از کجا بفهمیم هموروئید داخلی داریم یا خارجی

از هر چهار بزرگسال تقریباً سه نفر هر از گاهی به هموروئید مبتلا می شوند. هموروئید می تواند در داخل راست روده (هموروئید داخلی) یا زیر پوست اطراف مقعد (هموروئید خارجی) ایجاد شود.

هموروئید یا بواسیر سیاهرگ های متورم در پایین ترین قسمت راست روده و مقعد هستند. گاهی اوقات دیواره‌های این رگ‌های خونی آنقدر نازک می‌شوند که رگ‌ها برآمده و تحریک می‌شوند، مخصوصاً وقتی مدفوع می‌کنید.

به گزارش «بهپو»، در بدن همه پاچه‌های عروقی داخل مقعد یا همان هموروئید وجود دارند؛ وقتی هموروئید پر خون می‌شود، باعث بسته شدن مجرای مقعد می‌شود تا کمک کند افراد دچار بی‌اختیاری دفع نشوند. تا اینجای کار همورئید کار طبیعی خود را انجام می‌دهد اما گاه به دلیل مشکلاتی پاچه‌های هموروئید بزرگ می‌شوند یا خونریزی می‌کنند و در نهایت مشکلاتی را برای بیمار ایجاد می‌کنند.

هموروئید می تواند در داخل راست روده (هموروئید داخلی) یا زیر پوست اطراف مقعد (هموروئید خارجی) ایجاد شود.

از هر چهار بزرگسال تقریباً سه نفر هر از گاهی به هموروئید مبتلا می شوند. هموروئید دلایل مختلفی دارد، اما اغلب علت آن ناشناخته است.

خوشبختانه، گزینه های موثری برای درمان هموروئید در دسترس است. بسیاری از افراد با درمان های خانگی و تغییر شیوه زندگی تسکین می یابند.

افرادیکه زیاد می‌ایستند یا زیاد می‌نشینند، کسانی‌که اضافه وزن دارند، خانم‌های باردار یا بیمارانی که یبوست مزمن یا طولانی مدت دارند در خطر بروز هموروئید قرار دارند و گروهی از افراد هم تنها به دلیل ژنتیک خاص خود درگیر می‌شوند.

علائم هموروئید

هموروئید داخلی

هموروئیدهای داخلی آنقدر در داخل راست روده قرار دارند که معمولاً نمی توانید آنها را ببینید یا احساس کنید. هموروئیدهای داخلی به ندرت باعث ناراحتی می شوند چون اعصاب حس کننده درد کمی در این ناحیه وجود دارد.

علائم هموروئید داخلی عبارتند از:

● خون در مدفوع، روی دستمال توالت بعد از پاک کردن یا در کاسه توالت

● بافتی که از دهانه مقعد بیرون می زند و به آن هموروئید متورم داخلی یا پرولاپس داخلی می گویند. در این حالت اغلب وقتی مدفوع می کنید درد خواهید داشت. ممکن است بتوانید هموروئیدهای متورم داخلی را به صورت برجستگی های مرطوب که صورتی تر از ناحیه اطراف هستند ببینید. اینها معمولاً خودشان به داخل برمی گردند. حتی اگر این اتفاق نیفتد، اغلب می توان آنها را به آرامی به جای خود برگرداند.

هموروئید خارجی

هموروئید خارجی در زیر پوست اطراف مقعد شما قرار دارد، جایی که اعصاب حس کننده درد بسیار بیشتری وجود دارد. علائم هموروئید خارجی عبارتند از:

● درد

● خون ریزی

● خارش

● تورم

هموروئید ترومبوز

اگر خون در هموروئید خارجی جمع شود و لخته (ترومبوز) ایجاد کند، به آن ترومبوز یا هموروئید ترومبوز می گویند. رنگ هموروئید ترومبوز، بنفش یا آبی است و ممکن است علائم زیر را ببینید:

● درد شدید

● خارش

● خون ریزی

آیا خارش نشانه حتمی هموروئید است؟

بواسیر ملتهب می‌تواند مخاط را خراش دهد و باعث سوزش و خارش شود اما خارش ممکن است به دلایل دیگری مانند قارچ‌ها یا سایر عفونت‌های پوستی یا انگل‌هایی و کرم‌ هم ایجاد شوند. همانطور که نباید خون در مقعد را نادیده گرفت و ممکن است به دلیل سرطان روده بزرگ باشد، خارش در مقعد هم ممکن است به دلایل جدی‌تر مانند سرطان مقعد ایجاد شده باشد و در صورت بروز حتما نیاز به رسیدگی و درمان دارد. بواسیر خارجی می‌تواند باعث پوست‌های اضافی در لبه مقعد شود که همراه با توده هموروئید در تمیز کردن بعد از اجابت مزاج مشکل ایجاد کند و در نهایت ممکن است باعث بروز عفونت‌های ثانویه شود.

