زایمان هایی که به سزارین ختم می شوند

حدود 10 درصد از زایمان‌های جهان به صورت سزارین انجام می‌شود و البته این آمار در ایران بالاتر از تصور است. بسیاری از خانم‌ها به دلیل ترس از زایمان طبیعی مشتاق انجام زایمان به روش سزارین هستند. تلاش متخصص زنان و زایمان بر این است که نوزاد به صورت طبیعی دنیا بیاید ولی در مواردی که سر نوزاد نسبت به رحم بزرگ باشد یا در موقعیت جفت تغییراتی ایجاد شده باشد یا بند ناف جنین پاره شده و خطر‌ساز باشد، از روش زایمان سزارین استفاده خواهد شد.

زایمان «سزارین» جزو جراحی‌های بزرگ است که در صورت نیاز جنین یا مادر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این جراحی با ایجاد شکاف پوست روی شکم، عضلات زیر آن و دیواره رحم انجام می شود.
به گزارش «بهپو»، حدود 10 درصد از زایمان‌های جهان به صورت سزارین انجام می‌شود و البته این آمار در ایران بالاتر از تصور است. بسیاری از خانم‌ها به دلیل ترس از زایمان طبیعی مشتاق انجام زایمان به روش سزارین هستند. زایمان سزارین نسبت به زایمان طبیعی درد کمتری دارد و البته تحمل درد و انقباضات لگنی موجود در زایمان طبیعی را ندارد؛ تنها دردی که فرد احساس می‌کند در خط برش خواهد بود که بعد از گذشت دوره نقاهت تسکین می‌یابد. البته تلاش متخصص زنان و زایمان بر این است که نوزاد به صورت طبیعی دنیا بیاید ولی در مواردی که سر نوزاد نسبت به رحم بزرگ باشد یا در موقعیت جفت تغییراتی ایجاد شده باشد یا بند ناف جنین پاره شده و خطر‌ساز باشد، از روش زایمان سزارین استفاده خواهد شد.

چرا زایمان به سزارین می‌انجامد؟

بسیاری از خانم‌های باردار نگران از نحوه زایمان خود بر سر دوراهی زایمان طبیعی و سزارین قرار می‌گیرند. عده‌ای از درد زایمان طبیعی می‌ترسند و عده‌ای هم مایل به انجام سزارین نیستند. سوال بیشتر خانم‌ها این است که چه زمانی زایمان سزارین به جای زایمان طبیعی انجام می‌شود؟
گاهی یک خانم باردار تمامی فعالیت‌ها و برنامه‌ریزی‌های ممکن را انجام می‌دهد تا جنین به صورت طبیعی به دنیا بیاید اما برخلاف خواسته اش در زمان زایمان متخصص زنان و زایمان او را مجبور به زایمان سزارین می‌کند.
زایمان سزارین در بسیاری از موارد جان مادر و جنین را نجات می‌دهد و در موارد خاصی که تهدید‌های جدی برای مادر و جنین وجود دارد، جراح را ناچار به انجام این نوع زایمان می‌کند.
بنابراین زایمان طبیعی ممکن است به سزارین بکشد و تغییر در روند زایمان طبیعی و اورژانسی شدن آن علل اضطرار سزارین حین زایمان خواهد بود. البته این شرایط قابل‌پیش‌بینی نیست و حدود ۸ تا ۱۰ درصد از زایمان‌ها نیاز ضروری به جراحی سزارین پیدا می‌کنند.
ممکن است سزارین برنامه‌ریزی‌شده برای زنان ساده‌تر باشد. از آنجایی که روز زایمان از قبل برنامه‌ریزی شده، مادر استرس و اضطراب کمتری در رابطه با زایمان دارد. خانم‌ها حس کنترل بیشتری دارند چراکه می‌دانند کودک چه روزی به دنیا می‌آید و می‌توانند برنامه‌ریزی بهتری برای مرخصی شغلی، نگهداری از کودک و سایر موارد داشته باشند.

