آشنایی با هماتوم ساب دورال؛ خونریزی زیر پرده مغزی

هماتوم ساب دورال نوعی ضایعه خونریزی دهنده مغز است که اغلب بدنبال ضربه به سر بروز می کند. خونریزی و فشار زیاد به مغز ناشی از هماتوم ساب دورال می تواند تهدید کننده زندگی باشد.

هماتوم ساب دورال نوعی ضایعه خونریزی دهنده مغز است که اغلب بدنبال تصادفات وسیله نقلیه یا سقوط از ارتفاع در بیماران دیده می شود. در هماتوم ساب دورال خون خارج از مغز جمع می شود. خونریزی و فشار زیاد به مغز ناشی از هماتوم ساب دورال می تواند تهدید کننده زندگی باشد. در برخی موارد این خونریزی ناگهان متوقف و ناپدید می شود و در موارد دیگر نیاز به تخلیه و جراحی دارد.

به گزارش «بهپو»، در هماتوم ساب دورال، خون بین لایه های بافتی که مغز را احاطه کرده اند جمع می شود. بیرونی ترین لایه را دورا می گویند. محل خونریزی در هماتوم ساب دورال بین دورا و لایه بعدی یعنی آراکنوئید –عنکبوتیه- رخ می دهد.

خونریزی زیر جمجمه و بیرون مغز است. با این حال فشار زیادی بر مغز وارد می شود که همراه با بروز علایمی است. اگر فشار داخل جمجمه به سطح بسیار بالایی برسد هماتوم ساب دورال می تواند منجر به بیهوشی و مرگ شود.

علایم هماتوم ساب دورال

علایم هماتوم ساب دورال بیشتر به مقدار خونریزی بستگی دارد:

در صدمات سر با خونریزی ناگهانی و جدی که باعث هماتوم ساب دورال می شود ممکن است فرد فورا بیهوش شود یا حتی به کما برود.

ممکن است فرد تا چند روز پس از صدمه سر طبیعی به نظر برسد اما کم کم احساس گیجی کند و سپس چند روز بعد بیهوش شود. وقتی سرعت خونریزی کم باشد هماتوم ساب دورال نیز به آرامی بزرگ می شود و نتیجه بروز این حالت خواهد بود.

در هماتوم ساب دورال با رشد بسیار کُند ممکن است تا بیش از 2 هفته پس از شروع خونریزی علایم قابل توجهی مشاهده نشود.

بیشتر بخوانید: ضربه سر چیست؟ علایم هشدار دهنده کدام است؟

هماتوم ساب دورال علایم زیر را دارد:

● سردرد

● گیجی

● تغییر رفتار

● سرگیجه

● تهوع و استفراغ

● بی حالی یا خواب آلودگی بیش از حد

● ضعف

● بی علاقگی و بی توجهی

● سیژر

علایمی که دارید به چند چیز بستگی دارد. علاوه بر اندازه هماتوم ساب دورال، سن و بیماری های دیگر فرد بر نحوه پاسخ بدن تاثیر می گذارند. هماتوم ساب دورال با رشد آهسته بیشتر در افراد مسن دیده می شود و تغییرات ظریف شخصیتی و بی علاقگی در آنها ایجاد می کند.

بیشتر بخوانید: خونریزی مغزی چه علایمی دارد؟

علت هماتوم ساب دورال

ضربه ناگهانی به سر، رگهای خونی را که در امتداد سطح مغز قرار دارند پاره می کند که از آن به عنوان هماتوم ساب دورال حاد یاد می شود.

افراد مبتلا به اختلال خونریزی و افرادی که داروهای رقیق کننده خون مصرف می کنند بیشتر در معرض هماتوم ساب دورال هستند. در این افراد که مستعد خونریزی هستند یک آسیب جزئی به سر باعث منجر به هماتوم ساب دورال خواهد شد.

در هماتوم ساب دورال مزمن، مویرگ های سطح خارجی مغز ممکن است پاره و باعث خونریزی در فضای ساب دورال شود. گاهی علایم چند روز یا چند هفته بعد ظاهر می شود.

پرده مغزی افراد مسن خاصیت ارتجاع کمتری نسبت به جوانان دارد و مغز به‌طور طبیعی با افزایش سن کوچک‌تر می‌شود و کشیدگی مویرگ ها آنها را در برابر پارگی آسیب پذیرتر می کند. بنابراین بیشتر مستعد این نوع خونریزی هستند.‌ این نشت خون به‌تدریج تا هرجا که مغز اجازه دهد، ادامه می‌یابد، بدون اینکه علامتی بیش از یک سردرد ساده در آنها بدهد و سپس از یک‌جایی به بعد خونریزی متوقف می‌شود و این خون شروع به تجزیه شدن می‌کند و شبیه مایعی مثل روغن موتور ماشین می‌شود.