بیشتر بخوانید: خون در مدفوع، چرا و چگونه؟

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

هموروئیدها به ندرت خطرناکند. اگر در حین اجابت مزاج خونریزی دارید یا بواسیر دارید که پس از یک هفته مراقبت در منزل بهبود نمی یابد، با پزشک خود صحبت کنید.

تصور نکنید که خونریزی مقعدی به دلیل هموروئید است، به خصوص اگر تغییراتی در عادات روده دارید یا اگر رنگ یا قوام مدفوع شما تغییر می کند. خونریزی مقعدی می تواند همراه با سایر بیماری ها از جمله سرطان روده بزرگ و سرطان مقعد رخ دهد.

اگر مقدار زیادی خونریزی مقعدی، سبکی سر، سرگیجه یا غش دارید، به دنبال مراقبت های اورژانسی باشید.

علل و عوامل خطر هموروئید

اگر سایر اعضای خانواده، مانند پدر و مادر هموروئید داشته باشند، احتمال اینکه شما هم به هموروئید دچار شوید وجود دارد. به طور کلی افزایش فشار در پایین مقعد می تواند بر جریان خون تأثیر بگذارد و سیاهرگ های آنجا را متورم کند. از جمله عواملی که باعث افزایش فشار به مقعد می شوند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

● فشار دادن در هنگام اجابت مزاج

● وقتی کاری را انجام می دهید که از نظر فیزیکی سخت است، مانند بلند کردن چیز سنگین، زور زدن

● اضافه وزن و چاقی

● بارداری، زمانی که رحم در حال رشد به سیاهرگ های شما فشار می آورد

● رژیم غذایی کم فیبر

● رابطه جنسی مقعدی

● افرادی که برای مدت طولانی می ایستند یا می نشینند نیز در معرض خطر بیشتری قرار دارند.

● یبوست یا اسهالی که خوب نمی شود هم می تواند عامل هموروئید باشد. سرفه، عطسه و استفراغ می تواند وضعیت هموروئید را بدتر کند.

روش های تشخیص هموروئید

پزشک در مورد سابقه پزشکی و علائم شما سوال خواهد کرد و احتمالاً یک یا هر دوی این معاینات را انجام می دهد:

● معاینه بدنی: پزشک مقعد و راست روده شما را معاینه می کند تا توده ها، تورم، تحریک یا سایر مشکلات را بررسی کند.

● معاینه رکتال دیجیتال: پزشک دستکش می‌پوشد، به دستش روغن می زند و انگشت خود را در مقعد وارد می کند تا تون عضلانی، حساسیت به لمس، وجود توده یا سایر مشکلات را بررسی کند.

برای تشخیص هموروئید داخلی یا رد سایر بیماری ها، ممکن است نیاز به آزمایش دقیق تری داشته باشید، از جمله:

● آنوسکوپی: پزشک به کمک یک لوله پلاستیکی کوتاه به نام آنوسکوپ کانال مقعد را بررسی می کند.

● سیگموئیدوسکوپی: پزشک لوله ای انعطاف پذیر به نام سیگموئیدوسکوپ را که مجهز به نور چراغ است از راه مقعد به قسمت پایین روده وارد و این ناحیه را بررسی می کند. همچنین می تواند از لوله برای گرفتن کمی نمونه بافت برای آزمایش استفاده کند.

● کولونوسکوپی: در این روش پزشک تمام روده بزرگ را با یک لوله بلند و انعطاف پذیر به نام کولونوسکوپ بررسی می کند. همچنین می تواند نمونه بافتی هم بگیرد یا سایر مشکلاتی را که پیدا می کند درمان کند.

درمان هموروئید

هموروئید از درجه یک تا چهار طبقه‌بندی می‌شود؛ درجه یک خفیف و چهار شدیدترین نوع آن است. درجه چهار همان حالتی است که با بیرون‌زدگی از مقعد همراه است و در یبوست‌ها یا اسهال‌های شدید یا زایمان‌های خیلی دشوار اتفاق می‌افتد.

درمان درجه یک و دو معمولا دارویی است اما در درجه‌های سه و چهار که بیمار دچار پرولاپس (بیرون زدگی مقعد یا روده) شده است،‌ جراحی باز تجویز می‌شود.

بیمارانی که هموروئید دارند، معمولا عارضه دیگری به نام «فیشر» یا همان زخم مقعد را نیز به همراه دارند. در فیشر قسمتی از روده به خاطر فشار زیاد در اثر یبوست پاره یا زخم می‌شود که با درد زیاد و خونریزی همراه است. در شرایطی که بیمار دو مشکل را با هم دارد باید درمان هرکدام به صورت جداگانه صورت گیرد که ممکن است نتیجه درمان هرکدام متفاوت باشد اما مهم‌ترین نکته در درمان هموروئید این است که بیماران به فکر تغییر نحوه زندگی خود باشند و مساله یبوست را حل کنند. اگر یبوست مزمن حل شود،‌ مقدار زیادی از بیماران خفیف به صورت خود به خودی درمان می‌شوند و هموروئید یا فیشر ترمیم می‌شوند یا سریع‌تر از درمان نتیجه می‌گیرند.

