بسیاری از ایرانی ها عادت دارند در کنار وعده اصلی غذا، ماست و دوغ بخورند. گاهی این سوال مطرح می شود که آیا مصرف همزمان لبنیات و غذاهای گوشتی در جذب آهن گوشت اختلال ایجاد نمی کند؟
کمبود کلسیم و ویتامین D در ایرانیها بسیار شایع است بنابراین نهتنها حذف ماست و دوغ از وعدههای اصلی غذایی توصیه نمیشود بلکه بهتر است تمام افراد همراه وعده ناهار و شام یک پیاله ماست و یکی دو لیوان دوغ کمنمک هم مصرف کنند. درست است که کلسیم موجود در لبنیات باعث ایجاد اختلال در جذب آهن و روی موجود در سایر مواد غذایی میشود اما میزان کلسیم موجود در ماست و دوغ به اندازهای نیست که اختلال چشمگیری در جذب آهن غذا ایجاد کند.
اگر خانوارهای ایرانی، ماست و دوغ را از کنار وعدههای غذایی خود حذف کنند، جای دیگری برای مصرف آنها در نظر نمیگیرند و با کاهش دریافت کلسیم و ویتامین D و عوارض فراوان ناشی از کمبود آنها مانند پوکی استخوان و پوسیدگی دندانها مواجه میشوند. افرادی که میخواهند جذب آهن در بدنشان دچار اختلال نشود، باید تا حدود 2 ساعت بعد از صرف غذاهای اصلی، شیر ننوشند.
بهتر است بدانید که میزان کلسیم موجود در یک لیوان شیر، حدود 250 تا 300 میلیگرم است، در حالی که یک لیوان دوغ یا یک پیاله ماست، زیر 100 میلیگرم کلسیم دارند. زمانی بحث ایجاد اختلال در جذب آهن در اثر مصرف خوراکیهای حاوی کلسیم را مطرح میکنیم که نسبت بالایی از کلسیم به همراه آهن وارد بدن شود که این مساله در مورد ماست و دوغ چندان قابلتوجه نیست. از طرف دیگر، اسید لاکتیک موجود در ماست باعث میشود تداخل کلسیم آن با جذب آهن، به اندازه تداخل کلسیم شیر با آهن موجود در سایر موادغذایی نباشد.
با وجود این، بههیچوجه در مصرف ماست و دوغ همراه غذاهای اصلی افراط نکنید زیرا مصرف بیش از یک پیاله ماست یا بیش از 2 لیوان دوغ با غذا، مشکلاتی را در جذب آهن غذا ایجاد میکند./
دکتر سیدعلی کشاورز،متخصص تغذیه، مدیر گروه تغذیه دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران