یکی از عوارضی که در بین مبتلایان به نوع شدید کرونا مشاهده شده است مه مغزی –نوعی سردرگمی ذهنی- است. این عارضه گاهی تا مدت ها پس از بهبودی ادامه دارد.
به گزارش «بهپو»، اکنون مطالعه ای جدید یک سرنخ عصبی به شکل خوشه های سلولی بسیار غیر معمول در مغز مبتلایان به کووید 19 کشف کرده است.
«دیوید ناون»، نویسنده اصلی این تحقیق گفت: مه مغزی حالتی است که بیمار احساس تیرگی و مه آلود در افکار خود می کند.
او توضیح می دهد: بیماران دچار مه مغزی به شدت احساس خستگی و کندی می کنند و فعالیت ذهنی آنها مانند قبل واضح و تند و تیز نیست. این وضعیت در بین مبتلایان به کووید 19 که هنوز تحت مراقبت هستند و پس از آن –در طول فاز بهبودی طولانی مدت- گزارش شده است.
استادیار گروه آسیب شناسی دانشگاه هاپکنیز گفت: ما فکر کردیم که دلیل این اتفاق چیزی است که مغز را تحت تاثیر قرار می دهد. زیرا پیش از این دیده ایم که سایر ویروس ها قطعا می توانند بر مغز تاثیر بگذارند و گاهی عوارض شدید عصبی ایجاد کنند.
ناون و همکارانش به همین منظور تصمیم گرفتند مغز بیمارانی که تسلیم بیماری شده بودند را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند.
بین آوریل و مه سال 2020، کالبد شکافی بر روی مغز 15 بیمار COVID-19 که به طور تصادفی انتخاب شده بودند و همچنین بر روی دو بیمار که آلوده نشده بودند، انجام شد.
ناون می گوید: اولین چیزی که باعث شگفتی ما شد این بود که هیچ یک از علائم کلاسیک بیماری ویروسی مغز مانند التهاب و لنفوسیت ها -گلبول های سفید خون- وجود نداشت. او ادامه داد: دومین چیزی که ما را شگفت زده کرد مشاهده سلول های غیرطبیعی در مویرگ ها بود که مگاکاریوسیت نامیده می شوند و من تا آن روز هرگز در مغز ندیده بودم.
ناون توضیح می دهد: مگاکاریوسیت سلولی است که به شکل طبیعی در مغز استخوان زندگی می کند؛ جاییکه سلول های قرمز خون و سایر سلول های خونی ساخته می شوند. مگاکاریوسیت پلاکت ها را می ساز که وظیفه لخته کردن خون را برعهده دارند و به مسیر بهبودی بیمار کمک می کند. اما حضور آنها در مویرگ های مغز، بسیار بسیار غیرعادی است. زیرا مویرگ ها مانند لوله های کوچک ریزی هستند که اکسیژن را به مغز می رسانند. بنابراین یافتن مگاکاریوسیت در این لوله ها مانند پیدا کردن یک توپ فوتبال درون یک لوله واقعاً کوچک است.
در پایان توانست در مغز یک سوم بیماران فوت شده ناشی از کووید 19، مگاکاریوسیت پیدا کند.
یافته های این مطالعه 12 فوریه به صورت آنلاین در مجله « JAMA Neurology» منتشر شد.
حال این سوال مطرح می شود که آیا تشکیل مگاکاریوسیت مغزی با مه مغزی ناشی از کووید 19 در ارتباط است؟ ناون تاکید می کند هنوز زود است که این یافته ها را به عنوان علت و معلول استفاده کنیم.
او می گوید: اولین قدم این بود که فهمیدیم این سلول ها در مغز وجود دارند. اکنون باید بفهمیم چرا آنها در مغز هستند و چه چیزی آنها را به اشتباه به سمت مغز هدایت می کند و آیا این التهاب بسیار متفاوت که پیش از این هرگز مشاهده نشده بود، مسوول مه مغزی و همچنین افزایش خطر سکته مغزی است یا خیر.
ناون می افزاید: هیچ یک از این بیماران سکته مغزی نکرده بودند. اما می توانید تصور کنید که اگر لخته شدن خون شروع شود و شبکه بسیار پیچیده از مویرگ های به دقت تنظیم شده مسدود شوند، سپس فشار خون شروع به تغییر کند و بالاتر برود شاید خطر سکته مغزی بالا برود.
در همین ارتباط، «لری گلدشتاین»، رئیس بخش مغز و اعصاب در دانشگاه کنتاکی و مدیر مشترک موسسه علوم اعصاب کنتاکی، برداشت محتاطانه ای از یافته های نائون ارائه داد.
گلدشتاین می گوید: مه مغزی بیماری مشخصی نیست و هیچ معیار تشخیصی تعریف شده ای ندارد. مه مغزی همچنین مختص کووید 19 نیست و می تواند همراه با انواع بیماری های التهابی، بیماری های دژنراتیو، داروها -به ویژه برخی از داروهای شیمی درمانی- و بستری شدن در بخش مراقبت های ویژه و سایر موارد باشد.
با این اوصاف آیا مگاکاریوسیت ها هنوز هم می توانند دلیل مه مغزی در کووید 19 باشند؟ گلدشتاین اذعان کرد که توضیح ارائه شده قابل قبول است. اما توضیحات دیگری از جمله التهاب، کاهش اکسیژن خون، سکته مغزی، کاهش جریان خون یا عوارض کلی بستری شدن در بیمارستان برای یک بیماری حاد و تهدید کننده زندگی نیز می تواند از دلایل مورد بحث باشد.
به گزارش «بهپو» و به نقل از «وب ام دی»، گلداشتاین در پایان افزود: برای بسیاری از بیماران اسکن مغزی یا گزارش های دقیق وضعیت شناختی وجود ندارد و همین امر درک و تشخیص علل دقیق اتفاقات را برای ما سخت می کند. آنچه که می توان در حال حاضر با قطعیت گفت این است که در این شرایط راه های مختلفی برای آسیب دیدن مغز وجود دارد./