«شب ادراری» به دفع غیر ارادی ادرار در هنگام خواب می گویند که بعد از سن کنترل ادرار در کودکان رخ می دهد. شب ادراری نشانه این نیست که آموزش های شما برای کنترل ادرار کودک و دستشویی رفتن او اشتباه بوده است. این اتفاق اغلب بخشی عادی از رشد کودک است.
«شب ادراری» به دفع غیر ارادی ادرار در هنگام خواب می گویند که بعد از سن کنترل ادرار در کودکان رخ می دهد.
لباس خواب و ملافه خیس - و شرمساری کودک - در بسیاری از خانه ها صحنه ای آشنا است. اما نترسید. شب ادراری نشانه این نیست که آموزش های شما برای کنترل ادرار کودک و دستشویی رفتن او اشتباه بوده است. این اتفاق اغلب بخشی عادی از رشد کودک است.
به طور کلی، بروز شب ادراری قبل از 7 سالگی نگران کننده نیست. در این سن، کودک هنوز در حال رشد و تکامل مهارت کنترل مثانه در شب است. اگر شب ادراری ادامه یابد، با صبر و درک به حل مشکل بپردازید.
به گزارش «بهپو»، تغییر در سبک زندگی، تمرین مثانه، استفاده از دستگاه هشدار دهنده رطوبت و گاهی مصرف دارو باعث بهبود شب ادراری می شود.
لباس خواب و ملافه خیس - و شرمساری کودک - در بسیاری از خانه ها صحنه ای آشنا است. اما نترسید. شب ادراری نشانه این نیست که آموزش های شما برای کنترل ادرار کودک و دستشویی رفتن او اشتباه بوده است. این اتفاق اغلب بخشی عادی از رشد کودک است.
به طور کلی، بروز شب ادراری قبل از 7 سالگی نگران کننده نیست. در این سن، کودک هنوز در حال رشد و تکامل مهارت کنترل مثانه در شب است. اگر شب ادراری ادامه یابد، با صبر و درک به حل مشکل بپردازید.
به گزارش «بهپو»، تغییر در سبک زندگی، تمرین مثانه، استفاده از دستگاه هشدار دهنده رطوبت و گاهی مصرف دارو باعث بهبود شب ادراری می شود.
اکثر بچه ها تا 5 سالگی به طور کامل آموزش دیده اند که به هنگام ادرار به دستشویی بروند، اما سن دقیقی برای تکامل کامل مهارت کنترل مثانه وجود ندارد. شب ادراری در میان کودکان 5 تا 7 ساله، هنوز برای برخی کودکان یک مشکل بزرگ محسوب می شود. پس از 7 سال، تعداد کمی از کودکان هنوز رختخوابشان را خیس می کنند.
چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟
بیشتر کودکان به خودی خود بهبود می یابند، اما بعضی از آن ها نیاز به کمک دارند. گاهی ممکن است شب ادراری نشانه ای از یک عارضه زمینه ای باشد که نیاز به مراقبت پزشکی دارد.
در موارد زیر با پزشک اطفال مشورت کنید:
در موارد زیر با پزشک اطفال مشورت کنید:
- فرزندتان پس از 7 سالگی هم دچار شب ادراری می شود.
- پس از چندین ماه خشک بودن رختخواب، کودک شروع به خیس کردن تشکش می کند.
- شب ادراری همراه با ادرار دردناک، تشنگی غیر عادی، ادرار صورتی یا قرمز، سخت شدن مدفوع یا خروپف صورت می گیرد.
علت شب ادراری کودکان
هیچ کس دقیقا نمی داند چه چیزی باعث شب ادراری می شود، اما عوامل مختلفی در این عارضه نقش دارند:
- کوچک بودن مثانه: مثانه کودک به اندازه کافی بزرگ نشده تا ادرار را در طول شب نگه دارد.
- ناتوانی در تشخیص زمان تخلیه ادرار: اگر عصب هایی که مثانه را کنترل می کنند به کندی رشد و تکامل پیدا کنند، مثانه پر شده، کودک را آگاه نمی کند - به خصوص اگر در خواب عمیق باشد.
- بی تعادلی هورمونی: در دوران کودکی بعضی از بچه ها به اندازه کافی هورمون آنتی دیورتیک -ADH- تولید نمی کنند تا سرعت تولید ادرار را کاهش دهد.
- عفونت مجاری ادراری: این عفونت کنترل ادرار را برای کودک دشوار می کند. نشانه ها و علایم عفونت ادراری شامل شب ادراری، بی اختیاری ادرار در روز، تکرر ادرار، ادرار قرمز یا صورتی و درد در هنگام ادرار کردن است.
