آشنایی با عمل جراحی درآوردن کیسه صفرا

کیسه صفرا، عضوی کوچک و گلابی شکل است که در زیر کبد قرار گرفته است.برداشت کیسه صفرا، نوعی جراحی برای درآوردن کیسه صفرا است که کله‌سیستکتومی نامیده می‌شود. دو روش اصلی برای درآوردن کیسه صفرا وجود دارد

کیسه صفرا، عضوی کوچک و گلابی شکل است که در زیر کبد قرار گرفته است. این ارگان، صفرا را در خود ذخیره می‌کند. صفرا مایعی است که در کبد ساخته شده و برای شکست و هضم چربی‌ها به بدن کمک می‌کند. وقتی شما غذایی می‌خورید که حاوی چربی است، کیسه صفرا، مایع ذخیره شده در خود را به درون مجرای صفراوی ترشح می‌کند. مجرای صفراوی صفرا را به درون روده کوچک هدایت می‌کند تا در امر هضم غذا، کمک کننده باشد.

برداشت کیسه صفرا، نوعی جراحی برای درآوردن کیسه صفرا است که کله‌سیستکتومی نامیده می‌شود. دو روش اصلی برای درآوردن کیسه صفرا وجود دارد:
1) جراحی لاپاروسکوپی: در این روش، جراح با استفاده از دستگاه لاپاروسکوپ، کیسه صفرای ملتهب را درمی‌آورد. لاپاروسکوپ، درواقع، لوله دراز و باریکی است که یک چراغ و دوربین کوچکی در انتهای آن تعبیه شده تا بتوان با کمک آن درون بدن را دید. برای این نوع جراحی، جراح تنها شکاف‌های کوچکی روی شکم بیمار ایجاد می‌کند. سپس، لاپاروسکوپ و دیگر ابزار مورد نیاز را از راه این شکاف‌ها وارد بدن می‌کند. در قدم بعد، جراح لاپاروسکوپ دیگر ابزار را برای عمل جراحی مورد استفاده قرار می‌دهد. بیشتر موارد جراحی درآوردن کیسه صفرا به این روش انجام می‌شود. البته گاهی اوقات از جراحی باز نیز استفاده می‌شود، زیرا کیسه صفرا و مجرای صفراوی به شدت عفونی بوده و استفاده ایمن از لاپاروسکوپ زیر سوال می‌رود.
2) جراحی باز: در این روش، جراح با شکاف بزرگی که روی شکم ایجاد می‌کند، مستقیما جراحی را انجام داده و کیسه صفرا را درمی‌آورد.

علت انجام جراحی

شایع‌ترین دلیل انجام این نوع جراحی، سنگ‌های صفراوی است. سنگ‌های صفراوی، سنگ‌های کوچکی هستند که داخل کیسه صفرا شکل می‌گیرند. این سنگ‌‌ها می‌توانند مجاری را که صفرا از آنها عبور می‌کنند، مسدود کرده و باعث ایجاد التهاب، درد و دیگر علائم شوند. ابتلا به سرطان کیسه صفرا نیز از دیگر علل انجام جراحی درآوردن کیسه صفرا است، اما اگر سرطان علت انجام جراحی باشد، اغلب ارگان‌های دیگر نیز برداشته می‌شوند.

پیش از جراحی

پزشک از شما تست‌های خونی می‌گیرد تا عملکرد کبد را مشخص کند.
پزشک درخواست انجام سونوگرافی شکمی می‌کند. این تست نشان می‌دهد که آیا شما سنگ صفراوی دارید یا مجرای صفراوی بزرگ یا مسدود شده است.
اگر مجرای صفراوی به دلیل سنگ مسدود شده، شاید پزشک بخواهد که ابتدا تحت روشی به نام ERCP قرار گیرید. در این روش، پزشک با کمک اندوسکوپ و از راه دهان، به معده و سپس، روده، نقطه‌ای که مجرای صفراوی درون روده تخلیه می‌شود، می‌رسد. پس از آن، ماده حاجب مخصوصی درون مجرا تزریق می‌شود که به‌وسیله اشعه نشان داده می‌شود. این ماده حاجب از طریق مجاری به کیسه صفرا، کبد و پانکراس می‌رسد. به این ترتیب، پزشک می‌تواند ببیند که ماده حاجب کجا می‌رود. در بعضی موارد، پزشک با کمک اندوسکوپ، بعضی سنگ‌ها را درآورده یا مجرا را گشاد می‌کند تا سنگ‌های کوچک عبور کنند.
ممکن است پزشک برای شما آنتی‌بیوتیک از راه وریدی تجویز کند تا خطر عفونت در حین و پس از جراحی کاهش یابد.

مزایای انجام جراحی درآوردن کیسه صفرا

اگر این جراحی به دلیل درمان سنگ‌های صفراوی انجام شده، مهم‌ترین مزیت آن برطرف شدن علائم بیمار است.

خطرات انجام جراحی درآوردن کیسه صفرا

این خطرات اندک هستند، اما می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

صدمه به دیگر مجراهای صفراوی نزدیک کیسه صفرا،
ترشح صفرا،
خونریزی،
صدمه به روده‌ها،
عفونت.

دوران نقاهت و بهبودی

بسته به اینکه تحت جراحی لاپاروسکوپی قرار گرفته‌اید یا جراحی باز، دوره نقاهت شما ممکن است متفاوت باشد.
اگر لاپاروسکوپی شده‌اید، احتمالا همان روز جراحی می‌توانید بیمارستان را ترک کنید، اما گاهی هم ممکن است مجبور شوید شب را در بیمارستان بمانید. با اینکه در این روش برش‌های روی شکم کوچک هستند، عمل انجام شده درون بدن مانند جراحی باز است. پزشک از شما خواهد خواست که حداقل به مدت یک هفته از انجام کارهای سنگین، ورزش و شنا کردن بپرهیزید.
اگر شما جراحی باز انجام داده‌اید، احتمالا به مدت 1 تا 2 روز در بیمارستان خواهید ماند. در این مدت، تمام تلاش خود را به کار بندید تا در سریع‌ترین زمان به حرکت افتید. همچنین، همان‌طور که پرستار به شما آموزش می‌دهد، تمرین‌های تنفسی را انجام دهید. پس از مرخص شدن از بیمارستان، باید بتوانید اغلب فعالیت‌های طبیعی خود را انجام دهید، اما به خاطر داشته باشید که به مدت چند هفته از انجام کارها و فعالیت‌های سنگین بپرهیزید.
اگر در دوران نقاهت از داروهای مسکن نارکوتیک استفاده می‌کنید، ممکن است دچار یبوست شوید. برای پیشگیری از این امر، از روان‌کننده‌ها و نرم‌کننده‌های مدفوع استفاده کنید.

موارد احتیاط

اگر هریک از علائم زیر در طول هفته‌های پس از جراحی برای شما رخ داد، حتما و در اولین فرصت با پزشک خود تماس بگیرید:

تب یا لرز،
قرمزی یا تورم در اطراف برش‌های محل جراحی،
تهوع یا استفراغ،
کرامپ یا شدیدتر شدن درد شکم،
احساس نفخ،
زرد شدن پوست یا چشم‌ها.

به خاطر داشته باشید که جراحی روند هضم غذا را در بدن شما خیلی تحت تاثیر قرار نمی‌دهد، اما نیمی از افراد جراحی شده، پس از آن علائم خفیفی دارند، مانند مدفوع شل، گاز یا نفخ. این علائم اغلب بهتر خواهند شد./
منبع: نشریه سپید به نقل از UpToDate