آشنایی با دنیای شگفت انگیز اسطوخودوس

لاوندر یا «اسطوخودوس» اغلب ما را به یاد عطر و رنگ زیبای آن می اندازد؛ اما شاید بیشتر شما ندانید که گل های اسطوخودوس و روغنی که از آن استخراج می شود از دیرباز مورد استفاده پزشکان سنتی و درمان‌کننده بسیاری از بیماری‌ها و دردها بوده است.

لاوندر یا «اسطوخودوس» اغلب ما را به یاد عطر و رنگ زیبای آن می اندازد؛ اما شاید بیشتر شما ندانید که گل های اسطوخودوس و روغنی که از آن استخراج می شود از دیرباز مورد استفاده پزشکان سنتی و درمان‌کننده بسیاری از بیماری‌ها و دردها بوده است.

به گزراش «بهپو»، اسطوخودوس گیاهی بومی حوزه مدیترانه و از خانواده نعناع که با گل‌های بسیار زیبای خود در سراسر آفریقا پراکنده است. ایرانیان، یونانیان باستان و رومی ها بعدها از آن در حمام کردن استفاده می کردند و معتقد بودند این گیاه خاصیت پاک کنندگی بدن و ذهن را دارد.

استفاده از اسطوخودوس در طب سنتی قدمتی دیرینه دارد و در مطالعات هم اثرات درمانی آن بر برخی بیماری ها اثبات شده است.

بیشتر بخوانید: روغن اسطوخودوس، اکسیر چند منظوره

تسکین درد و زخم

درست است که هرگز نشنیده اید پزشک در شرایط اضطراری فریاد زده باشد: «عجله کنید! اسطوخودوس را بیاورید.» اما این گیاه گلدار بنفش یکی از قدرتمند ترین شفا دهنده هاست. یک مطالعه کوچک نشان می دهد اسانس روغنی اسطوخودوس، درد و قرمزی را در زنانی که «اپی زیاتومی» داشته اند، کاهش می دهد. اپی زیاتومی به بریدن واژن به منظور سهولت زایمان می گویند. مطالعات دیگر نشان می دهد که استنشاق اسانس اسطوخودوس –آروماتراپی- درد سزارین را کاهش می دهد.

توقف ریزش مو

ماساژ سر با ترکیبی از روغن اسطوخودوس و سایر اسانس های گیاهی به کاهش ریزش موی ناشی از «آلوپسی آره آتا» کمک می کند. این بیماری خود ایمنی، که به صورت ارثی است، بدن را وادار می کند به اشتباه به فولیکول های مو حمله کند. تحقیقات تا جایی ادامه خواهد داشت تا مشخص شود که روغن اسطوخودوس به رشد مو کمک می کند یا خیر. در یک مطالعه، موش هایی که با روغن اسطوخودوس درمان شده بودند، شروع به رشد مو های پرپشت تری کردند.

جایگزین نمک

اسطوخودوس شیرینی لطیفی به غذا اضافه می کند. این گیاه همچنین حاوی «اسید اورسولیک» است. اسید اورسولیک ماده ای مغذی است که به مبارزه با سرطان و کالری سوزی بیشتر کمک می کند. ادویه های دیگری نظیر اسطوخودوس وجود دارند که نیاز به طعم دهی با نمک را کم می کنند. از آن جمله می توان به رزماری، آویشن، رازیانه و پیازچه اشاره کرد.

بهبود وضع گوارش

سربازان روم باستان روی قابلیت های ضد باکتری اسطوخودوس در مقابله با ناراحتی های معده حساب می کردند. برخی از تحقیقات نشان می دهد که اسانس روغنی اسطوخودوس به مبارزه با کولیت کمک می کند، کولیت همان التهاب روده بزرگ است که ممکن است منجر به درد و اسهال شود. اسطوخودوس منجر به دفع باکتری های بد و محافظت از باکتری های مبارزه کننده با عفونت می شود. برای مصرف اسطوخودوس، یکی از راه ها ریختن پودر آن در ماست یونانی است.