خطر خونریزی پس از زایمان در زنانی که سزارین داشته‌اند، در مقایسه با زایمان طبیعی و سزارین برنامه‌ریزی‌نشده کمتر است. همچنین سزارین برنامه‌ریزی‌شده در مقایسه با سزارین‌های اورژانسی، عوارض کمتری دارد.
در صورتی که دچار بیماری‌های مقاربتی مانند ایدز، تبخال تناسلی، هپاتیت و زگیل تناسلی هستید، خطر آلوده شدن کودک در زایمان به روش سزارین بیشتر است.
مواردی که زایمان سزارین در آن توصیه می‌شود:

افت ضربان قلب نوزاد
کنده شدن جفت
بالا رفتن فشارخون مادر
قرار گرفتن غیرعادی جنین در شکم مادر
بزرگ بودن سر نوزاد نسبت به رحم مادر
وجود مشکل در بند ناف و جفت
نارس یا دیررس بودن جنین
جنین‌های دارای مشکلات RH خون
سزارین قبلی

این مشکلات ممکن است در هر خانم بارداری ایجاد شود و نباید از آن به‌عنوان یک عارضه یاد کرد، مشکلات ایجادشده در طول بارداری یا حین زایمان طبیعی است و رفع آنها نیازمند متخصص زنان و زایمان است تا بتواند در بحرانی‌ترین لحظات درست‌ترین تصمیم را بگیرد و جنین را به سلامت به دنیا بیاورد. دقت داشته باشید در بیشتر موارد اگر سزارین انجام نگیرد جان مادر و نوزاد به خطر می‌افتد. البته زایمان سزارین تفاوت‌های ویژه‌ای با زایمان طبیعی دارد. از جمله مواردی که در زایمان سزارین وجود دارد، خونریزی به دلیل برش‌های حین جراحی است.
البته روش‌های جراحی سزارین متفاوت‌اند و پزشک متخصص و متبحر در این زمینه مانع بروز عوارضی مانند ایجاد لخته‌های خونی خطرناک خواهد شد. عفونت و چسبندگی‌های رحمی و لوله‌ها از عوارض زایمان سزارین است که در صورت رعایت نکردن مراقبت‌های بعد از زایمان ایجاد می‌شود.
در حالت کلی زایمان سزارین می‌تواند یک یا چند عارضه داشته باشد. البته ممکن است این عوارض بسیار خفیف و بدون خطر باشند.

عوارض زایمان سزارین

سزارین هم مانند سایر جراحی های مهم با خطراتی همراه است.
خطراتی که نوزاد را تهدید می کنند عبارتند از:

مشکلات تنفسی: احتمال ابتلای نوزادان سزارینی به «تاکی پنه گذرا» بالا تر است. تاکی پنه گذرا به عارضه تنفس سریع نوزاد در طی چند روز اول پس از تولد می گویند.
آسیب ناشی ازجراحی: احتمال بروز این آسیب بسیار کم است، اما ممکن است تصادفا حین عمل، زخم هایی روی پوست کودک ایجاد شود.

خطراتی که مادر را تهدید می کنند به شرح زیر است:

عفونت پس از جراحی: ممکن است مادر پس از سزارین در معرض خطر عفونت اندومتر –غشای داخلی رحم- قرار بگیرد.
خونریزی پس از زایمان: گاهی سزارین منجر به خونریزی های شدید در طول و بعد از زایمان می شود.
واکنش به داروی بیهوشی: ممکن است مادر به روش بیهوشی واکنش منفی نشان دهد.
لخته شدن خون: سزارین خطر ابتلا به لخته شدن خون در ورید های عمقی را به ویژه در پاها یا اندام های لگنی افزایش می دهد -ترومبوز ورید عمقی. اگر لخته خون به ریه ها منتقل شود و جریان خون را متوقف کند -آمبولی ریوی، آسیب ناشی از آن تهدید کننده زندگی مادر است.
عفونت زخم: بسته به عوامل خطر سازی که مادر دارد احتمال عفونت متغیر است. همچنین اگر مادر نیاز به سزارین اورژانس داشته است ، خطر ابتلا به عفونت زخم بیشتر می شود.
آسیب ناشی از جراحی: با اینکه چنین وضعیتی نادر است، اما گاهی در حین جراحی به مثانه یا روده آسیب وارد می شود. اگر در حین سزارین دچار آسیب جراحی شوید گاهی ممکن است نیاز به جراحی دیگری باشد.
افزایش خطر در حاملگی های آتی: در سزارین امکان این که در بارداری های بعدی دچار مشکلات جدی شوید نسبت به زایمان طبیعی بیشتر است. هرچه تعداد سزارین هایی که انجام داده اید بیشتر باشد احتمال اینکه در حاملگی های بعدی دچار عوارضی چون جفت سرراهی –جفت پایین: پلاسنتا پرویا- و جفت چسبنده –پلاسنتا اکرتا: عارضه ای که در آن جفت به شکل ناهنجاری به دیواره رحم می چسبد- بیشتر می شود. همچنین اگر بخواهید زایمان بعدی وی بک -VBAC- باشد، احتمال اینکه رحم از جایی که قبلا برش خورده است باز و پاره شود وجود دارد.

