رژیم غذایی برای مبتلایان به سنگ کیسه صفرا

سنگ‌های صفراوی جزو شایع‌ترین ناراحتی‌های داخلی هستند که عادات غذایی ناسالم و به‌خصوص اضافه وزن تاثیر جدی در تشکیل آنها دارد. افرادی که سنگ کیسه صفرا دارند باید برنامه غذایی متنوعی داشته باشند و به مقدار مصرف چربی‌ها و کلسترول توجه کنند.

صفرا مایعی به رنگ زرد متمایل به سبز است که هضم غذاها، به‌خصوص چربی‌ها را آسان می‌کند. تجمع رسوبات درکیسه صفرا باعث تشکیل «سنگ کیسه صفرا» می‌شود که در بیشتر موارد ناشی از رسوبات کلسترول است.

به گزارش «بهپو»، سنگ‌های صفراوی جزو شایع‌ترین ناراحتی‌های داخلی هستند که عادات غذایی ناسالم و به‌خصوص اضافه وزن تاثیر جدی در تشکیل آنها دارد. این در حالی است که بسیاری افراد از مشکل خود اطلاعی ندارند و تنها زمانی که دردهای شدید ناشی از انسداد مجاری صفراوی بروز می‌کند، متوجه آن می‌شوند. چنین شرایطی نیز نیاز به درمان‌های دارویی و گاهی عمل جراحی دارد.

برخی روش‌های طبیعی می‌تواند به پاکسازی کبد و کیسه صفرا کمک کند و مانع از تجمع رسوبات و درنتیجه تشکیل سنگ‌های صفراوی شود.

1- روغن زیتون و آبلیمو

مخلوط 3 گرم (یک قاشق چای‌خوری) روغن زیتون با 4 قطره آبلیمو روش طبیعی سنتی است که به پاکسازی کبد و کیسه صفرا کمک می‌کند و مانع فشار عملکرد این اندام‌ها می‌شود. اسیدهای چرب موجود در روغن زیتون همراه با ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌های لیمو چنین تاثیر مثبتی را دارند. توصیه می‌شود این ترکیب هر روز صبح در حال ناشتا میل شود.

2- آب سیب

سیب یکی از بهترین خوراکی‌ها برای پاکسازی و تقویت کبد است. مقدار بالای ویتامین‌ها و به‌خصوص پکتین راز این تاثیر است که می‌تواند فلزات سنگین را از این اندام بیرون براند و عملکردهای کبد را بهبود ببخشد.

به علاوه، اسید مالیک موجود در آب سیب نیز مجاری صفراوی را تصفیه می‌کند و رسوبات و سنگ‌های احتمالی را در این اندام از بین می‌برد. این نوشیدنی همچنین مجاری صفراوی را متسع می‌کند و جریان صفرا را بهبود می‌دهد. برای بهره‌مندی از این فواید، هر روز صبح یک سیب را بشویید و همراه با پوست آب بگیرید و میل کنید.

3- آب گریپ‌فروت

حتما برای شما هم پیش آمده که گاهی از نفخ، ورم یا ناراحتی‌های گوارشی رنج برده باشید. یک روش ساده برای رفع این مشکل نوشیدن یک لیوان آب گریپ‌فروت تازه است که راهکاری بی‌نظیر برای پاکسازی کبد و کیسه صفرا از چربی‌هاست. مقدار بالای فلاونوئیدها، آنتی‌اکسیدان‌ها و آنزیم‌های این نوشیدنی به حل شدن رسوبات و پیشگیری از تشکیل سنگ‌های صفراوی کمک می‌کند و کبد و کیسه صفرا را به‌طور موثری تمیز خواهد کرد.

نوشیدن آن همراه صبحانه یا پس از ناهار تاثیر بهتری دارد و به هضم بهتر نیز کمک می‌کند.

4- سرکه سیب

ماهیت اسیدی سرکه سیب از تجمع کلسترول، عامل ایجاد سنگ‌های صفراوی، پیشگیری می‌کند. به علاوه نقش مهمی در حل شدن سنگ‌ها و تسکین درد دارد.