- آپنه خواب: گاهی اوقات شب ادراری نشانه ای از آپنه انسدادی خواب است. آپنه انسدادی عارضه ای است که طی آن تنفس کودک در طول خواب متوقف می شود - اغلب به علت بزرگی یا التهاب لوزه ها و یا آدنویید. از جمله نشانه های دیگر می توان به خروپف و خواب آلودگی در روز اشاره کرد.
- دیابت: اگر کودکی به طور معمول در شب خشک می خوابد، شروع شب ادراری برای او ممکن است اولین علامت دیابت باشد. علایم و نشانه های دیگر، دفع حجم زیاد ادرار در یک زمان، تشنگی زیاد، خستگی و کاهش وزن با وجود اشتهای خوب هستند.
- یبوست مزمن: عضلاتی که ادرار را تحت کنترل در می آوردند باعضلاتی که برای دفع مدفوع استفاده می شوند یکی هستند. اگر دچار یبوست درازمدت شوید، این عضلات کارآمدی خود را از دست می دهند و منجر به شب ادراری می شود.
- مشکل ساختاری در دستگاه ادراری یا سیستم عصبی: به ندرت، شب ادراری در اثر نقص سیستم عصبی کودک یا سیستم ادراری او ایجاد می شود.
عوامل خطرساز
شب ادراری هر کودکی را می تواند درگیر کند، اما در پسران دو برابر دخترها شایع است. عوامل متعددی با افزایش خطر ابتلا به شب ادراری همراه است:
- استرس و اضطراب: اتفاقات اضطراب آور- مانند به دنیا آمدن خواهر یا برادر، رفتن به یک مدرسه جدید و یا زندگی دور از خانه - ممکن است باعث شب ادراری شود.
- سابقه خانوادگی: اگر یک یا هر دو والدین در کودکی دچار شب ادراری بوده اند، امکان دچار شدن فرزندشان هم به این مشکل زیاد است.
- اختلال کم توجهی / بیش فعالی –ADHD: شب ادراری در کودکان مبتلا به ADHD شایع تر است.
عوارض جانبی شب ادراری کودک
اگر چه شب ادراری ناخوشایند است، اما اگر علت فیزیکی نداشته باشد هیچ نگرانی به دنبال نخواهد داشت. اما شب ادراری برای فرزندتان مشکلاتی ایجاد می کند، از جمله:
- احساس گناه و خجالت، که موجب کاهش عزت نفس می شود.
- از دست دادن فرصت هایی برای فعالیت های اجتماعی مانند رفتن به خوابگاه ها و اردوگاه های دانش آموزی.
- بروز بثورات در ناحیه تحتانی و تناسلی کودک - به ویژه اگر کودک با لباس زیر مرطوب بخوابد.
تشخیص شب ادراری کودک
بسته به شرایط، پزشک روش های تشخیصی زیر را پیشنهاد می کند تا عامل زمینه ای شب ادراری مشخص شود و بهترین درمان برای او به کار گرفته شود.
معاینه جسمانی
- پرسش هایی درباره علایم بیمار، میزان مصرف مایعات، سابقه خانوادگی، عادت های دفع و ادرار و مشکلات مربوط به شب ادراری
- آزمایش ادرار برای بررسی علایم عفونت یا دیابت
- عکس برداری یا دیگر آزمایش های تصویربرداری از کلیه ها یا مثانه برای بررسی ساختار دستگاه ادراری
- سایر انواع آزمایشات ادراری یا ارزیابی ها، در صورت نیاز
درمان شب ادراری کودکان
بیشتر کودکان به خودی خود خوب می شوند و نیازی به درمان آن ها نیست. اگر درمانی مورد نیاز باشد، رویکردی مورد توجه قرار می گیرد که با توجه به شرایط کودک بهترین نتیجه را به همراه خواهد داشت.
اگر فرزندتان با بروز گهگاه شب ادراری احساس ناراحتی یا خجالت نمی کند، تغییر سبک زندگی - مانند اجتناب کامل از کافیین و کاهش مصرف مایعات در شب – احتمالا نتیجه خوبی را به همراه خواهد داشت. با این حال، اگر اعمال تغییر در سبک زندگی موفق نباشد و یا اگر کودک از شب ادراری وحشت داشت از درمان های کمکی دیگری هم در این زمینه استفاده می شود.
اگر پزشک متوجه علت زمینه ای شب ادراری مثلا آپنه خواب یا یبوست شد ابتدا به درمان علت زمینه ای می پردازد.
گزینه های درمان شب ادراری شامل هشدار دهنده رطوبت و دارو می شوند.
