قارچ سیاه چیست؟ چه ارتباطی با کرونا دارد؟

موکورمیکوزیس که به قارچ سیاه نیز معروف است یک عفونت خطرناک و نادر است و عمدتا افرادی را که دارای بیماری های زمینه ای هستند، سیستم ایمنی ضعیفی دارند یا از داروهایی استفاده می کنند که توانایی بدن را در مبارزه با میکروب ها و بیماری ها کاهش می دهد درگیر می کند.

موکورمیکوزیس که به قارچ سیاه نیز معروف است، یک عفونت نادر اما خطرناک است. این بیماری توسط گروهی از قارچ ها به نام موکورمایست ایجاد می شود و اغلب سینوس ها، ریه، پوست و مغز را تحت تاثیر قرار می دهد.

به گزارش «بهپو»، موکورمیکوزیس یک عفونت فرصت طلب است. عمدتا افرادی را که دارای بیماری های زمینه ای هستند، سیستم ایمنی ضعیفی دارند یا از داروهایی استفاده می کنند که توانایی بدن را در مبارزه با میکروب ها و بیماری ها کاهش می دهد درگیر می کند.

اسپورهای قارچ در خاک، محصولات کهنه و مواد آلی پوسیده –کمپوست- وجود دارد و با تنفس از هوا وارد سینوس ها یا ریه ها می شوند. همچنین ممکن است از راه بریدگی، سوختگی یا انواع آسیب های پوستی، وارد بدن شود و عفونت پوستی ایجاد کند.

چه کسی در معرض خطر است؟

عفونت قارچ سیاه می تواند برای هر فردی در هر سنی اتفاق بیفتد. اکثر افراد در مقطعی از زندگی روزمره خود با این قارچ تماس می گیرند. اما اگر سیستم ایمنی بدن شما ضعیف شده باشد؛ به دلیل دارویی که مصرف می کنید یا به دلیل بیماری که در زیر نام آنها را آورده ایم، خطر بیشتری شما را تهدید می کند:

● دیابت، به ویژه هنگامی که تحت کنترل نیست

● HIV یا ایدز

● سرطان

● پیوند عضو

● پیوند سلول های بنیادی

● نوتروپنی (تعداد کم گلبولهای سفید خون)

● استفاده طولانی مدت از استروئیدها

● استفاده از داروهای تزریقی

● سطح بالای آهن در بدن (هموکروماتوز)

● سلامت عمومی ضعیف ناشی از تغذیه نامناسب

● سطح ناهموار اسید در بدن (اسیدوز متابولیک)

● زایمان زودرس یا وزن کم هنگام تولد

● همچنین اگر آسیب پوستی مانند سوختگی، بریدگی یا زخم داشته باشید خطر آلودگی با قارچ بیشتر است.

با شیوع کرونا و افزایش مصرف داروهای کورتون در مبتلایان به ویژه آنهایی که همزمان بیماری های زمینه ای مثل دیابت داشته اند، مواردی از ابتلا به قارچ سیاه هم مشاهده شده است. استفاده از کورتیکواستروئیدها در درمان کووید باعث افزایش قند می‌شود و در کنار آن، داروهای دیگر کووید به همراه خود بیماری سبب تضعیف سیستم ایمنی می شود و مجموعا زمینه عرض اندام این قارچ فرصت طلب را فراهم می‌کند.

یک علت ابتلای بیماران یا بهبودیافتگان کرونا می‌تواند این باشد که قارچ از طریق مرطوب ‌کننده‌ها یا دستگاه‌های اکسیژن حاوی آب آلوده به بیماران منتقل شده باشد. علت نامگذاری نیز آن است که لکه سیاهی بینی بیماران را فرا می‌گیرد.

خبر خوب اینکه قارچ سیاه مسری نیست و قابلیت سرایت از فرد به فرد را ندارد، پس چه در سنین کودکی و چه در بالغین از این نظر جای نگرانی وجود ندارد و هیچ اقدام خاص فردی چه از نظر رعایت فاصله و ایزولاسیون و چه از نظر رژیم غذایی یا مصرف مواد دارویی، مکمل یا غذای خاصی لازم ندارد.

از آنجا که انتقال و سرایت آن مثل کرونا و دیگر بیماری‌های مسری نیست و بیماری مختص شرایط خاص و بیماران بدحال و عموما بستری در بیمارستان‌هاست، پس انتظار شیوع بیماری در اجتماع وجود ندارد و طبیعتا بعد از فروکش کردن بیماری کرونا پیش بینی این است که با کاهش فاکتورهای زمینه ساز بیماری، شیوع قارچ سیاه به مقدار قبل کاهش یابد.

