علایم کیست سینه چیست؟ آیا نشانه سرطان است؟

کیست در واقع فضایی داخل پستان است که دیواره بسیار نازکی دارد و درون آن مایعی زلال و صاف است. کیست‌ها در اندازه‌های مختلف به‌وجود می‌آیند اما اغلب آنها کوچک هستند. کیست با توده تفاوت دارد و تشخیص آن نباید شما را نگران کند.

بیشتر خانم‌ها در طول زندگی خود ممکن است حداقل یک‌بار «کیست پستان» را تجربه کنند. کیست در واقع فضایی داخل پستان است که دیواره بسیار نازکی دارد و درون آن مایعی زلال و صاف است. کیست‌ها در اندازه‌های مختلف به‌وجود می‌آیند اما اغلب آنها کوچک هستند. البته باید دانست که بزرگ‌بودن کیست دلیلی بر خطرناک بودن آن نیست.

علل تشکیل کیست پستان

به گزارش «بهپو»، تغییرات هورمونی که در تخمدان‌های خانم‌ها ایجاد می‌شود، باعث واکنشی در بافت پستان می شود که تغییرات ظاهری را در پستان به‌همراه دارد. این تغییرات هورمونی باعث ایجاد تورم، برآمدگی و درد شدید در پستان می‌شود. البته این تغییرات هورمونی دلیل اصلی تشکیل کیست پستان در افراد نیست، بلکه ممکن است یک عامل تحریک‌کننده دیگر در خانم‌ها وجود داشته‌باشد. به‌صورت علمی و تخصصی، پستان خانم‌ها متشکل از قسمت‌هایی است که به‌ آنها لوب می‌گویند. در واقع، این لوب‌ها داخل بافت‌های پستان هستند و به زبان ساده‌تر بافت‌های ریز غدد در پستان خانم‌ها را تشکیل می‌دهند. اگر بخواهیم به‌صورت ظاهری این لوب‌ها را توصیف کنیم مانند مهره‌های تسبیح به هم چسبیده و کنار هم قرار دارند. لوب‌های تشکیل‌دهنده بافت پستان به قسمت‌های کوچک‌تری تقسیم می‌شوند که به‌ آنها لوبول می‌گویند. وظیفه لوبول‌ها تولید شیر در دوران بارداری و شیردهی است. این غدد شیردهی توسط بافتی از فیبروز و چربی حمایت و محافظت می‌شود. به ‌گفته پزشکان، ممکن است یکی دیگر از دلایل ایجاد کیست در پستان خانم‌ها، تجمع آب درون این غده‌ها باشد.

بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع توده های خوش خیم پستان

انواع کیست پستان

کیست پستان را می‌توان به دو نوع ساده و کمپلکس تقسیم کرد: کیست ساده دارای دیواره نازک، قابل انعطاف و و با شکل منظم پر از مایع و اغلب بدون خطر است. کیست کمپلکس دارای دیواره ضخیم با مرز نامشخص، توده قابل لمس منسجم و خالی از مایع است که در اغلب موارد باید بررسی شوند.

از نظر اندازه نیز کیست‌ها متفاوت هستند و به دو دسته میکروکیست‌ها و مایکروکیست‌ها دسته‌بندی می‌شوند. میکروکیست‌ها در نتایج آزمایش تصویربرداری مانند ماموگرافی و سونوگرافی مشخص می‌شوند اما آنقدر کوچک هستند که لمس فیزیکی آنها غیرممکن است اما مایکروکیست‌ها به اندازه‌ای بزرگ هستند که می‌توان به‌راحتی آنها را لمس کرد و قطری حدود 2 سانتی‌متر یا بیشتر دارند.

نکته قابل‌ذکر این است که علائم کیست پستان بعد از دوران یائسگی یا در دوران شروع سن یائسگی از بین می‌رود زیرا یکی از دلایل ایجاد کیست پستان ترشح هورمون‌هاست که با شروع این دوران، تولید هورمون‌ها نیز کاهش می‌یابد. در نتیجه به‌مرور زمان علائم کیست پستان از بین می‌رود.

چه افرادی بیشتر در معرض کیست پستان هستند؟

از آنجا که یکی از دلایل ایجاد کیست، هورمون‌های زنانه است امکان دارد در همه خانم‌ها ایجاد شود اما بیشترین رده سنی بین 30 تا 50 سال است. قرص‌های جلوگیری از بارداری می‌توانند علائم را کاهش دهند و هورمون‌درمانی نیز می‌تواند موجب افزایش این علائم شود.

