ترومبوز در بارداری

یکی از عواملی که احتمال بروز ترومبوز -لخته شدن خون- را افزایش می دهد، بارداری است. خطر ترومبوز در زنان باردار 6 برابر بیشتر از زنان غیرباردار است. در دوران بارداری تغییراتی در فیزیولوژی بدن مادر و جریان خون او ایجاد می شود که احتمال لخته شدن خون را بالا می برد.

به طور معمول خون در بدن یک انسان سالم در جریان است و لخته نمی شود، اما برخی عوامل می توانند احتمال بروز این مشکل را افزایش دهند. از جمله این عوامل می توان به افزایش سن، رسوب چربی در عروق خونی، چاقی و اضافه وزن بارداری، مصرف سیگار و دیگر مواد اعتیاد آور، دیابت، لوپوس، سرطان، برخی بیماری های ژنتیکی، چند قلوزایی، بستری شدن های طولانی مدت در بیمارستان و بی تحرکی طولانی مدت، انواع عفونت ها، واریس، سزارین، سن بالای 35 سال در بارداری و ... اشاره کرد.
به گزارش «بهپو»، یکی از عواملی که احتمال بروز ترومبوز را افزایش می دهد، بارداری است. خطر ترومبوز در زنان باردار 6 برابر بیشتر از زنان غیرباردار است. در دوران بارداری تغییراتی در فیزیولوژی بدن مادر و جریان خون او ایجاد می شود که احتمال لخته شدن خون را بالا می برد. به عنوان مثال فشار رحم روی اندام های تحتانی، خود مستعد کننده بروز لخته در لگن و این اندام ها است.
«ترومبوز ورید عمقی» هنگامی رخ می دهد که لخته خون -ترومبوز- در یک یا چند ورید عمقی بدن -معمولا در پا- ایجاد می شود.
ترشح برخی هورمون ها نیز در این دوره فاکتورهای انعقادی خون را بالا می برد. کاهش فشار خون و کند شدن آن در این دوره احتمال لخته شدن خون را بالا می برد. حال اگر عوامل دیگری که در بروز ترومبوز نقش دارند با بارداری همزمان شوند، احتمال خطر افزایش می یابد. اضافه وزن، اعتیاد به انواع دخانیات، زایمان های پشت سر هم، چند قلوزایی، سابقه بیماری های کلیوی و قلبی، ابتلا به فشار خون بالا و مسمومیت بارداری، دیابت، لوپوس و واریس همگی در دوران بارداری خطر ابتلا به ترومبوز را افزایش می دهند. همچنین استراحت های طولانی در این دوران می تواند مشکل ساز شوند. فرض کنید خانمی باردار است و استخوان رانش شکسته و باید ماه ها بی حرکت بماند. مسلم است که در این شرایط اوضاع وخیم تر می شود. ابتلا به عفونت های مجاری ادراری، عفونت ریه یا عفونت های زخم بعد از سزارین هم موجب افزایش احتمال ترومبوز می شود. حتی استفراغ های شدید در سه ماهه اول بارداری می تواند سبب کاهش آب بدن و تغلیظ خون و افزایش احتمال بروز لخته در خون شود.

خطر ترومبوز پس از زایمان

احتمال ابتلا به ترومبوز تا 6 هفته بعد از زایمان وجود دارد. سزارین و زایمان با دستگاه خود احتمال ترومبوز را بالا می برند. بروز لخته خون در خانم هایی که دردهای بالای 24 ساعت را در زایمان تجربه می کنند، بعد از زایمان خونریزی زیادی دارند، نوزادشان مرده متولد می شود یا زایمان پیش از موعد دارند بیشتر هم هست. البته تمام این موارد را باید به مواردی که از قبل به آن اشاره شد اضافه کرد؛ یعنی خانمی که با فشار خون بالا و مسمومیت بارداری زایمان می کند یا سیگار می کشد و ... بیشتر در معرض خطر است.

علایم ترومبوز بارداری

بیشتر لخته های خون در پا تشکیل می شود، بنابراین باید مراقب باشید که اگر دچار حساسیت به لمس در ران و ساق پا، درد پشت ساق پا و تورم خصوصا در یک سمت شدید به پزشک مراجعه کنید. لخته خونی که به سمت قلب یا ریه حرکت می کند منجر به درد قفسه سینه یا تنگی نفس می شود.

زنان باردار برای پیشگیری از تومبوز این نکات را رعایت کنند

بهترین کار این است که خانم ها قبل از اقدام به بارداری برای چند ماه زیر نظر متخصص باشند. اگر خانمی وزن بالا دارد باید قبل از باردار شدن خود را به وزن طبیعی برساند. باید خانم ها تا حد امکان در سن مناسب باردار شوند و بارداری را به سنین بالا موکول نکنند.
اگر خانمی به بیماری خاصی مثل دیابت، لوپوس و ... مبتلاست باید زیر نظر باشد تا بیماری کنترل شود. در صورتی که خانمی اعتیاد دارد یا سیگار می کشد باید آن را ترک کند. اگر خانمی قرار است به وسیله روش های کمک بارداری باردار شود باید از نظر ترومبوز بررسی شود و اگر واریس دارد از مشورت پزشک استفاده کند. خانم ها باید در دوران بارداری مراقب اضافه وزن باشند و دیابت بارداری، فشار خون بالا و مسمومیت آن ها باید کنترل شود.
زنانی که بارداری آزمایشگاهی داشته اند، در دوران پس از زایمان به سر می برند، زنان باردار و کسانی که به تازگی باردار شده اند بیشتر در معرض خطر قرار دارند، بنا بر این نمی توان خطر را به طور صد در صد مرتفع کرد اما می توان نکاتی برای کاهش احتمال ترومبوز پیشنهاد داد:

تحرک و ورزش
تغییر وضعیت در سفر یا نشستن های طولانی مدت
پوشیدن جوراب واریس
نوشیدن آب زیاد

درمان ترومبوز در طول زایمان یا پس از آن

تا جای ممکن باید تلاش کرد خانم ها زایمان طولانی نداشته باشند. سزارین تنها باید در شرایط الزامی انجام شوددر صورت لزوم باید برای خانم های باردار داروی ضد انعقاد خوراکی یا تزریقی تجویز کرد. به عبارتی برای پیشگیری از بروز این نوع مشکلات خانم ها باید در دوران قبل از بارداری، در طول بارداری، زایمان و بعد از هر بار بستری شدن تحت نظر متخصص باشند. در این شرایط از نظر عوامل خطر ارزیابی می شوند. بر حسب امتیازی که خانم در ارزیابی می آورد، شاید لازم باشد ابتدای بارداری یا در هفته 28 بارداری یا بعد از زایمان دارو های ضد انعقادی مصرف کند. کارکنان درمانی هم باید مراقب این موارد باشند و توضیحات لازم را به خانم ها بدهند.
درمان دارویی ترومبوز شامل تجویز رقیق کننده های خونی و انوکساپارین می شود که برای خانم باردار بی خطر هستند.

ارتباط بین ترومبوز و آمبولی ریه در بارداری

به گزارش «بهپو» و به نقل از «وبمد»، گاهی ترومبوز ایجاد شده در جریان خون حرکت می کند و لخته خون خود را به ریه می رساند و با مسدود کردن عروق آن، سبب از کار افتادن ریه می شود که بسیار جدی و خطرناک است و خطر مرگ را به دنبال دارد.
ترومبوز عارضه ای نسبتا شایع است، اما معمولا زود تشخیص داده می شود و خانم ها درمان می شوند و منجر به آمبولی نمی شود، اما می بایست آن را جدی گرفت./