مصرف طولانی مدت این داروها برای سالمندان خطر دارد

بسیاری از سالمندان مجبور به مصرف همزمان چند دارو هستند. برخی از این داروها برای کنترل بلندمدت بیماری های مزمنی مانند دیابت و فشارخون بالا لازمند؛ اما سایر داروها ممکن است برای مصرف طولانی ضروری نباشند یا حتی اگر برای مدت طولانی مصرف شوند، زیان هایی هم ایجاد کنند.
به گزارش «بهپو»، ممکن است مصرف دارویی در بازه ای زمانی مفید باشد، اما پس از آن نیازی به تداوم مصرف آن نباشد. بسیاری از داروها هنگامی بیشترین تاثیر و کمترین خطر را دارند که برای مدت معین و محدودی مصرف شوند. چگونه می توان فهمید مصرف کدام دارو را باید ادامه داد و کدام را باید قطع کرد؟ توصیه کارشناسان این است که همه داروهای مصرفی ازجمله داروهای بدون نسخه و مکمل های غذایی را به طور سالانه با پزشک بازبینی کنید تا معلوم شود مقدار مصرف کدام داروها را باید دوباره تنظیم کرد و کدام داروها را باید قطع کرد.
البته توجه داشته باشید مصرف هیچ دارویی را بدون تایید پزشک قطع نکنید. 4 گروه دارو بیش از سایر داروها برای مدت طولانی مصرف می شوند و این در حالی است که در بسیاری از موارد نباید مصرف آنها ادامه پیدا کند.

داروهای ضد درد شبه افیونی یا مخدر

این داروها شامل کدیین، استامینوفن کدیین و اوکسی کدون می شوند که ضددردهای موثری هستند، اما می توانند اعتیادآور هم باشند. وابستگی جسمی به این داروها ممکن است حتی پس از یک هفته مصرف و گاهی زودتر رخ دهد.
یکی از تحقیقات اخیر در آمریکا نشان می دهد حدود ۶ درصد افرادی که پس از جراحی حتی جراحی های جزیی مانند برداشتن همورویید یا بواسیر چنین داروهایی برایشان تجویز شده، تا ماه ها بعد به مصرف آنها ادامه داده اند. مصرف یک داروی ضددرد شبه افیونی برای بیش از ۳ ماه خطر اعتیاد به آن را ۱۵ برابر می کند.

چه باید کرد؟ اگر دچار عارضه مزمنی مانند کمردرد مداوم هستید، بهتر است به کلی از مصرف داروهای شبه افیونی خودداری کنید. این داروها آخرین داروهایی هستند که ممکن است برای تسکین کمردرد مزمن تجویز شوند. در چنین مواردی بهتر است با پزشکتان درباره درمان های غیردارویی یا سایر داروهای ضددرد مشورت کنید.
پزشک باید در دردهای شدید پس از جراحی کمترین مقدار داروی ضددرد شبه افیونی را تجویز کند. به مصرف داروهای ضددرد دیگر که بدون نسخه می توانید تهیه کنید مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن دقت کنید. نکته مهم دیگر این است که اگر داروی شبه افیونی را برای چند هفته یا بیشتر مصرف کرده باشید، نباید آن را ناگهان متوقف کنید. پزشکتان باید به شما کمک کند به طور تدریجی میزان مصرف آن را کاهش دهید و درنهایت آن را قطع کنید.

داروهای خواب آور

بررسی ها نشان می دهند حدود ۱۴ درصد افراد ۶۵ تا ۸۰ ساله به طور منظم داروهای خواب آور مصرف می کنند، اما مصرف این داروها به خصوص در سالمندان اشتباه است. اثر این داروها روی سالمندان نسبت به جوانان قوی تر و طولانی تر است و به این ترتیب سالمندان نسبت به اثرات جانبی آنها مانند اغتشاش شعور و مشکلات حافظه حساس ترند. تحقیقات نشان می دهد قرص های خواب آور خطر افتادن و شکستگی لگن را در سالمندان بیش از دو برابر می کنند. ترکیبات خواب آوری که بدون نسخه قابل تهیه است مانند دیفن هیدرامین و دوکسیلامین با افزایش خطر مشکلات شناختی و زوال عقل در سالمندان در ارتباطند.

چه باید کرد؟ اگر برای بیش از چند روز پشت سرهم از داروهای خواب آور بدون نسخه یا تجویزی استفاده می کنید، بهتر است از پزشکتان بخواهید شما را به یک متخصص خواب ارجاع دهد. متخصص خواب ممکن است به شما توصیه کند یک دوره کوتاه مدت درمان رفتاری شناختی را بگذرانید. در این دوره راهبرد هایی ازجمله چگونگی آرام کردن ذهن هنگامی که می خواهید بخوابید، به شما آموزش داده می شود. اگر چند ماهی به این آموزشها عمل کنید، سودمندی آنها را خواهید دید.
در طول این دوره چندهفته ای می توانید دوز مصرفی داروی خواب آورتان را کاهش دهید.