اگر فرزندتان با بروز گهگاه شب ادراری احساس ناراحتی یا خجالت نمی کند، تغییر سبک زندگی - مانند اجتناب کامل از کافیین و کاهش مصرف مایعات در شب – احتمالا نتیجه خوبی را به همراه خواهد داشت. با این حال، اگر اعمال تغییر در سبک زندگی موفق نباشد و یا اگر کودک از شب ادراری وحشت داشت از درمان های کمکی دیگری هم در این زمینه استفاده می شود.
اگر پزشک متوجه علت زمینه ای شب ادراری مثلا آپنه خواب یا یبوست شد ابتدا به درمان علت زمینه ای می پردازد.
گزینه های درمان شب ادراری شامل هشدار دهنده رطوبت و دارو می شوند.
هشدار دهنده رطوبت
این دستگاه های کوچک باتری خور - که در اکثر داروخانه ها یافت می شوند - دارای یک پد حساس به رطوبت هستند که در لباس خواب یا ملافه کودک قرار می گیرند. هنگامی که پد احساس رطوبت کند، زنگ هشدار روشن می شود.
در حالت ایده آل، زنگ هشدار برای این است که زمانی که کودک شروع به ادرار می کند، او را از خواب بیدار کند، تا تخلیه ادرار را متوقف کند و خود را به توالت برساند. اگر فرزندتان خواب سنگینی داشته باشد، شخص دیگری باید متوجه زنگ هشدار شود و او را از خواب بیدار کند.
اگر از هشدار دهنده رطوبت استفاده می کنید، توجه داشته باشید که جواب دادن این روش زمان بر است. اغلب یک یا سه ماه طول می کشد تا در کودکتان تغییری حس کنید و 16 هفته طول می کشد تا به شب های خشک دست پیدا کنید. هشدار دهنده رطوبت برای بسیاری از کودکان موثر است و احتمال کمتری دارد شب ادراری عود کند یا عوارض جانبی به همراه داشته باشد. و ممکن است راه حل بلندمدت بهتری نسبت به دارو باشد.
در حالت ایده آل، زنگ هشدار برای این است که زمانی که کودک شروع به ادرار می کند، او را از خواب بیدار کند، تا تخلیه ادرار را متوقف کند و خود را به توالت برساند. اگر فرزندتان خواب سنگینی داشته باشد، شخص دیگری باید متوجه زنگ هشدار شود و او را از خواب بیدار کند.
اگر از هشدار دهنده رطوبت استفاده می کنید، توجه داشته باشید که جواب دادن این روش زمان بر است. اغلب یک یا سه ماه طول می کشد تا در کودکتان تغییری حس کنید و 16 هفته طول می کشد تا به شب های خشک دست پیدا کنید. هشدار دهنده رطوبت برای بسیاری از کودکان موثر است و احتمال کمتری دارد شب ادراری عود کند یا عوارض جانبی به همراه داشته باشد. و ممکن است راه حل بلندمدت بهتری نسبت به دارو باشد.
دارو ها
به عنوان آخرین راه حل، پزشک برای یک دوره کوتاه مدت دارو تجویز می کند تا شب ادراری را متوقف کند. بعضی از داروها در این زمینه موثرند:
- دارو هایی که تولید ادرار در شب را کند می کنند: داروی دسموپرسین -DDAVP- تولید ادرار شبانه را کاهش می دهد. اما نوشیدن مایعات بیش از حد در هنگام مصرف دارو هم مشکلاتی به بار می آورد که باید مراقب آن بود. اگر کودک دچار نشانه هایی از قبیل تب، اسهال یا حالت تهوع شد، به پزشک اطلاع دهید و از مصرف دسموپرسین اجتناب کنید. اطمینان حاصل کنید که به دقت دستورالعمل های مصرف دارو را دنبال می کنید.
دسموپرسین به صورت قرص و فقط برای کودکان بالای 5 سال تجویز می شود. طبق گزارش سازمان غذا و داروی آمریکا، اسپری دهانی دسموپرسین دیگر برای درمان شب ادراری تجویز نمی شود، زیرا عوارض جانبی به همراه خواهد داشت.
- آرام کننده های مثانه: اگر مثانه فرزندتان کوچک باشد، یک داروی آنتی کولینرژیک مانند اکسی بوتینین به کاهش انقباضات مثانه و افزایش ظرفیت آن کمک می کند، به ویژه اگر کودک بی اختیاری روزانه هم داشته باشد. این دارو معمولا همراه با داروهای دیگر استفاده می شود و به طور کلی زمانی توصیه می شود که درمان های دیگر کارامد نباشند.
گاهی ترکیبی از داروها موثرتر است. با این وجود هیچ تضمینی در این زمینه وجود ندارد. شب ادراری معمولا با قطع دارو به طور متناوب ادامه پیدا می کند و تا زمانی که با افزایش سن کودک خود به خود بهبود پیدا نکند، ادامه دارد که این شرایط هم در هر کودکی متفاوت است.