از بین بردن سموم

اسطوخودوس گیاهی لطیف، اما جنگجوست. این گیاه در مکان هایی توانایی رشد دارد که بسیاری گیاهان در اثر سموم از بین می روند. ریشه های این گیاه، فلزات سنگین مانند سرب و روی را جذب می کند و آنها را در برگ های خود ذخیره می کند. این ویژگی اسطوخودوس به تمیز کردن و بازیابی مکان های صنعتی و آلودگی باغ ها کمک می کند.

تمیز کننده سطوح

در قرون وسطی از این گیاهان معطر برای تازه کردن هوای کهنه یا بدبو استفاده می کردند. این کار هنوز هم جواب می دهد. می توانید 8 قطره روغن اسطوخودوس را با ½ فنجان جوش شیرین مخلوط کنید و آن را روی فرش بپاشید، بگذارید چند دقیقه بماند وسپس جارو برقی بکشید. این ترفند در از بین رفتن بوی بد فرش و مبارزه با باکتری ها بسیار موثر است.

تقویت حافظه

دیگر از دست اسطوخودوس چه کارهایی بر می آید؟ بله - تقویت حافظ. یک مطالعه اخیر نشان می دهد که دانشجویان پرستاری که درست قبل از امتحان مقداری اسطوخودوس بوییدند، نمرات بسیار بالاتری نسبت به همکلاسی هایشان دریافت کردند. این دسته از دانشجویان اطلاعات بیشتری به یاد می آوردند، تمرکز بیشتری داشتند و اضطراب کمتری را تجربه کردند.

بهبود بیماری حرکت

وقتی گوش داخلی نمی تواند با سرعت یا شکل حرکت شما کنار بیاید دچار «بیماری حرکت» می شوید. سردرگمی ناشی از بیماری حرکت، شما را دچار سرگیجه و تهوع می کند. اسطوخودوس تمرکز مغز را از روی حرکت بر می دارد و آن را درگیر بوی خوش می کند. با این کار گوش داخلی هم دچار سردرگمی نمی شود و عارضه تان کمتر ظهور پیدا می کند. برای اینکه در اتومبیل دچار بیماری حرکت نشوید بهتر است از بوهای طبیعی شبیه اسطوخودوس –مثلا شمع های زنجبیلی- استفاده کنید و مناسب ترین صندلی را انتخاب کنید.

آرام کردن نوزاد بی قرار

اگر نوزادتان کج خلق و کولیکی است، اسطوخودوس به او و شما آرامش را هدیه می کند. در یک مطالعه، مادران 40 نوزاد 2 تا 6 هفته ای، با ترکیب یک قطره روغن اسطوخودوس و 20 میلی لیتر روغن بادام، نوزاد خود را ماساژ دادند. نوزادانی که روغن دریافت کرده بودند بسیار زودتر آرام می شدند و میزان گریه آن ها در طول هفته کمتر بود.

دفع شپش سر

آیا دنبال یک درمان طبیعی، غیر سمی برای از بین بردن این حشرات مزاحم هستید؟ در یک مطالعه، مشخص شده است عملکرد روغن اسطوخودوس و درخت چای بهتر از آفت کش «پیرِترین» است که از گل داوودی ساخته شده است.

کاهش گرگرفتگی ها

یائسگی زمانی اتفاق می افتد که عادت ماهانه زنان متوقف می شود این وضعیت معمولا در اواخر دهه 40 یا اوایل دهه 50 بروز می کند. گرگرفتگی از جمله عوارض یائسگی است. این عارضه در واقع یک احساس گرمای ناگهانی است که تمام بدن را در بر می گیرد و حالت آزار دهنده ای دارد که برنامه زندگی را دچار اختلال می کند. اما در یک مطالعه مشخص شده است که زنانی که دو بار در هفته به مدت 20 دقیقه اسطوخودوس را می بوییدند، 50 درصد بیشتر از زنانی که از آروماتراپی استفاده نکردند، گرگرفتگی شان از بین رفت.

صابون طبیعی

اسطوخودوس نه تنها بوی خوبی دارد، بلکه باکتری ها را هم از بین می برد. صابون اسطوخودوس یک ضد عفونی کننده ایده آل خانگی است که می توانید آن را به روش زیر بسازید:

در یک بطری 20 گرم الکل بریزید.

