روزهای گرم تابستان از راه رسیده و روزهداری در این روزها نیز مزید بر علت شده است تا همه به نوعی بهدنبال کاهش عطش خود در این روزهای گرم باشند.
این موضوع حتی روی انتخاب غذاهای مصرفی نیز تأثیر میگذارد، طوریکه همه بهدنبال خوردن غذاهایی در وعدههای سحر و افطار هستند تا به برطرف کردن عطششان کمک کند.
فصل گرما که فرامیرسد همه و همه بهدنبال نوشیدنی برای کم کردن عطش خود هستند و علیرغم وجود ماءالشعیرها، نوشابههای پر تبلیغ و دلسترهای رنگارنگ هر روز به طرفداران نوشیدنیهای خنک سنتی افزوده میشود.
«ایرانمنش»، متخصص طب سنتی به ایسنا میگوید: در این روزها که مردم روزهداری میکنند، نوشیدن شربتهای سنتی خانگی و گیاهی مانند شربت خاکشیر، سکنجبین یا تخم شربتی برای برطرف کردن عطش و خنک شدن بسیار کارساز است.
وی ادامه میدهد: یکی از شربتهایی که از قدیم در فصل گرم مورد مصرف قرار میگرفته، شربت آبلیمو است که جلوی گرمازدگی و عطش را میگیرد و مصرف آن در سحر بسیار مناسب است.
این متخصص طب سنتی میگوید: پایهی اصلی این شربت، عصارهی لیموترش است که با آب رقیق میشود و همراه مقدار کمی قند یا شکر مورد مصرف قرار میگیرد، آبلیمو را به تنهایی نباید مصرف کرد چون آبلیموی رقیق نشده روی مینای دندان تأثیر میگذارد و باعث تخریب آن میشود، جالب است بدانید که شربت آبلیمو زیانی ندارد و مصرف آن در هر سنی توصیه میشود.
وی میگوید: این روزها شربت گلاب نیز طرفداران زیادی دارد، گلاب که همان اسانس گل محمدی است، خواص دارویی زیادی دارد، از آن جمله میتوان به ضد اسهال، ضد التهاب، افزایشدهندهی میل جنسی، ضد نفخ، مقوی قلب، خلطآور، مقوی معده و اشتهاآور بودن آن اشاره کرد.
ایرانمنش میگوید: گلاب همچنین به برخی محصولات مثل فالوده، بستنی یا برخی شربتها افزوده میشود. گاهی نیز خود گلاب به شکل رقیق به حالت شربت به مصرف میرسد. این مایع در عین حال که خواص نامبرده را دارد در پیشگیری از عطش و گرمازدگی هم موثر است.
این متخصص طب سنتی میگوید: شربت عرق بیدمشک نیز بعلت آرامش بخش بودن و تقویتکنندهی قلب طرفداران زیادی دارد که ضد گرمازدگی است و علاوه بر خواص درمانی برای معطر کردن شربتها نیز به کار میرود.
شربت دیگری که خاصیت ضد عطش و گرمازدگی دارد و در عین حال یکی از پرطرفدارترین شربتها در این روزهاست یخمال خاکشیر است، ایرانمنش در مورد این شربت میگوید: خاکشیر را از قدیم به تجربه با آب سرد و کمی شکر در نواحی گرم به خصوص در فصل تابستان برای برطرف کردن عطش استفاده میکردهاند به این ترتیب، وقتی خاکشیر با آب مخلوط و کمی شکر و یا عسل و گلاب هم به آن اضافه میشود، هم خوشمزه است و هم لعاب آن منبعی برای آب بدن است چون میتواند به همین کمبود آب بدن را جبران کند.
وی ادامه میدهد: استفاده از تخم شربتی هم که دانهی گیاه ریحان خوراکی است در شربتهای کرمانیها مورد توجه است، وقتی تخم شربتی داخل آب ریخته میشود، روی آن لایهای ژلهای تشکیل میشود. شربت آن ضد گرمازدگی و ضد عطش است و میتوان گفت تخم شربتی و خاکشیر تقریباً خواص یکسانی دارند.
و اما «محمدی»، کارشناس تغذیه نیز در خصوص استفاده از نوشیدنیهای سنتی در ماه مبارک رمضان به ایسنا میگوید: خوشبختانه ما ایرانیها شربتهای سنتی بسیاری داریم که هر کدام در نوع خود از نظر دارا بودن خواص مفید برای بدن منحصر به فرد است، این شربتها با تعادل در تعریق بدن از گرمازدگی جلوگیری میکنند و میتوانند برای مدت زیادی آب بدن را تأمین کرده و فرد را از تشنگی مفرط مصون دارند.
محمدی میگوید: یکی از این شربتها شربت خاکشیر است، خاکشیر دارای اسیدهای چرب مانند اسید لینوئیک، لینولنیک و اسید استئاریک و چند اسید دیگر است، در این ماده گیاهی نوعی اسانس فرار نیز وجود دارد که دارای موادی است که قابلیت دفع سنگ کلیه را دارد، از خواص خاکشیر میتوان به برطرف کردن التهابهای زخمها همچنین تببر بودن آن اشاره کرد، همچنین خاکشیر صدا را باز میکند همچنین برای برطرف کردن التهابهای کلیه و از میان بردن کهیر نیز از این ماده استفاده میشود، خاکشیر و تخم شربتی خاصیت مسهل و ملین داشته و مصرف آنها برای جلوگیری از یبوست که در تابستان شایع میشود، ضمن آنکه خاکشیر ماده بسیار مناسبی برای افرادی است که کبد گرم( طبع گرم) دارند، چون این ماده، خنککننده کبد است.
این کارشناس تغذیه میگوید: از نوشیدنیهای دیگری که اغلب قدیمیها از آن استفاده میکنند شربت سکنجبین است. این شربت وطنی دارای طبیعت سرد و خنک بوده و همهی منافع سرکه را دارد و به صفرابر مشهور است، هنگامی که شربت سکنجبین را با یخ خنک کرده و به همراه خیار رنده شده بنوشند تشنگی را برطرف و از التهاب ناشی از گرما میکاهد.
محمدی میگوید: خوشبختانه در این فصل میوههای خنک کننده نیز به وفور موجود است، از گیلاس و آلبالو گرفته تا هلو و شلیل، انواع و اقسام میوههای خوشمزه در این فصل پرطراوت موجود است، میوهها سرشار از موادمغذی و آنتیاکسیدانها هستند که بهترین راه برای خنک ماندن است، این میوهها مثل هندوانه حاوی مقدار انبوهی آب هستند که به حفظ آب بدن در دمای بالای هوای کمک میکنند. تعداد زیادی از سبزیجات نیز هستند که به پائین آوردن دمای بدن در گرما کمک میکنند. بهترین نمونههای آن خیار، تربچه، کاهو و نعناع است. همه اینها حاوی مقدار قابل توجهی آب هستند و میتوانند خون را رقیق کرده و به بدن برای آزاد کردن گرما کمک کنند./