ویتامین B6 که با نام پیریدوکسین هم شناخته می شود یکی از 8 ویتامین گروه کمپلکس B است. رژیم غذایی متعادل نیاز روزانه شما به این ویتامین را تامین می کند؛ اما اگر دیگر کمبودهای ویتامین های گروه B را داشته باشید، مثلا اسید فولیک و ویتامین B12، به احتمال زیاد کمبود ویتامین B6 هم دارید.
به گزارش «بهپو»، ویتامین B6 برای توسعه نرمال مغز و سالم نگه داشتن سیستم عصبی و ایمنی ضروری است. گوشت مرغ، ماهی، سیب زمینی، نخود و موز از منابع ویتامین B6 هستند. ویتامین B6 را می توان از مکمل ها به شکل قرص، کپسول و شربت هم دریافت کرد.
مبتلایان به بیماری های کلیوی یا بیماری هایی که مانع جذب عناصر مغذی غذاها در روده کوچک می شوند –سندرم سوء جذب- احتمال کمبود ویتامین B6 بیشتری دارند. برخی بیماری های ژنتیکی خاص و بعضی از داروهای صرع هم به کمبود ویتامین B6 منجر می شوند. این کمبود منجر به بیماری آنمی –کم خونی- می شود که در آن سلول های قرمز خون سالم برای حمل اکسیژن به سراسر بدن وجود ندارد.
اثر کلی کمبود ویتامین B6 روی بدن
این ویتامین سخت کوش کارهای بزرگی انجام می دهد. ویتامین B6 بر خلق و خو، اشتها، خواب و تفکر تاثیر می گذارد. انسان برای مقابله با عفونت ها، تبدیل مواد غذایی به انرژی و کمک به انتقال اکسیژن خون به سراسر بدن به ویتامین B6 نیاز دارد. کم اتفاق می افتد که فردی دچار کمبود این ویتامین شود، اما اگر چنین حالتی رخ دهد دچار مشکلات قابل ملاحظه ای خواهید شد.
کاهش انرژی
همانطور که گفتیم اگر ویتامین B6 در بدن شما بسیار پایین باشد، احتمال اینکه دچار آنمی شوید وجود دارد. آنمی به کم بودن تعداد گلبول های قرمز خون می گویند. این وضعیت باعث می شود که احساس خستگی و ضعف کنید. البته کم خونی آنمی در اثر کمبود آهن هم بروز می کند. کمبود ویتامین های دیگر، مانند B12 و فولات هم می توانند باعث بروز آن شود.
بثورات جلدی
از دیگر علایم کمبود ویتامین B6 راش پوستی است. کمبود این ویتامین بدن را دچار تغییرات شیمیایی می کند و راش های پوستی فلس مانند و خارش دار غالبا روی صورت ظاهر می شود که به آن «درماتیت سبورئیک» می گویند. این بثورات با گذر زمان بیشتر و بیشتر دیده می شوند. اگر کمبود ویتامین در شما جزئی باشد ممکن است ماه ها یا سال ها طول بکشد تا علایمتان بروز کند.
خشکی و ترک لب
دهان محل خوبی برای نشان دادن کمبود ویتامین B6 است. پوسته ریزی لب ها و ترک گوشه های لب از جمله این نشانه هاست. در بعضی موارد تورم زبان هم دیده می شود.
تضعیف سیستم ایمنی
کمبود B6 کار بدن را در زمینه مقاومت در برابر عفونت ها و بیماری ها سخت تر می کند و این وضعیت گاهی یک چرخه معیوب را به وجود می آورد. یعنی کمبود ویتامین B6 باعث بروز بیماری ها و بیماری ها باعث کمبود ویتامین B6 می شوند. سرطان و سایر بیماری ها منابع B6 بدن را تخلیه می کنند. بنابراین فرد می بایست حتی بیشتر از میزان نرمال ویتامین B6 دریافت کند تا کمبود جبران شود. این کمبود به راحتی با مصرف مکمل B6 قابل جبران است.
بی حسی دست و پا
آیا انگشتان دستتان مور مور می شوند؟ آیا پایتان دچار بی حسی شده است؟ مقصر این اتفاق گاهی یک بیماری عصبی به نام «نوروپاتی محیطی» است. کمبود ویتامین B6 یکی از علل این عارضه است. ویتامین B6 و دیگر ویتامین های گروه B مانند B12 برای داشتن اعصابی سالم ضروری هستند.
بدخلقی کودک
شاید کودک بداخلاقتان سعی دارد به شما بگوید ویتامین B6 بدنش پایین است. اگر بیش از 6 ماه نوزادتان را تنها و تنها از شیر مادر تغذیه کنید ممکن است دچار چنین مشکلی شوید. کمبود بیش از اندازه ویتامین B6 حتی می تواند منجر به تشنج شود. همچنین گاهی حس شنوایی کودک را آنچنان حساس می کند که هر صدایی او را آزار می دهد.
