برخی مراجعان وقت میگیرند و برای کار دندان پزشکی خود مراجعه میکنند اما زمانی که روی صندلی دندانپزشکی مینشینند، دندانپزشک متوجه میشود دچار تبخال شدهاند. معمولا در چنین حالتی، دندانپزشکان سعی میکنند از ارائه درمان برای بیمار دچار تبخال بپرهیزند. چرا بهتر است برای افراد دچار تبخال کار دندانپزشکی انجام نشود؟
به گزارش «بهپو»، عامل تبخال ویروسی از خانواده هرپس سیمپلکس است. این ویروس 2 نوع 1 و 2 دارد: HSV2 بیشتر عامل زخم تناسلی است وHSV1 نوع دهانی را ایجاد میکند. تبخال کاملا با آفت متفاوت است و حتی محلهای ایجاد تبخال و آفت با هم تفاوت دارند. این ویروسها، سلولهای عصبی را آلوده میکنند و ممکن است بهطور مخفی در سلولهای عصبی به حالت خفته درآیند. ویروس بر اثر تحریک (مانند استرس، بیماری زمینهای مثل سرماخوردگی و...)، از حالت خفته به حالت فعال درمیآید. ویروس از طریق آکسونهای عصبی به پوست برمیگردد و در آنجا تکثیر مییابد و تبخال ایجاد میکند. بهطور میانگن تا 3 بار در سال ممکن است با فعالشدن ویروس هرپس، ابتلا به تبخال در افراد ناقل ویروس مشاهده شود.
مراجعان دندانپزشکی مبتلا به تبخال باید چه کار بکنند؟
مراجعان دندانپزشکی را 2 گروه تشکیل میدهند؛ بیماران اورژانسی که با درد شدید و غیرقابلکنترل مراجعه میکنند و مبتلا به هرپس هستند، حتیالامکان در مراکز درمانی با کنترل عفونت میتوانند درمان اورژانسی شوند. در برخی مواقع داروهای ضدویروس هم برای این بیماران تجویز میشود و مورد استفاده قرار میگیرد اما برای مراجعان عادی این اجبار وجود ندارد. وقت درمان آنها تا زمان بهبود تبخالشان (که میتواند با خشک شدن زخم تبخال یا محو کامل آن مشخص شود) به تاخیر میافتد. به این ترتیب خطرات پخش ویروس در محیط درمانی برطرف میشود.
بیشتر بخوانید: درمان های خانگی تبخال
خطر ویروس تبخال چیست؟
بعضی از مراجعان تبخال را زخمی عادی و ساده میپندارند و اصرار دارند با وجود تبخال برای آنها کار درمانی انجام شود. حقیقت است که ویروس عامل تبخال در افراد سالم، مشکلی ایجاد نمیکند اما در افراد کهنسال، نوزادان، بیماران دچار نقص ایمنی و بیمارانی که پیوند عضو برایشان انجام گرفته، حتی میتواند به آنسفالیت و مرگ منجر شود. بنابراین با وجود سادهانگاری از سوی برخی از مراجعان، قضیه به این سادگی نیست و خطرهایی برای سلامت بقیه بیماران حتی با وجود تدابیر شدید کنترل عفونتی در مراکز درمانی در پی دارد.
ویروس هرپس پتانسیل انتقال و سرایت بالایی به افراد دارد. به همین دلیل برای جلوگیری از پخش شدن ویروس نیاز است تدابیر بهداشتی سفت و سختی در مورد بیماران مبتلا به هرپس اندیشیده شود. کار برای بیماران دچار تبخال برای دندانپزشکان هم عوارضی دارد و میتواند نوعی از زخم انگشت (به نام هرپتیک ویتلو) ایجاد کند.
چه عواملی باعث میشود افراد تبخال بزنند؟
عامل اصلی تبخال همانطور که گفته شد ویروس است، اما این ویروس به صورت نهفته در اعصاب باقی میماند و در مواقعی با تحریک مجدد فعال میشود و تبخال ایجاد میکند. افراد در زمان بروز استرسهای روانی و فیزیکی، بیشتر تبخال میزنند. بارداری، عادت ماهیانه، نقص ایمنی، سرما، نور خورشید، خستگی بیش از حد، سرماخوردگی، اعمال دندانپزشکی و جراحی ممکن است عوامل آغازگر فعالیت مجدد ویروس هرپس و بروز تبخال باشند. اعمال دندانپزشکی از جمله مواردی است که هم بهدلیل استرسهای قبل از مراجعه بیماران (که البته این نوع استرس بیمورد است) و هم تحریک فیزیکی بافتهای دهان حین کار، میتوانند محرک بالقوه بروز تبخال باشند.
بیشتر بخوانید: خطر تبخال در نوزادان
آیا تبخال قابلپیشگیری است؟
تبخال معمولا بین 1 تا 3 هفته از شروعش در افراد سالم خود به خود برطرف میشود. افرادی که نقص ایمنی ندارند، میتوانند از دوکوزانول (بهنیل الکل) که سازمان غذا و داروی ایالات متحده آن را تایید کرده است به صورت موضعی در محل زخمهای هرپسی استفاده کنند اما، در بیماران دچار نقص ایمنی گاهی درمان ویروسی برای هرپس در نظر گرفته میشود.
افرادی که بعد از مراجعه به دندانپزشک یا قبل از مراجعه (بهدلیل استرس) تبخال میزنند، میتوانند داروها را به صورت پیشگیرانه با مشورت دندانپزشک استفاده کنند.
به گزارش «بهپو» و به نقل از «هفته نامه سلامت»، اگرچه نمىتوان تبخال را معالجه یا به کلى از آن پیشگیرى کرد، اما راههایى وجود دارد که مىتواند توالى بروز آن را کاهش دهد یا مدت بروز آن را محدود کند. پیشگیری از مبتلا شدن افراد غیرآلوده به ویروس با رعایت بهداشت فردی، کنترل عفونت شدید و رفع محرکهای ویروس هرپس (مانند استرس، نور آفتاب و...) ممکن است. زمانی که زخمها دردناک هستند میتوان از مسکنهایی مانند ایبوپروفن، استامینوفن و... برای کاهش درد استفاده کرد. توصیه میکنیم برای کنترل درد در کودکان هرگز از آسپیرین استفاده نکنید./