تداخلات داروها با نوشیدنی ها

آب بهترین آشامیدنی است که می توان همراه دارو مصرف کرد. البته در رابزه با ترکیبات آهن استثنا وجود دارد، بهترین آشامیدنی برای افزایش جذب قرص آهن، آب پرتقال می باشد.

در مطلب "تداخلات دارو با غذا و غذا با دارو" شما را با برخی تداخلات آشنا نمودیم. در این مطلب نیز ادامه این تداخلات را با هم بررسی می کنیم.همچون مواد غذایی، آشامیدنی ها نیز ممکن است به دلیل داشتن ترکیبات خاص اثر دارو را عوض کرده یا چند بربار کنند. در این مقاله به بررسی تداخلات داروها با آشامیدنی ها پرداخته ایم.

آب

آب بهترین آشامیدنی است که می توان همراه دارو مصرف کرد. البته در رابزه با ترکیبات آهن استثنا وجود دارد، بهترین آشامیدنی برای افزایش جذب قرص آهن، آب پرتقال می باشد. (آشامیدنی های حاوی ویتامین C مثل عصاره مرکبات، گوجه فرنگی و آب گریپ فروت باعث افزایش جذب آهن می شوند.) تحقیقات نشان داده با مصرف ویتامین C جذب آهن چند برابر می گردد.

گریپ فروت

گریپ فروت حاوی ترکیباتی است که هم تشکیل پلاکهای آترواسکلروز را کاهش می دهد و هم تکثیر سلول های سرطانی را مهار می کند. با این وجود بر خلاف سایر مرکبات با بسیاری از داروها تداخل دارد، بخصوص که همراه صبحانه مصرف شود. این تداخل از طریق مهار یکی از انواع سیستم های آنزیمی در کبد و دیواره روده اعمال می شود. قابل توجه است که افراد مختلف به نسبت غلظتی از سیستم آنزیمی که در روده آنها باشد نسبت به اثر مهاری بر متابولیسم دارو واکنش های متفاوتی نشان می دهند.
بر اساس تحقیقات انجام شده، آب گریپ فروت یا میوه گریپ فروت بر جذب و متابوایسم داروها موثر بوده و باعث افزایش غلظت سرمی دارو و ایجاد عوارض جانبی می گردد.
یک لیوان آب گریپ فروت (250 سی سی) باعث افزایش سطح سرمی داروها و افزایش طول اثر تا 3 برابر می شود. از این رو در صورت مصرف آب گریپ فروت قبل از ظهر (صبح) تا قبل از خوابیدن نمی توانید دارو مصرف کنید یا تحت نظر پزشک باید دوز داروی مصرفی کم گردد.
توجه داشته باشید میزان تاثیر این ماده در افراد مختلف متفاوت است. در بعضی موارد مشاهده شده در غلظت بسیار پایین، باعث ایجاد مسمومیت دارویی شده و در بعضی موارد نیز تاثیر خاصی نداشته است.

توصیه های دارویی

داروهای خاص را با آب گریپ فروت مصرف نکنید. داروهای خاص عبارتند از:

داروهای ضد اضطراب

آلپرازولام، میدازولام: مصرف همزمان این داروها با گریپ فروت توصیه نمی شود.
بوسپیرون: مصرف همزمان این دارو با عصاره گریپ فروت منجر به افزایش غلظت خونی دارو تا 4 برابر غلظت معمول و افزایش عوارض جانبی می گردد.

داروهای ضد افسردگی

سرترالین که در درمان افسردگی، وسواس، حملات پاتیک به کار می رود؛ مصرف توام آن با عصاره گریپ فروت باعث افزایش 1/5 برابری در غلظت سرمی دارو خواهد شد.
کلومیپرامین داروی ضد افسردگی سه حلقه ای می باشد که در درمان افسردگی و وسواس به کار می رود و تجزیه آن توسط سیستم آنزیمی روده و کبد صورت می گیرد. بنابراین تداخل قابل ملاحظه ای در این رابطه وجود دارد.