آمادگی قبل از سزارین

برنامه‌ها باید 6 ساعت پیش از زایمان سزارین تنظیم شود، به این صورت که خانم باردار از خوردن مواد غذایی و نوشیدن مایعات بپرهیزد. در مواقعی که کیسه آب زودتر پاره شده و عمل زایمان سزارین ناگهانی و اورژانسی می‌شود، همیشه قبل از عمل پزشک سوال می‌کند برای بار آخر چه چیزی خوردید یا چه نوشیدنی‌ای استفاده کردید، تا بتواند بهترین تشخیص را بدهد.
قبل از سزارین از مادر آزمایش خون گرفته می‌شود. در صورتی که پزشک تشخیص دهد احتمال لخته شدن خون در خانم وجود دارد، وی باید لباس و جوراب‌های مخصوصی بپوشد.
برای کاهش ایجاد عفونت شکم مادر با پارچه استریل و مواد ضدعفونی‌کننده تمیز خواهد شد.
از طرفی، کاتر وارد مثانه می‌شود، بنابراین مثانه باید قبل از زایمان سزارین خالی باشد.

حین عمل سزارین

مهم‌ترین قسمت زایمان سزارین 30 تا 60 دقیقه طول می‌‌کشد. در این مدت این اقدامات انجام می‌گیرد؛ برش 10 سانتی‌متری در قسمت رحم و شکم ایجاد می‌شود. نوزاد از این شکاف ایجادشده بیرون آورده می‌شود. در برخی موارد برای بیرون آوردن سر نوزاد از انبرهای مخصوص این جراحی استفاده می‌شود. معاینه‌های لازم روی نوزاد بعد از بیرون آمدن او به طور کامل شکل می‌گیرد. بند ناف بریده شده و جفت جدا می‌شود.

پس از جراحی

پس از جراحی سزارین ممکن است چند روزی در بیمارستان بستری شوید. بسته به وضعیت عمومی شما، گزینه های تسکین درد تجویز می شود.
با شروع ناپدید شدن اثرات بیهوشی شما را به نوشیدن هرچه بیشتر مایعات و راه رفتن تشویق می کنند. این کار به جلوگیری از یبوست و ترومبوز ورید عمقی کمک می کند. پرستاران محل جراحی را تحت نظر دارند تا هرگونه علامت عفونت را تشخیص دهند. سوندمثانه هم در اولین فرصت ممکن حذف خواهد شد.
به محض اینکه توانایی داشته باشید باید شیر دادن به نوزاد را شروع کنید. پرستاران به شما روش صحیح شیر دادن را آموزش می دهند. مسکن هایی که برای آرام کردن درد پس از جراحی برای شما تجویز می شود در زمان شیردهی منع مصرف ندارند و نگرانی از این بابت نداشته باشید. برای پیشگیری از بروز عفونت، تا شش هفته بعد از سزارین از رابطه جنسی پرهیز کنید.
به گزارش «بهپو» و به نقل از «هفته نامه سلامت» و «مایوکلینیک»، پس از ترخیص از بیمارستان، جای برش سزارین را برای یافتن هر علامتی از عفونت چک کنید. اگر جای زخم قرمز و متورم بود یا ترشحات چرکین داشت، اگر تب داشتید، اگر خونریزی سنگین داشتید و اگر دردی داشتید که بدتر می شود حتما به پزشک مراجعه کنید./