بیماران قبل از سفر هوایی باید به چه نکاتی توجه کنند؟

مقداری از ترس مسافران از پرواز، به‌دلیل پیشینه ذهنی است که آنان از شرایط خاص کابین هواپیما و خطراتی که آنان را تهدید می‌کند دارند، اما آیا در ارتفاعات بر کابین هواپیما شرایط خاصی حاکم است که همه افراد را تهدید کند یا آیا بیماران خاصی حین سفر هوایی در معرض آسیب قرار می‌گیرند و اگر چنین است این آسیب‌ها کدام هستند؟

به‌طورکلی در مسافرت هوایی چه خطراتی افراد دارای بیماری‌های مختلف را تهدید می‌کند؟

اغلب قریب به‌اتفاق مسافران که در وضعیت سلامتی به‌ میزان متوسطی قرار دارند، پرواز و مسافرت هوایی را به‌خوبی تحمل می‌کنند و مشکلی ازاین‌جهت برای آنها ایجاد نمی‌شود. لیکن در بین مسافران، بیمارانی وجود دارند که ممکن است شرایط پروازی سبب وخامت حال آنها گردد. به‌طورکلی بیمارانی که اقدام به مسافرت هوایی می‌کنند به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند. دسته اول گروهی هستند که سفر آنان نسبت به بیماری‌شان تصادفی است و برای زیارت، سیاحت و غیره اقدام به سفر هوایی می‌کنند. بیشتر مسافران بیمار در این گروه قرار می‌گیرند و معمولا مشکلی از جهت پرواز برایشان ایجاد نمی‌شود.
گروه دوم افرادی هستند که بیماری، علت اصلی سفرشان بوده و جهت درمان یا اخذ مشاوره تخصصی و غیره اقدام به سفر می‌کنند. این دسته از بیماران هرچند گروه بسیار کوچکی از مسافران هوایی را تشکیل می‌دهند، لیکن معمولا قادر به مراقبت از خود در طول پرواز نبوده و نیاز به همراه دارند. همچنین شرایط پرواز می‌تواند به‌طور بالقوه اثرات سویی را بر بیماری و وضعیت ایشان ایجاد نماید.

به‌طورکلی چه خطراتی حین پرواز بیماران را تهدید می‌کند؟

در حین پرواز، تغییرات فیزیولوژیک که تحت تاثیر عواملی چون کاهش فشار و اکسیژن ایجاد می‌شوند، شدت پیدا می‌کنند و می‌تواند سبب بحرانی شدن وضعیت بیماران مستعد شود. همچنین محدودیت‌های فیزیکی کابین هواپیما و عوارض و هیجانات روانی ایجادشده در اثر پرواز می‌تواند برای بیماران مشکل‌آفرین شود. البته در هواپیماهای مسافربری، با توجه به استفاده از کمپرسورهای بسیار قوی و فشرده کردن هوای خارج و انتقال آن به داخل کابین، به‌طورمعمول شرایط حاکم بر داخل کابین مانند سطح زمین است و به‌جز کاهش مختصر فشار هوا و اکسیژن، تغییر فراوانی دیده نمی‌شود، ولیکن همین مقدار مختصر کاهش فشار و کمبود اکسیژن می‌تواند برای برخی از بیماران مخاطره داشته باشد و سبب وخامت حال آنها شود.
برای مثال کاهش نسبی اکسیژن (هیپوکسی) در داخل کابین و هنگام پرواز درحالی‌که برای خدمه و مسافرین سالم به‌خوبی تحمل می‌شود، می‌تواند سبب وخامت حال بیماران قلبی- عروقی، بیماران تنفسی، بیماران خونی و بیماران نورولوژیک شود. کاهش فشار هوای داخل کابین می‌تواند سبب تشدید یا عود بیماری در بیمارانی که به‌تازگی اعمال جراحی به‌ویژه در ناحیه شکم انجام داده‌اند و همچنین بیمارانی که از مشکلات گوش میانی، سینوس‌های مجاور بینی و دستگاه گوارش رنج می‌برند، بیمارانی که تحت عمل جراحی مغز قرارگرفته و یا به‌تازگی دچار ضربه‌ مغزی شده‌اند و بیماران با عارضه پنوموتوراکس شود. کسانی که به‌تازگی گچ‌گیری داشته‌اند هم می‌توانند به این دلیل در معرض آسیب‌های جدی قرار گیرند.

