهیر یکی از واکنش‌های نسبتا شایع پوستی است که خیلی از ما آن را در اثر مصرف غذا یا داروهای جدید تجربه کرده‌ایم. ضایعات پوستی ناشی از کهیر خود را به‌صورت تورم و التهاب قرمزرنگ در قسمت‌های مختلف پوست نشان می‌دهند. معمولا کهیر در اثر مصرف داروهای تزریقی بیشتر از داروهای خوراکی بروز می‌کند و می‌تواند به‌سرعت و کمتر از 2 روز بعد از مصرف دارو باشد. مهم‌ترین داروهایی که می‌توانند باعث بروز کهیرهای پوستی شوند، آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند پنی‌سیلین، پروپرانولول، کوتریموکسازول، آسپیرین و سیپروفلاکسازین هستند.

عوارض پوستی جنتامایسین و آمپی‌سیلین

گاهی قرمزی و خارش پوست در قسمت‌های مختلف بدن می‌تواند در اثر مصرف داروهای متفاوت و بسیار متنوعی مانند آمپی‌سیلین، پنی‌سیلین، فنی‌توئین، جنتامایسین یا کوتریموکسازول باشد.

عوارض دارو را به پزشکتان اطلاع دهید

داروهای مختلفی که در این فهرست جا مانده‌اند، می‌توانند باعث ایجاد واکنش‌های پوستی متفاوتی شوند. این واکنش‌ها، هم در اثر مصرف داروهای خوراکی پیش می‌آید و هم داروهای تزریقی یا موضعی. در مواردی، دیده شده حتی افراد خاصی به داروهای موضعی کورتونی مانند هیدروکورتیزون هم آلرژی پوستی نشان داده‌اند و این آلرژی در آنها با علایمی مانند خارش، قرمزی و تورم، همراه بوده است بنابراین اگر با شروع هر داروی جدیدی، حتی قطره‌های چشمی یا کرم‌ها و پمادهای واژینال، دچار بثورات و واکنش‌های پوستی شدید، بلافاصله مصرف دارو را قطع و به متخصص پوست مراجعه کنید. در این شرایط، ‌متخصص پوست برایتان نامه‌ای می‌نویسد تا آن را به پزشک تجویزکننده دارویتان دهید تا با اطلاع از حساسیت پوستی شما به آن دارو، برایتان داروی جدیدی تجویز کند. علاوه بر این، باید عارضه‌های پوستی را که بعد از مصرف داروهای جدید برایتان ایجاد شده است، یادداشت کنید تا در مراجعه‌های بعدی، پزشک خود را قبل از تجویز دارو در جریان این مشکل و حساسیت بگذارید./