قفل شدن فک نشانه چیست؟

قفل شدن فک تجربه ای دردناک و ناراحت کننده است و به دلایل زیادی مانند استرس، اختلالات مفصل فکی گیجگاهی، دندان قروچه در شب و کزاز رخ می دهد.

قفل شدن دهان -سفت یا قفل شدن فک- به دلایل زیادی مانند استرس، اختلالات مفصل فکی گیجگاهی، دندان قروچه در شب و کزاز رخ می دهد.

به گزارش «بهپو»، گرفتگی فک تجربه ای دردناک و ناراحت کننده است و زمانی اتفاق می افتد که برخی از عضلات فک سفت شده باشند و شل نشوند. اغلب ماساژ می تواند گرفتگی فک را کاهش دهد اما اگر فکر می کنید فک شما ممکن است به دلیل کزاز، آرتریت یا آسیب تروماتیک سفت شده باشد، بهتر است در اسرع وقت به دنبال مشاوره پزشکی باشید.

سفت شدن فک می تواند باعث درد یا ناراحتی در بسیاری از قسمت های بدن شود. شدت درد می تواند متفاوت باشد و ممکن است به صورت دردناک، ضربان دار، حساس یا شدید توصیف شود. این احساسات ممکن است هنگام جویدن یا خمیازه بدتر شوند.

محل دقیق درد نیز می تواند متفاوت باشد و ممکن است در یک یا هر دو طرف صورت، فک، سر، دندان ها، گردن، بینی، دهان و گوش ها احساس شود.

علاوه بر درد، سایر علائم سفت شدن فک ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• هنگامی که می خواهید دهان خود را باز کنید، دامنه حرکت محدود است

• قفل شدن مفصل فک

• صدای کلیک کردن

برای آشنایی با علل احتمالی قفل شدن فک و کارهایی که می توانید برای تسکین و جلوگیری از گرفتگی در آینده انجام دهید، ادامه مطلب را بخوانید.

علت قفل شدن فک

1- اختلال مفصل فکی گیجگاهی

مفصل فک (TMJ )، اتصال‌دهنده فک پایین به استخوان سر و مفصلی است که باعث می‌شود استخوان فک پایین متحرک باشد. اختلال مفصل فکی گیجگاهی می تواند باعث باعث بروز درد در مفصل فک و عضلاتی شود که حرکات فک را کنترل می کنند. قفل شدن یک یا هر دو مفصل فک از دیگر عوارض این اختلال است. بیمار هنگام جویدن غذا احساس درد می کند و ممکن است صدای کلیک یا احساس ساییدن ایجاد کند. این درد اغلب موقتی است و معمولا با مراقبت در منزل برطرف شود.

بیشتر بخوانید: ورزش های درمانی برای درد فک - راهنمای تصویری

2- استرس

استرس و اضطراب گاهی اوقات باعث می شود که در هنگام خواب ناخواسته فک خود را به هم فشار دهید یا دندان قروچه کنید. همچنین ممکن است در حالی که بیدار هستید بدون اینکه متوجه باشید فک خود را در حالت فشرده نگه دارید.

این اعمال می تواند باعث احساس سفتی در فک و درد در ساعات خواب و بیداری شود. درد ممکن است هنگام غذا خوردن یا صحبت کردن بدتر شود.

استرس همچنین می تواند علائم مشابه دیگری مانند سردرد تنشی ایجاد کند.

3- دندان قروچه

دندان قروچه (براکسیزم) ممکن است ناشی از استرس، ژنتیک یا مشکلات دندانی مانند نامرتبی دندان ها باشد. فرد مبتلا به دندان قروچه در طول روز یا شب ها به هنگام خواب بی اختیار دندان هایش را به هم می ساید.

دندان قروچه می تواند باعث سفتی یا احساس درد در صورت، گردن و فک بالا یا پایین شود. همچنین می تواند باعث سردرد یا گوش درد شود.

