گرچه همه افراد جامعه از کوچک تا بزرگ و زن و مرد در معرض خطر کروناویروس هستند سن و جنس به عنوان دو عامل مهم در ابتلا یا شدت علایم تاثیرگذارند. ابتلا و سن افرادی که علایم شدیدتری پیدا میکنند یا ابتلا به کرونا در آنها منجر به مرگ میشود، در سالهای پایانی میانسالی و دوره سالمندی بیشتر است.
به گزارش «بهپو»، تاکنون موارد آلودگی و شدت ابتلا و مرگومیر در مردان بیشتر از زنان بوده و این افراد نیازمند مراقبت و توجه بیشتر هستند. مهمترین عواملی که در ابتلا و شدت بیشتر عوارض کووید- 19 در مردان نقش بازی میکنند و در مطالعات مختلف در نقاط مختلف دنیا مورد تاکید قرار گرفتهاند را از زبان «مطهره علامه»، رئیس اداره سلامت میانسالان وزارت بهداشت با هم مرور می کنیم.
ویژگیهای بیولوژیک مردان
مطالعات حاکی از آن است که برخی ویژگیهای بیولوژیک مردان آنها را نسبت به ابتلا به کووید- 19 آسیبپذیرتر از زنان میکند.
از جمله اینکه وجود آنزیم 2ACE در مردان بیشتر از زنان است که عاملی برای ایجاد عفونت قلمداد میشود. همچنین عامل ژنتیک مربوط به کروموزوم X اضافی در زنان عامل ایمنی بهتر در زنان است.
از طرف دیگر، در برخی مطالعات وجود هورمون استروژن در زنان را عاملی برای بهبود سریعتر و کاهش شدت ابتلا در زنان دانستهاند. به هر حال شواهد، حاکی از آسیبپذیری بیولوژیک بیشتر مردان در مقابل بیماری کووید- 19 است.
پروفایل اجتماعی و مسوولیت شغلی مردان
شاغل بودن بیشتر مردان به عنوان نانآور خانواده سبب میشود که تماسهای آنها با محیط خارج از خانه بیشتر از سایر افراد خانواده باشد و در معرض خطر بیشتری قرار گیرند. آنها باید بنا را بر این بگذارند که اطرافیان آنها از فامیل، همسایه، همکار، دوست و آشنا تا پزشک، معلم، مغازهدار، راننده و... آلوده هستند. تنها با پذیرش این اصل است که به حفاظت شخصی خود توجه خواهند کرد و حداکثر اصول بهداشتی و احتیاطهای همهجانبه را رعایت خواهند کرد.
در کل، رعایت اصول حفاظت فردی در محیط کار بر اساس دستورالعملهای مربوط در این گروه سنی از اهمیت زیادی برخوردار است. اغلب شغلهای در معرض خطر یا مردانه هستند یا حتی اگر مردان و زنان هر دو به آن اشتغال دارند، مردان بیشتری مبتلا شده و با علایم شدیدتری مواجه شدهاند. شدت ابتلا و مرگومیر در مردان کادر بهداشت و درمان نیز بیشتر از زنان بوده است.
به طور کلی، کارکنانی که در معرض مواجهه بیشتر با کروناویروس هستند عبارتند از؛ کارکنان خدمات بهداشتی و درمانی، بهداری، خانههای بهداشت کارگری و مرکز بهداشت کار، کارکنان کفن و دفن، کارکنان آزمایشگاههای تشخیص طبی، مسوولان و کارکنان فرودگاهها و شرکتهای هوایی و ریلی و مترو، تمام وسایل حمل و نقل عمومی اعم از اتوبوس و تاکسی، مرزبانان، کارکنان جمع آوری زباله، پسماند و فاضلاب و افراد زبالهگرد و کارکنانی که مرتب در مسافرت هستند بهخصوص به مناطق آلوده.
