18 توصیه برای پیشگیری از ابتلا به وبا

بیماری وبا همزمان با گرم شدن هوا شایع می شود و علت شیوع آن نیز، مصرف آب آلوده است. اسهال و کم آبی شدید از علائم بارز بیماری وبا است که می تواند در مدت کوتاهی فرد را به کام مرگ بکشاند.

بیماری وبا همزمان با گرم شدن هوا شایع می شود و علت شیوع آن نیز، مصرف آب آلوده است که فرد را زمین‌گیر می کند.

به گزارش «بهپو»، با گرم‌تر شدن هوا، تشنگی نیز شدت می‌یابد و شاید همین موضوع باعث شود، برای رفع عطش، برخی افراد بدون توجه به نکات بهداشتی، از آب‌های دم دستی استفاده کنند که احتمال غیر بهداشتی و ناسالم بودن آنها وجود دارد.

وبا چیست؟

وبا یک بیماری واگیردار عفونی است که معمولا از طریق آب آلوده منتقل می شود. عامل وبا باکتری «ویبریوکلرا» است.

با ورود این باکتری به بدن ظرف سه تا پنج روز علائم بیماری وبا ظاهر می شود که مهمترین و بارزترین آن اسهال و کم آبی شدید است. اسهال ناشی از وبا حجیم، عمدتا سفید رنگ و با بویی مشابه بوی ماهی است. در این نوع اسهال، فرد هیچگونه علائم تب و درد ندارد و خونی هم در اسهال او مشاهده نمی شود. اگر وبا بدون درمان رها شود می تواند ظرف چند ساعت منجر به مرگ بیمار شود، حتی در افرادی که قبل از ابتلا به وبا، از سلامت خوبی برخوردار بوده اند.

فاضلاب شهری جدید و صنعت تصفیه آب تقریبا وبا را از کشور های صنعتی ریشه کن کرده است. فصل همه گیری وبا در ایران از اردیبهشت شروع و در تابستان به اوج خود می‌رسد و در فصل پاییز انتشار بیماری کاهش یافته و در آذر ماه به صفر می‌رسد.

گفته می‌شود، ورود بی رویه و غیرقانونی اتباع بیگانه به کشور و همچنین پدیده خشکسالی در سال‌های گذشته و بالاخص در سال جاری می‌تواند به شیوع بیماری‌های منتقله از آب و غذا به خصوص وبا دامن بزند و عدم رعایت نکات بهداشتی در مصرف آب و غذا در فصل تابستان باعث افزایش شیوع این بیماری در کشور می‌شود.

بیشتر بخوانید: وبا چه علائمی دارد؟ راه درمان وبا چیست؟

باکتری وبا در انسان

وقتی انسانی باکتری وبا را می خورد، ممکن است خود را بیمار نکند اما آن را در مدفوع خود بر جای می گذارد. وقتی غذا و منابع آبی به مدفوع انسان آلوده شوند، هر دو می توانند زمینه مساعدی برای رشد باکتری وبا را فراهم نمایند.

از آن جایی که بیش از یک میلیون باکتری وبا (تقریبا برابر مقداری که در یک لیوان آب آلوده پیدا می شود) نیاز است تا به وبا مبتلا شویم، این بیماری معمولا از طریق ارتباط فرد با فرد انتقال نمی یابد.

معمول ترین منابع عفونت وبا آب راکد و نوع خاصی از غذا ها مانند غذا های دریایی، میوه و سبزیجات خام و غلات هستند.

● آب های سطحی و آب چاه: باکتری وبا می تواند برای مدت زیادی در آب زندگی کند و چاه های آلوده که استفاده عمومی دارند، منابع خوبی برای شیوع وبا در مقیاس وسیع هستند. افرادی که بدون دسترسی به بهداشت مناسب در شرایط پر جمعیت زندگی می کنند، بیشتر در معرض وبا هستند.

● غذا های دریایی: خوردن غذای دریایی نپخته یا خام، مخصوصا صدف ها که بومی نواحی خاصی هستند، می تواند فرد را در معرض باکتری وبا قرار دهد. موارد اخیر وبا که در امریکا مشاهده شده است از غذاهای دریایی خلیج مکزیک ناشی شده است.

● میوه و سبزیجات خام: میوه و سبزیجات خام و پوست نکنده، در مناطق اندمیک منابع محتمل عفونت وبا محسوب می شوند. در کشور های در حال توسعه، کود های حیوانی غیر کمپوست شده و آب های ویژه آبیاری حاوی فاضلاب خام می توانند باعث آلوده شدن محصولات شوند.

● دانه ها: در مناطقی که وبا شایع است، غلاتی مانند برنج و ارزن که پس از پخت آلوده می شوند و ساعت ها در دمای اتاق می مانند، محل های خوبی برای رشد باکتری وبا هستند.

عوامل خطر ساز وبا

به جز نوزادانی که در نتیجه تغذیه از شیر مادری که در گذشته دچار وبا شده است، ایمن شده اند، همه مستعد ابتلا به وبا هستند. اما برخی از عوامل می توانند شما را نسبت به این بیماری آسیب پذیر تر کنند یا احتمال شدت گرفتن علائم و نشانه ها را بالا ببرند. عوامل خطر ساز وبا عبارتند از:

● وضعیت بهداشتی ضعیف: وبا بیشتر در شرایطی انتشار می یابد که بهداشت محیط (مثل سلامت منابع آب) به سختی حفظ می شود. این وضعیت در اردوگاه پناهنده ها، کشور های فقیر و سرزمین های قحطی زده، جنگ زده و یا ویران شده با بلایای طبیعی شایع تر است.