سبک زندگی و درمان های خانگی
در اینجا به تغییراتی که می توانید در سبک زندگی تان ایجاد کنید اشاره می کنیم:
- کاهش مصرف مایعات در شب: البته توجه داشته باشید در صورتی که فرزندتان شب ها تمرینات ورزشی یا بازی می کند، مایعات شبانه را محدود نکنید.
- اجتناب از نوشیدنی ها و غذاهای حاوی کافیین: کافیین مثانه را تحریک می کند.
- تخلیه ادرار دو بار در شب: یک بار قبل از رفتن به رختخواب و یک بار قبل از به خواب رفتن از او بخواهید به دستشویی برود. از چراغ های شب خواب استفاده کنید تا کودک به راحتی راه خود را به دستشویی پیدا کند.
- استفاده منظم از توالت در روز: بهتر است او را هر دو ساعت یک بار به تخلیه ادرار وادارید تا به یک عادت تبدیل شود.
- جلوگیری از بثورات جلدی: برای جلوگیری از بثورات ناشی از خیس شدن لباس زیر، به کودک خود کمک کنید هر روز صبح پایین تنه خود را بشوید. همچنین برای تسکین ناحیه آسیب دیده در هنگام خواب از پماد مانع رطوبت یا کرم بچه استفاده کنید.
طب جایگزین
بعضی افراد تصمیم می گیرند از رویکرد مکمل یا جایگزین پزشکی برای درمان شب ادراری کمک بگیرند. شواهد اثربخشی درمان هایی مانند هیپنوتیزم، طب سوزنی، درمان کایروپرکتیک و درمان های گیاهی، ضعیف و نامطمئن هستند. در برخی موارد هم گستره مطالعات خیلی کوچک است و قابل اطمینان نیست.
قبل از شروع درمان مکمل یا جایگزین، با پزشک کودک خود صحبت کنید. از پزشک بپرسید که آیا درمان انتخابی برای کودکتان بی خطر است یا خیر، و اطمینان حاصل کنید که با هیچ دارویی که فرزندتان مصرف می کند تداخل ندارد.
قبل از شروع درمان مکمل یا جایگزین، با پزشک کودک خود صحبت کنید. از پزشک بپرسید که آیا درمان انتخابی برای کودکتان بی خطر است یا خیر، و اطمینان حاصل کنید که با هیچ دارویی که فرزندتان مصرف می کند تداخل ندارد.
پشتیبانی و حمایت
باید بدانید بچه ها به خاطر اذیت کردن شما شب ها در رختخوابشان ادرار نمی کنند. سعی کنید با همکای با هم با مشکل مواجه شوید. برای دریافت درمان موثر باید صبور باشید و ممکن است نیاز به بکار گیری چند روش داشته باشید.
- به احساسات کودک اهمیت بدهید: اگر کودک دچار استرس یا اضطراب باشد، او را تشویق کنید که این احساسات را بیان کند. هنگامی که کودک احساس امنیت و آرامش می کند، شب ادراری هم کمتر اتفاق می افتد. در صورت لزوم با پزشک متخصص اطفال درباره به کار گیری استراتژی های اضافی برای مقابله با استرس صحبت کنید.
- برنامه هایی برای تمیز کردن رختخواب با زحمت کمتر داشته باشید: تشک کودک خود را با کاور پلاستیکی پوشش دهید. در شب لباس زیر های ضخیم و جذب کننده رطوبت به تن او کنید. ملافه ها و لباس خواب اضافی را دم دست بگذارید. حتما توجه داشته باشید که برای زمان زیاد از پوشک استفاده نکنید.
- از فرزندتان کمک بگیرید: اگر سن او مناسب این کار باشد، از کودک بخواهید که لباس زیر و لباس خوابش را بشوید یا این وسایل را در یک ظرف خاص برای شستن قرار دهد. مسئولیت پذیری در شب اداری به فرزندتان کمک می کند که بیشتر این وضعیت را کنترل کند.
- تلاش های او را جشن بگیرید: شب ادراری غیر ارادی است، بنابراین نباید کودک را به خاطر آن مواخذه یا مسخره کنید. همچنین، خواهر و برادر ها را از اذیت کردن کودکی که رختخواب را خیس می کند، بر حذر بدارید. در عوض، فرزندتان را به خاطر پیروی از برنامه منظم خواب و کمک به تمیز کردن لباس ها پس از حادثه تشکر کنید. اگر فکر می کنید که این کار به کودک انگیزه می دهد، از برچسب های تشویقی استفاده کنید.
با اطمینان دهی، پشتیبانی و درک، کودک به شب های خشک دست خواهد یافت./