تعداد تنفس -تعداد دفعاتی که در یک دقیقه نفس میکشید- یکی از علائم حیاتی است که پزشک هنگام معاینه بررسی میکند. میزان طبیعی تنفس به سن شما بستگی دارد، اما یک بزرگسال معمولی هنگام استراحت بین 12 تا 20 نفس در دقیقه می کشد.
به گزارش «بهپو»، میتوانید با شمارش تعداد نفسهایی که در یک دقیقه میکشید، میزان تنفس خود را اندازهگیری کنید. (اگر نمی خواهید آنقدر صبر کنید، می توانید تعداد نفسهایتان را در 15 ثانیه بشمارید و آن عدد را در 4 ضرب کنید.)
نحوه تنفس شما می تواند به پزشک شما سرنخ هایی در مورد اینکه مشکل ممکن است چه باشد بدهد.
هایپرونتیلیشن
منظور از هایپرونتیلیشن یا تنفس سریع، نفس کشیدن عمیق تر و سریع تر از حالت طبیعی است. این بیماری سبب کاهش میزان گاز دی اکسید کربن CO2 در خون می شود و کاهش CO2، فرد را دچار سرگیجه، تپش سریع قلب و نفس نفس می کند و در نهایت می تواند به بی حسی یا گزگز دست و پاها، دلهره و اضطراب، غش یا درد ماهیچه های قلبی منتهی شود.
در بسیاری از موارد، تنفس سریع را می توان با آموزش تکنیک های تنفس، کنترل کرد.
درمان سنتی این است که در یک کیسه کاغذی نفس بکشید تا مقداری از دی اکسید کربن را دوباره تنفس کنید. اما امروزه پزشکان توصیه میکنند که نفس عمیق بکشید یا دهان و یکی از سوراخهای بینی خود را بپوشانید تا میزان هوا را محدود کنید. اگر برای آرام شدن مشکل دارید، از کسی بخواهید که به شما کمک کند.
تنگی نفس
شاید هیچ حسی به اندازه تنگی نفس ترسناک نباشد. تنگی نفس که در پزشکی بنام دیسپنی شناخته می شود اغلب بعنوان تنگی و سفت شدن شدید قفسه سینه، کمبود هوا یا احساس خفگی تعریف می شود.
ورزش بسیار شدید، حرارت شدید، چاقی زیاد و ارتفاع بالا همگی می توانند باعث تنگی نفس در فرد سالم شوند. خارج از این مثالها، تنگی نفس احتمالا علامتی از یک مشکل پزشکی است.
اگر تنگی نفس غیرقابل توضیح دارید بخصوص اگر ناگهانی و شدید است حتما به پزشک مراجعه کنید.
چند نوع تنگی نفس داریم که تنها زمانی اتفاق می افتد که بدن شما در موقعیت خاصی قرار دارد. آنها عبارتند از:
1- اگر با دراز کشیدن احساس تنگی نفس می کنید به ارتوپنه مبتلا هستید. ارتوپنه اغلب در افرادی که نارسایی قلبی دارند اتفاق میافتد؛ زمانی که اگر دراز بکشند، خون در ریههای آنها جمع میشود. نشستن یا ایستادن معمولا مشکل را کاهش می دهد.
2- یک بیماری مشابه به نام تنگی نفس شبانه حمله ای می تواند باعث شود که شما آنقدر احساس تنگی نفس کنید که نیمه شب از خواب بیدار شوید. این نیز از علائم نارسایی قلبی است.
3- ترپوپنه نوع دیگری از تنگی نفس است که وقتی روی یک پهلو می خوابید آن را حس می کنید. ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که به پهلوی چپ دراز می کشید اما نه به پهلوی راست -- یا برعکس.
4- پلاتیپنه نوع نادری از تنگی نفس است که باعث میشود هنگام ایستادن احساس تنگی نفس کنید. دراز کشیدن احساس بهتری به شما می دهد.
برادی پنه
برادی پنه تنفس کندتر از حد طبیعی را می گویند. برادی پنه می تواند به این معنی باشد که بدن شما اکسیژن کافی دریافت نمی کند.
برادی پنه می تواند نشانه ای از وضعیتی باشد که بر متابولیسم شما تاثیر می گذارد یا ناشی از ناراحتی های دیگری مانند آپنه خواب، مسمومیت با مونوکسید کربن یا مصرف بیش از حد دارو.
تاکی پنه
تاکی پنه برعکس برادی پنه است. یعنی شما سریعتر از حد معمول نفس می کشید. تاکی پنه می تواند نشانه ای از بیماری باشد که میزان هوای دریافتی ریه های شما را محدود می کند، مانند COPD (ذات الریه)؛ در این وضعیت شما سریعتر نفس میکشید تا همان مقدار اکسیژن در بدنتان جریان پیدا کند.
همچنین در افرادی که چاق هستند یا در نوزادانی که مشکلات تنفسی دارند نیز تاکی پنه دیده می شود.
هایپرپنه
هایپر پنه در واقع افزایش سرعت و عمق تنفس است. این پدیده میتواند فیزیولوژیک باشد. مثل زمانی که لازم است برای تأمین نیازهای متابولیک بافتهای بدن هایپرپنه ایجاد شود؛ برای مثال هنگام ورزش کردن یا بعد از ورزش کردن یا هنگام کمبود اکسیژن در ارتفاعات یا در نتیجهٔ کم خونی هایپرپنه فیزیولوژیک رخ میدهد. نوع پاتولوژیک در عفونتهای شدید (سپسیس) یا نارسایی قلبی ایجاد میشود.
تفاوت هایپرپنه و هایپرونتیلیشن در این است که در هایپرپنه افزایش میزان تنفس مطلوب است چرا که در جهت تأمین نیازهای متابولیک بدن است در صورتی که در هایپرونتیلیشن این میزان تهویه برای نیازهای بدن مطلوب نیست.
تنفس کاسمال
یکی از الگوهای تنفسی ناسالم تنفس کاسمال (Kussmaul Breathing) است که در نتیجه کتواسیدوز دیابتی در افراد مبتلا به دیابت اتفاق می افتد. تنفس کاسمال تنفس های سریع و عمیق است.
به گزارش «بهپو» و به نقل از «وبامدی»، وقتی دیابت دارید، بدن شما آنطور که باید از قندها برای تامین انرژی مورد نیاز بدن استفاده نمی کند. در عوض، چربی های ذخیره شده را برای انرژی می سوزاند. این باعث افزایش سطح اسید در خون می شود. بدن شما سعی می کند با خلاص شدن از شر دی اکسید کربن بیشتر، همه چیز را به حالت تعادل برگرداند، بنابراین سریع تر نفس می کشید و عمیق تر بازدم می کنید.
از آنجایی که تنفس کاسمال باعث تغییر شیمی بدن می شود، از دهان فرد بیمار بوی میوه به مشام می رسد./