تصورات غلط درباره بیماری اسپوندیلیت آنکیلوزان

اسپوندیلیت آنکیلوزان از جمله بیماری های التهابی است که باعث درد و خشکی شدید در بیمار می شود. این بیماری با درمان های موجود به خوبی قابل کنترل است و بیماران به راحتی می توانند به کار و زندگی خود ادامه دهند اما درباره این بیماری هنوز تصورات اشتباهی وجود دارد که بیمار را از دریافت درمان های درست و مورد نیاز، دور می کند.

1-اسپوندیلیت آنکیلوزان فقط بر روی کمر تاثیر می گذارد

تصور غلط. اسپوندیلیت آنکیلوزان از انواع التهابی و دردناک آرتریت است که اساسا بر روی قسمت تحتانی کمر و مفاصل ستون فقرات تاثیر می گذارد. با اینحال سایر مفاصل از جمله زانو، شانه، لگن، دنده ها، پاشنه پا و مفاصل کوچک دست ها و پاها نیز می توانند درگیر شوند. حتی چشم ها نیز از تاثیرات این بیماری در امان نیستند (یووئیت) و در موارد نادر، ریه و قلب. کلمه اسپوندیلیت به التهاب ستون فقرات بر می گردد و کلمه آنکیلوزیس به معنای فیوژن یا ادغام دو استخوان در یکدیگر است. در فیوژن مفاصل بین مهره ها و مفاصل بین ستون فقرات و لگن نهایتا با هم رشد می کنند (فیوز). این عمل باعث کاهش حرکت و ایجاد درد می گردد. مبتلایان به نوع شدید اسپوندیلیت آنکیلوزان در اثر حالت ثابت شده ستون فقرات ممکن است دچار خمیدگی شوند که به آن کیفوز می گویند.

2-اسپوندیلیت آنکیلوزان همیشه منجر به فیوژن ستون فقرات می شود

تصور غلط. فیوژن ستون فقرات در مراحل پایانی این بیماری اتفاق می افتد. در برخی بیماران بیماری هرگز تا این حد پیشرفت نمی کند. اگر برنامه درمانی خود را کامل دنبال کنید (درمان دارویی و ورزش) پیشرفت بیماری در شما کند خواهد شد.

3-اسپوندیلیت آنکیلوزان فقط در مسن سالان دیده می شود

تصور غلط. بروز اسپوندیلیت آنکیلوزان پس از 45 سالگی شایع نیست. اغلب در مردان سفید پوست 20 تا 40 ساله اتفاق می افتد، اگرچه در کودکان نیز دیده می شود. این بیماری 2 تا 3 برابر بیش از زنان شانس ابتلا به این بیماری را دارند. این بیماری هردو جنس را درگیر می کند اما شدت آن در مردان بیشتر از زنان است. با اینکه اسپوندیلیت آنکیلوزان نوعی آرتریت است اما احتمال وقوع آن تنها 1 در 1000 نفر است. علت دقیق بروز اسپوندیلیت آنکیلوزان معلوم نیست اما بنظر می رسد با توجه به بروز آن در اعضای یک خانواده، ژنتیک در آن نقش داشته باشد. در حدود 90 درصد از مبتلایان به اسپوندیلیت آنکیلوزان ژنی دارند که نشانگر ژنتیکی به نام پروتئین HLA-B27 تولید می کند. با این حال داشتن این ژن به معنای داشتن بیماری اسپوندیلیت آنکیلوزان نیست، کمتر از 5 درصد از کسانی که ژن HLA-B27 را دارند به اسپوندیلی تآنکیلوزانت مبتلا می شوند. به تازگی دو ژن دیگر IL23R و ERAP1 کشف شده اند که ریسک ژنتیکی ابتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان را حمل می کنند.

4-اسپوندیلیت آنکیلوزان به آسانی درمان می شود

تصور غلط. درمان قطعی برای اسپوندیلیت آنکیلوزان وجود ندارد. با اینحال داروهای مورد تایید FDA وجود دارد که علائم اسپوندیلیت آنکیلوزان را کاهش داده و درد را مدیریت می کنند. اسپوندیلیت آنکیلوزان با عودهای حاد و دردناک درد کمر مشخص می شود و به دنبال آن دوره های خاموشی است که علائم فروکش می کند. در برخی بیماران درد ممکن است در هر جایی اتفاق بیفتد؛ مثلا در شانه ها، لگن، دنده ها و مفاصل کوچک دست و پا. درد ممکن است در ابتدای صبح بدتر باشد و در طول روز و با ورزش و تحرک کاهش یابد. اسپوندیلیت آنکیلوزان یک بیماری خود ایمنی است، یعنی سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت های بدن حمله می کند. داروهای NSAIDs برای تسکین درد بسیار مناسبند و مطالعات نشان داده است که TNF بلاکرها قادرند پبشرفت بیماری را کُند با متوقف کنند. در سال 2016 داروی سکوکینومب اولین دارو در کلاس جدید داروهایی با نام مهارکننده های اینترلوکین-17آ، توسط FDA برای درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان مورد تایید قرار گرفت که می تواند به طور چشمگیری علائم و نشانه های اسپوندیلیت آنکیلوزان را کاهش داده و قابلیت تحرک بیمار را افزایش دهد.