افراد مبتلا به سنگ کیسه صفرا می‌توانند برای تسکین فوری درد، یک قاشق سوپ‌خوری سرکه سیب را در یک لیوان آب سیب بریزند و در صورت درد شدید بنوشند. نوشیدن یک لیوان آب ولرم همراه 1 قاشق چای‌خوری آبلیمو و 2 قاشق چای‌خوری سرکه سیب نیز در حال ناشتا مفید خواهد بود. رعایت این توصیه طی چند هفته به حل شدن سنگ‌های صفرا و پیشگیری از درد کمک می‌کند.

5- دمنوش بابونه

راهکار خوشمزه دیگر برای تسکین درد سنگ صفرا، دمنوش بابونه است. برای این منظور یک قاشق سوپ‌خوری بابونه را به یک فنجان آبجوش اضافه کنید و بگذارید 10 دقیقه دم بکشد. سپس آن را صاف کرده و میل کنید. این دمنوش را 3 تا 4 بار در روز بنوشید.

بابونه درد دیواره کیسه صفرا را تسکین می‌دهد و تاثیر بی‌نظیری در حل شدن سنگ‌ها خواهد داشت.

6- آبلیموی تازه

آبلیموی تازه می‌تواند به رفع رسوبات جمع‌شده در مجاری صفراوی کمک کند. آب یک‌چهارم لیموی تازه را صبح ناشتا میل کنید. گرچه ممکن است کمی طعم تلخی داشته باشد، اما نوشیدن روزانه آن طی یک هفته موجب باز شدن مجاری صفراوی و جریان بهتر صفرا می‌شود. پس از اینکه درد و ناراحتی بهبود یافت می‌توان این توصیه را کنار گذاشت.

7- نعناع تند

نعناع تند با تحریک جریان صفرا و دیگر شیره‌های گوارشی به هضم بهتر مواد غذایی کمک می‌کند. به علاوه، حاوی ترکیبی به نام تِرپِن است که نقش موثری در حل شدن سنگ‌های صفراوی دارد. همچنین به نظر می‌رسد به رفع گرفتگی‌ها و تسکین درد حاد کیسه صفرا کمک می‌کند.

برای بهره‌مندی از این خواص یک قاشق چای‌خوری برگ‌های خشک نعناع تند را در یک فنجان آبجوش بریزید و بگذارید 5 دقیقه دم بکشد. سپس آن را صاف کرده و یک قاشق عسل نیز اضافه کنید. این دمنوش را 2 بار در روز طی 4 تا 6 هفته بنوشید. مصرف آن بین وعده‌های غذایی تاثیر بیشتری خواهد داشت.

8- هویج، چغندر و خیار

زمانی که سنگ صفرا برای فردی تشخیص داده می‌شود، توصیه می‌شود غذاهای چرب و سرخ‌کردنی کنار گذاشته شده و یک تا دو هفته رژیم میوه‌ها و سبزیجات رعایت شود. مخلوطی از آب چغندر، هویج و خیار راهکار خوبی برای رفع سنگ صفرا خواهد بود. چغندر کبد را پاکسازی و کیسه صفرا را تقویت می‌کند. مقدار زیاد آب موجود در خیار موجب تصفیه این دو اندام می‌شود و هویج به‌عنوان منبع غنی ویتامین C ریزمغذی‌های دیگر برای سیستم ایمنی بدن مطلوب است. آب یک چغندر، یک خیار و 4 هویج متوسط را با هم مخلوط و 2 بار در روز میل کنید. این روش را دو هفته ادامه دهید و از تاثیر عالی آن بر سلامت لذت ببرید.

اصول تغذیه در مبتلایان به سنگ کیسه صفرا

به‌طور کلی، افرادی که سنگ کیسه صفرا دارند باید برنامه غذایی متنوعی داشته باشند و به مقدار مصرف چربی‌ها و کلسترول توجه کنند. میزان کالری دریافتی در طول روز نباید از مقدار مورد نیاز بیشتر باشد و وعده‌های غذایی سبک و به 5 وعده تقسیم شود.

کاهش مصرف چربی‌ها برای این افراد به معنای حذف کامل این مواد از تغذیه نیست و باید از افراط جلوگیری کرد. حذف کامل چربی‌ها فقط در شرایط کاملا حاد بیماری لازم است.

