نوار مغز یا انسفالوگرافی، ثبت فعالیت الکتریکی مغز انسان و بررسی الگوی امواج مغزی است که برای ارزیابی کارکرد مغز در بعضی بیماری ها از جمله تشنج مورد استفاده قرار می گیرد.
نوار مغز چیست؟
نوار مغز یا انسفالوگرافی، ثبت فعالیت الکتریکی مغز انسان و بررسی الگوی امواج مغزی است که برای ارزیابی کارکرد مغز در بعضی بیماری ها از جمله تشنج مورد استفاده قرار می گیرد.
چرا نوار مغزی انجام می شود؟
بیشترین علت انجام نوار مغزی بررسی و تشخیص اختلالات تشنج است. نوار مغزی علت برخی دیگر از بیماری ها را نیز مشخص می کند مثل اختلالات خواب و تغییرات رفتاری. گاهی از نوار مغزی برای ارزیابی فعالیت مغز پس از ضربه شدید به سر یا پیش از عمل پیوند قلب یا کبد استفاده می شود.
آیا نوار مغز اشعه زیان بار دارد؟
خیر،نوار مغز فقط یک دستگاه گیرنده می باشد که امواج الکتریکی مغز را ثبت می کند.
آیا جهت انجام نوار مغز آرامش کودک لازم است؟
بله،در صورت عدم کنترل حرکات بدن یا حرکات چشم کودک،نوار مغز دچار مشکل می شود.بنابراین در کودکانی که نمی توانند حرکات خود را کنترل نمایند باید در خواب از آنها نوار مغز گرفت،به همین دلیل از داروی خواب آور استفاده می شود.
آیا نوار مغز یک عمل اورژانسی است؟
اغلب این گونه نمی باشد، چون برای تشخیص حالت کمکی دارد و شاید به ندرت در بیماران با کاهش سطح هوشیاری ،نیاز اورژانسی به انجام نوار مغزی باشد.
آیا خستگی و کم خوابی کودک جهت انجام نوار مغز موثر است؟
بله،چون باعث می شود کیفیت بررسی نوار مغز بهتر شود و هم نیاز کمتری به مصرف داروی خواب آور دارد و زودتر به خواب می رود و هم اینکه در کم خوابی نوار مغز موج های غیر طبیعی مغزی را بهتر نشان می دهد.
آیا سکوت و آرامش در حین گرفتن نوار مغز مهم است؟
بله،ایجاد هر گونه صداهای بلند و زنگ موبایل ممکن است باعث ایجاد پارازیت در نوار مغز گردد.
آیا کودک باید داروهای ضد تشنج خود را قبل از گرفتن نوار مغز قطع کند؟
خیر،قطع ناگهانی داروهای ضد تشنج بسیار خطرناک می باشد.نباید مصرف داروهای ضد تشنج قبل از انجام نوار مغز قطع شود.
آیا نوار مغز طبیعی، رد کننده تشنج است؟
خیر،افراد گاهی با نوار مغز طبیعی هم ممکن است تشنج کنند و به ندرت افراد طبیعی نوار مغز غیر طبیعی دارند.
آیا بیماری تب دار باعث بروز تغییرات غیرطبیعی در نوار مغز می شود؟
بله،به همین دلیل اغلب زمان نوار مغز را بعد از مرحله حاد بیماری تب دار یا سرماخوردگی در نظر می گیرند.
آیا گرفتن نوار مغز برای کودک ضرر دارد؟
خیر،گرفتن نوار مغز هیچ گونه عوارضی ندارد و انجام آن طبق صلاحدید پزشک،جهت کمک به تشخیص می باشد. اگر کودک به اختلال تشنج مبتلا باشد ممکن است پزشک بخواهد حین گرفتن نوار مغزی تشنج کودک را بررسی و ثبت کند. در این حالت به کمک نورهای فلش یا تغییر الگوی تنفس کودک، تشنج را تحریک می کنند.
آیا برای کمک به خوابیدن و آرامش کودک از داروی خواب آور استفاده می شود؟
بله،از داروئی به نام کلرال هیدرات استفاده می شود که بر اساس سن و وزن کودک توسط تکنسین واحد نوار مغز در اختیارتان قرار می گیرد.
آمادگی و شرایط لازم برای انجام نوار مغز
در بسیاری از موارد برای انجام نوار مغز نیازی به آمادگی خاصی نمی باشد فقط روز قبل باید کودک را استحمام نمائید.گاهی پزشک توصیه می کند که کودک چند ساعت نخوابد و در شرایط کم خوابی برای انجام تست مراجعه کند.این حالت باعث می گردد که اختلال به طور واضح تری در نوار مغز خود را نشان دهد.
نوار مغز یا الکتروآنسفالوگرام چگونه انجام می شود؟
در حالی که کودک روی تخت خوابیده است ،الکترودهای کوچکی به سر وصل می شود.برای انجام این تست ،سر باید کاملاً تمیز بوده و چرب نباشد.ممکن است از ژل مخصوص در محل اتصال الکترود استفاده شود تا امواج مغزی به راحتی دریافت شوند و بر روی کاغذ ثبت شوند.اگر کودک قادر به همکاری باشد پرستار از او می خواهد که چشم ها را کاملاً ببندد و پلک نزند و آب دهان را به آرامی فرو دهد. تقریبا یک ساعت طول می کشد تا نوار مغزی انجام شود. اگر نیاز به خوابیدن کودک حین انسفالوگرافی باشد، ممکن است زمان انجام آن بیشتر از یک ساعت بطول انجامد./