کاهش دهنده های فشار خون، ضد آریتمی، درمان آنژین

آنتاگونیست های کلسیم از دسته داروهای محلول در چربی هستند. مصرف همزمان این داروها با آب گریپ فروت سبب افزایش عوارض دارو از جمله کاهش بیش از حد فشار خون، افزایش ضربان قلب و وازودیلاتوری می گردد.
لوزارتان (کنترل فشار خون)، دیگوکسین (درمان FHC) : بعلت تداخل در متابولیسم کبدی، مصرف همزمان با گریپ فروت منع شده است.

داروهای ضد صرع
کاربامازپین: این دارو در درمان صرع و تشنج به کار می رود. به علت نزدیک بودن دوز درمانی و دوز سمی (ایندکس درمانی باریک) بهتر است با آب گریپ فروت مصرف نشود.

داروهای ضد جنون
هالوپریدول، ترازادون: مصرف توام با عصاره گریپ فروت توصیه نمی شود.

داروهای سیستم گوارشی
سیزاپراید: افزایش غلظت های پلاسمایی سیزاپراید باعث عوارض قلبی می گردد، بنابراین افرادی که سیزاپراید دریافت می کنند، نباید عصاره گریپ فروت مصرف کنند.

کاهش دهنده چربی
استاتین ها: استاتین ها غلظت پلاسمایی کلسترول را کاهش می دهند. لواستاتین، سیمواستاتین و آتورواستاتین توسط سیستم آنزیمی متابولیزه می شوند. مطالعات نشان داده است که عصاره گریپ فروت فراهم زیستی لواستاتین را تا میزان 15 برابر افزایش می دهد.
مکانیسم دقیق ایجاد عوارض رابدومیلوز و میوپاتی ناشی از این داروها مشخص نیست. اما به نظر می رسد غلظت پلاسمایی یاد این داروها عامل مهمی در ایجاد عوارض باشد، بنابراین مصرف استاتین ها و عصاره گریپ فروت با احتیاط صورت گیرد.

داروهای درمان علامتی آلرژی
فکسوفنادین: با مصرف این دارو، خطر بروز تاکی کاردی بطنی وجود دارد. عصاره گریپ فروت از طریق مهار متابولیسم دارو سبب افزایش QT می شود. در مورد سایر آنتی هیستامین ها از جمله لوراتادین نیز همین تداخل صادق است.

داروهای پیوند اعضا (ایمنوساپرسانت)
سیکلوسپورین: یک داروی ایمنوساپرسانت است که خط اول درمان در مراقبت از بیماران بعد از پیوند مغز استخوان می باشد. جذب این دارو 50-90 درصد متغیر است. بعلاوه متابولیسم آن توسط سیستم آنزیمی در کبد و در روده تحت تاثیر قرار می گیرد.

هورمون ها
اتینیل استرادیول و پروژسترون خوراکی موجود در قرص های کنتراستپیو به دلیل اثر عبور اول کبدی دارو فراهم زیستی پایین دارد، بنابراین در مصرف توام آنها با عصاره گریپ فروت، غلظت خونی آنها افزایش می یابد.

کورتیکواستروئید
عصاره گریپ فروت در دوز بالا (بیش از 1 لیتر در روز) ممکن است نقش مینرالوکورتیکوئید داشته باشد.