10-15 قطره اسانس روغنی اسطوخودوس و همین مقدار روغن درخت چای یا نعناع فلفلی به آن اضافه کنید.

حدودا 30-40 گرم ژل آلوئه ورا روی آن بریزید.

محتوی بطری را خوب تکان دهید و آن را کنار صابون دستشویی تان بگذارید تا در مواقع ضروری بعد از شستشوی دست با آب و صابون از این محلول استفاده کنید.

حفظ سالمندان در برابر افتادن

اسطوخودوس نمی تواند جلوی افتادن شما را بگیرد، اما شما را از افتادن های متوالی حفظ می کند. یک مرکز نگهداری سالمندان در ژاپن که از برچسب های اسطوخودوس در بیماران استفاده می کرد می گوید، این دسته از بیماران نسبت به آن هایی که برچسب نداشته اند کمتر دچار سقوط شده اند. محققان دقیقا علت این امر را نمی دانند. اما ممکن است دلیل آن این باشد که اسطوخودوس حس آرامش و تعادل بیشتری برای بیماران به ارمغان می آورد.

خوشبو کردن لباس ها

به گزارش «بهپو» به نقل از «وبمد»، اسطوخودوس –لاوندر- از واژه لاتین «لاوار» آمده است، که به معنی شستشو است. پس جای تعجب نیست که این ماده برای تازه کردن بوی لباس ها و خوش عطر کردن آنها به کار برود. 4 قطره روغن اسطوخودوس را به آب اتو اضافه کنید تا بخار آن خوش عطر شود و لباس ها را خوشبو کند. همچنین می توانید چند قطره از آن را در ماشین لباسشویی بریزید، یا اینکه حوله ای را به اسطوخودوس آغشته کنید و در کنار لباس ها روی خشک کن بیندازید.

نظر طب سنتی درباره اسطوخودوس

به گزارش «بهپو» و به نقل از «هفته نامه سلامت»، به عقیده طب سنتی، کمپرس جوشانده گیاه لاوندر یکی از تسکین‌بخش‌ترین داروهای طبیعی موجود در بهبود دردهای ناشی از کوفتگی‌های عضلانی و ضرب‌دیدگی است.

علاوه بر این، در طب سنتی آمده گل خشک‌شده لاوندر در ترکیب با عسل و آب گرم، معجونی فراهم می‌کند که می‌تواند در بهبود سرگیجه و ضعف عمومی بدن هم موثر باشد.

از نظر طب سنتی، دمنوش لاوندر هم با عطری خوش که القاکننده سلامت و پاکیزگی است، یکی از بهترین داروهای گیاهی برای بهبود عملکرد معده و دستگاه گوارش محسوب می‌شود و همچنین با بهره‌مندی از خاصیتی بالا در پاکسازی طبیعی، به جنگ اختلالات کبدی می‌رود.

یکی دیگر از ویژگی‌های قابل‌توجه گیاه لاوندر از دیدگاه طب سنتی، خاصیت ضدالتهاب آن است که باعث کاهش درد و تورم دستگاه تنفسی می‌شود و بیماری‌هایی مانند سرفه، آسم و تنگی‌نفس را تا حد قابل‌قبولی بهبود می‌بخشد.

براساس آنچه در طب سنتی مطرح می‌شود، عصاره اسطوخودوس می‌تواند از شدت آکنه، اگزما و التهاب‌های پوستی هم بکاهد و پوست شفاف و جوانی به شما هدیه دهد.

ماساژ مداوم با روغن لاوندر یکی دیگر از راه‌هایی است که باعث داشتن پوستی شاداب، عضلاتی بدون درد و بدنی پرنشاط خواهد شد. متخصصان طب سنتی بر این باورند که نوشیدن دمنوش لاوندر در کاهش تهوع و پیشگیری از خواب رفتن عضلات دست و پا موثر است و باعث خوابی دلنشین و آرام می‌شود. شاید به دلیل تمام این خواص معجزه‌آسا باشد که گیاه لاوندر، در سبد مصرفی بسیاری از خانواده‌های آسیایی و اروپایی نقش پررنگی دارد و نوشیدن دمنوش‌های آن یا استفاده از روغن و عصاره‌اش تا این اندازه اهمیت دارد./