تشخیص هماتوم ساب دورال

افرادی که پس از آسیب دیدگی سر تحت مراقبت های پزشکی قرار می گیرند، اغلب تصویربرداری از سر -سی تی اسکن و اسکن ام آر آی- برای آنها انجام می شود. این آزمایش ها تصاویری از فضای داخلی جمجمه ایجاد می کند که به تشخیص هماتوم ساب دورال کمک می کند. MRI در تشخیص هماتوم ساب دورال کمی نسبت به CT برتر است، اما CT سریعتر و با سهولت بیشتری در دسترس است.

به ندرت ممکن است از آنژیوگرافی برای تشخیص هماتوم ساب دورال استفاده شود. طی آنژیوگرافی (آنژیوگرام)، یک کاتتر از طریق یک شریان در کشاله ران وارد می شود و به داخل رگ های گردن و مغز فرستاده می شود. سپس رنگ مخصوص تزریق می شود و یک صفحه اشعه ایکس جریان خون را در عروق نشان می دهد.

درمان هماتوم ساب دورال

درمان هماتوم ساب دورال به شدت آن بستگی دارد. درمان می تواند از مراقبت از علایم تا جراحی مغز باشد. اگر اندازه هماتوم ساب دورال کوچک باشد معمولا هیچ درمان خاصی بجز مراقبت از علایم توصیه نمی شود. آزمایش های مکرر تصویربرداری از سر معمولاً برای بررسی بهبود هماتوم ساب دورال انجام می شود.

هماتوم ساب دورال شدیدتر یا خطرناک تر، به جراحی برای کاهش فشار وارد مغز نیاز دارد. جراحان از تکنیک های مختلفی برای درمان هماتوم ساب دورال استفاده می کنند.

افرادی که هماتوم ساب دورال شدید دارند شرایط عمومی خوبی ندارند و برای تنفس و کلیه اعمال بدن نیازمند دستگاه های حمایتی هستند.

اگر فردی مشکل خونریزی دارد یا داروهای رقیق کننده خون مصرف می کند، باید تدابیر لازم برای بهبود لخته شدن خون در نظر گرفته شود. از جمله دادن داروها یا فرآورده های خونی و در صورت امکان برگشت دادن هر نوع ماده رقیق کننده خون. برای کاهش تورم یا فشار مغز یا کنترل تشنج نیز ممکن است از داروهای دیگری استفاده شود.

عوارض هماتوم ساب دورال

برخی از هماتوم ساب دورال ها می توانند عوارض جدی از جمله کما یا حتی مرگ ایجاد کنند. در صورت عدم درمان هماتوم یا حتی گاهی اوقات پس از درمان این اتفاق می افتد. عوارض احتمالی هماتوم ساب دورالعبارتند از:

1- فتق مغز: فشار وارد بر مغز می تواند بافت را از مکانی که قرار دارد، دور کند. فتق مغز می تواند منجر به مرگ شود.

2- خونریزی های بیشتر: در سنین بالاتر حین بهبودی از اولین خونریزی خطر خونریزی دیگری وجود دارد به خصوص اگر از ناحیه سر آسیب دیده باشید.

3- سیژر: احتمال بروز سیژر وجود دارد حتی اگر هماتوم درمان شده باشد.

دورنمای هماتوم ساب دورال

به گزارش «بهپو» و به نقل از «وب ام دی»، چشم انداز سلامتی فرد پس از بروز هماتوم ساب دورال به سن، شدت آسیب دیدگی و سرعت درمان بستگی دارد. هرچه فرد جوان تر باشد احتمال زنده ماندنش بیشتر است.

پیشرفت بهبودی در هماتوم ساب دورال مزمن بهتر است؛ بیمار با علایم کمتری روبرو است و پس از آسیب سر هوشیاری خود را از دست نداده است.

در سنین بالاتر خطر خونریزی مغزی دیگری پس از هماتوم ساب دورال وجود دارد. مغز مسن سالان بزرگتر نمی شود و فضای باقیمانده پس از هماتوم را پر نمی کند. وجود فاصله بیشتر بین مغز و جمجمه احتمال خونریزی حتی با آسیب دیدگی جزئی سر افزایش می یابد./