10 سال تشخیص زودتر سرطان دهانه رحم با کولپوسکوپی

سرطان دهانه رحم سرطان سلول های دهانه رحم (قسمت پایینی رحم که به واژن وصل می شود) است. سویه های مختلف ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) و عفونت های مقاربتی در اغلب سرطان های رحم نقش دارند.

دهانه رحم یا سرویکس قسمتی است که در ناحیه فوقانی واژن و پایین‌تر از جسم رحم قرار دارد. سرطان دهانه رحم یکی از شایع‌ترین سرطان‌های بانوان محسوب می‌شود. این بیماری از اواسط سن باروری و حدود 35 سال به بعد ممکن است دیده شود و 45 سالگی شایع‌ترین سن بروز بیماری است. هر چند که امکان ابتلا قبل از 35 سالگی و در سنین بالاتر از 50 سالگی نیز وجود دارد.

به گزارش «بهپو»، سویه های مختلف ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) و عفونت های مقاربتی در اغلب سرطان های رحم نقش دارند.

ارتباط جدی سرطان دهانه رحم و ویروس پاپیلومای انسانی

در سال‌های گذشته و پیش از شناخت ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، متخصصان متوجه شدند که اگر خانمی مبتلا به سرطان دهانه رحم باشد و همسر وی با خانم دیگری رابطه جنسی داشته‌باشد، این خانم نیز در معرض خطر بالاتر ابتلا به این سرطان بود. همچنین شیوع بیماری در خانم‌هایی که شریک جنسی مشترک داشتند نیز بیشتر دیده شد.

اما امروزه ارتباط قابل ملاحظه‌ای بین سرطان دهانه رحم و ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ثابت شده‌است. این ویروس انواع مختلف دارد که هر نوع ویروس با شماره‌ای مشخص می‌شود. نوع کم‌خطر ویروس پاپیلومای انسانی زمینه‌ساز بروز زگیل تناسلی است. چند نوع از این ویروس پرخطر هستند که پرخطرترین آنها، ویروس شماره 16 و 18 است و نقش جدی در بروز سرطان دهانه رحم دارند.

تاثیر چشمگیر واکسن HPV در پیشگیری از سرطان دهانه رحم

خوشبختانه چند سال است که واکسن این ویروس کشف شده و در بسیاری کشورهای دنیا از جمله ایران در دسترس است. توصیه می‌شود بانوان و آقایان پیش از ازدواج این واکسن را تزریق کنند که البته پس از ازدواج نیز مفید خواهدبود. می‌توان واکسن را برای دختران و پسران از حدود سن 13 سالگی توصیه کرد و در غیر این صورت بهتر است پیش از ازدواج تزریق شود زیرا ایمنی قابل‌ملاحظه‌ای در مورد سرطان دهانه رحم ایجاد می‌کند.

واکسن HPV در سه نوبت طی شش ماه تزریق می‌شود. پس از نوبت اول، یک تا دو ماه بعد نوبت دوم تزریق می‌شود و نوبت سوم شش ماه بعد است که تا حد قابل ملاحظه‌ای می‌تواند از ابتلا به سرطان دهانه رحم پیشگیری کند.

پاپ اسمیر؛ روش ساده و موثر در تشخیص زودهنگام سلول‌های سرطانی

سال‌هاست که انجام آزمایش پاپ اسمیر پس از ازدواج و رابطه جنسی به همه خانم‌ها توصیه می‌شود. در این آزمایش، متخصص زنان با گذاشتن اسپوکولوم داخل رحم، نمونه‌ای از ترشحات رحم را برمی‌دارد تا برای بررسی به آزمایشگاه فرستاده‌شود. طی سال‌های گذشته این نمونه روی شیشه‌های کوچک (لام) گذاشته و سلول‌ها زیر میکروسکوپ بررسی می‌شد اما در حال‌حاضر، ترشحات دهانه رحم را می‌توان در محلول مخصوصی نگهداری کرد و به آزمایشگاه منتقل ‌شود تا سلول‌ها زیر میکروسکوپ بررسی و وضعیت آنها مشخص می‌شود.

با انجام آزمایش پاپ‌اسمیر می‌توان سرطان دهانه رحم را در مراحل اولیه تشخیص داد. در صورت بروز هر نوع تغییر در سلول‌ها، متخصص زنان در جریان قرار می‌گیرد تا اقدامات تکمیلی برای بررسی دقیق بیماری شامل مشاهده دهانه رحم با میکروسکوپ، کولپوسکوپی و بیوپسی (نمونه‌برداری) صورت گیرد.

توصیه می‌شود همه خانم‌‌ها حداقل یک سال پس از ازدواج و رابطه جنسی به متخصص زنان مراجعه کنند و آزمایش پاپ‌اسمیر انجام شود. این معاینه حتی بدون بروز هیچ مشکلی در ناحیه تناسلی ضروری است زیرا بعضی از ضایعات این ناحیه علامت بارزی مانند درد و خونریزی ندارد و صرفا با معاینه توسط متخصص زنان ممکن است مشخص شود. تست پاپ‌اسمیر باید سالانه برای سه سال متوالی تکرار شود و اگر در این مدت کامل طبیعی بود و هیچ مشکلی دیده نشود، ممکن است متخصص زنان تکرار تست را هر سه سال یک‌بار لازم بداند.

