هر آنچه که باید درباره رنگ مو بدانید

روزگاری رنگ کردن موها چه برای زیبایی و چه به قصد پوشش دادن سفیدی موها کار سختی محسوب می شد. اما امروزه به لطف وجود انواع رنگ های شیمیایی تغییر رنگ مو در چشم به هم زدنی انجام می شود و همین امر استفاده از رنگ مو و بالتبع سوالات و نگرانی های مصرف کنندگان را افزایش داده است. درمورد رنگ کردن مو، ویژگیهای مواد ترکیبی آنها، اثرات آن بر سلامت و خیلی چیزهای دیگر سوالات و ابهامات زیادی بین مردم وجود دارد که در ادامه به آنها پاسخ داده ایم.
به گزارش «بهپو»، رنگ مو‌ها از نظر فرآیند اکسیداسیون به 2 نوع اکسیداتیو و غیراکسیداتیو تقسیم می‌شوند اما با توجه به ماندگاری 4 نوع رنگ مو داریم:

موقت: این رنگ مو غیر‌اکسیداتیو است و در لایه‌های بیرونی مو انباشته می‌شود. در رنگ موی موقتی رنگ تنها در سطح مو و لایه کوتیکول وجود دارد و قادر به نفوذ به کورتکس نیست. تغییرات ایجادشده نیز بسیار جزیی است و قابلیت تغییر در رنگ مو را به نحو محسوسی ندارد. رنگ‌های موقت اسیدی‌اند، جرم مولکولی زیادی دارند و دارای بارالکتریکی منفی –آنیونیک- هستند و از آنجا که به راحتی در آب حل می‌شوند، بعد از یکی- دو بار شستشو از روی موها شسته می‌شوند.
نیمه‌دایمی «Semi permanent»: این رنگ مو غیر‌اکسیداتیو است و تنها مقدار کمی از رنگ وارد لایه کورتکس می‌شود؛ رنگ‌های نیمه‌دائمی از این قبیل دارای ماهیت قلیایی و بار مثبت هستند و تمایل بیشتری برای اتصال به کراتین دارند، به‌خصوص پایه قلیایی آنها باعث باز شدن کوتیکول و نفوذ بهتر داخل کورتکس می‌‌شود. ماندگاری این نوع رنگ‌ها تنها تا 6 مرتبه شستشو ادامه دارد.
نیمه‌دایمی «Demi permanent»: این نوع از رنگ موها حاوی یک ماده قلیایی به غیر‌ از آمونیاک همانند اتانولامین یا سدیم کربنات است. غلظت آب اکسیژنه به‌عنوان فعال‌کننده دراین رنگ از رنگ دائمی کمتر است و به نوعی در این رنگ مخلوطی از مولکول‌های semi با رنگ‌های اکسیداسیونی همراه آب اکسیژنه وجود دارد.
دایمی: رنگ موهای دائمی که حاوی موادی مثل آمونیاک و پراکسیدهیدروژن یا همان اکسیدان هستند، باعث تغییرات پایدار و غیرقابل برگشت مو می‌شوند و با نفوذ در ساختار مو، آن ‌را تخریب می‌کنند و با شستشو از بین نمی‌روند.

ترکیبات رنگ موی دایمی

رنگ موهای دائمی ترکیب‌های خاصی دارند که هریک مسئول انجام وظیفه‌ای هستند. پارافنیلن دی‌آمین، آمونیاک، آب، کرم و اکسیدان از ترکیب‌های اصلی این رنگ مو‌ها محسوب می‌شوند. آمونیاک که یک ماده قلیایی است، وظیفه دارد قشر خارجی مو یا همان کوتیکول را بشکافد تا رنگ داخل ساقه مو نفوذ کند و در حقیقت، نقش کاتالیزور را در واکنش مو‌ها با رنگ دارد. سپس رنگ وارد ساقه مو می‌شود، رنگدانه‌های طبیعی مو را از بین می‌برد و رنگ جدید را جایگزین می‌کند. پارافنیلین دی‌آمین که معمولا با عنوان مخفف PPD روی بسته‌بندی رنگ موها از آن یاد می‌شود، یک ترکیب حلقوی است که به علت ساختار شیمیایی‌اش به راحتی اکسید می‌شود. به همین دلیل در مجاورت اکسیدان –پراکسیدهیدروژن- ماده‌ای واسطه ایجاد می‌کند که با رنگدانه‌ها ترکیب می‌شود و به دلیل حجیم شدن، داخل مو به دام می‌افتد و به راحتی از آن خارج نمی‌شود.