4- جویدن بیش از حد

جویدن آدامس یا هر ماده ای بیش از حد ممکن است منجر به سفتی در فک پایین شود.

5- آرتریت روماتوئید

آرتریت روماتوئید یک اختلال التهابی خود ایمنی است که ماهیچه ها و مفاصل سراسر بدن را تحت تاثیر قرار می دهد.

بر اساس تحقیقات سال 2015، تا 80 درصد افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید دارای اختلال مفصل فکی گیجگاهی هستند که عاملی برای سفتی در فک است.

آرتریت روماتوئید ممکن است به مفصل فک و بافت های اطراف آن آسیب برساند. همچنین می تواند باعث تحلیل استخوان فک شود.

6- استئوآرتریت

اگرچه نادر است، اما ممکن است استئوآرتریت –آرتروز- در مفصل فکی گیجگاهی رخ دهد. آرتروز در این ناحیه باعث زوال و از بین رفتن عملکرد استخوان فک، غضروف و بافت می شود. درد در ناحیه فک، قفل شدن فک و انتشار درد به سایر قسمت ها از علایم آن است.

7- کزاز

کزاز –تتانوس- یک بیماری باکتریایی شدید است که بر سیستم عصبی تاثیر می گذارد و منجر به انقباض دردناک عضلات، به ویژه عضلات فک و گردن می شود. کزاز در تنفس فرد اختلال ایجاد می کند و زندگی او را تهدید می کند. کزاز با عنوان «قفل شدگی فک» هم شناخته می شود.

به خاطر وجود واکسن کزاز، موارد گزارش شده کزاز در کشور های توسعه یافته بسیار نادر است. هیچ درمان قطعی برای کزاز وجود ندارد و بالقوه کشنده است. از این رو تا زمانی که اثر سمی کزاز از بین برود درمان روی کنترل عوارض بیماری متمرکز می شود.

8- ترومای صورت

گاهی اوقات تروما –آسیب- صورت می تواند بخشی از فک را تحت تاثیر قرار دهد و باعث درد یا سفت شدگی فک شود.

علل بالقوه ترومای صورت عبارتند از: نیروی بلانت مانند جراحت شدید و حتی درمان‌های سرطان مانند جراحی یا پرتودرمانی.

9- داروها

مصرف برخی داروها ممکن است علائم درد فک و قفل شدن دهان را تحریک کنند.

از جمله این داروها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

● داروهای ضد روان پریشی

● داروهای بیهوشی

● متوکلوپرامید

10- عفونت ها

اگرچه غیر معمول است، اما عفونت های دهان می توانند به طور دائم به ماهیچه ها یا اعصاب آسیب بزنند و منجر به حملات مکرر قفل شدن فک شوند.

کمک های اولیه به فردی که دهانش قفل شده است

کاهش سطح هوشیاری و قفل شدن دهان و سفت شدن عضلات ممکن است در حوادث ورزشی و سایر حوادث غیرمترقبه رخ دهد و در این شرایط شیوه کمک به فرد حادثه‌دیده اهمیت زیادی دارد.

باید توجه داشته باشید هرگز عضلاتی که سفت شده را فشار ندهید چون زمانی که تشنج فرد از بین برود عضلاتش به حالت عادی بازمی‌گردد. حتی سعی نکنید دهان فردی که قفل شده را بازکنید چون در این صورت دست شما نیز آسیب می‌بیند. مهم‌ترین کار در شرایطی که فک فرد دچار حادثه قفل شده و نمی‌تواند دهانش را بازکند، این است که او را به سمت راست یا چپ بخوابانید. اگر دقت کرده باشید فردی که دچار تشنج می‌شود عضلاتش دچار گرفتگی و چشمش منحرف می‌شود و کف از دهانش بیرون می‌ریزد و ترشحات بزاق و معده‌اش زیاد می‌شود. اگر فرد حادثه‌دیده را طاقباز بخوابانید، امکان اینکه این ترشحات بعد از هوشیاری وارد ریه‌اش شود زیاد است و می‌تواند باعث خفگی شود، بنابراین حتما باید کسی را که دچار علائم تشنج شده به چپ یا راست بخوابانید.

