امروزه تنقلات به جزیی جدایی ناپذیر از تغذیه تمام افراد جامعه بویژه کودکان تبدیل شده است. از بین این تنقلات، پفک طرفداران بیشتری دارد. این در حالی است که کارشناسان تغذیه و سلامت مصرف پفک را چیزی جز ضرر برای بدن نمی دانند.
به گزارش «بهپو»، پفک یک خوراکی مضر است و تقریبا هیچ ترکیب سودمندی در آن یافت نمیشود که بخواهیم توصیه به مصرف آن داشته باشیم.
پنیر یک منبع مناسب برای پروتئین است، اما زمانی که اسیدآمینههای تشکیل دهنده پروتئین که در پنیر وجود دارند درمجاورت حرارت بالای پخت قرار میگیرند موجب تولید مواد خطرناک میشوند.
یک وعده پفک (حدود ۲۱ عدد) حاوی ۱۵۰ کالری، ۱۰ گرم چربی و ۲۵۰ میلی گرم سدیم است که برابر ۱۰ درصد سدیم مورد نیاز روزانه و ۱۵ درصد از چربی کل است. حال اگر یک بسته بزرگ پفک را در نظر بگیرید این مقادیر به طرز چشمگیری افزایش می یابد.
اولین ماده موجود در پفک، پوسته ذرت غنی شده است که میتواند به معنای پوسته ذرت حاوی سولفات آهن، نیاسین، ریبوفلاوین و فولیک اسید باشد. سولفات آهن برای درمان کم خونی و سایر کمبودهای آهن استفاده میشود اما معمولا توسط پزشک تجویز میشود.
نیاسین و ریبوفلاوین خطرناک نیستند اما در فرایند تولید پفک، ذرت بصورت طبیعی استفاده نمیشود. مالتودکسترین یکی دیگر از عناصر سوال برانگیز پفک است که شیرینی آن به مراتب کمتر از قند بوده اما دارای دو برابر شاخص گلیسمی بیشتر از نیشکر است و تاثیر مشابه شکر را بر روی بدن دارد. این بدان معناست که اگر پفک در هر وعده دارای ۰ گرم قند باشد توسط بدن به عنوان یک کربوهیدرات پیچیده تجزیه میشود.
پفک ها به دو دسته تقسیم می شوند، دسته اول که شامل رنگ طبیعی (بکاراتن) هستند و ضرر نسبتا کمتری دارند ولی دسته دوم که دارای رنگ مصنوعی (همان رنگ مجاز خوراکی) می باشند به مراتب دارای ضرر بیشتری نسبت به نوع اول می باشند؛ استفاده از این رنگ های مصنوعی خود ممکن است بیماری هایی مانند اختلالی روانی به نام اختلال کم توجهی بیش فعالی گردد. استفاده از این مواد همچنین بر روی درس خواندن کودکان تاثیر زیادی دارد. استفاده از موادی که دارای قند و نشاسته زیاد و بدون پروتئین هستند باعث خواب آلودگی در کودکان و کاهش میزان توجه آنها به درس می شود که این خود باعث تاثیر منفی بسزایی در تحصیل کودکان می شود. براساس نتایج مطالعات حیوانی، رنگ مصنوعی در آنها سبب ایجاد تومورهای آدرنال شده است.
در صورت استفاده بیش از اندازه از رنگهای غیرمجاز خوراکی در تهیه مواد خوراکی مانند پفک احتمال ابتلا به سرطان، بیماریهای کبدی و کلیوی را بیشتر میکند.
ذرت در فرایند تولید پفک، پرس شده و در حرارت بسیار بالا قرار میگیرد تا پر حجم شود. در این شرایط روغن موجود در پفک میسوزد و پر اکسید تولید میکند. میزان این ماده در مقابل حرارت و نور میزان آن افزایش پیدا میکند، ضرر این ماده شبیه به مواد شیمیایی موجود در دود سیگار است که منجر به ابتلای افراد به سرطان ریه، سینه و مثانه میشود. به همین دلیل خوردن پفک، سلامت انسان را تهدید میکند.
افزایش خطر ابتلا به بیماریها
در تهیه پفک از روغن با ترانس بالا استفاده میشود که باعث افزایش وزن، چربی خون و در نهایت بیماریهای قلبی عروقی میشود. علاوه بر این استفاده از روغنهایی که چندین بار برای سرخ کردن استفاده میشوند، اغلب در محصول، بوی روغن سوخته و رنگ کدر و مات ایجاد میکنند که میتواند منجر به مسمومیت و سرطان زا شدن پفک شود.
افزودن مقدار زیاد نمک برای خوش طعم شدن آن در طی فرایند تولید، موجب آسیب به کلیهها، تجمع آب در بدن و در نتیجه تورم بافتها و افزایش فشار خون و سکته قلبی و مغزی میشود، همچنین ذائقه افراد به شورخواری را تغییر میدهد.