در این میان، اقدامات پیشگیرانه و کنترلی برای محافظت از کارگران در برابر مواجهه با ویروس کرونا و ابتلا به آن به نوع کار انجام شده و خطر مواجهه با آن از جمله پتانسیل ارتباط با افراد آلوده و آلودگی محیط کار بستگی دارد.
کارفرمایان باید راهبردهای کنترل عفونت را بر اساس یک ارزیابی خطر دقیق با استفاده از تلفیق مناسبی از کنترلهای مهندسی و مدیریتی، شیوههای کار ایمن و وسایل حفاظت فردی «PPE» اتخاذ کنند تا از مواجهه کارگران پیشگیری شود.
برای جلوگیری از مواجهه شغلی با ویروس کرونا کارفرمایان ملزم هستند که به کارگران در زمینه اجزای پیشگیری از آلودگی از جمله وسایل حفاظت فردی آموزش دهند. همچنین، لازم است مردان در محیط کار اصول پیشگیری از بیماری کووید- 19 را جدی بگیرند.
بیماریهای مزمن در مردان
گرچه بیماریهای مهمی مانند بیماری قلبی- عروقی (فشارخون بالا، دیابت، بیماری عروق قلب و بیماری عروق مغز) عامل مهم مرگومیر بهویژه در گروه سنی میانسال و سالمند هستند، این عوامل در مردان نقش بسیار پررنگ تری نسبت به زنان دارند و بروز، شیوع و مرگومیر ناشی از آنها به طور قابلتوجهی بیشتر از زنان است.
با توجه به اینکه یک عامل خطر بسیار مهم در شدت ابتلا و مرگومیر ناشی از کووید- 19، ابتلا به بیماریهای زمینهای فوق است، مردان در معرض خطر بیشتری قرار میگیرند.
از طرف دیگر با توجه به اینکه درصد زیادی از مردان به ویژه در گروه میانسال دارای بیماریهای مزمن زمینهای مانند انواع سرطانها، دیابت، بیماری قلبی- عروقی، بیماری کلیوی مزمن، بیماریهای سیستم عصبی و... هستند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری کرونا و عواقب آن بوده و به توجه و مراقبت بیشتری نیاز دارند.
تغذیه ناسالم مردان
به همان اندازه که ویروس کرونا خطرناک و مرگآفرین است، آثار ناگوار و مخرب تغذیه ناسالم و بیتحرکی بر سلامت نیز میتواند منجر به عواقب ناخوشایندی مانند سکته قلبی و مغزی، دیابت، فشارخون بالا، چاقی، چربیخون بالا، کبد چرب، افسردگی، کاهش قوای عضلانی و... شود.
تغذیه ناسالم، فعالیت بدنی ناکافی و چاقی از دلایل مهم ابتلا به بیماریهای غیرواگیر است که متاسفانه مردان را در معرض خطر ابتلا به کووید- 19 و مقاومت پایین در مقابله با آن قرار میدهد.
لازم است مردان برای محافظت از خود در مقابل کرونا و سایر عوارض بیماریهای غیرواگیر به عادتهای غذایی ناسالم خود به خصوص در دوره شیوع کرونا پایان دهند.
هیچ چیز به اندازه یک برنامه غذایی کامل و درست به تقویت سیستم دفاعی کمک نمیکند. همچنین در زمان فاصلهگذاری اجتماعی، پرهیز از زندگی بیتحرک و فعالیت بدنی کافی در این گروه از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا فعالیت بدنی با شدت متوسط، ایمنی بدن را در مقابل بیماری کرونا بالا میبرد و در کاهش استرسهای ناشی از این بیماری مهلک موثر است.
مسوولیت خانوادگی مردان برای خرید اقلام مورد نیاز خانواده
بیشتر میانسالان مسوولیت خرید اقلام ضروری خانواده را نیز برعهده دارند و در معرض خطر بیشتری قرار میگیرند. به همین دلیل باید خرید را فقط به تامین مواد اصلی مورد نیاز اختصاص دهند. این کالاهای اصلی شامل مواد غذایی، مواد شوینده، ضدعفونیکننده و بهداشتی و دارویی است. توجه کنید که تامین هیچ کالایی مهمتر از کالاهای فوق نیست. به علاوه، تعداد دفعات خرید را به حداقل ممکن برسانند و سعی کنند خرید اقلام مورد نیاز را یکجا انجام دهند.