● کاهش یا عدم وجود اسید معده (آکلریدری یا هیپوکلریدری): باکتری وبا نمی تواند در محیط اسیدی زنده بماند و اسید طبیعی معده به عنوان اولین خط دفاعی در مقابل عفونت محسوب می شود. اما افرادی مانند کودکان، سالمندان و کسانی که آنتی اسید، مسدود کننده های H-2 و مهار کننده های پمپ پروتون مصرف می کنند، اسید معده کمی دارند. این افراد دچار نقص در این سیستم حفاظتی هستند و بیشتر در معرض ابتلا به وبا قرار دارند.

● ارتباطات در منزل: اگر با شخص مبتلا در یک خانه زندگی می کنید، خطر ابتلای شما بالاتر می رود.

● گروه خونی O : به دلایلی که هنوز کامل مشخص نشده است، افرادی با گروه خونی O دو برابر بیش از دیگر گروه های خونی در معرض ابتلا قرار دارند.

● مصرف صدف خام یا نپخته

۱۸ توصیه مهم برای پیشگیری از وبا

۱- همیشه از آب لوله کشی تصفیه شده استفاده کنید و اگر از سلامت آب اطمینان ندارید و ناچار به استفاده از آب چاه، تانکرهای غیر کلر زده، چشمه‌ها و قنات‌ها هستید ابتدا آب را نیم ساعت جوشانده و پس از سرد شدن مصرف کنید و یا کلرزنی کنید.

۲- از یخ‌های قالبی و کارخانه‌ای غیر بهداشتی استفاده نکنید زیرا در آب مصرفی، مراحل تولید و عرضه آن احتمال آلودگی به میکروب وبا و یا سایر میکروب‌ها وجود دارد.

۳- هنگام سفر، آب و غذای سالم و مطمئن همراه داشته باشید و از نوشیدنی‌ها و غذاهای با بسته بندی مطمئن و بهداشتی استفاده کنید و در رودخانه‌ها یا آب‌های مشکوک به هیچ عنوان شنا نکنید.

۴- از آشامیدن آب‌های مشکوک در پارک‌ها، باغ‌ها و فضای سبز و از مصرف آب آشامیدنی که در منبع‌های آب کنار خیابان که دارای لیوان مشترک هستند، جدا خودداری کنید.

۵- از مصرف مواد غذایی آماده، آب میوه و آب هویج، آب زرشک، معجون، فالوده، بستنی‌های غیرپاستوریزه و غیر کارخانه‌ای، بلال، ساندویچ، سالاد و دیگر مواد خوراکی و نوشیدنی‌هایی که توسط فروشندگان دوره گرد عرضه می‌شود جدا خودداری کنید.

۶- سبزی‌ها و صیفی‌ها را حتماً پیش از مصرف سالم سازی کنید و پس از شست و شو و ضدعفونی با محلول‌های استاندارد آبکشی کرده، مصرف کنید.

۷- هنگام خرید، مواد غذایی و اقلامی نظیر نان که قابل شست و شو و پختن مجدد نیستند را در کنار میوه و سبزی‌ها شسته نشده و گوشت خام قرار ندهید.

۸- تا جای ممکن از غذاهای طبخ شده در منزل استفاده کنید.

۹- از قرار دادن سبزی و میوه‌های شسته نشده و ضدعفونی نشده در یخچال جدا خودداری کنید.

۱۰- قبل از غذا خوردن و دست زدن به مواد غذایی، دست‌های خود را با آب و صابون بشویید.

۱۱- قبل از غذا یا شیر دادن به کودک حتماً دست‌ها را با آب و صابون بشویید.

۱۲- دست‌ها را بعد از اجابت مزاج (رفتن به سرویس بهداشتی)، شستن و تمیز کردن کودک و بعد از دست زدن به مواد غذایی خام نظیر سبزیجات، گوشت، ماهی و مرغ با آب و صابون بشویید.

۱۳- ضمن رعایت بهداشت فردی از شنا کردن در استخرها، رودخانه‌ها، نهرها و یا جوی‌های آلوده خودداری کنید.

۱۴- از خود درمانی بپرهیزید و توجه داشته باشید که تجویز آنتی بیوتیک مناسب باید توسط پزشک صورت بگیرد.

۱۵- بیماری تا چند روز بعد از بهبودی نیز ممکن است قابل انتقال به دیگران باشد، پس رعایت موارد بهداشتی توسط بیمار و اطرافیان وی تا چند روز پس از بهبود ضروری است.

۱۶- مهم‌ترین مشکل اساسی در بیماری وبا از دست دادن شدید مایعات و الکترولیت‌های بدن است، بنابراین پیش از رساندن بیمار به پزشک، خوراندن مایعات فراوان و محلول ORSبه بیمار الزامی است.

۱۷- با مشاهده هر مورد ابتلاء به اسهال هرچه سریع‌تر به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه کنید.

۱۸- در صورتی که فرد مبتلا به وبا به موقع به پزشک مراجعه کند درمان قطعی این بیماری امکان پذیر است./