دردسرهای کار با لپ تاپ! روشهای پیشگیری از آسیب

روزی نیست که مطب پزشکان ارتوپدی خالی از بیماران جوانی باشد که از درد و ناراحتی‌های دست، شانه و گردن شکایت می‌کنند. با کمی پرس و جو و تحقیق متوجه خواهید شد که بیشتر این بیماران با کامپیوتر سروکار دارند و مجبورند ساعت‌های طولانی پشت کامپیوتر بنشینند.
البته این دردها مراحل اولیه شکایت بیماران است. گاهی اوقات این مشکلات آنقدر پیشرفت می‌کند که باعث تغییرات فیزیکی و آناتومیکی اندام‌های بدن می‌شود. پس خستگی را بهانه نکنید و در هر حالتی که هستید شیوه نشستن خود را اصلاح کنید. یادتان نرود بدن شما یکی از مهم‌ترین سرمایه‌های زندگی‌تان است؛ آن را فدای شغل و کامپیوتر خود نکنید!

این سر، سنگینی می‌کند!

کسانی که با کامپیوتر سروکار دارند به‌طور متوسط روزی 6‌ساعت پشت کامپیوتر می‌نشینند. در این حالت گردن حدود 40‌درجه خم می‌شود حتی گاهی اوقات آنقدر خمیده می‌شود که چانه به سینه می‌چسبد! سر انسان چندین کیلوگرم وزن دارد و این عضلات گردن است که آن را بالا نگه می‌دارد بنابراین با گذراندن ساعت‌های طولانی پشت کامپیوتر عضلات گردن اسپاسم می‌کند و خسته می‌شود.

همین الان جلوی آینه بروید!

افراد هنگام نشستن در پشت کامپیوتر معمولا آرنج چپ خود را روی میز می‌گذارند و به آن تکیه می‌دهند و با دست راست‌شان کار می‌کنند. در چنین حالتی شانه چپ به طرف بالا رفته و شانه راست به طرف پایین می‌آید. با پایین قرار گرفتن شانه راست تمام اعصاب شبکه گردنی و عروق در حالت کشش قرار می‌گیرد درست مثل اینکه فردی دست شما را برای ساعت‌ها بگیرد و بکشد! اگر این افراد لباس خود را در بیاورند و جلوی آینه بایستند می‌بینند که یکی از شانه‌هایشان پایین‌تر از دیگری است! این حالت در پزشکیDropped Shoulder Syndrome نام دارد؛ یعنی مجموعه عوارض و بیماری‌هایی که در اثر افتادن شانه به پایین ایجاد می‌شود. در این موارد ممکن است مفصل شانه و تاندون‌های اطراف آن از جمله تاندون عضلات دوسر بازویی ملتهب و دردناک شود.

بیماری تنیس‌بازان حرفه‌ای!

هنگام کار با موس کامپیوتر، مچ دست به‌صورت مداوم بالا و پایین می‌رود. تکرار این حرکت در روزها و ماه‌های اول مشکلی ایجاد نمی‌کند اما به‌تدریج باعث می‌شود برجستگی استخوانی کناره آرنج ملتهب و دردناک شود. در واقع عضلاتی که انگشت‌ها و مچ دست را بالا می‌برد به این برجستگی چسبیده‌اند.
این بیماری معمولا در تنیس‌بازان ایجاد می‌شود و در ادبیات پزشکی با نام آرنج تنیس بازان یا Tennis Elbowمطرح است. اما حالا خیلی از خانم‌ها و آقایان جوان هم در اثر کار مداوم با کامپیوتر دچار این بیماری می‌شوند.

شکستن قولنج خوب است یا بد؟

شنیدن صدا از مفاصل و تاندون‌ها در 80 درصد از موارد نشانه بیماری نیست. با این حال ممکن است یک فرد مسن آنقدر زانویش ساییده شده باشد که فرسایش آن همراه با صدا باشد. این صدا با صدایی که افراد جوان از سر خوردن تاندون‌ها روی یکدیگر احساس می‌کنند، متفاوت است.
شکستن قلنج نیز اگر با شدت انجام شود و تداوم پیدا کند، ممکن است تبدیل به یک تیک عصبی شود و فرد را دچار دردسر کند. در واقع تکرار این کار به تاندون‌ها و مفاصل فشار وارد می‌کند. اما اگر گاهی یک یا دو بار برای رفع خستگی، قلنج‌تان را می‌شکنید مشکلی ایجاد نخواهد شد به شرطی که تبدیل به یک عادت روزمره نشود!

انگشتان‌تان خواب می‌رود؟

حرکت یکنواخت و مداوم مچ باعث درد و التهاب پرده دور مفصل مچ و پرده اطراف تاندون‌ها می‌شود. این حالت در پزشکیOveruse Syndrome نام دارد؛ یعنی مجموعه دردها و بیماری‌هایی که به‌علت استفاده بیش از حد از مچ ایجاد می‌شود. تا اینجا فرد دچار تغییرات مهم آناتومیکی و ساختاری نشده است اما ادامه و تکرار این حرکات باعث ایجاد سندرم تونل کارپال یا Carpal Tunnel Syndrome می‌شود.
این بیماری معمولا در خانم‌های میانسال رخ می‌دهد اما امروزه خانم‌ها و آقایان جوان زیادی به آن مبتلا می‌شوند. تکرار ضربه‌های کوچک انگشتان و مچ روی موس باعث التهاب عصب مدین می‌شود. این عصب به همراه تاندون‌ها از کانالی در کف دست عبور می‌کند. اگر این مجرا در اثر التهاب تنگ و باریک شود، انگشتان فرد دچار خواب‌رفتگی و مورمور و گزگز می‌شوند که به چنین حالتی سندرم تونل کارپال می‌گویند.