ممکن است فردی در اثر ضرباتی که به سر یا گردنش وارد شده دچار کاهش سطح هوشیاری شود، به گونه‌ای که اعصاب آن ناحیه تحریک می‌شود و فرد به زمین می‌افتد. در این موقعیت نیز باید فرد را به چپ یا راست بخوابانید و اگر اکسیژن در دسترس بود، به او اکسیژن بدهید یا سریعا درخواست کمک کنید. در این شرایط هرگز بیمار را جابجا نکنید.

گاهی نیز ممکن است قفل شدن فک، ناشی از دررفتگی فک باشد به صورتی که استخوان فک از جای خود خارج می‌شود. در این شرایط همان‌طور که گفته شد اصلا نباید به زور دهان بیمار را باز کرد، بلکه می‌توان یک گاز استریل را دور دست‌ها پیچید و بعد آرام تلاش کرد تا دهان بیمار باز شود.

ماساژ دادن

ماساژ دادن فک به افزایش جریان خون و کاهش سفتی عضلات کمک می کند.

می توانید این کار را با باز کردن دهان و مالش آرام ماهیچه های کنار گوش در یک حرکت دایره ای امتحان کنید. این ناحیه ای است که مفاصل گیجگاهی فکی در آن قرار دارند. این کار را چند بار در روز از جمله درست قبل از خواب امتحان کنید.

درمان های قفل شدن فک

درمان هایی وجود دارد که می تواند تسکین دهنده درد فک باشد:

1- کمپرس گرم یا سرد

استفاده از کمپرس سرد یا گرم روی فک به کاهش درد کمک می کند.

2- داروها

مسکن‌هایی مانند ایبوپروفن، می‌توانند به کاهش ناراحتی فک کمک کنند. گاهی اوقات، پزشکان بسته به موقعیت، داروهای ضد افسردگی یا شل کننده های عضلانی خاصی را نیز تجویز می کنند.

3- تزریقات

تزریق کورتیکواستروئیدها به مفصل یا بوتاکس در عضلات فک می تواند به کاهش علائم مرتبط با سفت شدن فک کمک کند.

4- طب سوزنی

طب سوزنی یک درمان جایگزین است که برخی افراد آن را در درمان مشکلات فک موثر می دانند. این شامل قرار دادن سوزن های کوچک در نقاط فشار استراتژیک بدن در تلاش برای تسکین درد است.

5- عمل جراحی

در موارد خاص، جراحی ممکن است یک گزینه درمانی برای افراد مبتلا به اختلال مفصل فکی گیجگاهی باشد.

6- درمان لیزر دیاترمی موج کوتاه

امواج دیاترمی دارای بسامد بالا و طول موج کوتاه هستند و با ایجاد گرمای عمقی در بافت های بدن تاثیرات درمانی خود را برجای می گذارند. این روش درمانی می تواند به تسکین درد و افزایش جریان خون کمک کند.

پیشگیری از قفل شدن دهان

کاهش استرس و اضطراب به جلوگیری از درد فک کمک می کند. تکنیک های کاهش استرس برای امتحان عبارتند از:

● تمرینات تنفس عمیق

● فعالیت هوازی کم تاثیر مانند پیاده روی و شنا

● یوگا

● مدیتیشن

اجتناب از جویدن زیاد و استفاده بیش از حد از عضلات فک نیز به جلوگیری از درد فک کمک می کند. سعی کنید غذاهای نرم و غیر چسبنده بخورید و از غذاهایی که نیاز به جویدن زیاد دارند مانند استیک، هویج خام و آجیل اجتناب کنید.

به گزارش «بهپو» و به نقل از «هلث لاین»، اگر روش‌های پیشگیری در خانه جواب نداد، با پزشک یا دندان‌پزشک صحبت کنید تا مشخص شود چگونه می‌توانید برای سفتی فک راه درمانی پیدا کنید./