توجهات در مورد گریپ فروت

مصرف آب گریپ فروت با بسیاری از داروها ممنوع است. گریپ فروت حاوی ترکیباتی است که میزان جذب برخی داروها از جمله داروهای کاهنده چربی خون را از طریق دستگاه گوارش بالا می برد.
یکی از شناخته شده ترین تداخلات غذا-دارو، تداخل عصاره گریپ فروت و استاتین هاست. عصاره گریپ فروت در مقادیر زیاد می تواند سطوح خونی داروهایی که با مسیر کبدی متابولیزه می شوند، از قبیل داروهای استاتین را افزایش دهد. سیموستاتین (rocoZ)، لووستاتین (Mevacor) و آتورواستاتین (Lipitor). از این سه استاتین، آتورواستاتین کمتر از همه با گزیپ فروت تحت تاثیر قرار می گیرد.
بنابراین، هنگامیکه مقادیر زیادی از عصاره گریپ فروت در ترکیب با این داروها مصرف می شود، بیماران در خطر افزایش عوارض جانبی وابسته به استاتین و از همه مهمتر، سمیت عضلانی هستند که ممکن است درد عضلانی، میوپاتی یا رابدومیولیز را نشان دهد. مصرف سیمواستاتین با آب گریپ فروت می تواند باعث افزایش غلظت خونی آن تا 51 برابر و مشکلات عضلانی شود.
در حالیکه استاتین ها بیشترین توجه همگانی را برای تداخلشان با عصاره گریپ فروت دریافت می کنند، داروهای دیگر همین تداخل را نشان می دهند.
تمام داروهای بلاک کننده کلسیم از قبیل آمیلودیپین (Norvasc)، نی فدیپین (Cardene)، همینطور وراپامیل با عصاره گریپ فروت تداخل می کنند. دیلتیازم (Cardizem) افزایش زیادی در غلظت های سرمی بواسطه مصرف عصاره گریپ فروت نشان نمی دهد. با این وجود داروسازان باید به بیماران هشدار دهند که از نوشیدن حجم های زیاد عصاره گریپ فروت همزمان با هر آنتاگونیست کلسیم اجتناب کنند. در غیر اینصورت، بیماران ممکن است در خطر افزایش این قبیل عوارض جانبی مثل افت فشار خون ارتواستاتیک باشند.
سیلدنافیل (ویاگرا) و تادالافیل (Cialik)که برای نقص عملکرد جنسی به کار می روند نیز می توانند سطوح خونی را با کاربردهمزمانعصاره گریپ فروت افزایش دهند، اما این تداخل غیرقابل پیش بینی است.
در حالیکه اثرات بالینی این تداخل نسبت به دیگر رده های دارویی کمتر شناخته می شوند، بیماران ممکن است مختصرا خطر بالاتری از واکنش های جانبی از قبیل پریاپیسم، افت فشار خون و اختلالات بالینی را داشته باشند.
ضد بارداری های خوراکی حاوی استروژن نیز با عصاره گریپ فروت تحت تاثیر قرار می گیرند، سطوح سرمی آنها تنها به میزان متوسطی هنگام مصرف همزمان عصاره گریپ فروت افزایش می یابد.
ضد افسردگی های سه حلقه ای با عصاره گریپ فروت تحت تاثیر قرار می گیرند. کلومیپرامین (آنافرانیل) مستدل ترین دارو از این رده است که مورد تداخل در نظر گرفته می شود.
دیازپام و میدازولام، عوامل مورد تداخل از رده بنزودیازپین هستند که افزایش غلظت و اثرات دپرسیون سیستم اعصاب مرکزی با عصاره گریپ فروت دارند. هر چند دیگر بنزودیازپین ها (بعنوان مثال لورازپام، اگزازپام) بنظر نمی رسد که تحت تاثیر قرار گیرند.
عصاره گریپ فروت خطر اثرات شایع قلبی گلوکوکورتیکوئید را افزایش می دهد.
سطوح بوسپیرون و سطوح کاربامازپین با تجویز همزمان عصاره گریپ فروت افزایش می یابند.
تجویز همزمان عصاره گریپ فروت با داروی ضد آریتمی آمیودارون، می تواند مشکل ساز باشد.
تداخل بالقوه قابل توجه دیگر گریپ فروت با سرکوب گر ایمنی تاکرولیموس (Prograf) است. این دارو اغلب بدنبال پیوند عضو مصرف می شود. بواسطه توانایی عصاره گریپ فروت در مهار متابولیسم تاکرولیموس، سازنده اجتناب از کاربرد عصاره گریپ فروت طی دوره درمان را توصیه می کند.
مصرف داروهای درمانگر سوطش سر دل مثل داروی سیزاپراید هم با این آب میوه ممنوع است. زیرا می تواند باعث افزایش ضربان قلب شود.
بطور کلی بهتر است تا 2 ساعت قبل از مصرف این داروها، آب گریپ فروت ننوشید و در روز بیش از 250 سی سی از این آب میوه ننوشید./

پیش از این درباره تداخلات دارو با غذا و غذا با دارو صحبت کرده ایم.
ادامه دارد...