آیا مراجعه به پزشک معالج برای این قبیل بیماران پیش از پرواز کافی است؟

به‌طورکلی کلیه بیمارانی که در شرایط حاد و بی‌ثباتی قرار دارند، ملزم به اخذ مجوز پزشکی جهت انجام مسافرت هوایی خود هستند. بیمار باید قبل از اقدام به سفر نظر مکتوب پزشک معالج خود را در خصوص اجازه سفر و تمهیدات لازم در حین سفر و پس از رسیدن به مقصد اخذ کند، البته باید به یادداشت که در این میان نظر پزشک معالج تنها در حد یک توصیه قابل‌تامل و تصمیم‌گیری قطعی بر عهده بخش پزشکی هوایی است. واحد پزشکی هوایی شرکت‌های هواپیمایی مسئول تصمیم‌گیری در قبال این دسته از مسافران هستند و تنها این بخش است که می‌تواند مجوز سفر هوایی برای بیماران صادر و مشخص کند که بیمار تحت چه شرایط و با چه تسهیلات یا محدودیت‌هایی می‌تواند مبادرت به مسافرت هوایی نماید؛ بنابراین بیماران باید قبل از گرفتن بلیت، دفاتر فروش را در جریان بیماری خود قرار داده و با اخذ فرم مجوز سفر نسبت به تکمیل آن توسط پزشک معتمد شرکت هواپیمایی موردنظر اقدام کنند. همچنین کارکنان خدمات فرودگاهی را در جریان شرایط ویژه خود قرار دهند تا در مبدا و مقصد نسبت به انتقال و خروج ایشان از هواپیما خدمات لازم را ارائه دهند.

کدام دسته از بیماران از پرواز هوایی منع می‌شوند؟

هرچند هیچ‌گونه محدودیت مطلقی در انتقال هوایی بیماران وجود ندارد، ولیکن اغلب شرکت‌های هواپیمایی انتقال دسته‌ای از بیماران را ممنوع می‌دانند که ازجمله آنها می‌توان به بیمارانی که به‌دلیل وخامت بیماری احتمال فوت آنها در پرواز وجود دارد، مسافرینی که به‌دلیل نوع بیماری وضعیت ناخوشایندی را برای سایر مسافران ایجاد می‌کنند، بیمارانی که احتمال وخامت حال ایشان در پرواز و فرود اضطراری هواپیما وجود دارد، بیماران روانی که غیرقابل‌کنترل هستند و احتمال به مخاطره انداختن امنیت هواپیما و سایر مسافران توسط ایشان وجود دارد، مبتلایان به بیماری‌های عفونی که خطر سرایت بیماری ایشان به سایر مسافران وجود دارد، حاملگی بعد از هفته 34 بارداری و نوزادان زیر یک هفته از زمان تولد اشاره کرد.

اخذ مجوز پزشکی جهت پرواز برای کدام دسته از افراد الزامی است؟

به‌طورکلی افرادی که به هر نوع بیماری عفونی مبتلا هستند، افرادی که شرایط فیزیکی یا رفتاری آنان ممکن است، به‌گونه‌ای باشد که سبب آزار سایر مسافرین شود، بیمارانی که نوع بیماری آنان ممکن است، سبب اخلال در ایمنی پرواز یا تاخیر در پرواز گردد، بیمارانی که به‌تنهایی قادر به مراقبت از خود نبوده و در طول پرواز نیاز به کمک دارند و بیمارانی که شرایط پزشکی آنان به‌گونه‌ای است که ممکن است شرایط پروازی سبب تشدید یا وخامت وضعیت ایشان گردد قبل از پرواز ملزم به اخذ مجوز پزشکی هستند./