برای پیشگیری از ایجاد این مشکلات، وسواسی باشید!

اول از همه باید نحوه نشستن خود را اصلاح کنید. زمانی که خمیده به جلو می‌نشینید عضلات گردن تحت فشار قرار می‌گیرد و پشت‌تان قوز پیدا می‌کند. صندلی شما باید ارگونومی و انعطاف‌پذیری خوبی داشته باشد، دسته‌دار بوده و پشتش عمود باشد تا بتوانید گهگاهی حرکت کرده و عضلات‌تان را از حالت اسپاسم خارج کنید.
دوم اینکه نباید به طور طولانی‌مدت پشت کامپیوتر بشینید. توصیه می‌شود هر یک ساعت از جای خود بلند شوید تا گردن و اعصاب چشم‌ها استراحت کنند. زمانی که می‌خواهید چیزی را بخوانید مجبور می‌شوید سر را بی‌حرکت نگه دارید تا چشم تمرکز بیشتری پیدا کند. هرقدر سر حرکت کمتری داشته باشد، عضلات گردن باید با قدرت بیشتری آن را نگه دارد بنابراین تداوم این حرکت باعث آسیب عضله می‌شود. پس بهتر است هر نیم ساعت تا یک ساعت یک‌بار از پشت دستگاه بلند شوید، کمی نرمش کنید، بدن‌تان را مخالف جهتی که تا‌کنون خم بوده حرکت دهید و دستان‌تان را به بالا و عقب بکشید. این ساده‌ترین راه برای پیشگیری از وقوع حادثه است.

انتخاب با شماست

ماساژ با آب گرم می‌تواند درد و خستگی عضلات، تاندون‌ها و مفاصل را کاهش دهد. برای این کار می‌توانید روزی 3 تا 4 بار ناحیه مورد نظر را با آب گرم ماساژ دهید. انسان‌ها معمولا به گرما عادت دارند درحالی‌که سرما نیز خاصیت‌های درمانی دارد. مثلا می‌توان برای کاهش درد کناره خارجی آرنج یا شانه از کیسه یخ استفاده کرد. برخی افراد با گرما و برخی دیگر با سرما سازگاری بیشتری دارند به هر حال هردوی این روش‌ها می‌توانند التهاب و خستگی را کاهش دهند.
اما چرا گاهی اوقات می‌شنویم برخی افراد بر اثر سرمای زمستان دردهایشان بیشتر می‌شود؟ در پاسخ باید گفت این موضوع بیشتر برای کسانی مطرح است که دارای بیماری‌های مفصلی مانند آرتریت روماتوئید هستند نه افراد سالمی که بر اثر استفاده مداوم از کامپیوتر دچار درد و ناراحتی شده‌اند.
استفاده از ژل‌های کاهش دهنده درد مانند ژل پیروکسیکام نیز می‌تواند در کاهش دردها موثر باشد. برای این کار می‌توان با استفاده از ژل، ناحیه مورد نظر را روزی 3 بار ماساژ داد و بعد از گرما یا سرما استفاده کرد تا منافذ پوست باز شوند و ژل جذب شود. این اقدامات در حد کمک‌های اولیه است اما اگر قرار است قرص و دارو مصرف شود حتما باید تحت نظر پزشک و با دقت بیشتری این کار را انجام دهید.

اگر استراحت نکنید باید گچ بگیرید!

پزشکان ارتوپد در مواجهه با این مشکلات ابتدا سعی می‌کنند برای درمان بیمار از روش‌های غیرتهاجمی استفاده کنند. برای مثال استراحت کردن، استفاده از گرما، سرما، ژل‌های کاهنده درد، مصرف قرص، دارو و فیزیوتراپی جزو روش‌های غیرتهاجمی محسوب می‌شوند.
درصورتی که بیمار از این روش‌ها نتیجه‌ای نگیرد، پزشک در مرحله بعد ممکن است از روش‌های تهاجمی مانند تزریق کورتون استفاده کند. در مرحله آخر نیز جراحی قرار دارد که کاملا تهاجمی محسوب می‌شود. قطعا پزشک سعی می‌کند ابتدا بیمار را با یک روش ساده‌تر درمان کند.
گاهی اوقات پزشکان دست مبتلایان به بیماری آرنج تنیس‌بازان را برای 3 هفته گچ می‌گیرند. این کار درصورتی انجام می‌شود که بیمار نتواند حرف پزشک را قبول کند که مدتی از دستش استفاده نکند. هدف از این گچگیری استراحت دادن به دست و آرنج است. البته این کار باید حتما توسط پزشک انجام شود./