رژیمهای غذایی بدون قند و چربی مثل رژیم غذایی کتوژن و اتکینز میتواند احتمال بروز حملات صرع را در بیماران تا حدی قابل قبولی کاهش دهد. رژیم کتوژن، نوعی رژیم درمانی است که سالهاست برای پیشگیری یا کاهش حملات صرع مخصوصا در کودکان توصیه میشود. تحقیقات جدید حاکی از این موضوع است که این رژیم بر افراد بالغ نیز تاثیر مثبت گذاشته و میتواند از بروز حملات صرع پیشگیری کند و تا 35 درصد احتمال آن را کاهش دهد.
به گزارش «بهپو»، میزان کم کربوهیدرات در رژیم کتوژن به متابولیسم چربی در تشکیل اجسام کتونی کمک می کند و به این ترتیب، چربی منبع انرژی بدن میشود. این تغییر در سوخت و ساز بدن به نفع مغز است و سوخت اجسام کتونی سبب کاهش 50 درصدی حملات صرع میشود. به نظر میرسد این نوع سوخت تحریک پذیری مغز را تعدیل میکند. رژیم جدید اتکینز نیز اثرات مشابه رژیم کتوژنیک را بر مغز دارد. از جمله مواد غذایی مجاز در هر دوی این رژیمها میتوان به چربیها، گوشت مرغ، ماهی، تخم مرغ، پنیر و خامه، آجیل و دانههای روغنی و سبزیجات برگ سبز و غیرنشاستهای اشاره کرد. در رژیم کتو 87 تا 89 درصد کالری دریافتی و در رژیم اتکینز اصلاح شده 50 تا 56 درصد کالری از چربی تامین میشود.
بیشتر بخوانید: رژیم کتوژنیک چیست و چه فواید و مضراتی دارد؟
نتایج مثبت در کودکان
در کودکان مبتلا به صرعی که به دارو پاسخ نمیدهند استفاده از رژیم کتو میتواند احتمال بروز حملات صرع را در میان 40 درصد کودکان تا 50 درصد کاهش دهد و در 7 تا 15 درصد موارد حتی تا 90 درصد مانع از برگشت حملات شود. این آمار بسیار نزدیک و مشابه آمار مرتبط با مصرف داروهای ضدصرع است. به طور کلی در کودکان رژیم کتوژنیک در 30 تا 60 درصد بیماران میتواند تا 50 درصد تعداد حملات را کاهش دهد اما به طور کل رژیم در بزرگسالان هنوز چندان بررسی نشده و بیشتر مطالعات مرتبط با اطفال است.
در سال 2014، محققان آکادمی مغز و اعصاب آمریکا 5 مطالعه در مورد رژیم کتوژنیک روی 85 نفر انجام دادند. نتایج بررسیها نشان داد که 32 درصد افرادی که رژیم کتوژنیک و 29 درصد افرادی که رژیم اتکینز را دنبال میکردند حداقل با کاهش 50 درصدی تعداد حملات تشنجی روبرو شدند. 9 درصد از کسانی که رژیم کتوژنیک و 5 درصد از کسانی که رژیم اتکینز را دنبال میکردند حتی کاهش بیش از 90 درصدی در میزان حملات داشتند. در سال 2015، دانشمندان چینی یک فراتحلیل از 12 مطالعه روی 270 بیمار مقاوم به دارو انجام دادند و به نتایج مشابهی رسیدند مبنی بر اینکه تاثیر رژیم غذایی در کاهش تشنج به طور متوسط 42 درصد برای رژیم کتوژنیک، 52 درصد برای رژیم سخت کتوژنیک و 34 درصد برای رژیم اصلاح شده اتکینز اعلام شده است.
کودکان موفق تر از بزرگسالان
به نظر میرسد رژیم کتوژنیک یا رژیم اتکینز اصلاح شده در بزرگسالان نسبت به کودکان کمتر موثر باشد، اگرچه اثرات آنها در برخی افراد قابل توجه است. مزایای ناشی از ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی به سرعت طی چند روز یا حتی چند هفته نمودار میشود اما برخلاف کودکان، وقتی بیماران بالغ دست از رژیم بردارند، اثرات مثبت آن بر تشنج ادامه پیدا نمی کند. از عوارض جانبی این رژیمها یکی افزایش چربی خون است که با قطع رژیم معکوس میشود و دیگری کاهش وزن است که ممکن است به نفع برخی از بیماران باشد. مشکل این دست رژیمها اینجاست که بسیاری از افراد به دلیل محدودیتهایی که رعایت آنها در این رژیم گاهی دشوار است آن را به سرعت رها میکنند.
به گزارش «بهپو» و به نقل از «lanutrition.fr»، رژیم سخت کتوژنیک میتواند در برخی موارد (نادر)، منجر به اسیدوز متابولیک شود. اسیدوز مزمن میتواند خطر حملات صرعی را افزایش دهد. بنابراین، محققان انگلیسی پیشنهاد میکنند رژیم کتوژنیک را کمی تغییر دهید تا خطر اسیدوز را محدود کنید یعنی برای جلوگیری از محدودیت شدید کالری (برای کاهش سرعت تولید اجسام کتونی در گردش خون و در نتیجه اسیدوز)، بهتر است به دریافت 0.8 گرم پروتیین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن پایبند باشید. به علاوه، مصرف بیشتر سبزی های برگ سبز مثل اسفناج و مصرف روزانه یک لیمو در رژیم غذایی به دلیل سیترات و همچنین مصرف یک مکمل سیترات منیزیم (که دارای اثرات ضد صرع است) نیز توصیه می شود./