داروهای ضد سوزش سر دل

یکی از گروه های دارویی پرمصرف، داروهای مهارکننده ترشح اسیدمعده به نام مهارکننده های پمپ پروتون یا PPI هستند که شامل اومپرازول، لانوپرازول، اوسموپرازول می شوند و برای درمان سوزش سر دل یا ترش کردن شدید تجویز می شوند. اغلب این داروها برای مصرف کوتاه مدت هستند، اما برخی از بیماران به مصرف این داروها ادامه می دهند و با وجود بهبود علایمشان آنها را قطع نمی کنند. همچنین در بسیاری از موارد این داروها بیش ازحد لازم نسخه می شوند.
مصرف این داروها برای یک سال یا بیشتر ممکن است به عوارض جانبی ناشایع اما زیانباری مانند افزایش خطر حمله قلبی یا زوال عقل بینجامد.
سازمان غذا و داروی آمریکا هشدار داده است که مصرف دوزهای بالای این گروه داروها ممکن است خطر شکستگی استخوانها را افزایش دهد و یک بررسی که در سال ۲۰۱۶ در مجله انجمن متخصصان کلیه آمریکا منتشر شد، نشان داد در افرادی که برای ۵ سال به مصرف این داروها ادامه داده بودند، خطر دچار شدن به بیماری مزمن کلیه ۲۸ درصد افزایش می یابد.

چه باید کرد؟ گروه های علمی مانند انجمن متخصصان گوارش آمریکا توصیه می کنند که کمترین دوز لازم از این داروها برای کوتاهترین زمان ممکن تجویز شود. اگر پزشکتان از این گروه داروها برایتان تجویز کرد، درباره مدت مورد انتظار درمان سوال کنید. کارشناسان می گویند هنگامی که می خواهید مصرف داروهای PPI را قطع کنید، ابتدا آنها را یک روز در میان مصرف کنید و در روزهای میانی داروی ضد اسید بدون نسخه ای مانند داروهای گروه مهارکننده H۲ مثل فاموتیدین یا رانیتدین مصرف کنید تا درنهایت بتوانید آنها را به کلی کنار بگذارید. در عوض بر رعایت شیوه زندگی سالم مانند کاهش وزن، خوردن وعده های غذایی کوچک تر، پرهیز از خوردن غذاهای تشدیدکننده سوزش سر دل مانند غذای ادویه دار یا سرخ شده، قهوه، مرکبات و غذاهایی که حاوی مقدار زیادی گوجه فرنگی هستند، متمرکز شوید.

داروهای رفع کننده گرفتگی بینی

اگر دچار گرفتگی بینی -به علت پرخونی و تورم مخاط بینی- باشید، مصرف قطره های یا اسپری های ضداحتقان مانند اکسی متازولین رضایت بخش است. این داروها تورم بافت بینی را به سرعت برطرف می کنند و نسبت به قرص های خوراکی ضداحتقان مانند سودوافدرین احتمال افزایش فشارخون در آنها کمتر است. یک بررسی در سال ۲۰۱۴ میلادی نشان داد حدود نیمی از مبتلایان به گرفتگی مزمن بینی می گویند برای دست کم یک سال از این قطره ها و اسپری ها استفاده کرده اند. روی برچسب اغلب این داروها هشدار داده شده است که برای بیش از ۳ روز پشت سر هم نباید آنها را استفاده کرد. افرادی که برای مدت طولانی از این داروها استفاده می کنند، اغلب به آنها وابسته می شوند. بینی آنها به دارو عادت می کند و هنگامی که دارو مصرف نمی کنند، پوشش مجاری بینی شان متورم می شود. هنگام استفاده از قطره ها و اسپری های ضداحتقان ممکن است مقداری از این داروها وارد جریان خون هم شود و برای افرادی که بیماری قلبی یا نامنظمی ریتم قلب دارند، مشکل ایجاد کند.

چه باید کرد؟ در قدم اول از محلول های نمکی برای شستشوی بینی استفاده کنید که می توانند ترشحات مخاطی و مواد حساسیت زا را از بینی خارج کنند. اگر این شیوه موثر نبود، استفاده از یک قطره یا اسپری ضداحتقان بینی برای بهبود سریع، اما در صورت امکان فقط در شب و فقط برای حداکثر ۳ روز اشکالی ندارد. اگر گرفتگی بینی تان برای یک هفته یا بیشتر ادامه یافت، به پزشکتان مراجعه کنید. ممکن است عوارضی مانند آلرژی ها، پولیپ های بینی یا عفونت سینوس علت این مشکل باشند.
اگر از داروهای ضداحتقان بینی بیش از هفت روز استفاده کرده باشید، ممکن است پزشکتان برای مدت کوتاهی به شما اسپری یا داروی خوراکی کورتونی تجویز کند تا از تورم دوباره مجاری بینی ناشی از قطع کردن داروی ضداحتقان جلوگیری شود./