میخچه و پینه، از تشخیص تا درمان

میخچه و پینه، قسمتی از پوست هستند که ضخیم شده است و در نقاطی به وجود می‌آیند که ضربه‌های متعدد و طولانی‌مدت بر سلول‌های سطحی و پوششی پوست وارد می‌شود.

حتما تا به حال درباره پینه و میخچه شنیده و دیده‌اید و شاید مبتلا هم شده‌اید.این مطلب به شما کمک می کند از آن پیشگیری یا اگر به آن دچارید، آن را برطرف کنید.

از کجا می آیند؟

میخچه و پینه، قسمتی از پوست هستند که ضخیم شده است و در نقاطی به وجود می‌آیند که ضربه‌های متعدد و طولانی‌مدت بر سلول‌های سطحی و پوششی پوست وارد می‌شود.
میخچه، چه نرم و چه سخت، هرگز در پایی با شکل طبیعی و هنگام پوشیدن کفش مناسب به وجود نمی‌آید. یعنی یا تغییر شکل استخوانی در یک بخش یا کل قسمت پایین پا وجود دارد یا کفش نامناسبی پوشیده می‌شود و با فشار بر یک قسمت از پوست پا سلول‌های آن را تحریک می‌کند و آنها نیز برای محافظت از خود در برابر فشار شروع به واکنش به صورت تکثیر سلول می‌کنند یعنی ضخیم‌تر می‌شوند تا بتوانند در برابر فشار، دوام بیاورند. مقدار ضخیم شدن به شدت فشار و مدت زمان آن بستگی دارد.
در پینه هم مانند میخچه افزایش ضخامت پوست به ویژه در لایه شاخی آن، که سطحی‌تر از بقیه است، به وجود می‌آید. حتی مشاهده شده است که در خانواده‌ای به صورت ارثی، پینه‌های دردناک، در نقاطی که فشار وارد می‌شود و به ویژه در کف دست و پا، به وجود می‌آید.
به صورت کلی این ضایعات به علت فشار و کشیدگی به صورت مالش، فشارهایی که به علت چرخش استخوان وارد می‌شود یا به علت پوشیدن کفش نامناسب به وجود می‌آید.

شما هم در خطرید؟

برای اینکه بدانیم، چه کسانی به میخچه و پینه دچار می‌شوند، خوب است عوامل موثر در بروز آن را بشناسیم.
میخچه به طور معمول در قسمت پشت و کنار انگشت پنجم پا ایجاد می‌شود اما ممکن است در هر قسمت دیگری از پا، بروز یابد.
در بسیاری از موارد در زیر انتهای استخوان‌های کف پا به وجود می‌آید یعنی نیم تا یک سانت از ریشه انگشتان پا به طرف مرکز کف‌پا.
بیشترین علت بروز میخچه پوشیدن کفش‌های نامناسب است. میخچه نرم، بیش از همه در چهارمین فضای بین انگشتی پا به وجود می‌آید و علت آن فشار در انگشت پنجم به ریشه انگشت چهارم است.
بدشکلی‌های استخوانی که به صورت مادرزادی وجود دارد مثل کوتاهی هر کدام از استخوان‌های کف پا و همچنین انحراف انگشت شست پا به داخل، بدشکلی چکشی در انگشت و انحنا داشتن انگشت کوچک پا، شرایط را برای بروز میخچه فراهم می‌کند.
پینه هم نواحی ضخیم شده‌ای از پوست است که ممکن است وسیع‌تر از میخچه باشد و بیشتر در زیر سر اولین استخوان یا پنجمین استخوان کف پا مشاهده می‌شود. البته ممکن است نشانه شغل هم باشد مثل کف دست پینه بسته کارگران کارهای سنگین یا حتی انگشتان پینه بسته یک ویولونیست.
افراد مبتلا به پرخوری عصبی یا بولیمیا ممکن است به پینه پشت دست دچار شوند. علت آن تماس مکرر دندان با پوست در زمان تحریک به استفراغ کردن است.

آنچه می‌بینیم و حس می‌کنیم

میخچه ممکن است، درد مبهم اما ثابت مثل برش چاقو ایجاد کنند که به خصوص هنگام فشار بر آنها پدیدار می‌شود. اما به طور معمول، پینه بدون علامت است یا هنگام فشار دادن دردناک است یا اگر در پا به وجود آید مانند کسی که سنگی در کفشش رفته، حالت لنگان راه می‌رود.

شکل میخچه مثل مخروطی است که نوک آن به داخل بافت فرو رفته است. در لمس این ضایعات، همیشه برجستگی استخوانی یافت می‌شود.

طرز تشـخیص

به‌طور معمول پزشکان ضایعه‌ای را که در پا یا دست به وجود می‌آید می‌شکافند و براساس شکلش، آن را تشخیص می‌دهند. میخچه به طور معمول هسته مرکزی شفافی دارد اما با ادامه برش، این ناحیه شفاف و کوچک می‌شود و از بین می‌رود. در میخچه نرم به طور معمول ضایعه با لیچ افتادن ساده یا عفونت قارچی لای انگشتان پا اشتباه می‌شود. درباره پینه، هسته مرکزی و خطوط طبیعی پوست وجود ندارد. گاهی پینه روی زگیل به وجود می‌آید. زگیل کف پا نقاط قرمز و سیاه و خون‌ریزی‌های نقطه‌ای شکل دارد. نقاط سیاه مویرگ‌هایی است که خون درون‌شان لخته شده است.

چه باید کرد؟

به طور معمول پزشکان، ناحیه‌ای را که میخچه درآورده، بی‌حس می‌کنند و با چاقوی جراحی آن را درمی‌آورند. پس از بیرون آوردن میخچه، درد موضع نیز برطرف می‌شود. پزشکان مجرب در امر مراقبت‌های پوست و زیبایی نوعی چسب مخصوص تجویز می‌کنند که حاوی اسیدسالیسیلیک 40 درصد است که کمی بزرگ‌تر از ضایعه، آن را می‌بریم و روی میخچه قرار می‌دهیم.
این چسب باید در تمام مدت شب یا حتی درباره ضایعات خیلی ضخیم، پنج تا هفت روز در محل باقی بماند. پس از استفاده متناوب و مکرر از چسب اسیدسالیسیلیک پوست، سفید و لیچ افتاده کرد و می‌توان با حوله ضخیم، سنگ پا یا سوهان، ضایعه را برداشت و دوباره از چسب استفاده می‌شود تا به طور کلی ضایعه صاف و برطرف شود .
بهتر است بدانیم که همه این اقدامات باید با توصیه و مراقبت پزشک باشد چون ممکن است موجب آزردگی پا یا دست یا هر ناحیه‌ای از پوست شود.
بیماران مبتلا به دیابت برای درمان میخچه یا پینه خود باید کاملا مراقب باشند چون عفونت، زخم و عفونت منتشر خون در این بیماران، شایع است. البته برداشتن پینه، فشارهایی را که به کف پای بیماران مبتلا به دیابت وارد می‌شود، کم می‌کند و احتمال بروز زخم‌های نوروپاتیک یا زخم‌های عصبی را کاهش می‌دهد.
درمان قطعی، جراحی است اما علت اصلی آن را برطرف نمی‌کند. پوشیدن کفش نامناسب، بدشکلی‌های پا و وارد آمدن وزن به کف پابه طور نامناسب، از علت‌های اصلی‌اند و باید اصلاح شوند. از روش‌های جدید درمان، تزریق محلول کلاژن گاوی در زیر ضایعه، اهمیت زیادی دارد و موثر است./