علائم قارچ سیاه

علائم قارچ سیاه بستگی به این دارد که قارچ در کجای بدن شما در حال رشد است. علایم ممکن است شامل موارد زیر باشند:

● تب

● سرفه

● درد قفسه سینه

● تنگی نفس

● تورم یک طرفه صورت

● سردرد

● احتقان سینوسی

● ضایعات سیاه روی پل بینی یا داخل دهان

● شکم درد

● تهوع و استفراغ

● خونریزی دستگاه گوارش

● خون در مدفوع

● اسهال

● اگر آلودگی از راه پوست باشد، این ناحیه ممکن است تاول زده، قرمز یا متورم به نظر برسد. ممکن است سیاه شود یا گرم یا دردناک شود.

عفونت همچنین می تواند از طریق خون به سایر قسمت های بدن سرایت کند. به این حالت موکورمیکوز منتشر می گویند. در این وضعیت قارچ می تواند اندام هایی مانند طحال و قلب را تحت تأثیر قرار دهد. موکورمیکوز منتشر به طور معمول در افرادی رخ می دهد که از بیماری های دیگر بیمار هستند، بنابراین نمی توان تشخیص داد که کدام علائم مربوط به موکورمیکوز است. بیماران مبتلا به عفونت منتشر در مغز ممکن است دچار تغییر وضعیت روحی یا کما شوند.

قارچ سیاه حتی می تواند کشنده باشد.

عوارض قارچ سیاه

نابینایی، لخته شدن خون یا انسداد عروق و آسیب های عصبی از عوارض عفونت قارچ سیاه است. موکورمیکوزیس بدون درمان می تواند کشنده باشد. از آنجا که عفونت بسیار نادر است، میزان دقیق مرگ و میر مشخص نیست. اما محققان تخمین می زنند که به طور کلی، 54 درصد از افراد مبتلا به موکورمیکوز جان خود را از دست می دهند.

احتمال مرگ بستگی به این دارد که کدام قسمت از بدن تحت تأثیر قرار گرفته است. چشم انداز برای افرادی که عفونت سینوسی دارند بهتر از عفونت های ریه یا مغز است.

درمان قارچ سیاه

در صورت تشخیص موکورمیکوزیس ، درمان در اسرع وقت با تجویز داروهای ضد قارچ آغاز می شود. این داروها رشد قارچ را متوقف کرده، آن را از بین می برند و عفونت را تحت کنترل می گیرند.

داروهایی که معمولا تجویز می شود:

● آمفوتریسین بی

● ایزوکونازول

● پوزاکونازول

این داروها به شکل تزریق وریدی یا خوراکی هستند. پزشک ممکن است درمان را با دوزهای بالای تزریق وریدی شروع کند تا عفونت تحت کنترل قرار گیرد، که ممکن است چند هفته طول بکشد. سپس درمان را با داروهای خوراکی ادامه دهد.

اگر دارویی دارای عوارض جانبی مانند درد معده، سوزش سر دل یا اشکال در تنفس است، به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است بتوان برنامه درمانی شما را تغییر داد.

در موارد شدید، پزشک ممکن است جراحی را برای برداشتن بافت آلوده یا مرده برای جلوگیری از گسترش قارچ توصیه کند. جراحی ممکن است شامل برداشتن قسمت هایی از بینی یا چشم بیمار باشد. اگرچه این شکل از جراحی باعث ایجاد ناهجاری در چهره بیمار می شود اما درمان این عفونت تهدید کننده زندگی و نجات جان بیمار، اهمیت و ترجیح بیشتری دارد.

پیشگیری از قارچ سیاه

هیچ راهی برای جلوگیری از تنفس اسپورها وجود ندارد. اما می توانید چند کار انجام دهید تا شانس ابتلا به موکورومیکوز را کاهش دهید. این امر به ویژه اگر بیماری زمینه ای دارید یا در گروه های پرخطر هستید اهمیت بیشتری پیدا می کند:

1- از مناطقی که گرد و غبار یا خاک زیادی دارند ، مانند محل های ساخت و ساز یا حفاری ، دوری کنید. اگر مجبور هستید در این مناطق باشید، از ماسک صورت مانند N95 استفاده کنید.

2- از آب های آلوده دوری کنید. از جمله سیلاب ها یا آب های راکد به ویژه پس از بلایای طبیعی مانند طوفان یا سیل

3- اگر سیستم ایمنی بدن شما ضعیف است از فعالیتهایی که گرد و غبار و خاک دارند، مانند باغبانی و... اجتناب کنید یا در صورت اجبار، از ماسک و دستکش برای محافظت خود کمک بگیرید.

به گزارش «بهپو» و به نقل از «وب ام دی»، قارچ سیاه بیماری جدیدی نیست و همیشه وجود داشته است. اگرچه با شیوع کرونا موارد ابتلا به آن به دلیل مصرف بالای کورتون بیشتر مشاهده شده است اما همچنان بیماری همه گیری نیست و قابل درمان است. آنچه که بیشتر باعث مرگ و میر است شیوع کووید 19 به دلیل کاهش رعایت شیوه نامه های بهداشتی است که نیازمند توجه و نگرانی بیشتر است./