چند سالی است که با توصیه های کارشناسان بهداشت، ضد عفونی کردن سبزیجات پیش از مصرف به امری فراگیر در جامعه تبدیل شده است، اما شک و ابهام درباره بی ضرر بودن مواد ضد عفونی کننده سبزیجات سوال های زیادی را در ذهن مردم ایجاد کرده است. از قبیل اینکه آیا می توان به جای مواد ضد عفونی کننده بر پایه کلر از نمک یا سرکه استفاده کرد؟ آیا استفاده از مایع ظرفشویی بی خطر است؟ مدیر آزمایشگاه کنترل غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به این سوالات پاسخ می دهد.
سرکه و نمک خاصیت انگل زدایی و میکروب زدایی ندارند
به گزارش «بهپو»، اولین و عمومی ترین روش، استفاده از نمک در شستشو است. مدیر آزمایشگاه کنترل غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در رابطه با نمک می گوید: «نمک خاصیت انگل زدایی و میکروب زدایی ندارد اما توانایی بسیار خوبی برای خارج کردن سموم آفت کش سطحی از سبزی ها و میوه ها دارد.»
«عطاالله شکوری» ادامه داد: «با آزمایش هایی که در آزمایشگاه کنترل غذا و دارو دانشگاه انجام دادیم به نتایج جالبی رسیدیم؛ آن هم اینکه استفاده از یک تا دو قاشق غذاخوری نمک داخل سینک ظرفشویی پر از آب، می تواند تا حد زیادی سموم آفت کش سطحی را از میوه ها و سبزی ها خارج کند زیرا از نظر علمی نمک، حالت قطبی شدن آب را زیاد تر می کند و این کار باعث می شود سموم و آفت کش ها به راحتی در محلول آب و نمک حل شده و از سبزی ها و میوه ها جدا شوند.»
سبزی ها نیاز به انگل زدایی دارند
او همچنین در رابطه با نحوه استفاده از نمک در شستشو می گوید: «غوطه وری سبزی ها و میوه ها در آب نمک به عنوان یک ترکیب بی ضرر برای خروج سموم آفت کش بسیار مفید است. توصیه می شود میوه ها وسبزی ها قبل از مصرف حدود 10 دقیقه در آب نمک غوطه ور شوند. میوه ها عموما نیازی به انگل زدایی و ضد عفونی ندارند و پس از مرحله غوطه وری در آب نمک کافی است با آب ساده شسته شوند، اما سبزی ها نیاز به انگل زدایی دارند و نمک یا سرکه به هیچ وجه نمی تواند این کار را بکند.»
استفاده از مایع ظرفشویی دیگر راهکار مردم به ویژه بانوان خانه دار در شستشوی سبزیجات و میوه ها است.
توصیههای مهم برای انگل زدایی در سبزیجات
شکوری در این زمینه بیان کرد: «وزارت بهداشت برای انگل زدایی استفاده از چند قطره مایع ظرفشویی را توصیه می کند و باید بدانید ترکیبات مواد شوینده در همه جای دنیا تحت قوانین خاص و بسیار سختگیرانه تهیه می شود. اگر ترکیبات مایع ظرفشویی می توانست سرطان زا باشد طی سالها و پس از استفاده مداوم باید شاهد همه گیری سرطان بودیم در حالی که سالهاست در سراسر جهان از این مواد استفاده می شود و چنین مشکلی گزارش نشده است.»
مدیر آزمایشگاه کنترل غذا و دارو ادامه داد: «کف تولید شده به وسیله مایع ظرفشویی و غوطه وری سبزی ها به مدت سه تا پنج دقیقه در کفاب، نه جذب آن چنانی دارد و نه می تواند سرطانزا باشد؛ استفاده از مایع های موسوم به ضدعفونی کننده یا همان ترکیبات کلر دیگر راهکار همشهریان برای ضدعفونی کردن سبزیجات است.»
کلر موجود در ضدعفونیکنندهها در آب حل میشود
شکوری در این زمینه عنوان کرد: «در مورد ترکیبات کلر هم که با نام های تجاری مختلف برای ضدعفونی و گندزدایی استفاده می شود جای نگرانی نیست این ترکیبات به نحوی تهیه شده اند که کلر موجود در آن ها پس از ضدعفونی سبزی خیلی زود در آب حل و از آن جدا می شود.»
به گزارش «بهپو» و به نقل از «باشگاه خبرنگاران جوان»، او تاکید کرد: «در دستورالعمل های وزارت بهداشت استفاده از چند قطره مایع ظرفشویی و بعداز آن استفاده از ترکیباتی ضد عفونی کننده توصیه شده است چون تنها عواملی که می توان تخم انگل را از روی سبزیجات کاهو و کلم جدا کند، همین کف حاصل از مایع ظرفشویی است.»
آیا سرکه، سالاد را ضدعفونی میکند؟
یکی از باورهای عامه و رایج میان بیشتر افراد این است که اگر در سفر یا رستوران مقداری سرکه روی سالاد خود بریزند، دیگر نباید نگران آلودگیهای احتمالی موجود در سالاد باشند و میتوانند بدون دغدغه و نگرانی بابت مسمومیت، سالاد سبزیجات خود را مصرف کنند.
واقعیت این است که اسیدی کردن pH خوراکیهای مصرفی میتواند به از بین رفتن میکروبهای موجود در ماده غذایی کمک کند و اگر pH به زیر 6/4 برسد، میکروبها تاحد قابلتوجهی از بین میروند. این در حالی است که همین سرکه هم با ایجاد محیطی اسیدی، نهتنها نمیتواند صددرصد میکروبها را از بین ببرد، بلکه به هیچ عنوان قادر به از بین بردن تخم یا کیسههای انگل هم نخواهد بود.
به عبارت سادهتر، اگر کاهو یا سایر سبزیجات به خوبی شسته نشده باشند و حاوی تخم انگل باشند، افزودن سرکه هم کمکی به ایمن شدن آنها نمیکند و باز هم احتمال مسمومیت و بیماریهای گوارشی برای مصرفکننده وجود دارد.
به گزارش «بهپو» و به نقل از «هفته نامه سلامت»، با این حساب، اگر در سفر یا رستوران، نسبت به حفظ سلامت و بهداشت سالادی که قرار است مصرف کنید، اطمینان ندارید، نمیتوانید از سرکه هم انتظار معجزه داشته باشید و ترجیحا باید دور مصرف سالاد را خط بکشید./