بیشتر بخوانید: گرفتاری های یبوست و چاره جویی برای آن

آیا بیمار مجاز است که از داروهای ملین استفاده کند؟

گاه بیماران با بروز مشکل خودسرانه و افراطی از انواع ملین‌ها استفاده می‌کنند که باعث تنبل و کم تحرک شدن روده‌ها می‌شود. توصیه ما به همه بیماران این است که به جای استفاده از ملین‌ها تحرک خود را بیشتر و از مواد غذایی فیبر دار استفاده کنند تا مشکل زمینه‌ای را حل کنند.

آیا هموروئید درمان قطعی دارد؟

‌بیماران با درجه پایین ابتلا که تحت درمان دارویی قرار گرفته‌اند، همچنان نسبت به بی‌نتیجه بودن درمان شکایت دارند و نگرانند که آیا هموروئید بالاخره درمان می شود؟

بیمارانی که به دلیل بارداری یا زایمان سخت به هموروئید مبتلا شده‌اند، اگر درجه بیماری یک یا دو باشد،‌ معمولا به درمان جواب می‌دهند. پزشک وقتی از این دسته بیماران شرح حال می‌گیرد،‌ متوجه می‌شود که مشکل این افراد در شیوه زندگی آنان است یعنی یا تحرک مناسب ندارند یا زیاد می‌ایستند یا هنوز یبوست مزمن دارند. بیمار چه جراحی شود یا سراغ درمان‌های دیگر مانند بندینگ، لیزر یا دارو درمانی برود تا زمانیکه مشکل زمینه‌ای بروز را پیدا و رفع نکند باز در معرض بروز دوباره بیماری است. پاچه‌های هموروئید متعدد هستند و ممکن است هرزمان پاچه دیگر درگیر شود. یا قسمت دیگری از مقعد دچار فیشر شود.

توصیه مهم این است که بیماران در مراحل ابتدایی بروز مشکل به پزشک مراجعه کنند. به خصوص خانم‌ها معمولا دیر مراجعه می‌کنند که در زمان پیشرفت بیماری درمان آنها سخت‌تر می‌شود. شاید یکی از علل دیر مراجعه کردن خانم‌ها نقش رابطه مقعدی در هموروئید باشد که خانم‌ها در مراجعه تعلل می کنند و با این کار سلامت خود را به خطر می‌اندازند. به طور کلی برای بسیاری از خانم‌ها مراجعه به پزشک آقا دشوارتر است که می‌توانند با اندکی جستجو سراغ پزشک خانم بروند و هرچه سریع‌تر درمان خود را پی بگیرند. به طور کلی خانم‌ها به دلایلی مانند بارداری و زایمان هم بیشتر در معرض بروز بیماری‌ هستند.

چه زمانی باید سراغ جراحی برویم؟

گاه موقع درد فرد بیرون‌زدگی دارد اما بعد از درد بیرون‌زدگی به داخل می‌رود که در این شرایط درجه سه است اما در مواردی بیرون‌زدگی به حدی است که بیمار حتی با دست هم نمی‌تواند هموروئید را به داخل بفرستد که در این شرایط درجه بیماری چهار است. در گریدهای بالا که پرولاپس وجود دارد چاره‌ای جز جراحی نیست اما درنهایت درمان هر درجه متفاوت است و نیاز به معاینه و تشحیص پزشک دارد. امروزه در درجه‌های یک و دو روش بندینگ یا ای ار سی (IRC) که درمان با اشعه مادون قرمز هست و بین بیماران با نام لیزر شناخته شده است،‌ توصیه می‌شود.

بعد از جراحی بیمار باید غذاهای مسهل استفاده کند تا شکم نرم کار کند و قسمت آسیب‌دیده جراحی ترمیم شود. البته در این دوران مصرف داروهایی که از عفونت جلوگیری کنند نیز ضروری است.

دوران نقاحت لیزر چه قدر است؟

روش‌های بندینگ یا ای.ار‌.سی سرپایی هستند و دوران نقاحت ندارد و اگرچه فرد باید داروهایی را مصرف کند اما بعد از عمل می‌تواند به کارهای روزانه خود رسیدگی کند اما در درجه‌های بالا دوران نقاحت برحسب میزان آسیب دیدگی هموروئید می‌تواند طولانی‌تر باشد.

به گزارش «بهپو» و به نقل از «وب ام دی»، هموروئید بافتی طبیعی است و زمانی باعث نگرانی می‌شود که متورم و ملتهب شود یا خونریزی کند. در درمان‌های غیر جراحی حدود 50 درصد مواقع دوباره عود می‌کند در حالی که این درصد بازگشت بعد از جراحی تنها 5 درصد است. البته هدف اصلی از درمان هموروئید درمان‌های با تغییر شیوه زندگی و نحوه غذا خوردن است تا نیازی به جراحی نباشد. از سوی دیگر باید هموروئید را یک بیماری همیشگی در نظر گرفت، که باید کنترل و درمان شود./