سبزیجات اهمیت زیادی برای مبتلایان به سنگ کیسه صفرا دارد. چغندر، آرتیشو، خیار، گوجه‌فرنگی و تربچه به این افراد توصیه می‌شود. آب سبزیجات را نیز می‌توانند مصرف کنند.

میوه‌ها، به‌خصوص سیب، گلابی، انجیر، طالبی و پاپایا بسیار مفید هستند و توصیه می‌شود حداقل دو سهم در روز میل شود.

در رابطه با گوشت‌ها نیز مرغ و اردک برتری دارند زیرا چربی چندانی ندارند و هضم ساده‌ای دارند. البته باید پوست را جدا کرد. ماهی‌های کم‌چرب را نیز باید انتخاب کرد و البته با روش‌هایی مانند بخارپز یا کبابی کردن در فر که نیاز به روغن ندارد، طبخ شود.

لبنیات برای همه افراد لازم است، اما در این شرایط بهتر است انواع کم‌چرب میل شود که هضم راحت‌تری داشته باشد و به دفع چربی‌ها کمک ‌کند. البته خامه نیز توصیه نمی‌شود.

نوشیدن 2 لیتر آب در روز برای تامین رطوبت مورد نیاز بدن و بهبود مکانیسم پاکسازی بدن ضروری است.

پرهیز از مصرف برخی مایعات مانند چای، قهوه و آب پرتقال که ترشحات سیستم گوارش را تحریک می‌کند، در بهبود سلامت این افراد موثر است.

گوشت قرمز، خوراکی‌های سرخ‌شده، غذاهای ادویه‌دار و محصولات حاوی گلوتن باید از برنامه غذایی کنار گذاشته شود.

در صورت تمایل به مصرف چربی‌ها بهتر است انواعی مانند کره و مارگارین که خام هستند، جایگزین چربی‌های پخته شوند.

راه‌های پیشگیری از تشکیل سنگ‌های صفراوی

به گزارش «بهپو» و به نقل از «هفته نامه سلامت»، توجه به تغذیه درست و پیشگیری از چاقی در بیماران مبتلا به سنگ کیسه صفرا ضروری است زیرا خطر تشکیل سنگ‌های جدید را کاهش می‌دهد.

افرادی که قصد کاهش وزن دارند باید حتما تحت نظر متخصص این کار را انجام دهند و به رژیم‌هایی که به سرعت وزن را کم می‌کنند، اعتماد نداشته باشند. رژیم‌های سخت کبد را مجبور به متابولیسم مقدار بیشتر چربی و کلسترول می‌کنند، در نتیجه صفرا که در این اندام تولید می‌شود نیز دچار سطح زیادی از کلسترول می‌شود که زمینه‌ساز تشکیل سنگ صفرا خواهد بود.

انجام 30 دقیقه تمرینات ورزشی استقامتی روزانه یا 5 نوبت در هفته خطر تشکیل سنگ صفرا را کاهش می‌دهد و برای حفظ تناسب اندام نیز بسیار مفید است. این تاثیر پیشگیرانه در خانم‌ها و آقایان دیده می‌شود.

نتایج پژوهش‌ها حاکی از آن است افرادی که در برنامه غذایی خود از اسیدهای چرب غیراشباع استفاده می‌کنند کمتر در معرض ابتلا به سنگ‌های صفراوی هستند. اسیدهای چرب اشباع، به‌خصوص روغن‌های گیاهی هیدروژنه را باید یک عامل خطر جدی دانست.

فیبرهای غذایی نیز به‌دلیل ایجاد احساس سیری، به دریافت کالری طبیعی بدن کمک می‌کنند و از بروز چاقی به‌عنوان یکی از عوامل خطر پیشگیری خواهند کرد. همچنین در مصرف قندها، به‌خصوص با شاخص گلیسمی بالا نباید افراط کرد.

بیماران مبتلا به دیابت نیز اغلب دچار اختلال در متابولیسم چربی‌ها هستند که می‌تواند زمینه‌ساز این مشکل شود. از همین‌رو، این افراد نیز باید به کنترل بیماری خود توجه داشته باشند./