تفاوت کیست پستان با توده

هفیروکیستیک کیسه‌های پر از مایع در پستان های خانم‌هاست که امکان دارد در اندازه‌های کوچک و بزرگ با ضخامت‌های متفاوت ایجاد شود که انواع مختلفی در افراد دارد. کیست پستان در هر سنی ممکن است بروز کند اما با شروع دوران یائسگی، این کیست‌ها به‌مرور زمان از بین می روند یا دیگر علائمی از خود نشان نخواهند داد.

از طرفی بیماری دیگری که در پستان خانم‌ها ممکن است به‌وجود آید، تومور یا توده است که با کیست‌های پستان تفاوت دارد. تفاوت اصلی کیست و توده در مدت بروز آن در افراد است. کیست پستان در دوران یائسگی از بین می رود یا کمرنگ می‌شود اما توده این‌گونه نیست و با تشکیل در سینه، باعث ایجاد تغییر در بافت‌ها و هورمون‌های استروژن و پروژسترون در طول چرخه عادت ماهانه می‌شود. این تغییرات باعث ایجاد آسیب‌های جدی به پستان خواهدشد. توده به دو نوع تومور خوش‌خیم و بدخیم پستان تقسیم می‌شود.

علائم کیست پستان

همان‌طور که اشاره شد، کیست پستان کیسه‌هایی پر از مایع در اندازه‌های متفاوت است که در یک یا هر دو پستان ممکن است به‌وجود آیند. بعضی از آنها بسیار بزرگ هستند که ظاهر پستان را تغییر داده و با چشم قابل‌مشاهده است اما کیست‌های کوچک‌تر با چشم قابل‌مشاهده نیستند و تغییری در ظاهر پستان ایجاد نمی کنند، بلکه فقط با لمس ناحیه می‌توان به وجود کیست پستان پی برد. البته بعضی از کیست‌ها حتی قابل‌لمس هم نیستند و باید موردمعاینه پزشک قرار گیرند تا تشخیص دقیق نوع و اندازه کیست صورت گیرد. بعضی از علائم بروز کیست پستان را می‌توان چنین برشمرد:

● ایجاد تورم یا برآمدگی صاف، متحرک یا بیضی‌شکل در ظاهر پستان

● احساس درد در پستان

● احساس درد در ناحیه زیربغل

● فرورفتگی یا صاف‌شدن نوک پستان‌ها

● ایجاد ترشحات و خروج ترشحات شفاف و زردرنگ مایل به قهوه‌ای از نوک پستان. اگر مایعات قرمزرنگ یا خونی از نوک پستان خارج شود باید فوری به پزشک مراجعه کرد زیرا ممکن است نشانه سرطان پستان باشد.

بیشتر بخوانید: آموزش خودآزمایی پستان برای تشخیص توده های احتمالی

کیست پستان عامل زمینه‌ساز سرطان پستان نیست

ذکر این نکته برای خانم‌هایی که مبتلا به کسیت پستان یا فیبروکیستیک شده‌اند الزامی است؛ داشتن کیست پستان به هیچ‌عنوان عامل زمینه‌ساز بروز سرطان پستان نبوده و عاملی برای افزایش ایجاد سرطان پستان در افراد نخواهدبود اما اگر خانم‌هایی که دچار کیست پستان شده‌اند متوجه ایجاد تغییرات در کیست‌های خود شوند یا احساس کنند که اندازه و قطر کیست افزایش یافته، باید به جراح پستان مراجعه کنند و برای اطمینان از بی‌خطربودن کیست‌ها آزمایش‌های لازم را انجام دهند.

آیا کیست پستان در شیردهی اختلال ایجاد می‌کند؟

در صورتی که سونوگرافی و رادیولوژی ساده‌بودن کیست‌ها را تایید کند، هیچ خطری متوجه مادر و جنین نیست و در بارداری و شیردهی نیز اختلالی ایجاد نمی‌کند. البته ذکر این نکته اهمیت دارد که در دوران بارداری به‌دلیل افزایش ترشح هورمون‌های بدن ممکن است اندازه این کیست‌ها کمی بزرگتر شود. همچنین ممکن است برخی از این کیست‌ها در قسمت نوک پستان مادر قرار داشته‌باشد و با مکیدن نوک پستان توسط نوزاد، مادر کمی احساس درد داشته‌باشد اما جای نگرانی نیست. مادر در صورت تمایل می‌تواند توسط پزشک فوق‌تخصص پستان و با روش‌های مخصوص این کیست‌ها را خالی کند.