عامل خطر دخانیات در مردان
ویروس کرونا از جمله عوامل بیماریزای تنفسی است که ممکن است باعث یک سرماخوردگی خفیف تا بیماریهای شدیدترشود.
عوامل زمینهای متفاوتی (مانند بیماریهای قلبی و عروقی و دیابت) میتوانند روند طبیعی بیماری را تغییر دهند. در این زمینه این سوال مطرح میشود که با توجه به درگیرشدن دستگاه تنفسی و ریهها در بیماری کرونا، استعمال دخانیات (شامل سیگار، قلیان و نظایر آن)، میتواند در روند پیشرفت این بیماری تاثیرگذار باشد.
در همه جوامع، مصرف دخانیات در مردان بسیار بیشتر از زنان است. سابقه مصرف دخانیات هنگام ابتلا به کرونا، علایم بسیار شدیدتر و کشنده تری ایجاد میکند چرا که دود ناشی از دخانیات مانع رسیدن اکسیژن به ریهها میشود.
به دلیل آسیبدیدگی و عملکرد نامناسب ریهها در استعمالکنندگان مواد دخانی، این افراد با شدت و وخامت بیشتری تحت تاثیر این ویروس قرار خواهند گرفت.
از این رو، شیوع بیماری کووید- 19 احساس ضرورت برای ترک سیگار را افزایش میدهد و دلایل کافی وجود دارد که ترک سیگار در طول همهگیری کووید- 19 میتواند احتمال مبارزه با ویروس را افزایش دهد. بنابراین، از این شرایط باید برای تغییر رفتار مردان به ویژه مردان جوان در جهت ترک سیگار سود جست.
تاثیر مسائل فرهنگی بر ابتلای مردان
از جمله مهم ترین چالشها در مورد سلامت مردان، باور غلط مردان مبنی بر قویتر بودن و برتر بودن مردان نسبت به زنان و در نتیجه مغفول ماندن تمرکز بر سلامت خودشان است.
با همین باورهاست که مردان کمتری به مراکز درمانی مراجعه میکنند و به انجام آزمایش تن میدهند یا کمتر از زنان اصول بهداشتی تعریفشده مانند شستشوی مکرر دستها، استفاده از ماسک و دستکش را رعایت میکنند.
انتشار آمارهای مربوط به ابتلا و مرگومیر مردان در اثر بیماری کووید- 19 از مواردی است که میتواند بر شکستن این رویکرد غلط برای محافظت در مقابل کرونا موثر باشد.
فعالیت ورزشی
به گزارش «بهپو» و به نقل از «هفته نامه سلامت»، فعالیت ورزشی مناسب برای بهبود ظرفیت قلبی، تنفسی و تقویت عضلات نیازمند برنامه کاملی با ابعاد سهگانه ورزش هوازی، تمرینات کششی و تمرینات قدرتی است که به این ترتیب توصیه میشود؛ اول فعالیت هوازی با شدت متوسط را که عموما معادل با راه رفتن سریع است و به نحو چشمگیری ضربان قلب را تسریع میکند. در شرایط خانهنشینی ناشی از شیوع کرونا میتوان راه رفتن در حیاط یا پارکینگ منزل یا روی تردمیل را در نظر گرفت. میتوان با جمع دورههایی که حداقل 10 دقیقه یا بیشتر طول میکشند تا حداقل 30 دقیقه به طور روزانه انجام داد. دوم، تمرینات کششی و انعطافپذیری که سبب افزایش دامنه حرکتی، افزایش گردش خون و گرم کردن عضلات میشود. سوم تمرینات قدرتی را که میتوان با کمک وزن بدن خود فرد یا انواع وزنهها یا ورزشی جهت تقویت قدرت و استقامت عضلات انجام داد./