5-تشخیص اسپوندیلیت آنکیلوزان نیازمند آزمایشات متعدد است

تصور غلط. معمولا تشخیص اسپوندیلیت آنکیلوزان نسبتا آسان است. روماتولوژیست (پزشک متخصص در تشخیص و درمان بیماریهای روماتیسمی والتهاب مفاصل) دستور تشخیص اولیه بیماری را برای شما نسخه می کند. اگر مشکوک به التهاب مفصل ساکروایلیت باشید، پزشک دستور عکس یا ام آر آی می دهد. همچنین برای تایید وجود نشانگرهای ژنتیکی دستور آزمایش خون می دهد و سابقه سلامت شما و علائم ظاهریتان نیز به تایید تشخیص کمک می کند:

درد و خشکی کمر به مدت 3 ماه که با ورزش بهتر می شود اما با استراحت بهبود نمی یابد
محدودیت حرکت ستون فقرات کمری در حالت خمیده
محدودیت ظرفیت ریه با تنفس

6-اسپوندیلیت آنکیلوزان همیشه از درد کمر تشخیص داده می شود

تصور غلط. اگر پزشک بخواهد تنها از روی درد کمر بیمار اسپوندیلیت آنکیلوزان را تشخیص دهد، کار سختی است چون کمر درد بسیار شایع است. کمتر کسی را می توان پیدا کرد که در یک سال گذشته کمر درد نداشته است. اگرچه برخی بیماران به درد مزمن کمرشان اهمیت داده و دنبال چرایی آن هستند اما برای خیلی ها کمر درد دردی بی اهمیت است و ممکن است اصلا به پزشک مراجعه نکنند و نفهمند علت این کمر درد یک بیماری جدی است. از آنجا که اسپوندیلیت آنکیلوزان بر سایر قسمت های بدن نیز تاثیر می گذارد تشخیص آن از روی علائم سایر قسمت های بدن نیز ممکن است. تصویربرداری ها و آزمایشات نیز به تشخیص کمک می کنند.

7-داروها تنها راه درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان هستند

تصور غلط. داروها بخشی از برنامه درمانی اسپوندیلیت آنکیلوزان را تشکیل می دهند و هدف درمان این بیماری از 4 بخش تشکیل شده:

کاهش درد و خشکی مفاصل
کاهش سرعت پیشرفت بیماری
پیشگیری از بدشکلی مفصل مثل کیفوز (قوز کمر(
حفظ حالت بدن و عملکرد زندگی/کار روزانه بیمار

درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان یک رویکرد چندگانه است: دارودرمانی، ورزش و درمان فیزیکی، اعمال گرما/سرما برای ریلکس کردن عضلات و تسکین درد مفاصل.

8-مبتلایان به اسپوندیلیت آنکیلوزان نباید ورزش کنند

این حرف کاملا اشتباه است. یک برنامه تعریف شده درمان فیزیکی و ورزش های خاص برای هر بیمار اسپوندیلیتی لازم و ضروری است.
خشکی کمر بخصوص صبح ها یکی از علائم اسپوندیلیت آنکیلوزان است که اغلب با ورزش بهبود می یابد. کسانی که این اختلال را دارند اگر بطور منظم ورزش نکنند حالشان بدتر خواهد شد. پزشک بیمار را به یک درمانگر فیزیکی معرفی می کند تا یک برنامه ورزش های کششی، تنفس عمیق و دامنه حرکتی برایش طراحی کند. آب درمانی نیز برای این بیماران بسیار مفید است.
درمان فیزیکی به حفظ انعطاف کمر، پیشگیری از خمیدگی، انجام آسان تر فعالیت های روزانه و کاهش شانس درد شدید یا آسیب های بعدی کمک می کند.

9-اسپوندیلیت آنکیلوزان منجر به ناتوانی شدید می شود

تصور غلط. اسپوندیلیت آنکیلوزان در همه مبتلایان شدید و با ناتوانی فیزیکی نیست؛ دوره های بیماری متنوع است و در بین بیماران، بسیار متفاوت است. اسپوندیلیت آنکیلوزان تهدید کننده زندگی نیست و در حقیقت بسیاری از مبتلایان قادرند به کار و زندکی روزانه خود بپردازند. در بسیاری از موارد، اسپوندیلیت آنکیلوزان با دوره های درد مشخص می شود که به دنبال آن دوره های خاموشی است و بیماری فروکش می کند.
مطالعات نشان داده است کسانی که شروع بیماری در آنها در سنین پیری بوده ممکن است آسیب مفصلی شدیدتری تجربه کنند. بعلاوه، سیگاری ها نسبت به غیر سیگاری ها چهار برابر بیشتر احتمال آسیب شدید دارند. در مواردی که آسیب مفصلی شدید است گاه نیاز به جراحی است.

