آشنایی با علایم اختلالات تیروییدی

غده تیروئید ‌تاثیر بسیار چشمگیری بر عملکرد ارگان‌های مختلف بدن (به ویژه سوخت‌وساز بدن) دارد. زمانی که اختلالات تیروئیدی برای کسی به‌وجود می‌آید متابولیسم بدن او با اشکال روبرو می‌شود. اختلال خواب، کاهش وزن، افزایش وزن، خشکی پوست، مشکلات گوارشی و اختلال عادت‌ماهانه از عوارض اختلالات تیروئیدی است.

تیروئید غده‌ای است که در متابولیسم اصلی بدن نقش دارد. از همین رو اختلالات تیروئیدی تاثیر جدی بر عملکرد سایر اندام‌های بدن دارند و می‌توانند زمینه‌ساز بیماری‌هایی مانند آرتروز، دیابت، اختلالات باروری و... شوند. به همین دلیل تشخیص و درمان به موقع ناراحتی‌های تیروئید در کاهش زمینه ابتلا یا بهبود بیماری‌های مزمن نقش دارد.

به گزارش «بهپو»، تیروئید از طریق ترشح هورمون، بر عملکرد اسکلت، عضلات، سیستم عصبی، گوارش، ضربان قلب و... به عبارتی تمام عملکردهای بدن تاثیر می‌گذارد. البته عوامل مختلفی در تعادل ترشح هورمون‌های تیروئید نقش دارد که شناخت آنها می‌تواند در تشخیص زودهنگام اختلالات تیروئید و عوارض آن موثر باشد.

بیشتر بخوانید: درباره تیرویید و بیماری هایش بیشتر بدانیم

آنچه برای سلامت غده تیروئید لازم است

1- ید: تیروئید برای ساخت هورمون‌ها به ید نیاز دارد زیرا این هورمون‌ها حاوی اتم‌های ید هستند. تغذیه متعادل با مصرف کافی ماهی و میگو 2 تا 3 وعده در هفته برای تامین نیاز روزانه به 150 میکروگرم ید کافی است. البته سویا، زرده تخم مرغ، لبنیات، سیر و برخی سبزیجات مانند کلم بروکلی نیز حاوی این عنصر هستند. امروزه در بسیاری از کشورها برای پیشگیری از کمبود ید و عوارض آن، نمک خوراکی با ید غنی می‌شود.

2- روی و سلنیوم: این دو ماده معدنی در تغییر هورمون‌های تیروئید برای تبدیل شدن به حالت فعال که در سلول‌ها ثابت می‌شود، نقش دارند. سلنیوم همچنین از تیروئید در برابر التهابات به‌خصوص هنگام ابتلا به بیماری‌های خودایمنی محافظت می‌کند. معمولا کمبود این ماده با اختلالات تیروئید همراه است.

3- فعالیت جسمانی: افزایش سوخت و‌ساز انرژی می‌تواند تا حدی اختلال ناشی از کم‌کاری تیروئید را جبران کند. تمرینات استقامتی که جریان خون را نیز تسریع می‌کنند، در تنظیم هورمون‌های تیروئید نقش دارند. برای این منظور، 4 دقیقه ورزش حداقل 3 نوبت در هفته مفید است.

بیشتر بخوانید: مواد غذایی مفید برای پیشگیری از اختلالات تیروییدی

بیشتر بخوانید: بلاهایی که کمبود ید سرمان می آورد

آنچه به غده تیروئید آسیب می‌رساند

1- دخانیات: ترکیبات سمی دخانیات مانع از جذب ید موجود در غذاها می‌شود که می‌تواند زمینه‌ساز کم‌کاری تیروئید شود. همچنین افراد سیگاری دو برابر بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به بیماری گریدوز هستند که نوعی پرکاری تیروئید خودایمن است. استعمال دخانیات در دوران بارداری خطر اختلالات تیروئیدی نوزاد را نیز دو برابر می‌کند.

2- استرس: فشارهای عصبی در عملکرد تیروئید اختلال ایجاد می‌کند. مبتلایان به بیماری‌های خودایمن تیروئید معمولا طی ماه‌های پیش از ابتلا به بیماری با بحران‌های استرس مواجه بوده‌اند.

3- امواج رادیواکتیو: مواجهه با امواج رادیواکتیو مانند پرتوهای ناشی از آزمایش‌های هسته‌ای، باعث می‌شود ید رادیواکتیو به سرعت در غده تیروئید جا بگیرد و زمان بسیاری طول می‌کشد تا اثر آن خنثی شود و زمینه‌ساز جهش خواهد بود. از همین رو، بروز بیماری‌های مختلف تیروئید در افرادی که ساکن مناطقی با انتشار امواج رادیواکتیو هستند زیاد است و حتی در نسل‌های بعد نیز دیده می‌شود.

6 علامت هشدار اختلالات تیروئیدی

1- چرخه عادت‌ماهانه

اگر خونریزی ماهانه بسیار زیاد و با فواصل کمتر نسبت به همیشه است، می‌تواند نشانه‌ای از تولید ناکافی هورمون‌های تیروئید باشد. برخلاف این، کاهش چرخه عادت‌ماهانه از نظر فاصله زمانی و شدت خونریزی ممکن است ناشی از ترشح زیاد هورمون‌ها باشد. در هر صورت، اگر این تغییرات بیش از 3 ماه طول بکشد، مشورت با متخصص زنان لازم است.

2- انرژی

برخلاف تصور، اختلالات تیروئید فقط با خستگی همراه نیست و گاهی افزایش سطح انرژی مانند نوشیدن چند فنجان قهوه نیز می‌تواند ناشی از این مشکل باشد. افزایش خیلی زیاد هورمون‌های تیروئید بر ریتم قلب نیز تاثیر می‌گذارد و عامل تپش قلب شدید حتی در زمان استراحت می‌شود.

3- مغز

زمانی که تیروئید عملکرد خوبی نداشته باشد، قابلیت‌های شناختی نیز دچار مشکل می‌شود. در این حالت معمولا احساس ضعف حافظه، خستگی ذهنی و همچنین اختلالات تمرکز به وجود می‌آید.

4- روده

یبوست غیرعادی و طولانی یکی دیگر از عوارض احتمالی اختلالات تیروئیدی است زیرا هورمون‌های این غده بر هضم غذاها نیز تاثیر دارند. البته افزایش هورمون‌ها می‌تواند اجابت مزاج را تشدید کند.

5- اضطراب

اگر تا به حال سابقه اضطراب و استرس بی‌دلیل نداشته‌اید، بهتر است به فعالیت زیاد تیروئید نیز مشکوک شوید. در این شرایط مغز بیش از حد تحریک می‌شود که احساس ناخوشایندی ایجاد می‌کند.

6- خواب

به گزارش «بهپو» و به نقل از «هفته نامه سلامت»، اختلالات خواب ناگهانی و بی‌دلیل نیز می‌تواند ناشی از اختلالات تیروئیدی باشد. این هورمون‌ها بر سیستم عصبی مرکزی تاثیر می‌گذارند و عامل بی‌خوابی می‌شوند. البته نیاز به خواب زیاد و بی‌دلیل نیز گاهی ناشی از کم‌کاری تیروئید است./