بیشتر بخوانید: تست پاپ اسمیر را جدی بگیرید

10 سال تشخیص زودتر سرطان دهانه رحم به کمک کولپوسکوپی

کولپوسکوپی اقدام تخصصی برای تشخیص بسیاری از مشکلات واژن و ناحیه تناسلی است که سرپایی تلقی می‌شود و حدود 10 تا 20 دقیقه زمان می‌برد تا به‌کمک میکروسکوپ سلول‌های این ناحیه بررسی شود. در مواردی که که نتیجه پاپ‌اسمیر غیرطبیعی است، این روش توصیه می‌شود. همچنین در شرایطی که شکل دهانه رحم غیرطبیعی باشد و خانم دچار زخم یا خونریزی پس از رابطه جنسی می‌شود، به تشخیص دقیق کمک می‌کند. متخصص زنان می‌تواند هنگام مشاهده نسج دهانه رحم زیر میکروسکوپ با پنس مخصوص نمونه‌برداری کند و پس از قراردادن نمونه در محلول مخصوص، آن را به آزمایشگاه بفرستد. تحقیقات نشان می‌دهد با این روش تشخیص سرطان‌های پیشرفته دهانه رحم 10 سال زودتر امکان‌پذیر است بنابراین، با توجه به اینکه سرطان دهانه رحم یکی از بیماری‌های شایع زنان محسوب می‌شود، لزوم توجه به این اقدامات پیشگیری و تشخیص زودهنگام ضروری است و حتما برای چکاپ سالانه باید به متخصص زنان مراجعه کرد.

درمان پیچیده سرطان دهانه رحم در موارد پیشرفته بیماری

در مراحل کاملا اولیه ابتلا به سرطان دهانه رحم و تشخیص زودهنگام روند درمان ساده‌تر است و امکان دارد با نسج‌برداری از دهانه رحم، بیماری کنترل شود اما در موارد پیشرفته‌ که سلول‌های سرطانی به لایه‌های زیرین رسیده باشد، درمان پیچیده‌تر است. ممکن است متناسب با بررسی وضعیت عمومی بیمار، سن و عدم‌تمایل به بارداری، برداشتن رحم و غددلنفاوی لگن ضروری باشد. در صورتی‌‌که بیماری پیشرفت کند و به لگن، تخمدان‌ها، غدد لنفاوی و جسم رحم دست‌اندازی کند، معمولا جراحی به‌تنهایی کفایت نمی‌کند و نیاز به رادیوتراپی یا شیمی‌درمانی خواهدبود.

ترشحات غیرطبیعی، خون‌آلود و خونریزی‌های پس از رابطه جنسی حتما باید جدی گرفته شود و حتما دراین شرایط خانم‌ها باید به متخصص زنان مراجعه کنند تا اقدامات تشخیص و درمان صورت گیرد. پس از معاینه و شرح‌حال هنگام مراجعه به متخصص زنان، اگر خانم دچار علائمی مانند درد، سوزش، خارش، ترشحات خون‌آلود، وجود خون پس از تماس جنسی و وجود خون پس از استفاده از پمادهای واژینال باشد، معاینه ضروری است تا علاوه بر تشخیص احتمالی عفونت و تجویز درمان مناسب، بروز ضایعاتی مانند تبخال، زگیل، زخم، پولیپ، ضایعات مشکوک و عروقی بررسی گردد. در این موارد ممکن است پاپ‌اسمیر یا در موارد مشکوک کولپوسکوپی توصیه شود.

زمانی که بیماری پیشرفت می‌کند با بروز درد لگن، سنگینی زیرشکم و توده‌ها و زخم‌های گل‌کلمی در دهانه رحم همراه است که حتی امکان دارد مثانه و روده‌ها نیز درگیر شود. خوشبختانه معاینه و تشخیص سرطان دهانه رحم نسبت به تخمدان‌ها ساده‌تر و با معاینه به‌کمک اسپکولوم است زیرا در مورد تخمدان‌ها حتما نیاز به سونوگرافی خواهد بود.

به گزارش «بهپو» و به نقل از «هفته نامه سلامت»، خوشبختانه در ‌سال‌های اخیر که خانم‌ها توجه بیشتری نسبت به سلامتی خود دارند و تکینک‌ها و خدمات تشخیصی در دسترس است، روند تشخیص زودهنگام این بیماری بهتر شده‌است. البته هنوز هم بعضی از خانم‌ها نسبت به معاینه و انجام آزمایش‌های غربالگری بی‌توجه هستند که می‌تواند منجر به تشخیص دیرهنگام و پیشرفت بیماری می‌شود./