واریاسیون‌

واریاسیون‌‌ها از رنگ‌های معمولی قوی‌تر هستند و از رنگ‌های اصلی محسوب می‌شوند که برای اصلاح طیف‌های رنگی در زمینه رنگ‌آمیزی مو استفاده می‌شوند.

تفاوت در شماره‌های اکسیدان

آب اکسیژنه یا هیدروژن پراکسید یا همان اکسیدان با غلظت‌های 6، 9 و 12 درصد تولید می‌شود که به ترتیب شماره‌های 1، 2 و 3 برای آنها تعیین شده است. درصد بیشتر این ماده طبیعتا اثر قوی‌تری دارد و موارد استفاده هرکدام با توجه به شدت واکنش شیمیایی مورد نیاز برای رنگ‌آمیزی مو متفاوت است. این ماده با تخریب کوتیکول توسط ماده قلیایی همانند آمونیاک وارد کورتکس می‌شود و اگر با دقت، درست و اصولی استفاده نشود به بافت مو آسیب‌های جدی و برگشت‌ناپذیر می‌زند.

چرا مو بر اثر رنگ کردن می‌سوزد؟

هنگامی که آرایشگر با کاربری نامناسب مواد شیمیایی پیوندهای دی‌سولفیدی را از بین ببرد و ماتریکس مو را تخریب کند، آب این بافت بیرون می‌زند و به اصطلاح می‌گویند مو سوخت؛ یعنی آب داخل تار مو تبخیر و به‌شدت خشک می‌شود.

رنگ موی بدون آمونیاک هم مضر است

برخی از شرکت‌ها تبلیغ‌های زیادی برای رنگ‌ موهای بدون آمونیاک خود می‌کنند و مدعی‌اند که این انواع رنگ مو کاملا بی‌خطر هستند و ضرر رنگ موهای عادی را ندارند و حتی در زمان بارداری می‌توان از آنها استفاده کرد. توجه کنید هیچ جادویی در تولید این رنگ موها انجام نگرفته و تولید‌کننده تنها به جای آمونیاک یک نوع ماده قلیایی دیگر به کار برده که با همان مکانیسم لایه‌های خارجی مو را باز و داخل مو نفوذ می‌کند. البته ممکن است شدت آسیب وارده توسط این مواد کمتر از آمونیاک باشد، اما قطعا صفر نیست.

محصولات تثبیت‌کننده مو اثر جادویی ندارند

با هیچ ماده‌ای نمی‌توان رنگ مو را برای مدتی خارق‌العاده به مو چسباند؛ انواع محصولات تثبیت‌کننده تنها درخشش رنگ مو و ماندگاری آن را تا حد مشخصی بالا می‌برند. این تثبیت‌کننده‌ها حاوی مواد آنتی‌اکسیدان هستند و عوامل اکسنده محیط مثلا نور آفتاب یا کلر آب را خنثی می‌کنند.

شامپوهایی که رنگ مو را می‌برند

دقت کنید شامپوهای حاوی سولفات مدت زمان پایداری رنگ مو را کاهش می‌دهند و باید از انواعی استفاده کنید که این مواد را در فرمول خود ندارند. از شامپو‌هایی استفاده کنید که حتما حاوی مواد آنتی‌اکسیدان و ضداشعه ماورای بنفش باشند.

خطرات رنگ مو در بارداری و شیردهی

برخی تحقیقات نشان داده به کار بردن رنگ مو در بارداری -خصوصا 3 ماهه اول- و همچنین دوران شیردهی برای جنین و نوزاد احتمال بروز خطرات جدی را افزایش می‌دهد.