تهوع صبحگاهی
مادران باردار بیشتر از هر کس دیگری به ویتامین B6 بیشتر نیاز دارند. اگر احساس تهوع یا استفراغ دارید -نه فقط صبح ها- خوردن یک مکمل B6 به بهتر شدن حالتان کمک می کند؛ اما بدون مشورت با پزشک از مصرف هرگونه دارو یا مکمل در دوران بارداری خودداری کنید.
مغز مه آلود
ویتامین B6به تنظیم خلق و خو و حافظه کمک می کند. اگر احساس گیجی و غم می کنید -به ویژه اگر سالمند هستید- شاید دلیل آن کمبود این ویتامین باشد. افسردگی پس از سکته مغزی، شکستگی لگن و یا سایر بیماری های مهم، از جمله نشانه های کمبود ویتامین B6 است. ویتامین B6 گاهی اوقات در کنار سایر ویتامین های گروه B کار می کند. اگر دچار کمبود این ویتامین باشید احتمالا توانایی های ذهنیتان کاهش می یابد.
سرطان
کم بودن B6 در شانس ابتلا به سرطان نقش دارد. محققان دقیقا نمی دانند چرا، اما مطالعات کمبود B6 را به سرطان معده و مری مربوط می دانند. کمبود ویتامین B6 همچنین ممکن است باعث ایجاد سرطان های مرتبط با هورمون های استرویید مانند سرطان سینه و پروستات شود.
دوز روزانه
مقدار ویتامین B6 که هر روز به آن نیاز دارید بستگی عمده به سن شما دارد. نوزادان 7-12 ماهه نیاز به 0.3 میلی گرم در روز دارند. هرچه بزرگ تر شوند نیازشان هم به ویتامین بیشتر می شود. اگر سنتان بالای 50 سال باشد، به حداقل 5 برابر آن نیاز دارید: 1.7 میلی گرم در روز برای مردان و 1.5 میلی گرم برای زنان. این مقدار درزنان باردار بیشتر از همه است؛ 1.9 میلی گرم در روز.
منبع ویتامین B6: پروتیین ها
شما به آسانی می توانید همه ویتامین B6 مورد نیاز خود را از طریق غذاها دریافت کنید. مرغ، گوشت گاو و ماهی یکی از بهترین منابع هستند. فقط 85 گرم ماهی تون تقریبا نیمی از نیاز روزانه انسان بالغ به ویتامین B6 را برطرف می کند. همان مقدار ماهی سالمون 30٪ نیاز را برطرف می کند و همین میزان مرغ به شما 25٪ ویتامین B6 می دهد.
منابع ویتامین B6: گیاهان و میوه ها
سبزیجات نشاسته ای مثل سیب زمینی، سیب زمینی شیرین و ذرت را دوست بدارید. آنها منابع اصلی دریافت ویتامین B6 هستند. میوه ها هم یکی دیگر از منابع اصلی ویتامین B6 -به جز مرکبات مثلا پرتقال و گریپ فروت- هستند. یک فنجان نخود آبگوشتی نصف نیاز روزانه شما به ویتامین B6 را برطرف خواهند کرد.
علل کمبود ویتامین B6
به ندرت اتفاق می افتد کسی دچار کمبود شدید ویتامین B6 شود. اما بعضی افراد سالخورده اگر غذای کافی مصرف نکنند یا بدنشان مواد غذایی را درست جذب نکند دچار کاهش میزان ویتامین B6 می شوند. بیماری کلیوی و سایر عارضه هایی که روده کوچک را از دریافت مواد مغذی محروم می کند هم عاملی برای این وضعیت هستند. سوء مصرف الکل هم جزو این عوامل است.
دریافت ویتامین B6 از مکمل ها
اگر قادر به دریافت B6 کافی از مواد غذایی نباشید، مکمل ها می توانند این فاصله را پر کنند. اکثر مولتی ویتامین ها ویتامین B6 هم دارند، البته می توان آن را به صورت جداگانه هم مصرف کرد. اگر تحت معالجه با دارو یا مکمل های دیگر هستید حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
به گزارش «بهپو» به نقل از «وبمد»، حواستان باشد که در مصرف ویتامین B6 زیاده روی نکنید، مصرف بیش از حد B6 به اعصاب شما صدمه می زند و زخم های گوارشی، سوزش سر دل، یا حالت تهوع به همراه می آورد. حد استاندارد روزانه برای بزرگسالان کمتر از 100 میلی گرم است./