چربی و سدیم بسیار زیاد پفک نیز نگرانکننده است. مصرف بیش از حد پفک همانند دیگر میان وعدهها مضر و خطرناک است. چربی زیاد و فرآوری شده در پفک خطر ابتلا به بیماریهای قلبی، فشار خون بالا، کلسترول بالا و برخی سرطانها را افزایش میدهد. اگر چه پفک طعم پنیری دارد اما یک میان وعده ناسالم و غیر طبیعی است.
افزایش پوسیدگی دندانها
اغلب افراد تصور میکنند که فقط مواد غذایی شیرین موجب پوسیدگی دندانها میشود، غافل از اینکه پفک با داشتن مادهای شور میتواند موجب پوسیدگی دندانها شود، زیرا هنگام مصرف، مقداری از آن به دندانها میچسبد. پفک دارای کربوهیدرات قابل تخمیر است و تخمیر این مواد توسط باکتریهای موجود در دهان باعث پوسیدگی دندانها میشود. بنابراین شستشوی دندانها با مسواک پس از خوردن پفک بسیار ضروری است.
مضرات پفک برای کودکان
مصرف پفک توسط کودکانی که در سنین رشد هستند موجب اختلال بزرگی در روند تکاملی رشد آنها میشود، از سوی دیگر کالری زیاد پفک موجب چاقی و افزایش وزن کودکان میشود که میتواند زمینهساز انواع بیماریهای متابولیک مانند دیابت، بیماریهای قلبی و عروقی، انواع سرطانها و... شود.
در صورت استفاده از رنگهای غیر مجاز در پفک وخوراکیهای دیگر، احتمال آسیب کبدی وحتی مرگ کودکان دور از انتظار نیست. به همین دلیل کارشناسان توصیه میکنند در مورد مصرف این گونه مواد خوراکی با رنگهای مختلف و متنوع در بازار احتیاط بیشتری کنید.
تحقیقات نشان میدهد که پفک میتواند ۹ برابر وزن خود آب جذب کند، بنابراین در صورت مصرف پفک توسط کودکان موجب بیاشتهایی آنها به وعدههای غذایی مهم و اصلی، خستگی سیستم گوارش و فلج شدن معده میشود. در صورت مصرف مداوم توسط افراد بزرگسال نیز میتواند منجر به بروز بیماریهایی نظیر کم خونی، کوتاهی قد، پوکی استخوان و ریزش و تضعیف مو شود.
تاثیر پفک بگونهای است که کودکان چاق را چاقتر و کودکان لاغر را لاغرتر می کند، به اینصورت که با توجه به کالری بالا موجب افزایش وزن هرچه بیشتر کودکان چاق می شود و با کاهش اشتهای کودکان لاغر آنها را به سمت سوءتغذیه و لاغری هرچه بیشتر سوق میدهد. دلیل دیگر بیاشتهایی افراد و بویژه کودکان به دنبال مصرف پفک این است که پفک آب زیادی را میطلبد و افراد به دنبال مصرف پفک مقدار زیادی آب مینوشند که معده آنها را پر و آنها را نسبت به وعده اصلی غذا بیاشتها میکند.
مضرات پفک در بارداری
خوردن پفک در هنگام بارداری موجب افزایش مادهای به نام آکریلامید در بدن میشود. افزایش این ماده ممکن است روند رشد جنین را به خطر اندازد و در نهایت منجر به تولد نوازدی با سر کوچکتر نسبت به نوزادان سالم شود.
توصیه جدی ما این است که از مصرف زیاد این فراورده آسیب رسان به سلامت در یک زمان یا به صورت مداوم و طولانی مدت جدا خودداری شود. مصرف پفک تحت هر شرایطی برای کودکان زیر دو سال ممنوع است و برای کودکان در سنین بالاتر هم باید با محدودیت همراه باشد. مصرف هفتگی یا 10 روز یکبار یک بسته پفک شاید بتواند محدودیت مناسبی برای کودکان باشد.
والدین از همان دوران کودکی باید عادت غذایی کودکان را اصلاح کنند. چنانچه کودکی به استفاده از این نوع تنقلات عادت کند، قطعا دور کردن او از این نوع تنقلات کار سختی خواهد بود و در بزرگی نیز ذائقه او به استفاده از چنین مواد چرب و پرنمکی عادت خواهد کرد. والدین از همان دوران کودکی ذائقه کودکان را به تنقلاتی مانند انواع مغزها مانند پسته، بادام و گردو، انواع برگهها مانند برگه زردآلو و آلو، انواع میوه و نیز ساندویچ های خانگی مانند نان و پنیر و گردو و ساندویچ کوکو سبزی عادت دهند.
به گزارش «بهپو» و به نقل از «ایسکانیوز»، در حال حاضر این نوع تنقلات به نوعی در جامعه جا افتاده و بسیاری از کودکان با مشاهده پفک و چیپس در قفسه مغازه، مصرانه خواستار خرید و مصرف آن هستند. در چنین شرایطی نمی توان مصرف این نوع تنقلات را به طور کامل برای کودکان حذف کرد، چرا که آنها در هر صورت با مشاهده این تنقلات خواستار مصرف آن هستند، بنابراین بهترین راهکار محدودیت مصرف است./