رنگ مو در دوره شیمی‌درمانی

برای رنگ کردن مو باید از آخرین دوره شیمی‌درمانی زمانی قابل‌توجه حداقل 3 تا 4 ماه بگذرد زیرا این روش درمانی، سلول‌ها را به شدت ضعیف و تاثیرپذیر می‌کند.

رنگ‌مو برای افراد عادی سرطان‌زا نیست

بنا بر تحقیقات انجمن سرطان آمریکا مواد سرطان‌زای رنگ مو بیشتر روی افرادی که در کارخانه‌های تولید رنگ یا سالن‌های کاربری رنگ مشغول به کار هستند اثر‌گذار است و این افراد حتما باید از ماسک فیلتر‌دار و دستکش مناسب استفاده کنند. به‌کار‌گیری ماسک و دستکش هنگام استفاده از رنگ مو الزامی است.

عادت ماهانه و وضعیت اعصاب نقشی بر رنگ‌پذیری مو ندارند

تار مو قابل‌مشاهده روی کف سر مرده است و وضعیت فیزیولوژیک بدن هیچ اثری بر این ساختارها ندارد. اگر کسی داروی اعصاب مصرف می‌کند یا عادت ماهانه‌اش را سپری می‌کند، موهایش مانند فرد عادی رنگ می‌گیرد.

رنگ موی خارجی مزیتی ندارد

گاهی اوقات ممکن است با این تاکتیک فروش روبرو شویم که این‌ نوع به‌خصوصی از رنگ مو در کشوری مطرح در اروپا تولید و در ایران در تیوب پرشده. باید بدانیم این تبلیغ روشی است برای جلب نظر مصرف‌کننده. توجه کنید خارجی بودن نام یک محصول یا تنها تولید آن در یک کشور اروپایی استانداردی برای محصول نیست. برخی از تولیدکنندگان اروپایی مجازند محصولات را فقط برای صادرات تولید کنند یعنی مردم آن کشور آن محصولی که حاوی مواد شیمیایی غیر‌مجاز است مصرف نمی‌کنند و تولید این محصول تنها هدف اقتصادی و اشتغال‌زایی برای آن کشور داشته است.

رنگ موهای داخلی قابل‌اعتمادند

تولید‌کنندگان معتبر داخلی -نه کارگاه‌های زیر پله- موظف‌اند فرمولاسیون تولید خود را به وزارت بهداشت ارائه دهند. وزارت بهداشت کشور تمام محدودیت‌های جهانی را در بررسی این فرمول‌ها لحاظ می‌کند و بر اساس آن به کارخانه مجوز تولید می‌دهند. تولید‌کننده موظف است مواد وارداتی‌اش را از چارچوب قانونی وارد کند؛ در گمرک بار وارداتی متوقف می‌شود تا آزمایش‌های وزارت بهداشت روی آن انجام شود سپس در صورت اجازه وزارت بهداشت بار ترخیص می‌شود و بعد از تولید محصول هم وزارت بهداشت با تناوبی منظم و به‌طور تصادفی از محصولات هر کارخانه در سطح بازار نمونه‌برداری می‌کند و به این ترتیب مرتب تولید‌کننده را تحت‌نظر دارد، اما محصولات خارجی از آنجا که زیر نظر وزارت بهداشت نیستند، ممکن است در هر جا و به هر نحوی تولید شوند و حتی تولید پاکستان باشند اما به اسم یک کشور یا برند مطرح جهانی فروخته شوند.

تاریخ انقضا را جدی بگیرید

هر محصولی 2 تاریخ مصرف دارد؛ یکی مدت زمان مجاز برای نگهداری در بازار یا همان تاریخ انقضا که بعد از گذشتن آن تاریخ محصول باید معدوم شود. دوم علامتی مانند قوطی در باز که کنار آن 6‌M، 12‌M یا 18‌M درج شده که نشان می‌دهد مصرف‌کننده در طول زمان باقیمانده تا اتمام تاریخ انقضا می‌تواند محصول را به مدت 6، 12 یا 18 ماه بعد از درگشایی مصرف کند. توجه کنید در مورد رنگ مو اگر بعد از مصرف آن را نگه داشتید و خمیر داخل تیوب سیاه شد، رنگ مو فاسد شده است./