روش‌های دقیق تشخیص کیست پستان

برای تشخیص کیست پستان روش‌های متفاوتی وجود دارد. اگر فردی متوجه تغییر ناگهانی در اندازه یکی یا هر دو پستان خود شود یا علائمی مانند درد در ناحیه پستان یا زیربغل احساس کند باید به پزشک متخصص زنان مراجعه کند تا معاینات لازم برای فرد انجام شود. تشخیص کیست پستان با روش‌هایی مانند معاینه پستان‌ها، ماموگرافی، سونوگرافی و آسپرسیون با استفاده از سوزن ظریف یا نمونه‌برداری پستان امکان‌پذیر خواهدبود.

● معاینه پستان: اولین روشی که پزشک برای تشخیص کیست پستان خانم‌ها انجام می‌دهد، معاینه پستان است. در واقع پزشک پس از صحبت درباره علائم و سوابق بیماری و کسب اطلاعات در زمینه وضعیت سلامت بیماری ابتدا شروع به معاینه فیزیکی خواهدکرد. پزشک با این روش مطمئن می‌شود که توده و کیستی در پستان خانم‌ها وجود دارد یا نه و برای تشخیص دقیق نوع کیست باید برای فرد آزمایش‌های لازم را تجویز کند.

● تصویربرداری: کیست‌های بزرگ و خوشه‌های متصل کیست‌های کوچک معمولا به‌وسیله ماموگرافی شناسایی می‌شوند اما ماموگرافی غالبا قادر به تشخیص کیست‌های بزرگ تر نخواهدبود و نیاز است از روش‌های دیگر برای تشخیص تشخیص این کیست‌ها استفاده شود.

● سونوگرافی پستان به پزشک امکان می‌دهد تا منسجم‌بودن یا پر از مایع‌بودن توده را تشخیص دهد. توده‌های منسجم به احتمال زیاد توده‌های غیرسرطانی مانند فیبروآدنوما هستند اما گاهی نیز ممکن است توده‌های سرطانی باشند.

گاهی کیست‌های موجود در پستان منسجم هستند و علائم غیرمعمولی در فرد ایجاد می کنند. در این صورت، پزشک نمونه‌برداری ‌(بیوپسی) از پستان و کیست‌های موجود را تجویز می‌کند.

● آسپراسیون با استفاده از نیدل مخصوص: در این روش، پزشک با استفاده از یک سوزن مخصوص نازک، مایع درون کیست‌ها را تخلیه می‌کند. معمولا برای هدایت دقیق سوزن به محل کیست از سونوگرافی به‌طور همزمان استفاده می‌شود. در صورتی که مایع خارج‌شده از توده پستانی سبب تخلیه کیست و از‌بین‌رفتن شود، سایر کیست‌‌ها را نیز با استفاده از این روش تخلیه می‌کند. البته آسپراسیون بیشتر یک روش درمانی محسوب می‌شود تا یک روش تشخیصی.

درمان کیست پستان

بسیاری از خانم‌ها پس از باخبرشدن از وجود کیست در پستان خود نگران می‌شوند اما با انجام یک آزمایش و سونوگرافی ساده می‌توان از نوع این کیست‌ها مطلع شد. از آنجا که بیشتر این کیست‌ها از نوع ساده هستند، هیچ اقدام درمانی برای این کیست‌ها نیاز نیست. گاهی به اصرار خود بیمار یا تشخیص پزشک برای فرد مبتلا به کیست پستان، قرص ویتامین E تجویز می‌شود که این قرص هیچ خاصیت درمانی ندارد و فقط موجب تسکین درد بیماری می‌شود.

پیشگیری از کیست پستان

همانطور که ذکر شد، کیست پستان از ترشح هورمون‌های تخمدان به‌وجود می‌آید و نمی‌توان مانع ترشح این هورمون‌ها شد بنابراین توصیه می‌شود خانم‌هایی که کیست پستان ندارند، یک‌بار در سال و افرادی که کیست پستان دارند هر ۶ماه یک بار نسبت به انجام سونوگرافی سینه اقدام کنند.

به گزارش «بهپو» و به نقل از «هفته نامه سلامت»، معاینه پستان در منزل یکی دیگر از روش‌های تشخیص کیست پستان است که خانم‌ها باید به‌محض مشاهده هرگونه تغییر در ظاهر پستان یا احساس وجود توده در پستان به متخصص زنان مراجعه کنند. تصور اشتباهی وجود دارد که کیست‌های پستان نیز مانند کیست‌های تخمدان ارثی هستند. در واقع کیست‌های پستان و تخمدان با یکدیگر متفاوت هستند اما هورمون‌های تخمدان عامل ایجاد کیست‌های پستان می‌شوند./