10-من کمک زیادی نمی توانم به خودم کنم

تصور غلط. بیمارانی که سبک زندگی فعالی دارند، برنامه ورزشی منظم و وزن متعادلی دارند، سیگار نمی کشند و درمان ها و مراجعات کلینیکی منظمی دارند نتایج درمانی بهتری را مشاهده خواهند کرد. یک تشک محکم به شما کمک می کند خشکی صبحگاهی کمتری داشته باشید. ورزش های آبی به دلیل فشار کمتری که به مفاصل می آید برای برخی بیماران مطلوب تر است.
مطالعات نشان داده اند که رژیم غذایی سرشار از امگا3 (ماهی های آب سرد یا روغنی مثل سالمون، بذر کتان و گردو) به کاهش التهاب مفاصل در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید کمک می کنند و شواهدی وجود دارد که می گوید امگا3 برای بیماران اسپوندیلیت آنکیلوزان نیز مفید است.

11-اگر داروهای NSAIDs در درمانم موثر واقع نشود، گزینه دارویی دیگری ندارم

تصور غلط. داروهای بیولوژیک یا فاکتور نکروز دهنده آلفا (tumor necrosis factor (TNF)-alpha inhibitors) در آن دسته از بیمارانی که به NSAIDs پاسخ نداده اند نقش کلیدی بازی می کند. مهار کننده های TNF به کاهش درد کمر، خشکی و التهاب کمک کرده و سرعت پیشرفت بیماری را کند می کنند. مهار کننده های TNF گاه همراه با NSAIDs مصرف می شوند تا علائم بهتر کنترل شوند.
داروهای بیولوژیک تایید شده توسط FDA در درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان به شرح زیر است:

12-مهار کننده های TNF عوارض جانبی بسیار خطرناکی دارند

نه همیشه. همانند بیشتر داروها، مهار کننده های TNF نیز دارای تعدادی عوارض جدی هستند. با این حال، بیشتر این عوارض جانبی جدی، بسیار نادرند. افزایش احتمال ابتلا به عفونت هایی چون سل یا ابتلا به قارچ ممکن است اتفاق بیفتد. به همین دلیل پیش از شروع درمان با مهار کننده های TNF تست سل از بیمار گرفته می شود تا احتمال عفونت فعال در بدن بیمار رد شود.
از دیگر عوارض جانبی بسیار نادر احتمال سرطان های خاص مثل لوسمی (سرطان خون)، لنفوم (سرطان سیستم لنفاوی) یا سرطان پوست غیر ملانوم (مثل سلول بازال یا سلول اسکواموس) است. مصرف اینفلکسی مب با واکنش شدید آلرژیک (تورم صورت، تنفس سخت، کاهش فشار خون) در ارتباط است.

13-اگر مهار کننده های TNF کار نکنند، گزینه درمانی دیگری وجود ندارد

تصور غلط مهار کننده های TNF در درمان گروه وسیعی از بیماران اسپوندیلیت موثر واقع می شود اما همچنان برای بیمارانی که به این داروها پاسخ درمانی مناسب نمی دهند و یا نمی توانند دارو را تحمل کنند، گزینه های درمانی دیگری وجود دارد. اگر تورم موضعی مفصل وجود داشته باشد تزریق موضعی کورتیکواستروئیدها مثل متیل پردنیزولون می تواند بطور متناوب استفاده شود. البته استفاده طولانی مدت و مزمن از کورتن ها بخاطر عوارض جانبی که دارند، مورد تایید پزشکان نیست.
سولفاسالازین یا متوترکسات که از جمله داروهای خوراکی تعدیل کننده سیر بیماری آرتریت روماتوئید هستند می توانند در بیماران مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان که در مناطقی بجز ستون فقرات علائم دارند استفاده شود. با این وجود در یک بررسی کوکران مشخص شد که متوترکسات در بیماران اسپوندیلیت آنکیلوزان ممکن است موثر نباشد.
تقریبا 20 تا 40 درصد از بیماران به استاندارد داروهای بیولوژیک به خوبی پاسخ نمی دهند و چند گزینه درمانی دیگر برایشان موجود است. در سال 2016 داروی کوزنتیکس (Cosentyx) برای مبتلایان به اسپوندیلیت آنکیلوزان توسط FDA تایید شد که نوع جدیدی از درمان محسوب می شود./