کولونوسکوپی -اندوسکوپی روده بزرگ- روشی است که برای مشاهده روده بزرگ و راستروده و تشخیص بافت ملتهب، زخم و رشد غیرطبیعی بافت روده و پولیپ استفاده میشود. هنگامی که بیمار با مشکلهایی در اجابت مزاج، درد شکم، خونریزی از مقعد و کاهش وزن به پزشک مراجعه میکند، برای بررسی دقیقتر غالبا به او کولونوسکوپی پیشنهاد میشود.
به گزارش «بهپو»، کولونوسکوپی راهی برای غربالگری و تشخیص به موقع سرطان روده بزرگ یا کولون یا پولیپ های پیشسرطانی در سنین بالاست. معمولا توصیه میشود غربالگری با کولونوسکوپی از ۵۰ سالگی شروع شود و تا ۷۵ سالگی ادامه یابد. کولونوسکوپ یک وسیله لولهای دراز و انعطافپذیر با قطری حدود 25/1 سانتیمتر است که تصویری از پوشش داخلی روده بزرگ منتقل میکند تا پزشک از لحاظ وجود ناهنجاریها آن را بررسی کند. کولونوسکوپ از طریق راستروده وارد و تا انتهای دیگر روده بزرگ پیش برده میشود.
کولونوسکوپ قابلخم شدن است، بنابراین پزشک میتواند آن در طول قوسهای روده بزرگ به جلو براند. ممکن است حین انجام عمل از شما خواسته شود تغییر وضعیت بدهید تا در حرکت دادن کولونوسکوپ به پزشک کمک شود. کولونوسکوپ هوا را به روده بزرگ میدمد تا روده بزرگ باز شود و بتوان واضحتر درون آن را دید. حین انجام این عمل ممکن است احساس خفیف چنگه شکمی داشته باشید. با کشیدن نفسهای عمیق و آهسته هنگام این عمل میتوان این مشکل را تخفیف داد. هنگامی که کار پزشک تمام شد، در حالی که پوشش درونی روده یزرگ را به دقت بررسی میکند، وسیله را به آهستگی خارج خواهد کرد. حین انجام کولونوسکوپی ممکن است ضایعات خوشخیمی هم کشف شوند که به علت بیعلامت بودن شما تا به حال تشخیص داده نشده باشند. شایعترین این ضایعهها دیورتیکولوز و همورویید هستند.
بیشتر بخوانید: روش های غربالگری سرطان کولون
پیش از کولونوسکوپی چه کارهایی باید انجام دهم؟
پزشک پیش از انجام کولونوسکوپی درباره سابقه بیماری ها و شرایط زیر سوال خواهد کرد:
● بارداری
● بیماری های ریوی
● بیماری های قلبی
● حساسیت دارویی
اگر دیابت دارید یا داروهایی مصرف می کنید که بر انعقاد خون تاثیر می گذارند، حتما به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است لازم باشد پیش از کولونوسکوپی داروهایتان تنظیم شوند.
بیشتر بخوانید: یافته های خوش خیم در کولونوسکوپی
چگونه برای کولونوسکوپی آماده شوم؟
برای داشتن یک کولونوسکوپی موفق، لازم است که روده هایتان تمیز باشد. برای آماده شدن برای این تست تشخیصی همه جامدات باید با پیروی از یک رژیم غذایی مایع از 1 تا 3 روز قبل از انجام کولونوسکوپی از دستگاه گوارش خالی شوند. بیمار باید از نوشیدن مایعات حاوی رنگ بنفش یا قرمز خودداری کنند و از مایعات مجاز شامل آب و آبمیوه و قهوه ساده و چای و آب گوشت استفاده کند.
شب قبل از کولونوسکوپی، با دستور پزشک استفاده از مسهل یا شیاف لازم است. مسهل دارویی است که مدفوع را شل میکند و اجابت مزاج را افزایش میدهد. مسهلها معمولا به شکل قرص یا بهعنوان یک پودر که باید در آب حل شوند وجود دارند. بیماران باید درباره داروها و ویتامینهایی که استفاده میکنند با پزشک مشورت کنند. از آنجایی که برای انجام کولونوسکوپی از داروهای آرامبخش استفاده میشود، بیمار تا 24 ساعت بعد از انجام این تست اجازه رانندگی ندارد. پس لازم است بیمار برای رفتن به منزل از قبل فکری بکند و کسی را همراه داشته باشد.
بیشتر بخوانید: آیا پولیپ روده خطرناک است؟
کولونوسکوپی چطور انجام می شود؟
در طول مدت انجام کولونوسکوپی بیمار روی تخت به پهلوی چپ دراز میکشد. اغلب، داروی آرامبخش ملایمی به بیمار تزریق میشود تا در طول مدت انجام این تست، آرام باشد و دردی احساس نکند. پزشک لوله باریک، قابلانعطاف و بلندی که یک سر آن دوربین تعبیه شده و آغشته به ژل روانکننده است و کولونوسکوپ نام دارد را آرام از مقعد وارد راستروده میکند. این لوله برای کمک به دید بهتر پزشک، روده بزرگ را با گاز دیاکسیدکربن باد میکند. دوربین سر لوله، تصاویر روده بزرگ را روی صفحه نمایش منتقل میکند و پزشک به دقت با بررسی روده میپردازد.
اگر پزشک هنگام کولونوسکوپی بافت غیرطبیعیای مشاهده کند، نمونهای از آن را برمیدارد که به این عمل بیوپسی میگویند و پزشک میتواند با میکروسکوپ به بررسی دقیق نمونه گرفته شده بپردازد. کولونوسکوپی معمولا بین 30 تا 60 دقیقه طول میکشد. گاهی درد شکم و نفخ در ساعتهای اولیه بعد از کولونوسکوپی پیش میآید. پیاده روی به برطرف شدن نفخ شکم و خروج گازها از روده کمک می کند.
ممکن است لازم باشد بیمار 1 تا 2 ساعت بعد از این تست در کلینیک باشد.
بیشتر بخوانید: عوارض کولونوسکوپی چیست؟
پس از کولونوسکوپی و با اولین حرکات روده ممکن است مقدار کمی خون مشاهده کنید که جای نگرانی نیست و طبیعی است. اگر خونریزی یا لخته خون ادامه پیدا کرد یا درد شکم پایدار یا تب و لرز داشتید حتما به پزشک خود مراجعه کنید. این علایم گرچه احتمال کمی دارند اما در صورت اتفاق بلافاصله یا در چند روز اول پس از کولونوسکوپی بروز می کنند. اما گاهی با تاخیر یک تا دو هفته ای دیده می شوند. خونریزی و سوراخ شدن روده حین کولونوسکوپی از خطرهای نادر اما احتمالی است.
پس از ترک مطب پزشک و بازگشت به خانه می توانید غذا خوردن را شروع کنید. البته حتما دستورات پزشک را رعایت کنید. اگر حین کولونوسکوپی بیوپسی صورت گرفته است یا پولیپ خارج شده است ممکن است از شما خواسته شود از مصرف داروهای رقیق کننده خون تا مدتی خودداری کنید./